I. Tính cấp thiết đề tài nghiên cứu
Trong bối cảnh hiện nay, công tác thi hành án dân sự (THADS) đang được Đảng và Nhà nước đặc biệt chú trọng, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu này xuất phát từ thực tiễn hoạt động THADS tại Việt Nam, nơi mà nhiều quy định pháp luật đã được ban hành nhưng vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn trong việc thực hiện. Việc nghiên cứu kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS không chỉ giúp nâng cao hiệu quả của hoạt động này mà còn góp phần tạo dựng niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật. Theo thống kê, trong nửa đầu năm 2023, nhiều vụ việc THADS đã được hoàn thành, tuy nhiên, tỷ lệ hoàn thành và số tiền thu hồi vẫn còn thấp so với yêu cầu. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có những giải pháp cụ thể và hiệu quả để cải thiện tình hình. Đề tài này không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, khi nó đề xuất những biện pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả kiểm sát trong lĩnh vực THADS.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận văn là hệ thống hóa cơ sở lý luận và quy định pháp luật về kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS, đồng thời phân tích thực trạng công tác kiểm sát này. Nhiệm vụ nghiên cứu được xác định bao gồm: Nghiên cứu lý luận về kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát. Việc thực hiện các nhiệm vụ này sẽ giúp xác định rõ ràng hơn về vai trò của kiểm sát trong hoạt động THADS, từ đó góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của hệ thống pháp luật. Đặc biệt, luận văn sẽ tập trung vào việc phân tích các quy định hiện hành, tìm hiểu những hạn chế và khó khăn trong thực tiễn, từ đó đề xuất các biện pháp khả thi nhằm cải thiện tình hình. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho các cơ quan nhà nước mà còn cho các cá nhân, tổ chức liên quan đến hoạt động THADS.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS. Điều này bao gồm việc phân tích khái niệm, đặc điểm và nội dung của kiểm sát trong hoạt động thi hành án dân sự. Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến nay, với sự chú trọng vào các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng tại Việt Nam. Luận văn sẽ khảo sát các văn bản pháp luật liên quan đến THADS và kiểm sát, đồng thời đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật về kiểm sát tại các cơ quan thi hành án. Thông qua việc xác định rõ đối tượng và phạm vi nghiên cứu, luận văn sẽ cung cấp cái nhìn tổng quát về tình hình kiểm sát trong hoạt động THADS, từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động này.
IV. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn không chỉ mang lại giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Về mặt lý luận, nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản liên quan đến kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS, từ khái niệm đến các nguyên tắc, phương pháp và hình thức kiểm sát. Điều này giúp xây dựng nền tảng lý luận vững chắc cho công tác kiểm sát trong lĩnh vực này. Về mặt thực tiễn, luận văn cung cấp thông tin và kiến thức cần thiết cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan đến công tác kiểm sát. Các giải pháp được đề xuất trong luận văn có tính khả thi và hướng tới việc nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát, bảo đảm rằng hoạt động thi hành án diễn ra đúng pháp luật, công bằng và hiệu quả. Những kết quả nghiên cứu này góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao chất lượng công tác THADS tại Việt Nam.
V. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để đảm bảo tính chính xác và khách quan trong việc phân tích các vấn đề liên quan đến kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong THADS. Phương pháp phân tích quy phạm được sử dụng để đánh giá các quy định pháp luật hiện hành, chỉ ra những bất cập và đề xuất hướng sửa đổi. Phương pháp phân tích vụ việc giúp đánh giá thực trạng xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực THADS. Ngoài ra, phương pháp mô hình hóa và điển hình hóa các quan hệ xã hội cũng được áp dụng để giải quyết các vấn đề thực tiễn phát sinh trong quá trình kiểm sát. Việc kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu sẽ giúp luận văn đạt được mục tiêu đề ra, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác kiểm sát trong THADS.
