Hệ thống thông tin kế toán và công nghệ thông tin cho doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Tổng quan nghiên cứu

1.2.1. Các nghiên cứu quốc tế

1.2.2. Các nghiên cứu về AIS ở Việt Nam

1.2.3. Khoảng trống nghiên cứu

1.3. Mục tiêu nghiên cứu

1.4. Câu hỏi nghiên cứu

1.5. Đối tượng và nghiên cứu

1.5.1. Đối tượng nghiên cứu

1.5.2. Phạm vi nghiên cứu

1.6. Đóng góp của đề tài

1.7. Kết cấu của luận án

2. HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP

2.1. Khái quát về hệ thống thông tin trong doanh nghiệp

2.2. Hệ thống thông tin quản lý MIS

2.3. Hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp

2.4. Vai trò của hệ thống thông tin kế toán đối với doanh nghiệp

3. SỰ PHÙ HỢP CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP

3.1. Cấp độ thiết lập CNTT trong doanh nghiệp

3.2. Hiểu biết của chủ sở hữu/người quản lý

3.3. Cam kết của chủ sở hữu/người quản lý

3.4. Tri thức bên ngoài

3.5. Tri thức nội bộ

3.6. Quy mô doanh nghiệp

4. THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP

4.1. Khái niệm về thành quả doanh nghiệp

4.2. Đo lường thành quả doanh nghiệp

4.2.1. Đo lường khách quan thành quả hoạt động

4.2.2. Đo lường chủ quan thành quả hoạt động

4.3. Mối quan hệ giữa sự phù hợp của hệ thống thông tin kế toán với thành quả hoạt động của doanh nghiệp

4.4. Lý thuyết nền tảng

4.4.1. Lý thuyết về xử lý thông tin

4.4.2. Lý thuyết tình huống

4.4.3. Lý thuyết hệ thống

5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

5.1. Giới thiệu chung về phương pháp nghiên cứu

5.2. Giả thuyết nghiên cứu và mô hình nghiên cứu

5.2.1. Giả thuyết nghiên cứu

5.2.2. Mô hình nghiên cứu

5.3. Thu thập dữ liệu. Phương pháp phân tích dữ liệu

6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

6.1. Khái quát về doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam và ứng dụng công nghệ thông tin

6.1.1. Khái quát về doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam

6.1.2. Hiện trạng về ứng dụng CNTT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam

6.2. Thông tin về mẫu và thống kê mô tả

6.2.1. Các thông tin về đặc điểm đối tượng trả lời khảo sát

6.2.2. Các thông tin về đặc điểm hoạt động của các doanh nghiệp vừa và nhỏ

6.2.3. Các thông tin về tình trạng CNTT của các doanh nghiệp vừa và nhỏ

6.3. Phân tích và kiểm định mô hình

6.3.1. Kiểm định độ tin cậy của thang đo

6.3.2. Kiểm định sự khác biệt trị trung bình bằng ONE-WAY ANOVA

6.3.2.1. Kiểm định sự khác biệt trị trung bình bằng ONE-WAY ANOVA cho biến các công nghệ hiện đang được sử dụng tại doanh nghiệp (SORT) và Sự phù hợp của AIS (AISA_TOTALL)

6.3.2.2. Kiểm định sự khác biệt trị trung bình bằng ONE-WAY ANOVA cho biến các ứng dụng công nghệ thông tin đang được triển khai tại doanh nghiệp hiện đang sử dụng (ITAPP) và Sự phù hợp của AIS (AISA_TOTALL)

6.3.2.3. Kiểm định sự khác biệt trị trung bình bằng ONE-WAY ANOVA cho biến Đặc điểm phần mềm kế toán doanh nghiệp hiện đang sử dụng (ACSOFT) và Sự phù hợp của AIS (AISA_TOTALL)

6.3.3. Xác định sự phù hợp của hệ thống thông tin kế toán

6.3.4. Phân tích hồi quy mô hình

6.4. Các phát hiện qua nghiên cứu và thảo luận kết quả

7. HOÀN THIỆN HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG BỐI CẢNH ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM

7.1. Định hướng phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam và nguyên tắc hoàn thiện

7.2. Khuyến nghị các giải pháp nhằm nâng cao sự phù hợp của hệ thống thông tin kế toán

7.2.1. Đối với yếu tố “Hiểu biết của chủ sở hữu/người quản lý”

7.2.2. Đối với yếu tố Cấp độ thiết lập công nghệ thông tin trong doanh nghiệp

7.2.3. Đối với yếu tố Quy mô doanh nghiệp

7.3. Khuyến nghị các giải pháp nhằm nâng cao thành quả hoạt động của các DNVVN

7.3.1. Đối với bản thân các doanh nghiệp

7.3.2. Đối với cơ quan nhà nước

7.4. Lộ trình thực hiện và điều kiện thực hiện giải pháp

7.4.1. Lộ trình thực hiện

7.4.2. Điều kiện thực hiện giải pháp

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC TỪ NGỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ

I. Giới thiệu về hệ thống thông tin kế toán

Hệ thống thông tin kế toán (AIS) là một phần quan trọng trong quản lý doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam. AIS không chỉ giúp thu thập và xử lý dữ liệu tài chính mà còn cung cấp thông tin cần thiết cho việc ra quyết định. Theo Bodnar (2014), AIS bao gồm năm thành phần chính: người sử dụng, quy trình thu thập dữ liệu, dữ liệu tổ chức, phần mềm và hệ thống kiểm soát nội bộ. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong AIS giúp tăng cường khả năng quản lý và kiểm soát thông tin tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Nghiên cứu của Chong (1996) chỉ ra rằng AIS có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu sự không chắc chắn trong hoạt động kinh doanh. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, nơi mà thông tin kịp thời và chính xác là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp.

1.1. Vai trò của AIS trong doanh nghiệp nhỏ

AIS đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp thông tin cho các nhà quản lý và chủ sở hữu doanh nghiệp. Theo Naranjo-Gil (2004), thông tin từ AIS giúp các nhà quản lý kiểm soát hoạt động và đưa ra quyết định chiến lược. Đặc biệt, trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi mà nguồn lực hạn chế, AIS giúp tối ưu hóa quy trình quản lý tài chính và nâng cao khả năng cạnh tranh. Hơn nữa, việc sử dụng AIS còn giúp doanh nghiệp cải thiện khả năng tồn tại và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay.

II. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong AIS

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào AIS trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nghiên cứu của Ismail (2009) cho thấy rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng của AIS do thiếu nguồn lực và công nghệ hiện đại. Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc triển khai công nghệ thông tin, dẫn đến việc quản lý thông tin tài chính không hiệu quả. Theo thống kê từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, có tới 97,6% doanh nghiệp tại Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ, cho thấy tầm quan trọng của việc cải thiện AIS để nâng cao hiệu quả hoạt động. Việc áp dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp cải thiện quy trình quản lý mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

2.1. Thách thức trong việc áp dụng công nghệ thông tin

Mặc dù có nhiều lợi ích từ việc áp dụng công nghệ thông tin vào AIS, nhưng các doanh nghiệp nhỏ vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Theo nghiên cứu của Harash (2017), nhiều doanh nghiệp không có đủ nguồn lực để đầu tư vào công nghệ mới, dẫn đến việc không thể phát huy hết tiềm năng của AIS. Hơn nữa, việc thiếu nhân lực có kỹ năng công nghệ thông tin cũng là một rào cản lớn. Các doanh nghiệp cần phải tìm cách khắc phục những thách thức này để có thể tối ưu hóa việc sử dụng AIS và nâng cao hiệu quả hoạt động.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả của AIS

Để nâng cao hiệu quả của AIS trong các doanh nghiệp nhỏ, cần có những giải pháp cụ thể. Theo nghiên cứu của Kareem (2019a), việc đào tạo nhân viên về công nghệ thông tin và AIS là rất cần thiết. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng cho nhân viên để họ có thể sử dụng AIS một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, việc cải thiện cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin cũng là một yếu tố quan trọng. Các doanh nghiệp cần phải xem xét lại quy trình quản lý thông tin và tìm kiếm các giải pháp công nghệ phù hợp để tối ưu hóa hoạt động của AIS.

3.1. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

Đào tạo nhân viên về AIS và công nghệ thông tin là một trong những giải pháp quan trọng nhất. Theo nghiên cứu của Fitrios (2015), cam kết của quản lý và đào tạo người dùng có ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện AIS. Do đó, các doanh nghiệp cần xây dựng chương trình đào tạo bài bản để nâng cao nhận thức và kỹ năng cho nhân viên. Việc này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả sử dụng AIS mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong quản lý.

Luận án tiến sĩ về hệ thống thông tin kế toán và công nghệ thông tin trong doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam