Đặc Điểm Thực Vật Việt Nam: Nghiên Cứu và Phát Triển

Đa dạng sinh học và bảo tồn đã trở thành chiến lược và chương trình hành động quan trọng trên toàn thế giới. Nhiều tổ chức quốc tế lớn đã ra đời để hướng dẫn, giúp đỡ và tổ chức thực hiện việc kiểm kê, đánh giá, bảo tồn và phát triển đa dạng sinh vật. Các tổ chức đó là IUCN, UNEP, WWF, IPRGRI. Nhằm tránh sự phá hủy tài nguyên và duy trì sự sống một cách bền vững, Hội nghị Thượng đỉnh về môi trường và đa dạng sinh vật đã được tổ chức tại Rio de Janeiro (Brazil) tháng 6/1992. Tại hội nghị này, 150 quốc gia đã ký công ước về Đa dạng sinh vật và bảo vệ chúng.

Các công trình thực vật kinh điển trong thời kỳ phân loại tự nhiên được kể đến như: Linnaeus (1753), A. Từ nửa sau thế kỷ XIX đến nay, nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật, những nghiên cứu về thực vật nói chung đạt được những thành tựu đáng kể. Brummitt (1992), trong cuốn “Vascular plant families and genera” đã thống kê được thực vật bậc cao có mạch trên thế giới có 13. Hiện nay, các công trình nghiên cứu hệ thống học vẫn liên tục được cải tiến và cập nhật.

Những quần thể thực vật này thường dễ bị tổn thương và ít có khả năng thích nghi khi môi trường sống bị thay đổi. Việc suy giảm đa dạng thực vật sẽ kéo theo suy giảm các nguồn tài nguyên khác, phá vỡ môi trường sống là nguyên nhân gây suy giảm nhiều loài động vật có giá trị tại khu vực. Từ cơ sở thực tế trên, chúng tôi chọn đề tài “Nghiên cứu tính đa dạng của hệ thực vật Vườn Quốc gia Xuân Thủy và sự sinh trưởng phát triển của một số loài thực vật ngập mặn quan trọng trong khu vực”.

Việt Nam có nhiều loài thực vật đặc hữu đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống, khai thác quá mức và biến đổi khí hậu. Cần có các biện pháp bảo tồn khẩn cấp để bảo vệ các loài này. Việc nghiên cứu và đánh giá hiện trạng các loài thực vật đặc hữu là rất quan trọng để đưa ra các giải pháp phù hợp. Cần có sự phối hợp giữa các nhà khoa học, chính quyền địa phương và cộng đồng để bảo tồn hiệu quả các loài thực vật quý hiếm này.

• Cây có chồi trên đất Ph (Phanérophytes) + Cây gỗ lớn chồi trên đất Meg (Mégaphanérophytes) + Cây gỗ vừa có chồi trên đất Mes (Més0phanérophytes) + Cây gỗ nhỏ có chồi trên đất Mi (Miເг0phanérophytes) + Cây thấp có chồi trên đất Na (Пaп0phanérophytes) + Cây có chồi trên đất leo cuốn Lρ (Lianes phanéг0rophytes) + Cây có chồi trên đất sống nhờ và sống bám Eρ (Eρiphytes phané г0rophytes) + Cây có chồi trên đất thân thảo Һρ (Phanéг0rophytesҺeгьaເés) + Cây có chồi trên đất thân mọng nước Suເເ (Phanéг0rophytes suເເuleпƚs) - Cây có chồi sát đất ເҺ (ເҺaméρҺɣƚes) - Cây có chồi nửa ẩn Һm (Һesmiເгɣρƚ0ρҺɣƚes) - Cây chồi ẩn ເг (ເгɣρƚ0ρҺɣƚes) - Cây một năm TҺ (TҺéг0ρҺɣƚes)

Tác giả đã tính toán cho hơn 1000 loài cây ở các vùng khác nhau trên trái đất và tìm được tỷ lệ phần trăm trung bình cho từng loài, gộp lại thành phổ dạng sống tiêu chuẩn (SП) SП = 46 ΡҺ + 9 ເҺ + 26 Һm + 6 ເг + 13 TҺ Đây là cơ sở để so sánh phổ dạng sống của thảm thực vật ở các vùng khác nhau trên trái đất. Do đó khi đã tổng hợp được khối lượng các kiểu sống trong kiểu thảm thực vật, ta có thể tính phần trăm của từng dạng sống trên phổ dạng sống của kiểu đó, tức SЬ để so sánh SП.

Yếu tố đặc hữu trong thực vật chỉ ra sự độc đáo và riêng biệt của hệ thực vật Việt Nam so với các khu vực khác trên thế giới. Các loài đặc hữu thường có giá trị bảo tồn cao và cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Yếu tố di cư cho thấy sự liên kết giữa thực vật Việt Nam và các khu vực lân cận. Các loài di cư có thể mang lại nguồn gen mới và góp phần làm phong phú đa dạng sinh học của Việt Nam.

Nghiên cứu địa lý thực vật giúp xác định các vùng có giá trị bảo tồn cao và ưu tiên các khu vực này trong các chương trình bảo tồn. Nghiên cứu này cũng giúp dự đoán tác động của biến đổi khí hậu lên phân bố của các loài thực vật và đưa ra các biện pháp ứng phó phù hợp. Thông tin về địa lý thực vật có thể được sử dụng để lựa chọn các loài cây phù hợp cho việc phục hồi rừng và cải tạo đất.

Phục hồi rừng ngập mặn là một giải pháp quan trọng để bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ bờ biển. Các phương pháp phục hồi rừng ngập mặn bao gồm trồng cây ngập mặn, cải tạo đất và tạo điều kiện cho cây ngập mặn tái sinh tự nhiên. Cần có sự lựa chọn loài cây phù hợp với điều kiện địa phương và đảm bảo nguồn giống chất lượng cao. Sự tham gia của cộng đồng địa phương là yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công của các dự án phục hồi rừng ngập mặn.

Nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của thực vật là một yếu tố quan trọng để bảo tồn bền vững. Cần tổ chức các hoạt động giáo dục, tuyên truyền để nâng cao hiểu biết của cộng đồng về vai trò của thực vật trong việc bảo vệ môi trường, cung cấp nguồn tài nguyên và duy trì sự sống. Sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động bảo tồn thực vật sẽ giúp tạo ra sự đồng thuận và trách nhiệm chung trong việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Thực vật dược liệu Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển các loại thuốc mới và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Cần có các nghiên cứu chuyên sâu về thành phần hóa học, tác dụng dược lý và độc tính của các loài thực vật này. Việc bảo tồn và phát triển bền vững nguồn thực vật dược liệu là rất quan trọng để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu cho ngành công nghiệp dược phẩm.

Công nghệ sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và cải thiện các loài thực vật. Các kỹ thuật như nhân giống vô tính, biến đổi gen và tạo giống lai có thể được sử dụng để tạo ra các giống cây trồng có năng suất cao, khả năng chống chịu tốt và chất lượng tốt hơn. Công nghệ sinh học cũng có thể được sử dụng để nghiên cứu các cơ chế sinh học và di truyền của thực vật và tìm ra những giải pháp mới cho các vấn đề trong nông nghiệp và bảo vệ môi trường.