Khai Thác Nguồn Lực Đảm Bảo Phát Triển Đô Thị Bền Vững Trong Quá Trình Công Nghiệp Hóa, Hiện Đại Hóa

Trong lịch sử phát triển đô thị, có hai điều kiện cơ bản dẫn đến sự hình thành và phát triển đô thị. Thứ nhất, các kinh đô, thành được xây dựng và bảo vệ. Thứ hai, nơi giao lưu, trao đổi buôn bán hàng hóa hình thành đô thị. Nam Định hội tụ cả hai điều kiện này, vừa là thành (Thành Nam) vừa là thị, nên đã sớm phát triển thành thành phố và từng là thành phố thứ ba miền Bắc trước năm 1954. Những tiền đề cơ bản của đô thị hóa và phát triển đô thị là sự phát triển công nghiệp hay công nghiệp hóa là cơ sở phát triển đô thị.

Phát triển bền vững được hiểu là sự phát triển đáp ứng được những yêu cầu của hiện tại, nhưng không gây tổn hại cho việc đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau. Phát triển bền vững bao gồm ba phương diện: phát triển kinh tế bền vững, môi trường bền vững và phát triển xã hội bền vững. Phát triển kinh tế bền vững là sự tăng trưởng kinh tế gắn liền với sự hoàn thiện cơ cấu, thể chế kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. Môi trường bền vững đòi hỏi duy trì sự cân bằng giữa bảo vệ môi trường tự nhiên với sự khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên phục vụ lợi ích con người. Phát triển xã hội bền vững là giải quyết tốt mối quan hệ bên trong giữa các yếu tố xã hội chủ yếu và quá trình phát triển kinh tế.

Trong quá trình phát triển đô thị, môi trường đô thị bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Quy mô đô thị luôn có xu hướng tăng lên và biểu hiện cụ thể của nó là tăng dân số đô thị, tăng quy mô sản xuất công nghiệp, dịch vụ và phát triển không gian đô thị. Nhưng các nguồn lực trong một đô thị như đất đai chỉ có giới hạn. Do đó xác định quy mô tối ưu cho một đô thị và quy hoạch tổ chức không gian đô thị phù hợp là một trong những điều kiện đảm bảo môi trường sinh thái đô thị và là cơ sở đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống, đảm bảo phát triển đô thị bền vững.

Cơ sở hạ tầng không đầy đủ như hệ thống thoát nước mưa không đảm bảo sẽ gây ra tình trạng ngập úng ở đô thị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đô thị và sinh hoạt của nhân dân, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh và thường gây thiệt hại lớn về kinh tế do các công trình kỹ thuật hạ tầng bị phá hủy. Hệ thống xử lý nước thải không có hoặc không đảm bảo thì nước thải không qua xử lý sẽ gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt hàng ngày của nhân dân. Rác thải từ các cơ sở y tế, rác thải công nghiệp và rác thải sinh hoạt không thu gom hết và xử lý hoặc chôn lấp không đảm bảo tiêu chuẩn sẽ làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất và ô nhiễm nguồn nước ngầm.

Cần tập trung vào đào tạo các ngành nghề mũi nhọn, có tiềm năng phát triển trong tương lai, như công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái. Xây dựng các chương trình liên kết giữa các trường đại học, cao đẳng với các doanh nghiệp, tạo cơ hội cho sinh viên thực tập, làm việc thực tế, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Xây dựng các chính sách ưu đãi về nhà ở, thu nhập, bảo hiểm cho các chuyên gia, nhà khoa học, người lao động có trình độ cao. Tạo môi trường làm việc năng động, sáng tạo, khuyến khích sự phát triển cá nhân. Tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm với các đô thị phát triển, thu hút nhân tài từ nước ngoài.

Tạo môi trường đầu tư thuận lợi, hấp dẫn, giảm thiểu các thủ tục hành chính rườm rà. Xây dựng các chính sách ưu đãi về thuế, tiền thuê đất cho các doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên phát triển của đô thị. Tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư, giới thiệu các dự án tiềm năng cho các nhà đầu tư.

Xây dựng kế hoạch tài chính trung hạn và dài hạn, đảm bảo tính ổn định và bền vững của nguồn vốn. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Ưu tiên đầu tư vào các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường.

Ứng dụng công nghệ số vào quản lý đô thị, từ quy hoạch, xây dựng đến vận hành, bảo trì. Xây dựng các ứng dụng di động, cổng thông tin điện tử cung cấp thông tin về giao thông, môi trường, dịch vụ công cho người dân. Triển khai các hệ thống giám sát, điều khiển thông minh trong các lĩnh vực giao thông, năng lượng, môi trường.

Khuyến khích sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng sinh khối. Xây dựng các công trình xanh, tiết kiệm năng lượng. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Thường xuyên đánh giá hiệu quả của các chính sách, chương trình phát triển đô thị. Điều chỉnh chiến lược phát triển phù hợp với tình hình thực tế và xu hướng phát triển của thế giới. Tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với các đô thị phát triển trong và ngoài nước.

Khuyến khích người dân tham gia vào quá trình quy hoạch, xây dựng và quản lý đô thị. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về phát triển bền vững. Tạo điều kiện cho người dân đóng góp ý kiến, giám sát các hoạt động phát triển đô thị.