I. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về pháp luật hòa giải thương mại trong giải quyết tranh chấp thương mại ở Việt Nam trở nên cần thiết trong bối cảnh kinh tế hội nhập sâu rộng. Sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong quan hệ thương mại quốc tế. Tuy nhiên, sự gia tăng các tranh chấp thương mại giữa các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến hòa giải thương mại. Hòa giải không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên tranh chấp mà còn bảo vệ bí mật kinh doanh và duy trì mối quan hệ giữa các đối tác. Việc áp dụng phương thức hòa giải được nhiều quốc gia công nhận là một công cụ hiệu quả trong giải quyết tranh chấp. Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị đã khuyến khích việc giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải, cho thấy sự cần thiết của việc nghiên cứu và hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam.
II. Tình hình nghiên cứu đề tài
Tình hình nghiên cứu pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam hiện nay khá đa dạng, với nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố. Một số tác giả đã tập trung vào việc giải quyết tranh chấp thương mại theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, nhưng chưa có nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu về hòa giải thương mại như một chế định độc lập. Các nghiên cứu trước đây thường thiếu tính cập nhật và chưa phản ánh đầy đủ thực trạng và những vấn đề còn tồn tại trong việc áp dụng pháp luật về hòa giải thương mại. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có những nghiên cứu mới, tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau, nhằm làm rõ hơn các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến hòa giải thương mại tại Việt Nam.
III. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của luận văn là nghiên cứu và làm sáng tỏ các vấn đề lý luận pháp lý về hòa giải thương mại, đặc biệt là các khía cạnh còn thiếu sót trong các công trình nghiên cứu trước đó. Luận văn sẽ đánh giá thực trạng pháp luật hiện hành về hòa giải thương mại và tình hình thực hiện trên thực tế, phân tích những mặt tích cực cũng như những hạn chế trong các quy định pháp luật. Từ đó, luận văn sẽ đề xuất các phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại ở Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện hoạt động hòa giải trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học pháp lý như phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê. Các phương pháp này giúp tác giả hệ thống hóa thông tin, đánh giá thực trạng và phân tích các quy định pháp luật hiện hành về hòa giải thương mại. Ngoài ra, luận văn còn bám sát các quan điểm, đường lối của Đảng và Nhà nước về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực cải cách tư pháp. Sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn sẽ giúp luận văn đưa ra những đề xuất hợp lý và khả thi trong việc hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại.
V. Những đóng góp của luận văn
Luận văn có những đóng góp quan trọng trong việc làm rõ các vấn đề lý luận về hòa giải thương mại, phân tích vai trò và ý nghĩa của phương thức này trong giải quyết tranh chấp thương mại. Luận văn đã xây dựng khung lý thuyết cho việc nghiên cứu các vấn đề liên quan đến hòa giải thương mại, bao gồm mô hình tổ chức, quy chế hòa giải viên, nguyên tắc tiến hành và thủ tục hòa giải. Bên cạnh đó, luận văn còn đánh giá thực trạng áp dụng các quy định pháp luật hiện hành và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải tại Việt Nam.
