Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cải cách hành chính được Đảng và Nhà nước Việt Nam đặc biệt quan tâm, việc đổi mới thủ tục hành chính (TTHC) được xem là khâu đột phá nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Theo báo cáo của ngành, số lượng hồ sơ thủ tục hành chính trên cả nước lên tới hàng trăm nghìn mỗi ngày, gây áp lực lớn cho các cơ quan hành chính và người dân. Việc giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích, đặc biệt tại Bưu điện thành phố Hà Nội, đã trở thành một giải pháp quan trọng nhằm giảm tải công việc, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua Bưu điện thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2017-2021. Mục tiêu chính là đánh giá hiệu quả hoạt động này, chỉ ra những hạn chế, bất cập và đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của Bưu điện trong quá trình giải quyết TTHC. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ cải cách hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công và giảm thiểu phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào Bưu điện thành phố Hà Nội, nơi chưa xây dựng trung tâm phục vụ hành chính công như các tỉnh, thành khác, nên việc tiếp nhận và trả kết quả qua Bưu điện gặp nhiều thách thức. Qua khảo sát, mức độ hài lòng của người dân về dịch vụ này đạt khoảng 90%, tuy nhiên vẫn còn tồn tại các rào cản về thói quen và nhận thức của người dân. Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của Bưu điện trong cải cách thủ tục hành chính, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách phát triển dịch vụ công qua bưu chính.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý công và cải cách hành chính, trong đó:

  • Lý thuyết cải cách hành chính: Nhấn mạnh vai trò của đổi mới thủ tục hành chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
  • Mô hình cơ chế một cửa, một cửa liên thông: Là cơ sở pháp lý và thực tiễn cho việc tổ chức tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính qua Bưu điện, giúp đơn giản hóa quy trình, tăng tính minh bạch.
  • Khái niệm thủ tục hành chính và giải quyết thủ tục hành chính qua Bưu điện: Được hiểu là quy trình tiếp nhận, xử lý và trả kết quả hồ sơ thủ tục hành chính thông qua hệ thống dịch vụ bưu chính công ích, đảm bảo an toàn, chính xác và tiết kiệm chi phí.

Các khái niệm chính bao gồm: thủ tục hành chính, dịch vụ bưu chính công ích, tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả, thẩm quyền giải quyết, và sự hài lòng của người dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp sau:

  • Phương pháp quan sát: Theo dõi thực tiễn hoạt động tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính tại Bưu điện thành phố Hà Nội.
  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, phân tích các văn bản pháp luật, báo cáo, tài liệu liên quan đến dịch vụ bưu chính công ích và cải cách thủ tục hành chính.
  • Phương pháp phân tích, tổng hợp: Xử lý số liệu, đánh giá thực trạng, so sánh các chỉ số hiệu quả và mức độ hài lòng.
  • Phương pháp điều tra xã hội học: Phát 30 phiếu khảo sát cho người dân đã sử dụng dịch vụ giải quyết thủ tục hành chính qua Bưu điện trong giai đoạn 1/2021-7/2021, nhằm đánh giá thái độ, mức độ hài lòng và nhận định về dịch vụ.

Cỡ mẫu khảo sát là 30 phiếu, được chọn ngẫu nhiên từ các đối tượng đã sử dụng dịch vụ trên địa bàn Hà Nội. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm nhằm làm rõ các điểm mạnh, hạn chế trong thực hiện dịch vụ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính: Việc tiếp nhận và trả kết quả qua Bưu điện tại Hà Nội giúp giảm khoảng 50% thời gian so với quy định, góp phần nâng cao hiệu quả cải cách hành chính.

  2. Mức độ hài lòng của người dân: Khảo sát cho thấy khoảng 90% người dân hài lòng với thái độ phục vụ, tính chính xác và sự tiện lợi của dịch vụ bưu chính công ích trong giải quyết thủ tục hành chính.

  3. Phạm vi dịch vụ và số lượng thủ tục hành chính được thực hiện qua Bưu điện: Tính đến năm 2022, có khoảng 25 đơn vị đăng ký thực hiện dịch vụ bưu chính công ích tại Hà Nội, với các thủ tục phổ biến như cấp giấy phép lái xe, đăng ký kinh doanh, cấp bản sao giấy khai sinh, và các thủ tục liên quan đến bảo hiểm xã hội.

  4. Hạn chế trong phối hợp và nhận thức của người dân: Một số cơ quan hành chính chưa chỉ đạo quyết liệt việc phối hợp với Bưu điện, dẫn đến hiệu quả chưa cao. Người dân vẫn có thói quen đến trực tiếp cơ quan giải quyết thủ tục, do tâm lý e ngại và chưa quen với hình thức gửi hồ sơ qua Bưu điện.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc Bưu điện Hà Nội chưa có trung tâm phục vụ hành chính công riêng biệt, khác với các địa phương khác. Việc phối hợp giữa các cơ quan hành chính và Bưu điện còn thiếu đồng bộ, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ. Mức độ