Giải Pháp Phát Triển Hoạt Động Cho Thuê Tài Chính Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ

LỜI MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH

1.1. Giới thiệu chung về loại hình hoạt động cho thuê tài chính

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của hoạt động cho thuê tài chính

1.3. Khái niệm cho thuê tài chính

1.4. Các qui định cơ bản về cho thuê tài chính

1.5. Thị trường cho thuê tài chính là một bộ phận của thị trường vốn

1.6. Nội dung và hình thức của cho thuê tài chính

1.7. Các hình thức cho thuê tài chính

1.7.1. Cho thuê tài chính thuần

1.7.2. Mua và cho thuê lại (Sale & Lease back)

1.7.3. Cho thuê trả góp

1.7.4. Cho thuê giáp lưng (Under lease contract)

1.8. Chủ thể tham gia giao dịch cho thuê tài chính

1.8.1. Bên cho thuê

1.8.2. Nhà cung cấp

1.8.3. Bên cho vay

1.9. Tài sản thuê – Định giá tài sản thuê

1.9.1. Tài sản thuê

1.9.2. Định giá tài sản thuê

1.10. Tiền thuê và cách tính tiền thuê

1.10.1. Cách tính tiền thuê

1.11. Thời hạn thuê

1.12. Quy trình nghiệp vụ thuê tài chính

1.13. Rủi ro trong cho thuê tài chính

1.13.1. Rủi ro trong khâu tiếp cận khách hàng

1.13.2. Rủi ro về tài chính

1.13.3. Những rủi ro khác

1.14. Vai trò và lợi ích của hoạt động cho thuê tài chính

1.14.1. Đối với nền kinh tế

1.14.1.1. Thuê mua góp phần thu hút vốn đầu tư cho nền kinh tế do rủi ro thấp, phạm vi tài trợ rộng, không làm tăng dư nợ nước ngoài

1.14.1.2. Cho thuê tài chính góp phần thúc đẩy đổi mới công nghệ thiết bị, cải tiến khoa học kỹ thuật

1.14.2. Đối với bên cho thuê

1.14.2.1. Cho thuê tài chính là hình thức tài trợ có mức độ an toàn cao nhờ quyền sở hữu tài sản thuê, đảm bảo mục đích sử dụng

1.14.2.2. Phương thức kinh doanh cho thuê tài chính cho phép người cho thuê linh hoạt trong kinh doanh là nhờ phương thức tiền thuê được trả dần

1.14.3. Đối với bên thuê

1.14.3.1. Người thuê có thể gia tăng năng lực sản xuất trong những điều kiện hạn chế về nguồn vốn đầu tư

1.14.3.2. Thuê mua không gây ảnh hưởng bất lợi đối với các hệ số kinh doanh của doanh nghiệp

1.14.3.3. Những doanh nghiệp không thoả mãn các yêu cầu vay vốn của các định chế tài chính cũng có thể nhận được vốn tài trợ qua tín dụng thuê mua

1.14.3.4. Thuê mua có thể giúp doanh nghiệp đi thuê không bị đọng vốn trong tài sản cố định

1.14.3.5. Thuê mua là phương thức rút ngắn thời gian triển khai đầu tư đáp ứng kịp thời các cơ hội kinh doanh

1.14.3.6. Cho thuê tài chính cho phép các doanh nghiệp Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài

1.14.3.7. Tín dụng thuê mua cho phép người thuê hoãn thuế

2. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VÀ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN CỦA CHO THUÊ TÀI CHÍNH

2.1. Thực trạng của thị trường cho thuê tài chính Việt Nam

2.2. Những đóng góp tích cực của cho thuê tài chính

2.2.1. Cung ứng thêm dịch vụ tài chính và hoàn thiện hơn thị trường tài chính Việt Nam

2.2.2. Đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước

2.2.3. Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới công nghệ

2.3. Những tồn tại cơ bản của thị trường cho thuê tài chính

2.3.1. Cho thuê tài chính chưa thể hiện đúng vai trò mang tính đột phá của mình trong tài trợ trung, dài hạn

2.3.2. Chưa đa dạng các hình thức cho thuê tài chính

2.3.3. Cho thuê tài chính còn xa lạ với dân chúng và doanh nghiệp

2.4. Nguyên nhân thị trường cho thuê tài chính chậm phát triển

2.4.1. Môi trường pháp lý chưa thực sự là nền tảng vững chắc

2.4.2. Thông tin về hoạt động cho thuê tài chính chưa được phổ biến rộng rãi

2.4.3. Đối tượng chọn lọc cho thuê tài chính còn hạn chế

2.4.4. Cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng

2.4.5. Vốn, khả năng huy động vốn trung, dài hạn và hạn mức tài trợ vẫn còn hạn chế

2.4.6. Một số công ty cho thuê tài chính chưa vận dụng linh hoạt bản chất của nghiệp vụ cho thuê tài chính

2.4.7. Lãi suất cho thuê tài chính còn cao

2.4.8. Năng lực quản lý và trình độ nghiệp vụ của cán bộ, nhân viên công ty cho thuê tài chính chưa đáp ứng yêu cầu

2.5. Các yếu tố thuận lợi góp phần phát triển phát triển thị trường cho thuê tài chính Việt Nam

2.5.1. Nhu cầu lớn về vốn đầu tư cho sự phát triển kinh tế

2.5.1.1. Dự báo nhu cầu vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2001 – 2005

2.5.1.2. Dự báo nhu cầu vốn tín dụng trung dài hạn 2001 – 2005

2.5.2. Yêu cầu cấp thiết về đổi mới máy móc thiết bị

2.5.3. Triển khai và phát triển dịch vụ tài chính là một chiến lược của ngành tài chính ngân hàng

2.5.4. Hiệp định thương mại Việt Mỹ, hội nhập AFTA

2.5.5. Công cuộc cải cách và sắp xếp đổi mới các DNNN và sự ra đời của Luật doanh nghiệp làm tăng nhanh hoạt động cho thuê tài chính

2.6. Tiềm năng phát triển thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam

2.6.1. Thị trường các khu công nghiệp – khu chế xuất

2.6.2. Thị trường xây dựng công trình giao thông

2.6.3. Thị trường xây dựng công trình đô thị

2.6.4. Thị trường mua sắm phương tiện vận tải

2.6.5. Thị trường thiết bị sản xuất vật liệu xây dựng

2.6.6. Thị trường xây dựng thủy điện – thủy lợi

2.6.7. Thị trường mua sắm thiết bị thi công xây dựng công trình

2.6.8. Thị trường thuê mua dành cho người nghèo

3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH NHẰM TĂNG CƯỜNG VỐN ĐẦU TƯ THIẾT BỊ CHO CÁC DOANH NGHIỆP

3.1. Định hướng phát triển ngành cho thuê

3.2. Đường lối và chiến lược phát triển kinh tế

3.3. Mục tiêu và chiến lược của hệ thống tài chính

3.4. Định hướng phát triển ngành cho thuê

3.5. Các giải pháp và kiến nghị

3.5.1. Bổ sung và hoàn thiện văn bản pháp lý tạo môi trường hoạt động

3.5.1.1. Về nghiệp vụ mua và cho thuê lại

3.5.1.2. Hình thức cho thuê hợp tác

3.5.1.3. Qui định về giới hạn cho thuê tài chính đối với một khách hàng còn chưa nhất quán

3.5.1.4. Về đối tượng thuê tài chính

3.5.2. Phát triển các dịch vụ cho thuê và đa dạng đối tượng khách hàng

3.5.2.1. Nghiệp vụ cho thuê hoạt động

3.5.2.2. Mua và cho thuê lại

3.5.2.3. Đa dạng hóa tài sản cho thuê

3.5.2.4. Mở rộng đối tượng thuê tài chính

3.5.2.5. Đa dạng các phương pháp tính tiền thuê

3.5.3. Cơ cấu tổ chức và quản trị của công ty cho thuê tài chính

3.5.3.1. Tái cơ cấu các công ty cho thuê tài chính trong nước

3.5.3.1.1. Cổ phần hóa các công ty cho thuê tài chính

3.5.3.1.2. Chuyển đổi hình thức quản lý theo mô hình tập đoàn

3.5.3.2. Cho phép các tập đoàn sản xuất tham gia vào công ty cho thuê tài chính

3.5.4. Huy động bổ sung nguồn vốn kinh doanh

3.5.4.1. Triển khai nghiệp vụ huy động tiền gửi dài hạn

3.5.4.2. Phát hành trái phiếu

3.5.4.3. Tăng cường hợp tác với các nhà cung cấp thiết bị

3.5.5. Chính sách hỗ trợ ưu đãi của nhà nước và Ngân hàng Trung Ương

3.5.5.1. Cung ứng tín dụng ưu đãi

3.5.5.2. Giảm thuế thu nhập và thuế vốn

3.5.6. Các kiến nghị và giải pháp bổ sung

3.5.6.1. Mở rộng mạng lưới phục vụ

3.5.6.2. Thành lập hiệp hội cho thuê tài chính

3.5.6.3. Phát triển thị trường mua bán thiết bị cũ

3.5.6.4. Phát triển và hoàn thiện các công ty giám định, định giá

3.5.6.5. Tăng cường thông tin giới thiệu và đào tạo nghiệp vụ cho thuê tài chính

3.5.6.6. Phát triển dịch vụ tư vấn máy móc thiết bị

KẾT LUẬN

CÁC PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM

I. Tổng Quan Về Hoạt Động Cho Thuê Tài Chính SME Hiện Nay

Hoạt động cho thuê tài chính SME ngày càng trở nên quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn. Hình thức này cho phép doanh nghiệp sử dụng tài sản mà không cần sở hữu, giúp giải quyết bài toán về vốn đầu tư ban đầu. Theo một nghiên cứu của Đại học Kinh tế TP.HCM năm 2003, cho thuê tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ và thiết bị cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, thị trường này vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ. Cần có những giải pháp cụ thể để thúc đẩy và phát triển hoạt động kinh doanh cho thuê tài chính hiệu quả hơn.

1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của cho thuê tài chính

Cho thuê tài chính không phải là một khái niệm mới. Các hình thức sơ khai của nó đã xuất hiện từ rất lâu đời, thậm chí từ thời cổ đại. Tuy nhiên, cho thuê tài chính hiện đại, như chúng ta biết ngày nay, bắt đầu phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ 20. Sự phát triển này gắn liền với nhu cầu đầu tư cho thuê tài chính của các doanh nghiệp và sự ra đời của các công ty chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn cho thuê tài chính.

1.2. Khái niệm và đặc điểm của cho thuê tài chính

Theo Nghị định 16/2001/NĐ-CP của Chính phủ, cho thuê tài chính là một hoạt động tín dụng trung và dài hạn, thực hiện thông qua việc cho thuê tài sản. Điểm khác biệt lớn nhất so với các hình thức tín dụng khác là quyền sở hữu tài sản vẫn thuộc về bên cho thuê trong suốt thời gian thuê. Bên thuê có quyền sử dụng tài sản và trả tiền thuê định kỳ.

1.3. Lợi ích của cho thuê tài chính đối với doanh nghiệp SME

Lợi ích cho thuê tài chính đối với các doanh nghiệp SME là rất lớn. Thứ nhất, nó giúp giảm áp lực về vốn đầu tư ban đầu. Thứ hai, nó không ảnh hưởng đến các hệ số kinh doanh của doanh nghiệp. Thứ ba, các doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn ngân hàng vẫn có thể tiếp cận nguồn vốn thông qua dịch vụ cho thuê tài chính.

II. Thực Trạng Thị Trường Cho Thuê Tài Chính SME Tại Việt Nam

Thị trường cho thuê tài chính SME tại Việt Nam đã có những bước phát triển nhất định, góp phần vào việc tăng trưởng cho thuê tài chính của cả nước. Các công ty cho thuê tài chính doanh nghiệp nhỏ đã cung cấp các giải pháp tài chính linh hoạt, giúp các doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới và mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, thị trường vẫn còn nhiều hạn chế, như quy mô còn nhỏ, hình thức dịch vụ chưa đa dạng và sự hiểu biết của doanh nghiệp về lợi ích cho thuê tài chính còn hạn chế.

2.1. Những đóng góp tích cực của cho thuê tài chính

Cho thuê tài chính đã góp phần cung ứng thêm dịch vụ tài chính và hoàn thiện thị trường tài chính Việt Nam. Nó cũng đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới công nghệ.

2.2. Những tồn tại và hạn chế của thị trường cho thuê tài chính

Thị trường cho thuê tài chính chưa thể hiện đúng vai trò đột phá trong tài trợ trung và dài hạn. Các hình thức cho thuê tài chính còn chưa đa dạng, và nhiều doanh nghiệp còn xa lạ với hình thức tài chính này.

2.3. Nguyên nhân thị trường cho thuê tài chính phát triển chậm

Có nhiều nguyên nhân khiến thị trường cho thuê tài chính phát triển chậm. Đầu tiên, môi trường pháp lý chưa thực sự vững chắc. Thứ hai, thông tin về hoạt động cho thuê tài chính chưa được phổ biến rộng rãi. Thứ ba, đối tượng chọn lọc cho thuê tài chính còn hạn chế.

III. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Rủi Ro Cho Thuê Tài Chính SME

Rủi ro cho thuê tài chính là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm để đảm bảo hoạt động kinh doanh cho thuê tài chính hiệu quả và bền vững. Các công ty cho thuê tài chính cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro chặt chẽ, từ khâu thẩm định khách hàng đến quản lý tài sản cho thuê. Việc sử dụng phần mềm cho thuê tài chính cũng có thể giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động.

3.1. Đánh giá và quản lý rủi ro tín dụng khách hàng

Việc đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng là vô cùng quan trọng. Các công ty cho thuê tài chính cần thu thập thông tin tài chính đầy đủ và chính xác, đồng thời áp dụng các mô hình đánh giá tín dụng phù hợp.

3.2. Quản lý rủi ro tài sản và bảo hiểm cho tài sản cho thuê

Tài sản cho thuê cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo giá trị và khả năng sử dụng. Các công ty cho thuê tài chính nên yêu cầu khách hàng mua bảo hiểm cho tài sản, đồng thời thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.

3.3. Thiết lập các quy trình xử lý nợ xấu hiệu quả

Nợ xấu là một vấn đề khó tránh khỏi trong hoạt động cho thuê tài chính. Các công ty cần xây dựng các quy trình xử lý nợ xấu hiệu quả, bao gồm các biện pháp thu hồi nợ, tái cấu trúc nợ và thanh lý tài sản.

IV. Giải Pháp Phát Triển Dịch Vụ Cho Thuê Tài Chính SME Đa Dạng

Để mở rộng cho thuê tài chính SME, các công ty cần đa dạng hóa các loại hình dịch vụ cho thuê tài chính để đáp ứng nhu cầu khác nhau của doanh nghiệp. Bên cạnh hình thức cho thuê tài chính truyền thống, cần phát triển các hình thức như mua và cho thuê lại, cho thuê hoạt động và các dịch vụ tư vấn cho thuê tài chính.

4.1. Phát triển sản phẩm cho thuê tài chính phù hợp với ngành nghề

Cần phát triển các sản phẩm cho thuê tài chính được thiết kế riêng cho từng ngành nghề khác nhau, ví dụ như cho thuê máy móc thiết bị cho ngành sản xuất, cho thuê phương tiện vận tải cho ngành logistics, hay cho thuê thiết bị y tế cho ngành y tế.

4.2. Mở rộng đối tượng khách hàng tiềm năng cho thuê tài chính

Các công ty cần chủ động tìm kiếm và tiếp cận các doanh nghiệp SME tiềm năng, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập, các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực ưu tiên của nhà nước.

4.3. Nâng cao chất lượng dịch vụ và chăm sóc khách hàng cho thuê tài chính

Chất lượng dịch vụ và chăm sóc khách hàng là yếu tố then chốt để thu hút và giữ chân khách hàng. Các công ty cho thuê tài chính cần xây dựng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, tận tâm và có kiến thức chuyên môn sâu rộng.

V. Tăng Cường Ứng Dụng Công Nghệ Trong Cho Thuê Tài Chính SME

Ứng dụng công nghệ thông tin là một yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thiểu chi phí trong kinh doanh cho thuê tài chính. Việc sử dụng phần mềm cho thuê tài chính không chỉ giúp quản lý dữ liệu khách hàng, tài sản và hợp đồng một cách hiệu quả, mà còn hỗ trợ các công ty phân tích dữ liệu, đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn.

5.1. Sử dụng phần mềm quản lý cho thuê tài chính hiệu quả

Việc lựa chọn và triển khai phần mềm cho thuê tài chính phù hợp với quy mô và đặc thù của công ty là rất quan trọng. Phần mềm cần có các chức năng quản lý khách hàng, tài sản, hợp đồng, dòng tiền và báo cáo.

5.2. Ứng dụng công nghệ số trong thẩm định và quản lý rủi ro

Các công ty có thể sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để thẩm định khách hàng và quản lý rủi ro một cách hiệu quả hơn. Ví dụ, có thể sử dụng AI để phân tích thông tin từ mạng xã hội và các nguồn dữ liệu khác để đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng.

5.3. Xây dựng hệ thống thông tin trực tuyến cho khách hàng

Việc cung cấp thông tin trực tuyến cho khách hàng, ví dụ như thông tin về hợp đồng, lịch thanh toán và tình trạng tài sản, sẽ giúp nâng cao sự hài lòng của khách hàng và giảm thiểu các thắc mắc, khiếu nại.

VI. Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Cho Thuê Tài Chính SME Việt Nam

Để thúc đẩy sự phát triển của thị trường cho thuê tài chính SME, cần có sự hỗ trợ từ phía nhà nước thông qua các chính sách ưu đãi về thuế, vốn và các quy định pháp lý tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh cho thuê tài chính. Việc phổ biến thông tin về lợi ích cho thuê tài chính và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về hình thức tài chính này cũng rất quan trọng.

6.1. Hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động cho thuê tài chính

Cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp lý liên quan đến cho thuê tài chính để đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng và phù hợp với thực tiễn. Cần có các quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia, cũng như các biện pháp giải quyết tranh chấp.

6.2. Chính sách ưu đãi về thuế và vốn cho các công ty cho thuê tài chính

Nhà nước có thể áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng cho các công ty cho thuê tài chính. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho các công ty tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ các tổ chức tín dụng.

6.3. Tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến thông tin

Cần tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến thông tin về lợi ích cho thuê tài chính đến các doanh nghiệp SME, đặc biệt là các doanh nghiệp ở vùng sâu, vùng xa. Có thể tổ chức các hội thảo, hội nghị, các khóa đào tạo và sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng để truyền tải thông tin.

Giải Pháp Thúc Đẩy Và Phát Triển Hoạt Động Cho Thuê Tài Chính Đối Với Các Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ