I. Tổng Quan Về Thẩm Định Dự Toán Thủy Lợi Khái Niệm Vai Trò
Dự án đầu tư xây dựng công trình liên quan đến hoạt động xây dựng cơ bản như nhà cửa, đường sá, cầu cống. Dự án đầu tư xây dựng công trình là một quá trình thực hiện các nhiệm vụ từ ý tưởng đầu tư xây dựng công trình thành hiện thực trong sự ràng buộc về kết quả, thời gian và chi phí đã xác định trong hồ sơ dự án và được thực hiện trong những điều kiện rủi ro. Theo Luật Xây dựng số 50/2014/QH13, dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, Báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng. Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước là dự án có thành phần vốn nhà nước tham gia chiếm từ 30% tổng mức đầu tư trở lên.
1.1. Định Nghĩa Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Công Trình Thủy Lợi
Dự án đầu tư xây dựng công trình được hiểu là các dự án đầu tư có liên quan tới hoạt động xây dựng cơ bản như xây dựng nhà cửa, đường sá, cầu cống… Tuy nhiên cũng cần nhấn mạnh rằng, không phải tất cả các dự án đầu tư đều có liên quan tới hoạt động xây dựng cơ bản. Vì thế, đối với những dự án đầu tư không liên quan tới hoạt động xây dựng cơ bản không gọi là dự án đầu tư xây dựng.
1.2. Vai Trò Của Thẩm Định Dự Toán Trong Quản Lý Chi Phí Dự Án
Công tác quản lý đầu tư xây dựng cần được coi trọng hàng đầu, đồng thời phải nâng cao nhận thức chung thông qua những bài học kinh nghiệm về đầu tư xây dựng đã được ông cha ta đúc kết lại qua nhiều giai đoạn xây dựng công trình trong nước và thế giới. Với tính chất đặc thù công trình thủy lợi có một vai trò hết sức quan trọng đối với an sinh xã hội và phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
II. Nguồn Vốn ODA Tổng Quan Về Quản Lý Chi Phí Dự Án Thủy Lợi
ODA (official development assistance) là nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức được cung cấp bởi các nhà tài trợ là chính phủ nước ngoài, các tổ chức quốc tế và các tổ chức liên quốc gia hoặc liên chính phủ. Vốn ODA hay còn gọi là vốn hỗ trợ phát triển chính thức là các khoản viện trợ không hoàn lại hoặc vay với điều kiện ưu đãi (về lãi suất, thời gian ân hạn và trả nợ) của Chính phủ của các nước phát triển, các cơ quan chính thức thuộc tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ. Ở Việt Nam, nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) là một hình thức hợp tác phát triển giữa Việt Nam và các tổ chức Chính phủ, các tổ chức quốc tế (UNDP, ADB, WB, IMF. Các tổ chức phi chính phủ (NGOs) gọi chung là các đối tác viện trợ hay các nhà tài trợ nước ngoài.
2.1. Các Hình Thức Đầu Tư Dự Án Thủy Lợi Sử Dụng Vốn ODA
ODA được thực hiện thông qua việc cung cấp từ phía các nhà tài trợ cho Chính phủ Việt Nam các khoản viện trợ không hoàn lại, các khoản vay ưu đãi về lãi suất và thời hạn thanh toán. Trên thế giới, ODA đã được thực hiện từ nhiều thập kỷ gần đây, bắt đầu từ kế hoạch MacSall của Mỹ cung cấp viện trợ cho Tây Âu sau chiến tranh thế giới thứ 2.
2.2. Phân Biệt Vốn ODA Với Các Loại Vốn Nhà Nước Khác
Vốn nhà nước bao gồm vốn ngân sách nhà nước; công trái quốc gia, trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương; vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ;vốn từ quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp; vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; vốn tín dụng do Chính phủ bảo lãnh; vốn vay được bảo đảm bằng tài sản của Nhà nước; vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước; giá trị quyền sử dụng đất.
III. Quy Trình Thẩm Định Dự Toán Dự Án ODA Thủy Lợi Các Bước
Nội dung thẩm định dự toán xây dựng công trình theo quy định tại Khoản 2, Điều 10 Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Thẩm quyền thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng công trình, quy định tại Điều 24, Điều 25 và Điều 26 Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Người quyết định đầu tư có thể ủy quyền cho chủ đầu tư thẩm định và phê duyệt dự toán khảo sát xây dựng.
3.1. Căn Cứ Pháp Lý Cho Thẩm Định Dự Toán Công Trình
Nâng cao chất lượng lập dự toán đối với các dự án ODA Thủy lợi nói riêng và các dự án khác nói chung được xem là một khâu không thể thiếu để đảm bảo bản dự toán được hoàn chỉnh và chính xác trước khi ra quyết định phê duyệt. Thẩm định dự toán được tiến hành đối với tất cả các gói thầu của dự án thuộc mọi nguồn vốn.
3.2. Các Yếu Tố Cần Thẩm Định Trong Dự Toán Chi Phí
Các công trình thủy lợi, hệ thống thủy lợi hàng năm đều được xây mới, cải tạo để đáp ứng cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp to lớn và hiệu quả mà công trình thủy lợi đem lại, vẫn còn có các công trình, dự án không hiệu quả, tính khả thi của dự án không cao, công tác chuẩn bị đầu tư chưa được quan tâm dẫn đến phải điều chỉnh tổng mức đầu tư tăng lên nhiều lần, chất lượng thi công không đảm bảo . dẫn đến thất thoát rất lớn đến nguồn vốn đầu tư xây dựng.
IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Thẩm Định Dự Toán Dự Án Thủy Lợi ODA
Để đảm bảo việc thực hiện các nhiệm vụ được giao được giao trong thực tế công việc hàng ngày ở CPO, tác giả đề xuất thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp của mình là: “Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự toán cho Ban Quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi". Mục đích nghiên cứu của đề tài Hoàn thiện công tác thẩm định dự toán các dự án ODA Thủy lợi cho Ban Quản lý Trung ương.
4.1. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Thẩm Định Dự Toán
Đối tượng nghiên cứu của đề tài Công tác thẩm định dự toán các dự án ODA Thủy lợi của Ban CPO Thủy lợi; Phạm vi nghiên cứu của đề tài Công tác quản lý thẩm định dự toán các dự án ODA thủy lợi của Ban CPO Thủy Lợi.
4.2. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Thẩm Định Dự Toán
Cách tiếp cận - Tiếp cận lý thuyết, tìm hiểu các nghiên cứu đã được công bố; - Tiếp cận các thể chế, pháp quy trong xây dựng; - Tiếp cận các thông tin dự án thực tế; Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra thu thập thông tin; - Phương pháp thống kê số liệu; - Phương pháp phân tích tổng hợp; - Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia; - Tham khảo một số kết quả các công trình nghiên cứu của mốt số chuyên gia trong nước.
V. Đề Xuất Giải Pháp Thẩm Định Dự Toán Hiệu Quả Dự Án ODA
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cải thiện quy trình thẩm định dự toán các dự án sử dụng nguồn vốn ODA; Kết quả đề tài đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự toán cho Ban CPO Thủy lợi.
5.1. Xây Dựng Cơ Sở Dữ Liệu Chi Phí Chuẩn Cho Công Trình
Kết quả đạt được - Tổng quan được vai trò, ý nghĩa, nội dung, cơ sở khoa học và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác thẩm định dự toán các dự án ODA; - Đánh giá được thực trạng công tác thẩm định dự toán các dự án ODA tại Ban CPO Thủy lợi; - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự toán các dự án ODA Thủy lợi và nâng cao năng lực quản lý dự án cho Ban Quản lý Trung ương.
5.2. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Quá Trình Thẩm Định
Các công trình thủy lợi, hệ thống thủy lợi hàng năm đều được xây mới, cải tạo để đáp ứng cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp to lớn và hiệu quả mà công trình thủy lợi đem lại, vẫn còn có các công trình, dự án không hiệu quả, tính khả thi của dự án không cao, công tác chuẩn bị đầu tư chưa được quan tâm dẫn đến phải điều chỉnh tổng mức đầu tư tăng lên nhiều lần, chất lượng thi công không đảm bảo . dẫn đến thất thoát rất lớn đến nguồn vốn đầu tư xây dựng.
VI. Kết Luận Kiến Nghị Thẩm Định Dự Toán Dự Án Thủy Lợi
Nội dung thẩm định dự toán xây dựng công trình theo quy định tại Khoản 2, Điều 10 Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Thẩm quyền thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng công trình, quy định tại Điều 24, Điều 25 và Điều 26 Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Người quyết định đầu tư có thể ủy quyền cho chủ đầu tư thẩm định và phê duyệt dự toán khảo sát xây dựng.
6.1. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ Thẩm Định Dự Toán
Nâng cao chất lượng lập dự toán đối với các dự án ODA Thủy lợi nói riêng và các dự án khác nói chung được xem là một khâu không thể thiếu để đảm bảo bản dự toán được hoàn chỉnh và chính xác trước khi ra quyết định phê duyệt. Thẩm định dự toán được tiến hành đối với tất cả các gói thầu của dự án thuộc mọi nguồn vốn.
6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Thẩm Định Dự Toán
Các công trình thủy lợi, hệ thống thủy lợi hàng năm đều được xây mới, cải tạo để đáp ứng cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp to lớn và hiệu quả mà công trình thủy lợi đem lại, vẫn còn có các công trình, dự án không hiệu quả, tính khả thi của dự án không cao, công tác chuẩn bị đầu tư chưa được quan tâm dẫn đến phải điều chỉnh tổng mức đầu tư tăng lên nhiều lần, chất lượng thi công không đảm bảo . dẫn đến thất thoát rất lớn đến nguồn vốn đầu tư xây dựng.