I. Giới thiệu về vùng cát ven biển Quảng Ninh Quảng Bình
Vùng cát ven biển Quảng Ninh và Quảng Bình có đặc điểm địa lý và khí hậu đặc thù, với bờ biển dài 23 km và diện tích dải cát hơn 77 km2. Đất cát ở đây có những đụn cát cao từ 20 đến 40 m, chiều rộng từ vài trăm mét đến hàng km. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc xây dựng các đai rừng phòng hộ và các 'Làng sinh thái' đã có tác dụng tích cực trong việc cải thiện môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, thực trạng kinh tế - xã hội tại đây đang đòi hỏi các giải pháp cải tạo môi trường sinh thái để khai thác tiềm năng phát triển kinh tế. Việc đánh giá hiệu quả của các dự án cải tạo đất cát ven biển là cần thiết để tạo lập cơ sở khoa học cho việc đầu tư và khai thác vùng đất này.
II. Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp tại vùng cát ven biển
Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp ở vùng cát ven biển Quảng Ninh và Quảng Bình cho thấy nhiều vấn đề cần giải quyết. Các mô hình kinh tế sinh thái như trồng cây hàng năm kết hợp chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, và nông - lâm kết hợp đã được áp dụng. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế của các mô hình này còn hạn chế. Mô hình nuôi trồng thủy sản cho thấy hiệu quả cao nhất với giá trị sản xuất đạt 125.853 nghìn đồng/ha. Ngược lại, mô hình nông - lâm kết hợp có hiệu quả thấp nhất với giá trị sản xuất chỉ đạt 30.494 nghìn đồng/ha. Điều này cho thấy cần có sự chuyển đổi trong cách thức sử dụng đất nông nghiệp để nâng cao hiệu quả kinh tế.
III. Đánh giá hiệu quả các mô hình kinh tế sinh thái
Đánh giá hiệu quả của các mô hình kinh tế sinh thái cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại hình. Mô hình Lâm - ngư bãi triều tạo ra nhiều việc làm nhất với 168 ngày công/ha, trong khi mô hình nuôi trồng thủy sản cũng tạo ra 143 ngày công/ha. Về mặt môi trường, các mô hình này giúp tăng độ che phủ đất, chống sa mạc hóa và ổn định diện tích canh tác. Tuy nhiên, việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật vẫn chưa đạt tiêu chuẩn, cần có sự điều chỉnh để bảo vệ môi trường. Việc áp dụng đồng bộ các giải pháp như quy hoạch phân vùng, chính sách quản lý đất đai và chuyển giao công nghệ là cần thiết để phát triển bền vững các mô hình kinh tế sinh thái.
IV. Giải pháp phát triển mô hình kinh tế sinh thái
Để phát triển mô hình kinh tế sinh thái trên đất cát ven biển Quảng Ninh và Quảng Bình, cần thực hiện một số giải pháp quan trọng. Đầu tiên, quy hoạch phân vùng và xác định cơ cấu đầu tư hợp lý là rất cần thiết. Thứ hai, chính sách quản lý đất đai cần được cải thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Thứ ba, cần có vốn phát triển sản xuất và chuyển giao công nghệ, kỹ thuật khuyến nông để nâng cao trình độ quản lý sản xuất. Cuối cùng, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm nông, lâm nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững tại vùng cát ven biển.
