Nghiên Cứu Hòa Giải Tranh Chấp Lao Động Theo Quy Định Pháp Luật Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ Luật học "Hòa giải tranh chấp lao động theo quy định của pháp luật lao động Việt Nam hiện nay" tập trung nghiên cứu về hòa giải tranh chấp lao động, một vấn đề quan trọng trong bối cảnh quan hệ lao động ngày càng phát triển và phức tạp. Tranh chấp lao động được hiểu là sự bất đồng giữa người lao động và người sử dụng lao động về quyền, lợi ích và nghĩa vụ trong quan hệ lao động. Đặc điểm của tranh chấp lao động là tính đối kháng về lợi ích, tính pháp lý và tính thực tiễn cao. Tranh chấp lao động được phân loại thành nhiều loại khác nhau như tranh chấp về quyền, tranh chấp về lợi ích, tranh chấp cá nhân và tranh chấp tập thể. Hòa giải tranh chấp lao động là một phương thức giải quyết tranh chấp bằng biện pháp thương lượng, thỏa thuận giữa các bên tranh chấp với sự hỗ trợ của hòa giải viên. Hòa giải có vai trò quan trọng trong việc duy trì mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và giảm thiểu chi phí, thời gian cho các bên tranh chấp. Luận văn này sẽ đi sâu phân tích những vấn đề lý luận cơ bản về tranh chấp lao động và hòa giải tranh chấp lao động, làm cơ sở cho việc phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng.

Chương 2 của luận văn tập trung phân tích thực trạng quy định của pháp luật về hòa giải tranh chấp lao động tại Việt Nam, dựa trên Bộ luật Lao động năm 2019. Luận văn đề cập đến nguyên tắc hòa giải, thẩm quyền và trình tự hòa giải của Hòa giải viên lao động và Tòa án nhân dân. "Chế định hòa giải TCLĐ đã được quy định khá đầy đủ, chi tiết trong Bộ luật lao động năm 2019", tuy nhiên, thực tiễn áp dụng vẫn còn những hạn chế. Luận văn phân tích thực tiễn hoạt động của Hòa giải viên lao động và hoạt động hòa giải tại Tòa án, chỉ ra những tồn tại, bất cập như: sự thiếu chủ động của Hòa giải viên lao động, khó khăn trong việc thu thập chứng cứ, sự thiếu tin tưởng của các bên vào quá trình hòa giải. Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích nguyên nhân của những tồn tại này, bao gồm cả những hạn chế về mặt pháp lý và những yếu tố khách quan từ thực tiễn quan hệ lao động. Việc phân tích thực trạng này là cơ sở quan trọng để đề xuất các kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả hòa giải tranh chấp lao động.

Dựa trên những phân tích về lý luận và thực trạng, luận văn đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về hòa giải tranh chấp lao động. Về hoàn thiện pháp luật, luận văn đề xuất "xây dựng hòa giải TCLĐ theo mô hình hiện đại, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới", đảm bảo tính phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Cụ thể, cần hoàn thiện quy định về hòa giải viên lao động, thiết lập cơ quan hòa giải độc lập, khuyến khích cơ chế hòa giải tư nhân. Về nâng cao hiệu quả thực hiện, luận văn đề xuất tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho hòa giải viên lao động, nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải tại Tòa án, nghiên cứu và tăng cường thực thi các giải pháp ngăn ngừa tranh chấp lao động. Các kiến nghị được đưa ra nhằm đảm bảo tính khả thi, hướng tới mục tiêu xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và phát triển bền vững.

Phần mở đầu của luận văn nêu rõ lý do chọn đề tài, xuất phát từ thực tế "trong quá trình thực hiện quyền và nghĩa vụ mỗi quan hệ giữa NLD với NSDLĐ không phải lúc nào cũng diễn ra một cách ổn định bình thường". Luận văn khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu hòa giải tranh chấp lao động, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện nay. Phần này cũng trình bày tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài trong và ngoài nước, mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu. Việc lựa chọn đề tài "Hòa giải tranh chấp lao động theo quy định của pháp luật lao động Việt Nam hiện nay" được đánh giá là cần thiết và phù hợp với tình hình thực tiễn. Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu như phân tích, tổng hợp, lịch sử, chứng minh và so sánh để đi sâu phân tích vấn đề và đưa ra các kiến nghị mang tính khoa học và thực tiễn.