Khó khăn trong diễn đạt nói tiếng Pháp của sinh viên năm thứ nhất tại khoa Ngoại ngữ

• Tác giả: Nguyễn Mai Hương
• Người hướng dẫn: Pr. Nguyễn Quang Thuấn
• Trường học: Université Nationale de Hanoi
• Chuyên ngành: Ngoại ngữ
• Đề tài: Khó Khăn Trong Diễn Đạt Tiếng Pháp Của Sinh Viên Năm Nhất Khoa Ngoại Ngữ
• Loại tài liệu: mémoire de master
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hanoi

• REMERCIEMENTS
• TABLE DES MATIÈRES
• INTRODUCTION
• 1. CHAPITRE 1: CADRE THÉORIQUE DE LA RECHERCHE
• 1.1. Evolution de l’expression orale dans les différentes méthodes
• 1.2. Objectifs de l’enseignement de l’expression orale
• 1.3. Caractéristiques de l’expression orale
• 1.4. Démarche pédagogique dans un cours d’expression orale
• 1.5. Activités d’entraînement à l’expression orale
• 1.5.1. Jeu de rôle
• 1.5.2. Débat et discussion
• 1.5.3. Exposé
• 2. CHAPITRE 2: DIFFICULTÉS D’EXPRESSION ORALE EN FRANÇAIS DES ÉTUDIANTS EN PREMIÈRE ANNÉE
• 2.1. La méthodologie de la recherche
• 2.2. L’observation en 2 classes
• 2.3. L’enquête par questionnaire
• 2.4. La population et l’échantillon
• 2.5. Le déroulement de l’enquête
• 2.6. Résultats des enquêtes
• 2.6.1. Motivation des étudiants
• 2.6.2. Attitude des étudiants pour le français
• 2.6.3. Apprentissage et méthode de l’apprentissage
• 2.6.4. Difficultés des étudiants dans l’apprentissage de l’EO
• 2.6.5. Difficultés socio-culturelles
• 2.6.6. La perception des étudiants proposées
• 2.6.7. Résultats de l’observation des pratiques de 2 classes
• 3. CHAPITRE 3: QUELQUES PROPOSITIONS PÉDAGOGIQUES
• 3.1. Tâches de l’enseignant et l’apprenant
• 3.1.1. Tâches de l’enseignant
• 3.1.2. Tâches des étudiants
• 3.2. Choix et organisation des activités orales
• 3.3. Activités d’orientation méthodologique dans l’apprentissage de la compétence d’EO chez les étudiants
• 3.4. Pour un renforcement de la compétence d’EO chez les étudiants
• 3.5. Le climat communicatif en langue étrangère

I. Khó khăn trong học tiếng Pháp

Khó khăn trong việc học tiếng Pháp của sinh viên năm nhất khoa Ngoại ngữ là một vấn đề đáng lưu ý. Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong việc diễn đạt tiếng Pháp, điều này ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và sự tự tin của họ. Theo nghiên cứu, những khó khăn này không chỉ đến từ ngôn ngữ mà còn từ các yếu tố xã hội và văn hóa. Việc thiếu kinh nghiệm giao tiếp thực tế và áp lực từ môi trường học tập cũng góp phần làm tăng thêm những khó khăn này. Đặc biệt, sinh viên thường gặp khó khăn trong việc phát âm, ngữ điệu và cấu trúc câu. Những vấn đề này có thể dẫn đến việc sinh viên không thể truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng và hiệu quả.

1.1. Khó khăn ngôn ngữ

Khó khăn ngôn ngữ là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc sinh viên không thể diễn đạt tiếng Pháp một cách hiệu quả. Nhiều sinh viên không nắm vững ngữ pháp và từ vựng, điều này khiến họ gặp khó khăn trong việc xây dựng câu và diễn đạt ý tưởng. Hơn nữa, việc phát âm không chính xác cũng là một vấn đề lớn. Sinh viên thường cảm thấy ngại ngùng khi nói tiếng Pháp vì sợ bị chê cười hoặc không hiểu. Điều này dẫn đến việc họ ít tham gia vào các hoạt động giao tiếp, từ đó làm giảm khả năng cải thiện kỹ năng nói của mình.

1.2. Khó khăn tâm lý

Khó khăn tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc diễn đạt tiếng Pháp của sinh viên. Nhiều sinh viên cảm thấy thiếu tự tin khi phải nói tiếng Pháp trước đám đông. Áp lực từ việc phải đạt điểm cao trong học tập và sự so sánh với bạn bè có thể làm tăng thêm sự lo lắng. Điều này dẫn đến việc sinh viên không dám thể hiện bản thân và không tận dụng được cơ hội để thực hành kỹ năng nói. Việc tạo ra một môi trường học tập thân thiện và khuyến khích sẽ giúp sinh viên cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp bằng tiếng Pháp.

II. Thách thức trong học tiếng Pháp

Thách thức trong việc học tiếng Pháp không chỉ đến từ ngôn ngữ mà còn từ phương pháp giảng dạy. Nhiều sinh viên cảm thấy rằng phương pháp học hiện tại không phù hợp với nhu cầu và phong cách học của họ. Việc thiếu tài liệu học tập phong phú và đa dạng cũng là một vấn đề lớn. Sinh viên cần có những tài liệu học tập phù hợp để có thể thực hành và cải thiện kỹ năng nói của mình. Hơn nữa, việc thiếu sự hỗ trợ từ giảng viên cũng làm cho sinh viên cảm thấy khó khăn hơn trong việc học tiếng Pháp.

2.1. Phương pháp học

Phương pháp học tiếng Pháp hiện tại thường tập trung vào lý thuyết mà thiếu đi thực hành. Sinh viên cần có nhiều cơ hội để thực hành nói tiếng Pháp trong các tình huống thực tế. Việc áp dụng các phương pháp học tập tích cực như trò chơi, thảo luận nhóm và các hoạt động giao tiếp sẽ giúp sinh viên cảm thấy hứng thú hơn với việc học. Hơn nữa, việc sử dụng công nghệ trong giảng dạy cũng có thể tạo ra những trải nghiệm học tập phong phú và thú vị hơn cho sinh viên.

2.2. Tài liệu học tập

Tài liệu học tập đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Pháp của sinh viên. Nhiều sinh viên cho rằng tài liệu hiện có không đủ phong phú và đa dạng để đáp ứng nhu cầu học tập của họ. Việc cung cấp các tài liệu học tập phong phú, bao gồm sách, video, và các nguồn tài liệu trực tuyến sẽ giúp sinh viên có thêm nhiều cơ hội để thực hành và cải thiện kỹ năng nói. Hơn nữa, việc khuyến khích sinh viên tự tìm kiếm tài liệu học tập cũng sẽ giúp họ chủ động hơn trong việc học tiếng Pháp.

III. Nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Pháp

Để nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Pháp, sinh viên cần có những chiến lược học tập hiệu quả. Việc tham gia vào các hoạt động giao tiếp thực tế, như câu lạc bộ tiếng Pháp hoặc các buổi hội thảo, sẽ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng nói của mình. Hơn nữa, việc thực hành thường xuyên và nhận phản hồi từ giảng viên cũng là một yếu tố quan trọng. Sinh viên cần được khuyến khích để thực hành nói tiếng Pháp một cách tự tin và thoải mái.

3.1. Tham gia hoạt động giao tiếp

Tham gia vào các hoạt động giao tiếp thực tế là một cách hiệu quả để nâng cao kỹ năng nói tiếng Pháp. Sinh viên có thể tham gia vào các câu lạc bộ tiếng Pháp, nơi họ có thể thực hành nói và giao tiếp với những người khác. Những hoạt động này không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng ngôn ngữ mà còn tạo ra cơ hội để kết nối và giao lưu với những người có cùng sở thích. Hơn nữa, việc tham gia vào các hoạt động này cũng giúp sinh viên cảm thấy tự tin hơn khi giao tiếp bằng tiếng Pháp.

3.2. Nhận phản hồi

Nhận phản hồi từ giảng viên và bạn bè là một phần quan trọng trong quá trình học tập. Sinh viên cần được khuyến khích để thực hành nói tiếng Pháp và nhận phản hồi về cách diễn đạt của mình. Phản hồi giúp sinh viên nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của mình, từ đó có thể cải thiện kỹ năng nói. Hơn nữa, việc nhận phản hồi cũng giúp sinh viên cảm thấy tự tin hơn khi giao tiếp bằng tiếng Pháp.

Tổng quan nghiên cứu

Việc phát triển kỹ năng biểu đạt bằng tiếng Pháp, đặc biệt là kỹ năng nói, luôn là thách thức lớn đối với sinh viên năm thứ nhất tại Khoa Ngoại ngữ, Đại học Thái Nguyên. Theo khảo sát thực tế với 80 sinh viên tham gia, có tới 90% sinh viên cho rằng việc học tiếng Pháp là khó khăn, trong đó 7% đánh giá rất khó và chỉ 3% cảm thấy dễ dàng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các khó khăn cụ thể trong biểu đạt nói tiếng Pháp của sinh viên, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy, học tập kỹ năng này. Nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Thái Nguyên trong năm học 2013-2014, tập trung vào sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Pháp. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cải thiện chất lượng đào tạo ngoại ngữ, góp phần nâng cao năng lực giao tiếp và phát triển toàn diện kỹ năng ngôn ngữ cho sinh viên, từ đó đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển nghề nghiệp trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về didactique des langues étrangères, đặc biệt là thuyết về biểu đạt nói trong ngôn ngữ thứ hai. Hai mô hình chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết về kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ: Biểu đạt nói được xem là một trong bốn kỹ năng giao tiếp cơ bản (nói, nghe, đọc, viết), trong đó kỹ năng nói là kỹ năng sản xuất ngôn ngữ chủ động, đòi hỏi sự phối hợp phức tạp giữa ngữ âm, ngữ pháp, từ vựng và yếu tố xã hội - văn hóa.

• Mô hình phương pháp tiếp cận giao tiếp (Approche communicative): Nhấn mạnh việc phát triển năng lực giao tiếp thực tế, bao gồm các khía cạnh ngôn ngữ, xã hội và chiến lược giao tiếp, giúp người học sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả trong các tình huống đa dạng.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: biểu đạt nói (expression orale), khó khăn ngôn ngữ (difficultés linguistiques), yếu tố tâm lý (éléments psychologiques), kiến thức xã hội - văn hóa (connaissances socioculturelles), và phương pháp giảng dạy tương tác (méthodes pédagogiques interactives).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả kết hợp giữa khảo sát bằng bảng hỏi và quan sát trực tiếp trong lớp học. Cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: 80 sinh viên năm nhất ngành tiếng Pháp tại Khoa Ngoại ngữ, Đại học Thái Nguyên, độ tuổi từ 18 đến 20, đã có kinh nghiệm học tiếng Anh từ bậc trung học.

• Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu toàn bộ sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Pháp trong năm học khảo sát, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.

• Phương pháp phân tích: Dữ liệu thu thập được xử lý định lượng và định tính, phân tích tần suất, tỷ lệ phần trăm các khó khăn, thái độ và phương pháp học tập của sinh viên. Quan sát lớp học nhằm bổ sung thông tin về thực trạng giảng dạy và tương tác trong giờ học biểu đạt nói.

• Timeline nghiên cứu: Khảo sát được tiến hành vào tháng 5 năm 2013, kết hợp quan sát hai buổi học biểu đạt nói trong lớp K36 No2, mỗi buổi kéo dài 50 phút.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Khó khăn chung trong học tiếng Pháp: 90% sinh viên cho rằng tiếng Pháp khó học, trong đó 7% đánh giá rất khó. 81,3% sinh viên yêu thích học tiếng Pháp nhưng vẫn gặp nhiều trở ngại trong biểu đạt nói.

2. Khó khăn về ngôn ngữ:

   • 79,3% sinh viên gặp nhiều khó khăn về từ vựng, trong đó 63% thiếu vốn từ để diễn đạt ý tưởng, 21% không biết sử dụng từ đúng ngữ cảnh.
   • Về ngữ pháp, 72% gặp khó khăn trong việc chia động từ và sử dụng thì, 45,6% gặp vấn đề với mạo từ, 47,2% với giới từ, 34,8% với sự hòa hợp danh từ và tính từ.
   • Về phát âm, 97% sinh viên gặp khó khăn với các âm đặc trưng tiếng Pháp như nguyên âm mũi, các cụm phụ âm [pr], [tr], [gr], và các quy tắc nối âm.

3. Khó khăn tâm lý và giao tiếp:

   • 58% sinh viên có tâm lý sợ nói, lo ngại mắc lỗi khi phát biểu.
   • 37,5% không tự tin khi tham gia biểu đạt nói.
   • 24,5% sinh viên không sử dụng cử chỉ hỗ trợ giao tiếp, ảnh hưởng đến hiệu quả truyền đạt.

4. Tham gia thực hành biểu đạt nói:

   • Chỉ 15,8% sinh viên thường xuyên phát biểu tự nguyện trong giờ học.
   • 35,9% không dám tiếp cận người bản ngữ để luyện tập bên ngoài lớp.
   • 35,7% luyện nói một mình, nhưng phương pháp này ít hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các khó khăn là do sự thiếu hụt vốn từ vựng và kiến thức ngữ pháp, đặc biệt là các điểm khác biệt giữa tiếng Pháp và tiếng Việt về cấu trúc câu và phát âm. Yếu tố tâm lý như sự e ngại, sợ sai cũng làm giảm động lực và khả năng thực hành nói của sinh viên. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả tương đồng với thực trạng chung của sinh viên học ngoại ngữ tại các trường đại học vùng sâu vùng xa, nơi điều kiện tiếp xúc với ngôn ngữ bản ngữ còn hạn chế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm các khó khăn về từ vựng, ngữ pháp, phát âm và tâm lý; bảng tổng hợp mức độ tham gia phát biểu trong lớp; biểu đồ tròn về thái độ yêu thích và khó khăn khi học tiếng Pháp.

Ý nghĩa của kết quả nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường môi trường giao tiếp thực tế, và hỗ trợ tâm lý cho sinh viên nhằm nâng cao hiệu quả học tập biểu đạt nói.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường hoạt động giao tiếp tương tác trong lớp học: Áp dụng các hoạt động như trò chơi vai, tranh luận, thảo luận nhóm nhằm tạo môi trường thực hành nói tự nhiên, kích thích sự tham gia của sinh viên. Mục tiêu tăng tỷ lệ sinh viên phát biểu tự nguyện lên ít nhất 50% trong vòng 1 học kỳ. Chủ thể thực hiện: giảng viên bộ môn.

2. Phát triển chương trình bồi dưỡng phát âm và ngữ pháp thực hành: Tổ chức các buổi luyện tập chuyên sâu về phát âm các âm khó và cấu trúc ngữ pháp thường gặp lỗi, sử dụng tài liệu đa phương tiện và phần mềm hỗ trợ. Thời gian thực hiện: 1 học kỳ. Chủ thể: Khoa Ngoại ngữ phối hợp trung tâm ngoại ngữ.

3. Xây dựng câu lạc bộ tiếng Pháp và kết nối với người bản ngữ: Tạo điều kiện cho sinh viên giao lưu, luyện tập với người nói tiếng Pháp bản ngữ qua các buổi sinh hoạt ngoại khóa, trao đổi trực tuyến. Mục tiêu tăng cường kỹ năng giao tiếp thực tế và giảm tâm lý e ngại. Chủ thể: Ban chủ nhiệm khoa và đoàn thanh niên.

4. Hỗ trợ tâm lý và khuyến khích tự tin nói tiếng Pháp: Tổ chức các buổi tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm vượt qua nỗi sợ nói, đồng thời áp dụng chính sách đánh giá tích cực, khuyến khích sinh viên tham gia phát biểu bằng điểm số hoặc phần thưởng. Thời gian: liên tục trong năm học. Chủ thể: giảng viên và cố vấn học tập.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên tiếng Pháp tại các trường đại học và cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để cải tiến phương pháp giảng dạy biểu đạt nói, nâng cao hiệu quả đào tạo.

2. Sinh viên ngành sư phạm tiếng Pháp và ngôn ngữ: Giúp hiểu rõ các khó khăn phổ biến và cách khắc phục trong quá trình học tập, từ đó chủ động phát triển kỹ năng giao tiếp.

3. Nhà quản lý giáo dục và các trung tâm ngoại ngữ: Là tài liệu tham khảo để xây dựng chương trình đào tạo, tổ chức các hoạt động ngoại khóa phù hợp với nhu cầu thực tế của người học.

4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực didactique des langues étrangères: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về khó khăn trong biểu đạt nói, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp giảng dạy và học tập ngoại ngữ.

Câu hỏi thường gặp

1. Khó khăn lớn nhất của sinh viên khi học biểu đạt nói tiếng Pháp là gì?
   Khó khăn chủ yếu là thiếu vốn từ vựng và ngữ pháp, đặc biệt là các điểm khác biệt về phát âm và cấu trúc câu so với tiếng Việt, cùng với tâm lý sợ sai khi nói trước đám đông.

2. Phương pháp giảng dạy nào hiệu quả nhất để cải thiện kỹ năng nói?
   Phương pháp tương tác như trò chơi vai, thảo luận nhóm và tranh luận được đánh giá cao vì tạo môi trường thực hành tự nhiên, giúp sinh viên tăng cường sự tự tin và phản xạ ngôn ngữ.

3. Sinh viên có thể tự luyện tập biểu đạt nói ngoài lớp như thế nào?
   Sinh viên nên tìm kiếm bạn học hoặc người bản ngữ để luyện tập, tham gia câu lạc bộ tiếng Pháp, hoặc tự nói chuyện với chính mình trước gương để tăng cường phản xạ và giảm ngại ngùng.

4. Tại sao tâm lý sợ nói lại ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập?
   Tâm lý sợ sai, e ngại bị đánh giá khiến sinh viên ngại phát biểu, giảm cơ hội thực hành và cải thiện kỹ năng, từ đó làm chậm tiến trình học tập và giảm hiệu quả giao tiếp.

5. Làm thế nào để giảng viên đánh giá chính xác kỹ năng biểu đạt nói của sinh viên?
   Giảng viên nên đánh giá dựa trên nhiều tiêu chí như phát âm, ngữ pháp, từ vựng, sự mạch lạc và tự sửa lỗi của sinh viên, đồng thời khuyến khích tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng để tăng tính khách quan và động lực học tập.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định rõ các khó khăn chính trong biểu đạt nói tiếng Pháp của sinh viên năm nhất tại Đại học Thái Nguyên, bao gồm khó khăn về từ vựng, ngữ pháp, phát âm và tâm lý.
• Phương pháp nghiên cứu kết hợp khảo sát và quan sát trực tiếp giúp thu thập dữ liệu toàn diện, phản ánh thực trạng khách quan.
• Kết quả nghiên cứu làm rõ nguyên nhân và tác động của các khó khăn, từ đó đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
• Các giải pháp tập trung vào tăng cường tương tác trong lớp, bồi dưỡng phát âm, xây dựng môi trường giao tiếp thực tế và hỗ trợ tâm lý cho sinh viên.
• Bước tiếp theo là triển khai các đề xuất trong thực tế giảng dạy, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để hoàn thiện phương pháp đào tạo biểu đạt nói tiếng Pháp.

Mời các nhà giáo dục, sinh viên và nhà nghiên cứu quan tâm áp dụng và phát triển các giải pháp này nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ tại Việt Nam.