Khám Phá Hình Tượng Cái Tôi Trữ Tình Trong Thơ Của Nguyễn Duy

• Tác giả: Chu Thị Lý
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Quốc Khánh
• Trường học: Trường Đại Học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Văn Học Việt Nam
• Đề tài: Hình Tượng Cái Tôi Trữ Tình Trong Thơ Nguyễn Duy
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Quy Nhơn

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CÁI TÔI TRỮ TÌNH VÀ HÀNH TRÌNH THƠ NGUYỄN DUY
• 1.1. Quan niệm về cái tôi trữ tình
• 1.2. Khái niệm cái tôi
• 1.3. Cái tôi trữ tình trong thơ
• 1.4. Hành trình thơ Nguyễn Duy
• 1.5. Những nét chính về cuộc đời Nguyễn Duy
• 2. CHƯƠNG 2: HÌNH TƯỢNG CÁI TÔI TRỮ TÌNH TRONG THƠ NGUYỄN DUY NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN NỘI DUNG
• 2.1. Cái tôi trữ tình sâu lắng
• 2.2. Trữ tình về con người
• 2.3. Trữ tình về quê hương, đất nước
• 2.4. Trữ tình về tình yêu và hôn nhân
• 2.5. Cái tôi suy tư, triết lý
• 2.5.1. Suy tư, triết lý về nhân dân
• 2.5.2. Suy tư, triết lý về hạnh phúc - khổ đau, vô hạn - hữu hạn
• 2.5.3. Suy tư, triết lý về đạo lý
• 2.6. Cái tôi hài hước, dí dỏm
• 2.6.1. Hài hước, dí dỏm khi viết về thế thái nhân tình
• 2.6.2. Hài hước, dí dỏm khi viết về tình yêu và hôn nhân
• 2.6.3. Hài hước, dí dỏm khi viết về chính bản thân nhà thơ
• 3. CHƯƠNG 3: HÌNH TƯỢNG CÁI TÔI TRỮ TÌNH TRONG THƠ NGUYỄN DUY NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN HÌNH THỨC
• 3.1. Lục bát Nguyễn Duy - nơi gặp gỡ giữa truyền thống và hiện đại
• 3.2. Thể thơ năm chữ - cô đọng, hàm súc
• 3.3. Thể thơ tự do - vươn tới hiện đại
• 3.4. Giọng điệu kể chuyện tâm tình
• 3.5. Giọng điệu hóm hỉnh, vui tươi
• 3.6. Giọng điệu chiêm nghiệm, suy tư
• 3.7. Ngôn ngữ thơ
• 3.7.1. Sử dụng thành công biện pháp tu từ từ láy và trùng điệp
• 3.7.2. Ngôn ngữ giàu nhạc điệu
• 3.7.3. Ngôn ngữ giàu tính khẩu ngữ, gần gũi đời thường
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy

Hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy là một trong những yếu tố nổi bật, thể hiện sâu sắc thế giới nội tâm của nhà thơ. Cái tôi này không chỉ là sự phản ánh cảm xúc cá nhân mà còn là sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, quê hương và cuộc sống. Thơ Nguyễn Duy mang đậm tính trữ tình, với những cảm xúc chân thành, sâu lắng, thể hiện qua các chủ đề như tình yêu quê hương, tình yêu cuộc sống, và tình yêu con người. Những bài thơ của ông không chỉ là tiếng nói của cá nhân mà còn là tiếng lòng của cả một thế hệ, một dân tộc.

1.1. Cái tôi trữ tình sâu lắng

Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy thường mang tính sâu lắng, thể hiện qua những suy tư về con người, quê hương, và đất nước. Nhà thơ không chỉ dừng lại ở việc miêu tả cảnh vật mà còn khắc họa những nỗi niềm, tâm tư của mình trước hiện thực cuộc sống. Ví dụ, trong bài thơ 'Tre Việt Nam', Nguyễn Duy đã biến hình ảnh cây tre thành biểu tượng của sự kiên cường, bất khuất, đồng thời cũng là nơi gửi gắm những tình cảm thiêng liêng về quê hương. Cái tôi trong thơ ông luôn hướng về những giá trị nhân văn, thể hiện sự trân trọng với những điều bình dị trong cuộc sống.

1.2. Cái tôi suy tư triết lý

Bên cạnh những cảm xúc sâu lắng, cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy còn mang tính suy tư, triết lý. Nhà thơ thường đặt ra những câu hỏi về hạnh phúc, khổ đau, và sự tồn tại của con người trong cuộc sống. Qua những bài thơ như 'Ánh trăng', Nguyễn Duy đã thể hiện sự chiêm nghiệm về quá khứ, hiện tại và tương lai, từ đó đưa ra những triết lý sâu sắc về đời người. Cái tôi này không chỉ là sự phản ánh cá nhân mà còn là tiếng nói chung của những người đã trải qua chiến tranh, mang trong mình những ký ức và nỗi niềm khó nói.

II. Nghệ thuật thể hiện cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy

Nghệ thuật trong thơ Nguyễn Duy là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, tạo nên một phong cách độc đáo. Ngôn ngữ thơ của ông giàu tính nhạc điệu, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như từ láy và trùng điệp, tạo nên sự mượt mà, uyển chuyển trong từng câu thơ. Giọng điệu trong thơ Nguyễn Duy cũng rất đa dạng, từ hóm hỉnh, vui tươi đến chiêm nghiệm, suy tư, phản ánh sự đa chiều trong cảm xúc và tâm tư của nhà thơ.

2.1. Lục bát Nguyễn Duy sự giao thoa truyền thống và hiện đại

Lục bát là thể thơ được Nguyễn Duy sử dụng một cách tài tình, kết hợp giữa nét truyền thống của dân tộc và sự cách tân hiện đại. Trong bài thơ 'Tre Việt Nam', nhà thơ đã biến thể lục bát thành một công cụ để thể hiện những tình cảm sâu sắc về quê hương, đất nước. Ngôn ngữ thơ trong lục bát của Nguyễn Duy vừa mộc mạc, gần gũi, vừa mang tính nghệ thuật cao, tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt cho người đọc.

2.2. Giọng điệu kể chuyện tâm tình

Giọng điệu trong thơ Nguyễn Duy thường mang tính kể chuyện tâm tình, tạo nên sự gần gũi, thân thiết với người đọc. Nhà thơ không chỉ kể về những câu chuyện của mình mà còn chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ một cách chân thành, mộc mạc. Ví dụ, trong bài thơ 'Hơi ấm ổ rơm', Nguyễn Duy đã sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng, tâm tình để kể về những kỷ niệm ấm áp trong cuộc sống, từ đó gợi lên những tình cảm sâu sắc về tình người, tình quê hương.

III. Giá trị và ý nghĩa của hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy

Hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Cái tôi này là sự kết nối giữa cá nhân và cộng đồng, giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Qua thơ Nguyễn Duy, người đọc không chỉ cảm nhận được những tình cảm chân thành của nhà thơ mà còn thấy được sự gắn bó mật thiết giữa con người với quê hương, đất nước. Thơ Nguyễn Duy đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn học Việt Nam, góp phần khẳng định vị trí và vai trò của ông trong lịch sử văn học dân tộc.

3.1. Giá trị nhân văn trong thơ Nguyễn Duy

Giá trị nhân văn trong thơ Nguyễn Duy được thể hiện qua sự trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống, từ những con người lao động đến những cảnh vật quen thuộc của quê hương. Cái tôi trữ tình trong thơ ông luôn hướng về những giá trị tốt đẹp, thể hiện sự đồng cảm, sẻ chia với những số phận nghèo khổ, bất hạnh. Qua đó, thơ Nguyễn Duy không chỉ là tiếng nói của cá nhân mà còn là tiếng lòng của cả một dân tộc, một thời đại.

3.2. Ý nghĩa thời đại của thơ Nguyễn Duy

Thơ Nguyễn Duy mang ý nghĩa thời đại sâu sắc, phản ánh những biến động lịch sử của dân tộc qua góc nhìn của một nhà thơ - người lính. Cái tôi trữ tình trong thơ ông không chỉ là sự phản ánh cá nhân mà còn là tiếng nói của một thế hệ đã trải qua chiến tranh, mang trong mình những ký ức và nỗi niềm khó nói. Qua thơ Nguyễn Duy, người đọc có thể cảm nhận được sự gắn bó mật thiết giữa con người với quê hương, đất nước, cũng như sự trân trọng những giá trị nhân văn trong cuộc sống.

Tổng quan nghiên cứu

Thơ trữ tình Việt Nam thế kỷ XX đã ghi dấu ấn sâu sắc với sự xuất hiện của nhiều nhà thơ tài năng, trong đó Nguyễn Duy là một trong những cây bút tiêu biểu. Với hơn 50 năm sáng tác, thơ Nguyễn Duy không chỉ phản ánh cuộc sống chiến tranh và hậu chiến mà còn thể hiện cái tôi trữ tình sâu sắc, giàu cảm xúc và triết lý. Qua các tập thơ như Cát trắng (1973), Ánh trăng (1984), Mẹ và em (1987), Đường xa (1989), Về (1994), và nhiều tác phẩm khác, nhà thơ đã khắc họa chân dung con người Việt Nam bình dị, mộc mạc nhưng đầy sức sống và nhân văn.

Luận văn tập trung nghiên cứu hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy, khảo sát từ hai phương diện nội dung và hình thức nghệ thuật. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tập thơ trữ tình tiêu biểu của nhà thơ, trong bối cảnh lịch sử từ những năm 1960 đến đầu thế kỷ XXI, chủ yếu tại Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ đặc điểm nổi bật của cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy, từ đó khẳng định vị trí và đóng góp của ông đối với nền văn học Việt Nam hiện đại.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc làm sáng tỏ giá trị nghệ thuật và nhân văn của thơ Nguyễn Duy, đồng thời góp phần phát triển lý luận về cái tôi trữ tình trong văn học Việt Nam. Qua đó, luận văn cũng cung cấp cơ sở cho việc giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu về thơ trữ tình đương đại, góp phần nâng cao nhận thức về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội trong sáng tác văn học.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết về cái tôi trữ tình và thơ trữ tình, dựa trên nền tảng triết học và lý luận văn học hiện đại. Trước hết, khái niệm cái tôi được tiếp cận từ triết học duy ngã của Descartes, Phichtê, Hegel và triết học Mác-Lênin, trong đó cái tôi vừa là thực thể tư duy độc lập, vừa là sản phẩm của các mối quan hệ xã hội. Cái tôi trữ tình được hiểu là biểu hiện chủ quan sâu sắc của nhà thơ trong tác phẩm trữ tình, thể hiện thế giới nội tâm, cảm xúc và suy tư của cá nhân.

Ngoài ra, luận văn sử dụng mô hình phân tích nội dung và hình thức nghệ thuật trong thơ trữ tình, tập trung vào các khái niệm chính như: cái tôi trữ tình sâu lắng, trữ tình về con người, quê hương, tình yêu, triết lý nhân sinh; các thể loại thơ (lục bát, thơ năm chữ, thơ tự do); giọng điệu kể chuyện, hóm hỉnh, suy tư; và ngôn ngữ nghệ thuật giàu nhạc điệu, tính khẩu ngữ, biện pháp tu từ như từ láy và trùng điệp.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp làm cơ sở để khai thác các tác phẩm thơ tiêu biểu của Nguyễn Duy. Phương pháp cấu trúc - hệ thống được áp dụng nhằm đặt các yếu tố nội dung và hình thức trong mối quan hệ tương hỗ, làm rõ tính chỉnh thể của sáng tác thơ. Phương pháp so sánh được sử dụng để đối chiếu phong cách thơ Nguyễn Duy với các nhà thơ cùng thời và các giai đoạn khác, nhằm khẳng định nét độc đáo và giá trị nghệ thuật.

Nguồn dữ liệu chính là các tập thơ trữ tình của Nguyễn Duy được xuất bản từ năm 1973 đến 2017, cùng các bài báo, phê bình văn học và tài liệu nghiên cứu liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm khoảng 80 bài thơ tiêu biểu, được chọn lọc theo tiêu chí đại diện cho các giai đoạn sáng tác và chủ đề khác nhau. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện và sâu sắc. Thời gian nghiên cứu kéo dài khoảng 12 tháng, từ khảo sát tài liệu đến phân tích và hoàn thiện luận văn.

Phân tích dữ liệu được thực hiện theo hướng diễn giải, chú trọng vào việc giải mã các biểu tượng, hình ảnh, giọng điệu và cấu trúc nghệ thuật trong thơ, đồng thời liên hệ với bối cảnh lịch sử - xã hội và cuộc đời nhà thơ để làm rõ cái tôi trữ tình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cái tôi trữ tình sâu lắng và đa chiều
   Nguyễn Duy thể hiện cái tôi trữ tình với sự chân thành, mộc mạc nhưng giàu cảm xúc và suy tư. Qua các bài thơ như Đò Lèn, Xó bếp, Về làng, nhà thơ bộc lộ tình cảm sâu sắc với người thân, quê hương và cuộc sống thường nhật. Ví dụ, trong bài Đò Lèn, hình ảnh người bà tảo tần hiện lên sống động với những chi tiết như “câu cá níu váy bà đi chợ Bình Lâm” tạo nên không gian ký ức đầy ấm áp. Tỷ lệ bài thơ thể hiện trữ tình về con người chiếm khoảng 40% trong tổng số tác phẩm nghiên cứu.

2. Trữ tình về quê hương và đất nước
   Quê hương trong thơ Nguyễn Duy là nguồn cảm hứng bất tận, được thể hiện qua những hình ảnh giản dị như cánh đồng lúa, bờ ruộng, mùi hương huệ trắng, điệu hát văn. Bài thơ Khúc dân ca khẳng định vẻ đẹp trường tồn của quê hương: “Nghìn năm trên dải đất này cũ sao được cánh cò bay la đà”. Khoảng 35% tác phẩm tập trung khai thác chủ đề này, phản ánh tình yêu sâu sắc và sự gắn bó bền chặt với đất nước.

3. Trữ tình về tình yêu và hôn nhân
   Tình yêu trong thơ Nguyễn Duy vừa nồng nàn, vừa chân thành, gắn liền với nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội. Bài Nợ nhuận bút thể hiện sự biết ơn và trân trọng người vợ đảm đang: “Áo mưa vợ giương cánh buồm giữa phố/ chồng với con mấp mé một thuyền đầy”. Tỷ lệ bài thơ viết về tình yêu chiếm khoảng 15%, trong đó có nhiều bài thể hiện tình cảm gia đình và sự thủy chung.

4. Cái tôi suy tư, triết lý về nhân dân và cuộc sống
   Nguyễn Duy thể hiện cái tôi trữ tình với chiều sâu triết lý, suy ngẫm về nhân dân, hạnh phúc, khổ đau, vô hạn và hữu hạn. Ví dụ, trong bài Tre Việt Nam, nhà thơ phát hiện vẻ đẹp tiềm ẩn của con người qua hình ảnh cây tre cần cù, bền bỉ: “Có gì đâu, có gì đâu mỡ màu ít chắt dồn lâu hóa nhiều”. Tỷ lệ bài thơ mang tính triết lý chiếm khoảng 10%, góp phần làm giàu giá trị nhân văn và tư tưởng.

Thảo luận kết quả

Các phát hiện cho thấy cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy không chỉ là sự biểu hiện cảm xúc cá nhân mà còn là sự hòa quyện giữa cá nhân và xã hội, giữa cái tôi nghệ thuật và cái tôi xã hội. Sự đa dạng trong nội dung trữ tình phản ánh chiều sâu tâm hồn nhà thơ và sự gắn bó mật thiết với cuộc sống thực tại.

So với các nhà thơ cùng thời, Nguyễn Duy nổi bật với phong cách giản dị, gần gũi nhưng không kém phần sâu sắc và triết lý. Các biểu đồ phân tích tần suất chủ đề trong thơ cho thấy trữ tình về con người và quê hương chiếm tỷ lệ lớn nhất, minh chứng cho sự ưu tiên của nhà thơ đối với những giá trị truyền thống và nhân văn.

Về hình thức, sự kết hợp giữa thể thơ lục bát truyền thống và thơ tự do hiện đại tạo nên sự linh hoạt, phong phú trong biểu đạt cái tôi trữ tình. Giọng điệu kể chuyện tâm tình, hóm hỉnh và suy tư giúp thơ Nguyễn Duy vừa gần gũi vừa có chiều sâu, dễ dàng chạm đến cảm xúc người đọc.

Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của cái tôi trữ tình như một cấu trúc phức hợp, vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội, vừa biểu hiện cảm xúc vừa thể hiện tư tưởng triết lý, từ đó khẳng định vị trí quan trọng của Nguyễn Duy trong nền thơ Việt Nam hiện đại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giảng dạy và nghiên cứu thơ Nguyễn Duy trong các chương trình văn học đại học và sau đại học
   Động từ hành động: Tích hợp, phát triển
   Target metric: Tỷ lệ sinh viên và nghiên cứu sinh tiếp cận thơ Nguyễn Duy tăng 30% trong 3 năm
   Chủ thể thực hiện: Các trường đại học, viện nghiên cứu văn học

2. Xây dựng các chuyên đề, hội thảo chuyên sâu về cái tôi trữ tình trong thơ Việt Nam hiện đại
   Động từ hành động: Tổ chức, thúc đẩy
   Target metric: Tổ chức ít nhất 2 hội thảo quốc gia/năm trong 5 năm tới
   Chủ thể thực hiện: Hội Nhà văn Việt Nam, các viện nghiên cứu văn học

3. Phát triển các ấn phẩm, tài liệu tham khảo và sách giáo khoa về thơ Nguyễn Duy và cái tôi trữ tình
   Động từ hành động: Biên soạn, xuất bản
   Target metric: Ít nhất 3 đầu sách chuyên khảo được xuất bản trong 4 năm
   Chủ thể thực hiện: Nhà xuất bản Đại học, các nhà nghiên cứu

4. Khuyến khích sáng tác và phổ biến thơ trữ tình mang đậm cái tôi cá nhân và xã hội trong giới trẻ
   Động từ hành động: Khuyến khích, hỗ trợ
   Target metric: Tăng số lượng tác phẩm trữ tình được công bố trên các tạp chí văn học trẻ lên 20% trong 3 năm
   Chủ thể thực hiện: Các tổ chức văn học trẻ, câu lạc bộ thơ

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Văn học Việt Nam
   Lợi ích: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về cái tôi trữ tình và phong cách thơ Nguyễn Duy, hỗ trợ luận văn và nghiên cứu học thuật.

2. Giảng viên và nhà nghiên cứu văn học
   Lợi ích: Là tài liệu tham khảo quan trọng để giảng dạy, nghiên cứu và phát triển lý luận về thơ trữ tình và văn học hiện đại.

3. Nhà thơ, nhà văn và những người yêu thơ
   Lợi ích: Hiểu rõ hơn về nghệ thuật biểu đạt cái tôi trữ tình, cảm nhận sâu sắc về thơ Nguyễn Duy và áp dụng vào sáng tác cá nhân.

4. Các tổ chức văn hóa, xuất bản và truyền thông
   Lợi ích: Nắm bắt giá trị văn học và nhân văn của thơ Nguyễn Duy để tổ chức sự kiện, xuất bản và quảng bá văn học Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Cái tôi trữ tình là gì và tại sao nó quan trọng trong thơ Nguyễn Duy?
   Cái tôi trữ tình là biểu hiện chủ quan sâu sắc của nhà thơ trong tác phẩm trữ tình, thể hiện cảm xúc, suy tư và thế giới nội tâm. Trong thơ Nguyễn Duy, cái tôi này giúp truyền tải chân thực những trải nghiệm cá nhân gắn bó mật thiết với xã hội và lịch sử, tạo nên sức sống đặc biệt cho thơ ông.

2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để phân tích thơ Nguyễn Duy?
   Luận văn sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp, cấu trúc - hệ thống và so sánh. Phân tích diễn giải các bài thơ tiêu biểu, đặt trong bối cảnh lịch sử và văn hóa, đồng thời so sánh với các tác giả khác để làm rõ nét độc đáo của thơ Nguyễn Duy.

3. Những chủ đề nào được Nguyễn Duy khai thác nhiều nhất trong thơ trữ tình?
   Chủ đề chính gồm trữ tình về con người, quê hương đất nước, tình yêu và hôn nhân, cùng các suy tư triết lý về nhân dân, hạnh phúc và khổ đau. Trong đó, trữ tình về con người và quê hương chiếm tỷ lệ lớn nhất, phản ánh tình cảm sâu sắc và sự gắn bó của nhà thơ với cuộc sống.

4. Thể thơ và giọng điệu nào được Nguyễn Duy sử dụng phổ biến?
   Nguyễn Duy sử dụng đa dạng thể thơ như lục bát truyền thống, thơ năm chữ cô đọng và thơ tự do hiện đại. Giọng điệu thơ phong phú, gồm kể chuyện tâm tình, hóm hỉnh, vui tươi và suy tư chiêm nghiệm, tạo nên sự gần gũi và sâu sắc trong biểu đạt cái tôi trữ tình.

5. Luận văn có thể ứng dụng như thế nào trong giảng dạy và nghiên cứu văn học?
   Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và phân tích chi tiết về cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy, giúp giảng viên và sinh viên hiểu rõ hơn về nghệ thuật biểu đạt chủ quan trong thơ trữ tình. Đồng thời, nó mở ra hướng nghiên cứu mới về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội trong văn học hiện đại.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ đặc điểm nổi bật của cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Duy qua hai phương diện nội dung và hình thức nghệ thuật.
• Cái tôi trữ tình trong thơ ông vừa sâu lắng, chân thành, vừa giàu suy tư triết lý, thể hiện sự gắn bó mật thiết với con người, quê hương và xã hội.
• Phong cách thơ kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, với giọng điệu đa dạng, ngôn ngữ giàu nhạc điệu và tính khẩu ngữ gần gũi.
• Nghiên cứu khẳng định vị trí quan trọng của Nguyễn Duy trong nền thơ Việt Nam hiện đại và góp phần phát triển lý luận về cái tôi trữ tình.
• Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức, giảng dạy và nghiên cứu thơ Nguyễn Duy, đồng thời khuyến khích sáng tác thơ trữ tình mang đậm cái tôi cá nhân và xã hội.

Tiếp theo, cần triển khai các hoạt động hội thảo, xuất bản tài liệu chuyên khảo và tích hợp nội dung nghiên cứu vào chương trình đào tạo để phát huy tối đa giá trị của luận văn. Độc giả và các nhà nghiên cứu được khuyến khích tiếp tục khai thác sâu hơn các khía cạnh khác của thơ Nguyễn Duy và cái tôi trữ tình trong văn học Việt Nam.