Hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định

• Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Hoa
• Người hướng dẫn: GS. Trương Bá Thanh
• Trường học: Trường Đại Học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Bình Định

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN THU, CHI TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
• 1.2. KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN THU, CHI TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
• 1.3. ĐẶC ĐIỂM THU, CHI TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
• 1.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 2.2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 2.3. ƯU ĐIỂM, HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN TỒN TẠI CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 2.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 3.1. MỤC TIÊU, YÊU CẦU VÀ ĐIỀU KIỆN HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 3.2. GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU, CHI TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN VÂN CANH
• 3.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Kiểm Soát Nội Bộ Tại Trung Tâm Y Tế 55

Mọi tổ chức đều mong muốn hoạt động hiệu quả, báo cáo tài chính đáng tin cậy và tuân thủ pháp luật. Tuy nhiên, rủi ro luôn tiềm ẩn, gây ra những yếu kém hoặc sai phạm do nhân viên, quản lý hoặc bên thứ ba gây ra. Việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa, phát hiện sai phạm, giảm thiểu tổn thất và nâng cao hiệu quả. Trung tâm Y tế huyện Vân Canh là đơn vị sự nghiệp công lập có thu, trực thuộc Sở Y tế Bình Định. Việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn, quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước đòi hỏi một cơ chế tốt và sự chung tay của cán bộ, viên chức để xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ vững mạnh, góp phần đẩy lùi rủi ro. Thực tế, công tác kiểm soát thu, chi tại các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn còn hạn chế, như kiểm soát chưa chặt chẽ hoạt động chi ngân sách, phân bổ kinh phí còn dàn trải và hệ thống chính sách pháp luật thường xuyên thay đổi. Do đó, việc tìm hiểu phương pháp về kiểm soát nội bộ là rất cần thiết.

1.1. Định nghĩa và mục tiêu của kiểm soát nội bộ

Trong một khoảng thời gian dài, có nhiều tranh luận về định nghĩa và mục tiêu của kiểm soát nội bộ. Đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, nhiều quan điểm cho rằng kiểm soát nội bộ có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các chu trình nghiệp vụ phát sinh trong đơn vị, giúp đơn vị tuân thủ luật lệ và các quy định. Định nghĩa hiện nay được chấp nhận rộng rãi nhất là định nghĩa của tổ chức COSO. COSO đã đưa ra định nghĩa về kiểm soát nội bộ như sau: “Kiểm soát nội bộ là một quá trình bị chi phối bởi Hội đồng quản trị, người quản lý và các nhân viên của đơn vị, nó được thiết lập để cung cấp một sự đảm bảo hợp lý nhằm đạt được các mục tiêu về hoạt động, báo cáo và tuân thủ”. Theo định nghĩa trên, kiểm soát nội bộ là một quá trình, không phải là một sự kiện hay tình huống, mà là một chuỗi các hoạt động hiện diện ở mọi bộ phận trong đơn vị và được kết hợp với nhau thành một thể thống nhất.

1.2. Lợi ích của hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả

Một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho Trung tâm Y tế huyện Vân Canh. Nó giúp đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin tài chính, từ đó hỗ trợ việc ra quyết định quản lý. Kiểm soát nội bộ cũng giúp ngăn ngừa và phát hiện gian lận, sai sót, bảo vệ tài sản của đơn vị. Ngoài ra, nó còn giúp đơn vị tuân thủ các quy định pháp luật, nâng cao hiệu quả hoạt động và sử dụng nguồn lực một cách hợp lý. Theo INTOSAI, kiểm soát nội bộ giúp các tổ chức đạt được mục tiêu hoạt động, báo cáo và tuân thủ. Một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ là nền tảng cho sự phát triển bền vững của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh.

II. Quy Trình Kiểm Soát Thu Chi Tại Đơn Vị Sự Nghiệp 58

Kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi trong đơn vị sự nghiệp có thu bao gồm việc kiểm soát đối với tiền và các thủ tục kiểm soát chủ yếu đối với hoạt động thu, chi. Đặc điểm nguồn thu của đơn vị sự nghiệp có thu bao gồm các khoản thu từ ngân sách nhà nước, thu từ hoạt động sự nghiệp, thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh và các khoản thu khác. Đặc điểm nguồn chi và kiểm soát nội bộ của đơn vị sự nghiệp có thu bao gồm các khoản chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và các khoản chi khác. Việc kiểm soát chặt chẽ các khoản thu, chi giúp đơn vị sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả và đạt được các mục tiêu đề ra. Cần có quy trình rõ ràng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính.

2.1. Đặc điểm và mục tiêu kiểm soát đối với tiền mặt

Tiền mặt là tài sản có tính thanh khoản cao, dễ bị lợi dụng và chiếm đoạt. Do đó, việc kiểm soát tiền mặt là vô cùng quan trọng. Mục tiêu của kiểm soát tiền mặt là đảm bảo an toàn cho tiền mặt, ngăn ngừa gian lận và sai sót, đảm bảo tính chính xác của thông tin về tiền mặt. Các thủ tục kiểm soát tiền mặt bao gồm: phân công trách nhiệm rõ ràng, kiểm kê tiền mặt định kỳ, đối chiếu số liệu giữa sổ sách kế toán và thực tế, sử dụng hệ thống bảo mật để bảo vệ tiền mặt. Việc kiểm soát chặt chẽ tiền mặt giúp Trung tâm Y tế huyện Vân Canh tránh được những rủi ro về tài chính.

2.2. Thủ tục kiểm soát hoạt động thu chi tại trung tâm y tế

Các thủ tục kiểm soát hoạt động thu, chi bao gồm: lập kế hoạch thu, chi; phê duyệt các khoản thu, chi; kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ; ghi sổ kế toán đầy đủ, chính xác; đối chiếu số liệu giữa các bộ phận; kiểm tra việc tuân thủ các quy định về quản lý tài chính. Quy trình kiểm soát chi mua thuốc, hóa chất, vật tư cần được thực hiện chặt chẽ để đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý. Việc thực hiện đầy đủ các thủ tục kiểm soát giúp Trung tâm Y tế huyện Vân Canh quản lý tài chính một cách hiệu quả và minh bạch.

2.3. Đặc điểm nguồn thu và chi tại đơn vị sự nghiệp

Đơn vị sự nghiệp có thu có nhiều nguồn thu khác nhau, bao gồm: thu từ ngân sách nhà nước, thu từ hoạt động sự nghiệp, thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh và các khoản thu khác. Nguồn chi của đơn vị sự nghiệp có thu bao gồm: chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và các khoản chi khác. Việc quản lý và sử dụng các nguồn thu, chi cần tuân thủ các quy định của pháp luật và đảm bảo hiệu quả. Trung tâm Y tế huyện Vân Canh cần có kế hoạch thu, chi rõ ràng và thực hiện kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sử dụng nguồn lực một cách hợp lý.

III. Thực Trạng Kiểm Soát Nội Bộ Tại Trung Tâm 59

Thực trạng kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh bao gồm thực tế các khoản thu, chi và thực trạng kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi. Ưu điểm của kiểm soát nội bộ thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh là đã có quy trình kiểm soát, phân công trách nhiệm rõ ràng. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: chưa kiểm soát chặt chẽ hoạt động chi ngân sách, phân bổ kinh phí còn dàn trải, hệ thống chính sách pháp luật thường xuyên thay đổi. Nguyên nhân tồn tại của những hạn chế này là do thiếu nguồn lực, thiếu đào tạo và thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận.

3.1. Thực tế các khoản thu tại Trung tâm Y tế Vân Canh

Các khoản thu của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh bao gồm: thu từ ngân sách nhà nước, thu từ viện phí, thu từ các dịch vụ y tế khác. Việc quản lý các khoản thu này cần tuân thủ các quy định của pháp luật và đảm bảo tính minh bạch. Trung tâm Y tế huyện Vân Canh cần có quy trình thu rõ ràng và thực hiện kiểm soát chặt chẽ để tránh thất thoát và gian lận. Cần có sự phối hợp giữa các bộ phận để đảm bảo thu đúng, thu đủ và nộp kịp thời.

3.2. Thực tế các khoản chi tại Trung tâm Y tế Vân Canh

Các khoản chi của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh bao gồm: chi lương, chi hoạt động chuyên môn, chi mua sắm vật tư, chi sửa chữa tài sản. Việc quản lý các khoản chi này cần tuân thủ các quy định của pháp luật và đảm bảo hiệu quả. Trung tâm Y tế huyện Vân Canh cần có kế hoạch chi rõ ràng và thực hiện kiểm soát chặt chẽ để tránh lãng phí và sai phạm. Cần có sự phê duyệt của người có thẩm quyền trước khi thực hiện chi.

3.3. Đánh giá ưu điểm và hạn chế của KSNB hiện tại

Hiện tại, Trung tâm Y tế huyện Vân Canh đã có một số quy trình kiểm soát nội bộ cơ bản, tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế. Ưu điểm là đã có sự phân công trách nhiệm và quy trình kiểm soát nhất định. Hạn chế là chưa kiểm soát chặt chẽ hoạt động chi ngân sách, phân bổ kinh phí còn dàn trải và hệ thống chính sách pháp luật thường xuyên thay đổi. Cần có sự đánh giá toàn diện và cải thiện liên tục để nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Kiểm Soát Nội Bộ Thu Chi 57

Để hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh, cần xác định mục tiêu, yêu cầu và điều kiện hoàn thiện. Các giải pháp hoàn thiện bao gồm: hoàn thiện yếu tố môi trường kiểm soát, hoàn thiện hoạt động kiểm soát, hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông, hoàn thiện hoạt động giám sát. Ngoài ra, cần có kiến nghị nhằm hỗ trợ hoàn thiện kiểm soát nội bộ từ các cơ quan chức năng.

4.1. Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện KSNB tại trung tâm

Quan điểm hoàn thiện kiểm soát nội bộ là phải đảm bảo tính toàn diện, hệ thống, liên tục và phù hợp với điều kiện thực tế của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh. Mục tiêu hoàn thiện là nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, ngăn ngừa gian lận và sai sót, đảm bảo tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín của đơn vị. Cần có sự tham gia của tất cả các bộ phận và cá nhân trong quá trình hoàn thiện.

4.2. Giải pháp hoàn thiện KSNB các khoản thu chi

Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi bao gồm: hoàn thiện yếu tố môi trường kiểm soát, hoàn thiện hoạt động kiểm soát, hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông, hoàn thiện hoạt động giám sát. Cụ thể, cần tăng cường đào tạo về kiểm soát nội bộ cho cán bộ, viên chức; xây dựng quy trình kiểm soát chi tiết cho từng khoản thu, chi; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính; thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ và đột xuất.

4.3. Kiến nghị hỗ trợ hoàn thiện kiểm soát nội bộ

Để hỗ trợ Trung tâm Y tế huyện Vân Canh hoàn thiện kiểm soát nội bộ, cần có sự quan tâm và chỉ đạo của các cơ quan chức năng. Cần có chính sách hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật để đơn vị có thể đầu tư vào hệ thống kiểm soát nội bộ. Ngoài ra, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng để kiểm tra, giám sát việc thực hiện kiểm soát nội bộ tại đơn vị.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu KSNB 59

Việc ứng dụng các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ vào thực tiễn tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh sẽ mang lại nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, ngăn ngừa gian lận và sai sót, đảm bảo tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín của đơn vị. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc hoàn thiện kiểm soát nội bộ là một quá trình liên tục và cần có sự cam kết của tất cả các bộ phận và cá nhân trong đơn vị.

5.1. Triển khai các giải pháp KSNB vào thực tế

Việc triển khai các giải pháp kiểm soát nội bộ vào thực tế cần được thực hiện một cách bài bản và có kế hoạch. Cần có sự phân công trách nhiệm rõ ràng và sự phối hợp giữa các bộ phận. Ngoài ra, cần có sự theo dõi và đánh giá thường xuyên để đảm bảo hiệu quả của các giải pháp. Cần có sự linh hoạt và điều chỉnh khi cần thiết để phù hợp với điều kiện thực tế của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh.

5.2. Đánh giá hiệu quả sau khi hoàn thiện KSNB

Sau khi hoàn thiện kiểm soát nội bộ, cần có sự đánh giá hiệu quả để xác định những điểm mạnh và điểm yếu. Cần có sự so sánh với tình hình trước khi hoàn thiện để thấy rõ những cải thiện. Ngoài ra, cần có sự đánh giá từ các bên liên quan để có cái nhìn khách quan và toàn diện. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để tiếp tục hoàn thiện kiểm soát nội bộ trong tương lai.

VI. Kết Luận Về Kiểm Soát Nội Bộ Tại Trung Tâm Y Tế 54

Kiểm soát nội bộ là một yếu tố quan trọng để đảm bảo hoạt động hiệu quả và bền vững của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh. Việc hoàn thiện kiểm soát nội bộ là một quá trình liên tục và cần có sự cam kết của tất cả các bộ phận và cá nhân trong đơn vị. Với sự nỗ lực và quyết tâm, Trung tâm Y tế huyện Vân Canh sẽ xây dựng được một hệ thống kiểm soát nội bộ vững mạnh, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và đáp ứng nhu cầu của người dân.

6.1. Tóm tắt các giải pháp và kiến nghị chính

Các giải pháp chính để hoàn thiện kiểm soát nội bộ bao gồm: hoàn thiện yếu tố môi trường kiểm soát, hoàn thiện hoạt động kiểm soát, hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông, hoàn thiện hoạt động giám sát. Các kiến nghị chính bao gồm: tăng cường đào tạo về kiểm soát nội bộ cho cán bộ, viên chức; xây dựng quy trình kiểm soát chi tiết cho từng khoản thu, chi; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính; thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ và đột xuất.

6.2. Hướng phát triển và nghiên cứu tiếp theo về KSNB

Hướng phát triển và nghiên cứu tiếp theo về kiểm soát nội bộ là tập trung vào việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính, xây dựng hệ thống cảnh báo rủi ro sớm và phát triển các phương pháp đánh giá hiệu quả kiểm soát nội bộ một cách khách quan và toàn diện. Ngoài ra, cần có sự nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát nội bộ và các biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh các đơn vị sự nghiệp công lập ngày càng được giao quyền tự chủ tài chính, việc hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Trung tâm Y tế huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định, là một đơn vị sự nghiệp công lập có thu, hoạt động trong điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn với tỷ lệ hộ nghèo cao và hệ thống y tế chưa đồng bộ. Giai đoạn nghiên cứu tập trung vào các khoản thu, chi trong hai năm 2017-2018, với mục tiêu phân tích thực trạng kiểm soát nội bộ, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Trung tâm.

Theo báo cáo tài chính, tổng các khoản thu của Trung tâm năm 2018 tăng 16,1% so với năm 2017, trong đó thu viện phí và bảo hiểm y tế tăng 16,1%, thu phí, lệ phí tăng 10,8%, và thu từ các hoạt động khác tăng 34,1%. Tổng các khoản chi cũng tăng 11,1%, chủ yếu tập trung vào chi lương và các chế độ cho con người tăng 11,2%. Những số liệu này phản ánh sự gia tăng hoạt động tài chính và nhu cầu kiểm soát chặt chẽ các khoản thu, chi nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ Trung tâm Y tế huyện Vân Canh xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đảm bảo sử dụng ngân sách nhà nước tiết kiệm và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính trong bối cảnh tự chủ tài chính ngày càng được mở rộng tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình kiểm soát nội bộ tiêu biểu, trong đó nổi bật là mô hình COSO và hướng dẫn của tổ chức INTOSAI. Mô hình COSO định nghĩa kiểm soát nội bộ là một quá trình do Hội đồng quản trị, người quản lý và nhân viên thực hiện nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý về việc đạt được các mục tiêu hoạt động, báo cáo và tuân thủ pháp luật. Mô hình này bao gồm năm thành tố chính: môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát.

INTOSAI cung cấp chuẩn mực kiểm soát nội bộ trong khu vực công, nhấn mạnh năm yếu tố tương tự COSO nhưng tập trung vào đặc thù của các đơn vị hành chính sự nghiệp. Các khái niệm chính được sử dụng gồm: môi trường kiểm soát (bao gồm đạo đức, năng lực nhân viên, triết lý quản lý, cơ cấu tổ chức, chính sách nhân sự), đánh giá rủi ro (nhận dạng, phân tích và xử lý rủi ro), hoạt động kiểm soát (phòng ngừa, phát hiện, bù đắp), thông tin và truyền thông (đảm bảo tính chính xác, kịp thời, bảo mật), và giám sát (thường xuyên và định kỳ).

Ngoài ra, luận văn tập trung vào đặc điểm kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi trong đơn vị sự nghiệp có thu, với các thủ tục kiểm soát đặc thù như phân chia trách nhiệm, kiểm soát chứng từ, kiểm soát quá trình nhập liệu và bảo vệ tài sản tiền mặt.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp định tính và định lượng nhằm phân tích thực trạng kiểm soát nội bộ tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh trong giai đoạn 2017-2018. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các khoản thu, chi trong hai năm này, cùng với phỏng vấn sâu một số cán bộ lãnh đạo, trưởng, phó các khoa phòng và cán bộ phòng tài chính kế toán.

Nguồn dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn, trao đổi trực tiếp nhằm hiểu rõ quy trình kiểm soát, thuận lợi, khó khăn và các rủi ro trong quản lý thu, chi. Dữ liệu thứ cấp bao gồm hệ thống sổ sách kế toán, báo cáo tài chính, các văn bản pháp luật liên quan và tài liệu nghiên cứu về kiểm soát nội bộ.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp mô tả thống kê, so sánh tỷ lệ tăng trưởng các khoản thu, chi, đồng thời đánh giá các yếu tố môi trường kiểm soát, hoạt động kiểm soát và giám sát dựa trên kết quả khảo sát và phỏng vấn. Timeline nghiên cứu kéo dài trong khoảng 12 tháng, từ thu thập dữ liệu, phân tích đến đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng các khoản thu, chi: Tổng các khoản thu năm 2018 đạt khoảng 111,6% so với năm 2017, trong đó thu viện phí và bảo hiểm y tế chiếm tỷ trọng lớn và tăng 16,1%. Tổng các khoản chi cũng tăng 11,1%, chủ yếu là chi lương và các chế độ cho con người tăng 11,2%, phản ánh sự gia tăng hoạt động và nhu cầu tài chính của Trung tâm.

2. Môi trường kiểm soát còn hạn chế: Qua khảo sát, môi trường kiểm soát tại Trung tâm chưa thực sự vững mạnh, đặc biệt về năng lực nhân viên và triết lý quản lý. Một số cán bộ chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của kiểm soát nội bộ, dẫn đến việc thực hiện các thủ tục kiểm soát chưa đồng bộ và thiếu chặt chẽ.

3. Hoạt động kiểm soát chưa toàn diện: Các thủ tục kiểm soát như phân chia trách nhiệm, kiểm soát chứng từ, kiểm soát nhập liệu và bảo vệ tài sản tiền mặt chưa được thực hiện nghiêm ngặt. Việc kiểm soát chi NSNN chưa thật sự tiết kiệm và hiệu quả, chưa cân đối được ngân sách cho các nhiệm vụ phát sinh đột xuất.

4. Giám sát và truyền thông chưa hiệu quả: Hệ thống giám sát định kỳ và thường xuyên còn yếu, chưa phát hiện kịp thời các sai phạm. Truyền thông nội bộ về kiểm soát nội bộ chưa được chú trọng, dẫn đến sự phối hợp giữa các bộ phận chưa nhịp nhàng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc nhận thức về kiểm soát nội bộ còn mới mẻ, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân và các quy định pháp luật chưa được hệ thống hóa thành quy trình cụ thể. So với các nghiên cứu tại các đơn vị sự nghiệp khác trong tỉnh Bình Định, Trung tâm Y tế huyện Vân Canh có mức độ thực hiện kiểm soát nội bộ thấp hơn, đặc biệt trong khâu giám sát và truyền thông.

Việc tăng trưởng các khoản thu, chi trong khi hệ thống kiểm soát chưa hoàn thiện làm tăng nguy cơ rủi ro tài chính, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và uy tín của Trung tâm. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng thu, chi theo năm và bảng đánh giá mức độ thực hiện các yếu tố kiểm soát nội bộ, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường kiểm soát vững chắc, nâng cao năng lực nhân viên, hoàn thiện các thủ tục kiểm soát và tăng cường giám sát nhằm đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về kiểm soát nội bộ cho cán bộ, viên chức nhằm nâng cao hiểu biết về vai trò và quy trình kiểm soát. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhân viên được đào tạo lên ít nhất 90% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc phối hợp phòng Tổ chức Hành chính.

2. Hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ: Xây dựng và ban hành quy trình kiểm soát nội bộ chi tiết cho các khoản thu, chi, bao gồm phân chia trách nhiệm rõ ràng, kiểm soát chứng từ, kiểm soát nhập liệu và bảo vệ tài sản. Mục tiêu hoàn thành trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính Kế toán phối hợp các khoa phòng.

3. Tăng cường giám sát và truyền thông: Thiết lập hệ thống giám sát thường xuyên và định kỳ, đồng thời cải thiện kênh truyền thông nội bộ về kiểm soát nội bộ để nâng cao sự phối hợp giữa các bộ phận. Mục tiêu thực hiện trong 9 tháng, với ít nhất 4 cuộc giám sát định kỳ mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và phòng Kiểm soát nội bộ.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin: Áp dụng phần mềm kế toán và quản lý tài chính hiện đại để tự động hóa các thủ tục kiểm soát, giảm thiểu sai sót và gian lận. Mục tiêu triển khai trong 12 tháng, đảm bảo 100% các nghiệp vụ thu, chi được ghi nhận qua hệ thống. Chủ thể thực hiện: Phòng CNTT phối hợp phòng Tài chính Kế toán.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp công lập: Giúp hiểu rõ về tầm quan trọng và cách thức xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và tuân thủ pháp luật.

2. Cán bộ phòng Tài chính Kế toán: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về các thủ tục kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi, giúp cải thiện quy trình làm việc và giảm thiểu rủi ro tài chính.

3. Chuyên gia kiểm toán nội bộ và kiểm toán độc lập: Là tài liệu tham khảo để đánh giá và tư vấn hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại các đơn vị sự nghiệp có thu, đặc biệt trong lĩnh vực y tế.

4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Kế toán, Quản trị tài chính công: Hỗ trợ nghiên cứu, học tập về kiểm soát nội bộ trong khu vực công, cung cấp ví dụ thực tiễn và phương pháp nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát nội bộ là gì và tại sao quan trọng?
   Kiểm soát nội bộ là quá trình do lãnh đạo và nhân viên thực hiện nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả, báo cáo tài chính đáng tin cậy và tuân thủ pháp luật. Nó giúp ngăn ngừa sai phạm, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

2. Các yếu tố chính của hệ thống kiểm soát nội bộ theo COSO là gì?
   Bao gồm môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát. Mỗi yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống kiểm soát toàn diện.

3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả kiểm soát nội bộ tại một đơn vị?
   Thông qua khảo sát các yếu tố môi trường kiểm soát, phân tích các thủ tục kiểm soát, đánh giá mức độ tuân thủ và giám sát, đồng thời so sánh với các chuẩn mực quốc tế như COSO và INTOSAI.

4. Những khó khăn thường gặp khi triển khai kiểm soát nội bộ tại đơn vị sự nghiệp công lập?
   Bao gồm nhận thức chưa đầy đủ về kiểm soát nội bộ, thiếu nguồn lực và năng lực nhân viên, quy trình chưa hoàn thiện, và sự phối hợp chưa nhịp nhàng giữa các bộ phận.

5. Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ?
   Tăng cường đào tạo nhân viên, hoàn thiện quy trình kiểm soát, áp dụng công nghệ thông tin, tăng cường giám sát và truyền thông nội bộ, đồng thời xây dựng môi trường kiểm soát tích cực từ lãnh đạo.

Kết luận

• Hệ thống kiểm soát nội bộ các khoản thu, chi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong môi trường kiểm soát và hoạt động kiểm soát.
• Tổng các khoản thu năm 2018 tăng 16,1% so với năm 2017, trong khi tổng các khoản chi tăng 11,1%, đòi hỏi kiểm soát chặt chẽ hơn để đảm bảo hiệu quả tài chính.
• Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao nhận thức, hoàn thiện quy trình, tăng cường giám sát và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Việc triển khai các giải pháp này dự kiến trong vòng 6-12 tháng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và chất lượng dịch vụ y tế.
• Khuyến khích các đơn vị sự nghiệp công lập khác tham khảo và áp dụng mô hình kiểm soát nội bộ phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động.

Để tiếp tục phát triển, Trung tâm Y tế huyện Vân Canh cần triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất, đồng thời thường xuyên đánh giá, điều chỉnh hệ thống kiểm soát nội bộ phù hợp với sự thay đổi của môi trường hoạt động. Các nhà quản lý và cán bộ tài chính được khuyến khích áp dụng kiến thức từ nghiên cứu này nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính và đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả trong hoạt động của đơn vị.