Tổng quan nghiên cứu

Long An, với diện tích tự nhiên 4.493,8 km², chiếm 11,06% diện tích vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), là địa phương có vị trí chiến lược quan trọng khi tiếp giáp với TP.HCM, Tây Ninh, Campuchia, Tiền Giang và Đồng Tháp. Tỉnh này đóng vai trò cầu nối giữa vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và ĐBSCL, đồng thời là cửa ngõ giao thương quốc tế với hai cửa khẩu Bình Hiệp và Tho Mo. Trong bối cảnh du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ, Long An sở hữu tiềm năng lớn về tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa, đặc biệt là hệ sinh thái đất ngập nước và các di tích lịch sử văn hóa. Tuy nhiên, thực trạng khai thác sản phẩm du lịch tại Long An còn nhiều hạn chế, chưa thu hút và giữ chân được du khách, dẫn đến việc sản phẩm du lịch địa phương chưa tạo được dấu ấn riêng biệt trên thị trường.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích điều kiện và thực trạng khai thác một số sản phẩm du lịch tiêu biểu của Long An, như du lịch sinh thái tại Làng nổi Tân Lập, du lịch văn hóa tại Làng cổ Phước Lộc Thọ và các di tích lịch sử cách mạng, nhằm đề xuất định hướng và giải pháp khai thác hiệu quả đến năm 2030. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ giai đoạn 2013-2018 và khảo sát năm 2020, với phạm vi không gian tập trung tại các điểm du lịch điển hình trong tỉnh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển sản phẩm du lịch đặc thù, nâng cao sức cạnh tranh và đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sản phẩm du lịch, trong đó:

  • Lý thuyết sản phẩm du lịch của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO): Sản phẩm du lịch là sự kết hợp giữa các yếu tố hữu hình và vô hình như tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, dịch vụ và hoạt động tạo nên trải nghiệm tổng thể cho du khách.

  • Mô hình cấu thành sản phẩm du lịch theo Luật Du lịch Việt Nam 2017: Sản phẩm du lịch gồm hai nhóm yếu tố chính là tài nguyên du lịch (tự nhiên và văn hóa) và dịch vụ du lịch (lữ hành, vận chuyển, lưu trú, ăn uống, giải trí, mua sắm, thông tin - hướng dẫn).

  • Khái niệm về trải nghiệm du lịch: Theo Ritchie và Crouch, sản phẩm du lịch là sự trải nghiệm về điểm đến, trong đó trải nghiệm của khách du lịch là giá trị cốt lõi tạo nên sức hấp dẫn và lợi thế cạnh tranh.

Các khái niệm chính bao gồm: tài nguyên du lịch tự nhiên (địa hình, khí hậu, nguồn nước, sinh vật), tài nguyên du lịch văn hóa (di tích, lễ hội, làng nghề), dịch vụ du lịch (lữ hành, vận tải, lưu trú, ăn uống, giải trí), và các nguyên tắc khai thác sản phẩm du lịch như kinh tế, phù hợp nhu cầu, đặc sắc, tổng thể và bảo tồn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Báo cáo thực trạng khai thác du lịch của các khu du lịch tại Long An, số liệu thống kê kinh tế - xã hội tỉnh Long An giai đoạn 2013-2018, các tài liệu từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Thống kê, UBND tỉnh Long An.

  • Dữ liệu sơ cấp: Khảo sát ý kiến du khách nội địa đến Long An năm 2020 với 157 phiếu khảo sát, trong đó 140 phiếu đạt yêu cầu phân tích.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Excel và SPSS để xử lý dữ liệu, kiểm định độ tin cậy thang đo Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến khai thác sản phẩm du lịch.

  • Phương pháp thực địa: Đánh giá thực trạng khai thác sản phẩm du lịch tại các điểm du lịch tiêu biểu như Làng nổi Tân Lập, Làng cổ Phước Lộc Thọ và các di tích lịch sử.

  • Phương pháp bản đồ GIS: Sử dụng phần mềm Mapinfo để xây dựng bản đồ hành chính, tài nguyên du lịch và phân bố sản phẩm du lịch nhằm minh họa mối quan hệ giữa khai thác sản phẩm du lịch và ý nghĩa kinh tế - xã hội.

  • Phương pháp điều tra xã hội học: Thu thập ý kiến đánh giá của du khách về dịch vụ du lịch, làm cơ sở đề xuất định hướng và giải pháp khai thác sản phẩm du lịch.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ 2013 đến 2020, trong đó dữ liệu chính được thu thập và phân tích trong giai đoạn 2018-2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch và doanh thu chưa tương xứng tiềm năng: Giai đoạn 2013-2018, lượng khách du lịch đến Long An tăng trưởng ổn định nhưng tổng thu từ du lịch còn khiêm tốn so với tiềm năng. Ví dụ, khu du lịch Làng nổi Tân Lập ghi nhận số lượt khách tăng khoảng 15% mỗi năm, nhưng tổng thu chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng thu du lịch vùng ĐBSCL.

  2. Sản phẩm du lịch chủ yếu tập trung vào du lịch sinh thái và văn hóa: Các sản phẩm như tham quan hệ sinh thái đất ngập nước tại Làng nổi Tân Lập, du lịch văn hóa tại Làng cổ Phước Lộc Thọ và các di tích lịch sử cách mạng là điểm nhấn chính. Tuy nhiên, các sản phẩm này chưa được khai thác đa dạng và chuyên nghiệp, dẫn đến sự trùng lặp và thiếu sức hút lâu dài.

  3. Chất lượng dịch vụ du lịch còn hạn chế: Khảo sát ý kiến du khách cho thấy chỉ khoảng 60% hài lòng với dịch vụ lưu trú và 55% hài lòng với dịch vụ ăn uống, giải trí. Các dịch vụ hỗ trợ như hướng dẫn viên, thông tin du lịch còn thiếu chuyên nghiệp và chưa đồng bộ.

  4. Thiếu liên kết vùng và quảng bá hiệu quả: Long An chưa xây dựng được chuỗi sản phẩm du lịch liên kết với các tỉnh trong vùng ĐBSCL và TP.HCM, làm giảm khả năng thu hút khách du lịch quốc tế và nội địa. Công tác quảng bá còn hạn chế về nguồn lực và tính chuyên nghiệp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do việc khai thác sản phẩm du lịch chưa đồng bộ, thiếu đầu tư dài hạn và chưa phát huy hết tiềm năng tài nguyên du lịch đặc thù của tỉnh. So với các tỉnh lân cận như Tiền Giang, nơi có doanh thu du lịch năm 2018 đạt 904 tỷ đồng với hơn 2 triệu lượt khách, Long An còn nhiều dư địa để phát triển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng lượt khách và doanh thu du lịch giai đoạn 2013-2018, bảng đánh giá mức độ hài lòng của du khách theo từng dịch vụ, và bản đồ phân bố các sản phẩm du lịch chính của tỉnh. So sánh với kinh nghiệm khai thác sản phẩm du lịch tại ĐBSCL và Tiền Giang cho thấy Long An cần tập trung phát triển sản phẩm du lịch đặc thù, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng cường liên kết vùng.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ thực trạng và tiềm năng khai thác sản phẩm du lịch Long An, từ đó đề xuất các định hướng phát triển phù hợp nhằm nâng cao sức cạnh tranh và đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Phát triển đa dạng sản phẩm du lịch đặc thù: Tập trung khai thác các sản phẩm du lịch sinh thái đất ngập nước, du lịch văn hóa lịch sử và du lịch vui chơi giải trí tại các điểm như Làng nổi Tân Lập, Làng cổ Phước Lộc Thọ. Mục tiêu tăng 20% số lượng sản phẩm mới đến năm 2025. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các doanh nghiệp du lịch.

  2. Nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch: Đào tạo chuyên môn cho nhân lực du lịch, đặc biệt là hướng dẫn viên và nhân viên lưu trú, nâng tỷ lệ hài lòng khách hàng lên trên 80% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Trung tâm đào tạo du lịch tỉnh, các doanh nghiệp dịch vụ.

  3. Tăng cường liên kết vùng và xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch: Thiết lập các tour, tuyến liên kết với TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL nhằm thu hút khách du lịch quốc tế và nội địa, hoàn thành ít nhất 3 tuyến du lịch liên vùng đến năm 2027. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh, Hiệp hội Du lịch Long An.

  4. Đẩy mạnh xúc tiến quảng bá và xây dựng thương hiệu du lịch Long An: Sử dụng các kênh truyền thông hiện đại, tổ chức sự kiện quảng bá định kỳ, tăng ngân sách quảng bá lên 30% so với giai đoạn trước đến năm 2025. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đơn vị truyền thông.

  5. Bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên du lịch: Áp dụng các tiêu chuẩn môi trường, xây dựng kế hoạch bảo vệ hệ sinh thái đất ngập nước, đảm bảo khai thác không vượt quá khả năng chịu tải của môi trường. Chủ thể thực hiện: Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan quản lý du lịch.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và phát triển kinh tế địa phương: Giúp hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm du lịch đặc thù phù hợp với tiềm năng và nhu cầu thực tế.

  2. Doanh nghiệp du lịch và lữ hành: Cung cấp cơ sở dữ liệu và định hướng phát triển sản phẩm mới, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng thị trường khách hàng.

  3. Các tổ chức đào tạo và nghiên cứu về du lịch: Là tài liệu tham khảo để xây dựng chương trình đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về phát triển sản phẩm du lịch bền vững.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức xã hội: Nâng cao nhận thức về vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch, bảo tồn văn hóa và môi trường, tham gia tích cực vào các hoạt động du lịch cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao Long An chưa phát triển mạnh sản phẩm du lịch mặc dù có nhiều tiềm năng?
    Nguyên nhân chính là do khai thác sản phẩm du lịch chưa đồng bộ, thiếu đầu tư dài hạn, chất lượng dịch vụ còn hạn chế và thiếu liên kết vùng hiệu quả.

  2. Sản phẩm du lịch đặc thù của Long An là gì?
    Bao gồm du lịch sinh thái đất ngập nước tại Làng nổi Tân Lập, du lịch văn hóa tại Làng cổ Phước Lộc Thọ và các di tích lịch sử cách mạng, cùng các sản phẩm vui chơi giải trí địa phương.

  3. Làm thế nào để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch tại Long An?
    Cần đào tạo chuyên môn cho nhân lực du lịch, chuẩn hóa dịch vụ lưu trú, ăn uống, hướng dẫn viên và tăng cường quản lý chất lượng dịch vụ.

  4. Vai trò của liên kết vùng trong phát triển du lịch Long An?
    Liên kết vùng giúp xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch đa dạng, thu hút khách du lịch quốc tế và nội địa, tăng sức cạnh tranh và hiệu quả khai thác sản phẩm.

  5. Các giải pháp bảo tồn tài nguyên du lịch Long An là gì?
    Áp dụng tiêu chuẩn môi trường, xây dựng kế hoạch bảo vệ hệ sinh thái, kiểm soát khai thác tài nguyên không vượt quá khả năng chịu tải, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

Kết luận

  • Long An có vị trí chiến lược và tiềm năng lớn về tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa, nhưng khai thác sản phẩm du lịch còn nhiều hạn chế.
  • Sản phẩm du lịch chủ yếu tập trung vào du lịch sinh thái, văn hóa và di tích lịch sử, chưa đa dạng và chuyên nghiệp.
  • Chất lượng dịch vụ du lịch cần được nâng cao để đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của du khách.
  • Đề xuất các giải pháp phát triển đa dạng sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường liên kết vùng và xúc tiến quảng bá.
  • Nghiên cứu đặt nền tảng cho việc xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Long An đến năm 2030, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và doanh nghiệp du lịch cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật dữ liệu để điều chỉnh chiến lược phù hợp với xu hướng phát triển du lịch trong và ngoài nước.