I. Khái quát về Luận văn và Tính cấp thiết của đề tài
Luận văn thạc sĩ "Hoàn thiện pháp luật về thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay" của Lưu Văn Thông, Trường Đại học Luật Hà Nội (2022), dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Văn Nam, tập trung vào vấn đề cấp thiết của việc thực thi pháp luật trong bối cảnh hiện đại. Luận văn chỉ ra rằng, mặc dù bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật, nhưng việc thực thi chúng còn gặp nhiều khó khăn do sự tự nguyện của các chủ thể. Thi hành án dân sự là khâu cuối cùng, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đảm bảo công lý và trật tự xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy còn tồn tại nhiều hạn chế như án chậm thi hành, án bị cộng dồn, ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan. Luận văn khẳng định tính cấp thiết của việc nghiên cứu hoàn thiện pháp luật thi hành án dân sự để khắc phục những hạn chế này, đặc biệt trong bối cảnh sau đại dịch Covid-19 và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
II. Tổng quan các vấn đề lý luận và thực trạng thi hành án dân sự
Chương 1 của luận văn đi sâu vào các vấn đề lý luận về thi hành án dân sự, bao gồm khái niệm, vai trò, ý nghĩa của pháp luật về thi hành án. Luận văn phân tích các quan điểm về khái niệm "dân sự" trong thi hành án, đồng thời đưa ra khái niệm của tác giả về Thi hành án dân sự. Luận văn cũng làm rõ vai trò của pháp luật THADS trong việc bảo vệ quyền lợi, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và duy trì trật tự xã hội. Đặc biệt, luận văn nhấn mạnh tính chất tài sản và tính đặc trưng của pháp luật điều chỉnh hoạt động tư pháp trong thi hành án dân sự. Chương 2 tập trung phân tích quá trình hình thành và phát triển của pháp luật về THADS ở Việt Nam, đồng thời đánh giá thực trạng hoàn thiện của pháp luật này. Luận văn chỉ ra những bất cập, mâu thuẫn, thiếu đồng bộ của hệ thống pháp luật, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công tác thi hành án. Một số vấn đề được đề cập đến bao gồm tính toàn diện, tính thống nhất, đồng bộ, tính phù hợp, tính minh bạch, tính gọn nhẹ và tính ổn định của pháp luật THADS.
III. Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu và phương pháp luận
Luận văn đặt mục tiêu xây dựng khung lý thuyết, nhận diện ưu điểm và hạn chế của pháp luật THADS hiện hành, từ đó đề xuất quan điểm và giải pháp hoàn thiện. Các nhiệm vụ cụ thể bao gồm: làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng và nguyên nhân của những vướng mắc, bất cập, và cuối cùng là đề xuất giải pháp hoàn thiện. Luận văn sử dụng phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu như duy vật biện chứng, hệ thống hóa, phân tích, tổng hợp, quy nạp, so sánh và liệt kê. Điểm mới của luận văn là đưa ra các tiêu chí đánh giá sự hoàn thiện của pháp luật THADS và chỉ ra những bất cập, mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật hiện hành.
IV. Đánh giá và ứng dụng thực tiễn
Luận văn của Lưu Văn Thông có giá trị khoa học và thực tiễn cao khi phân tích sâu sắc thực trạng pháp luật THADS ở Việt Nam. Việc chỉ ra những bất cập, hạn chế và nguyên nhân của chúng là cơ sở quan trọng để đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Luận văn cung cấp một cái nhìn tổng quan về vấn đề thi hành án dân sự, từ lý luận đến thực tiễn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về tầm quan trọng và những thách thức trong lĩnh vực này. Các kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được ứng dụng trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật về THADS, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thi hành án, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và đảm bảo trật tự xã hội. Tuy nhiên, luận văn chưa đề cập sâu đến các giải pháp cụ thể và chi tiết, đây là một điểm cần được bổ sung trong các nghiên cứu tiếp theo.
