I. Cấu trúc rừng ngập mặn
Nghiên cứu tập trung vào cấu trúc rừng ngập mặn tại Cồn Ông Trang, Cà Mau, nhằm xác định các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phân bố thực vật. Kết quả cho thấy, cao trình chênh lệch từ 0-46 cm và số lần ngập triều dao động từ 73-502 lần/năm. Các yếu tố như Eh đất, độ mặn, và hàm lượng dinh dưỡng đã được đo lường, cho thấy sự phù hợp với sự phân bố của 12 loài thân gỗ và 4 loài dây leo, thân bụi. Hệ sinh thái rừng ngập mặn tại đây được đánh giá là đa dạng và có tiềm năng bảo tồn cao.
1.1. Phân bố thực vật theo yếu tố môi trường
Nghiên cứu chỉ ra rằng, sự phân bố thực vật tại Cồn Ông Trang chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố như cao trình, số lần ngập triều, và thành phần hóa học đất. Khu vực cuối cồn có hàm lượng N-NH4+ cao nhất (10,74 mg/kg), trong khi khu vực đầu cồn có hàm lượng N-NO3- cao hơn. Điều này phù hợp với sự phát triển của các loài thực vật ưu thế như Mấm trắng, Đước đôi, và Vẹt tách.
1.2. Đặc điểm lập địa
Ba dạng lập địa chính được xác định tại Cồn Ông Trang, bao gồm lập địa cuối cồn với thành phần cơ giới thịt pha sét, lập địa giữa cồn với thành phần thịt trung bình, và lập địa đầu cồn với thành phần sét pha thịt. Mỗi dạng lập địa có đặc điểm thủy văn và dinh dưỡng riêng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài thực vật đặc trưng.
II. Dinh dưỡng rừng ngập mặn
Nghiên cứu về dinh dưỡng rừng ngập mặn tập trung vào năng suất vật rụng và quá trình phân hủy lá. Kết quả cho thấy, năng suất vật rụng của Đước đôi là cao nhất (12,98 T/ha/năm), tiếp theo là Mấm trắng (10,12 T/ha/năm) và Vẹt tách (9,88 T/ha/năm). Quá trình phân hủy lá đóng góp đáng kể vào chu trình dinh dưỡng, với thời gian bán phân hủy của lá Đước đôi là 86 ngày, Mấm trắng là 75 ngày, và Vẹt tách là 71 ngày.
2.1. Năng suất vật rụng
Năng suất vật rụng được đo lường thông qua thí nghiệm với túi vật rụng 1 m2. Kết quả cho thấy, Đước đôi có năng suất cao nhất, phản ánh khả năng tích lũy dinh dưỡng mạnh mẽ của loài này. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái rừng ngập mặn và cung cấp dinh dưỡng cho các loài sinh vật khác.
2.2. Phân hủy lá và đóng góp dinh dưỡng
Quá trình phân hủy lá được nghiên cứu thông qua túi nylon đặt trên nền rừng. Kết quả cho thấy, lá Mấm trắng phân hủy nhanh nhất, đóng góp dinh dưỡng nhanh chóng vào đất. Điều này giúp duy trì chu trình dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của các loài thực vật khác trong rừng ngập mặn.
III. Vai trò của Ba khía trong chu trình dinh dưỡng
Nghiên cứu xác định được 4 loài Ba khía thuộc họ Sesarmidae tại Cồn Ông Trang. Ba khía có vai trò quan trọng trong chu trình dinh dưỡng thông qua việc tiêu thụ lá rừng và cung cấp dinh dưỡng trở lại đất. Kết quả cho thấy, Ba khía ưa thích lá Mấm trắng, tiếp theo là lá Vẹt tách và lá Đước đôi. Điều này khẳng định vai trò của Ba khía trong việc duy trì sự đa dạng sinh học và cân bằng dinh dưỡng trong hệ sinh thái rừng ngập mặn.
3.1. Tập tính ăn của Ba khía
Thí nghiệm về tập tính ăn của Ba khía cho thấy, chúng ưa thích lá vàng hơn lá xanh. Điều này phản ánh khả năng thích nghi của Ba khía với điều kiện môi trường và nguồn thức ăn sẵn có. Việc tiêu thụ lá rừng giúp Ba khía đóng góp dinh dưỡng trở lại đất, hỗ trợ chu trình dinh dưỡng tự nhiên.
3.2. Đóng góp dinh dưỡng của Ba khía
Nghiên cứu chỉ ra rằng, Ba khía đóng góp đáng kể vào chu trình dinh dưỡng thông qua việc tiêu thụ lá rừng và bài tiết chất dinh dưỡng. Điều này giúp duy trì sự cân bằng dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của các loài thực vật trong rừng ngập mặn.
IV. Bảo tồn và quản lý rừng ngập mặn
Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo tồn rừng ngập mặn và quản lý rừng ngập mặn bền vững tại Cồn Ông Trang, Cà Mau. Các kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng để duy trì hệ sinh thái rừng ngập mặn, bảo tồn sự đa dạng sinh học, và thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của rừng ngập mặn.
4.1. Ứng phó với biến đổi khí hậu
Nghiên cứu chỉ ra rằng, rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua khả năng hấp thụ carbon và bảo vệ bờ biển. Việc bảo tồn và phát triển rừng ngập mặn tại Cồn Ông Trang sẽ góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.
4.2. Nâng cao nhận thức cộng đồng
Nghiên cứu khuyến nghị cần nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của rừng ngập mặn trong việc duy trì hệ sinh thái và bảo vệ môi trường. Các chương trình giáo dục và truyền thông cần được triển khai để thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo tồn rừng ngập mặn.
