Nghiên cứu các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện sinh kế cho hộ nông dân xã Khang Ninh thuộc vùng đệm Vườn Quốc Gia Ba Bể

• Tác giả: Ma Ngọc Dung
• Người hướng dẫn: Th.S Đỗ Hoàng Sơn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Kinh tế Nông nghiệp
• Đề tài: Giải Pháp Cải Thiện Sinh Kế Cho Nông Dân Vùng Đệm Vườn Quốc Gia Ba Bể
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Ý nghĩa của đề tài
• 1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
• 1.3.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn
• 1.4. Những đóng góp mới của đề tài
• 1.5. Cấu trúc của khóa luận
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Khái niệm vùng đệm và vai trò của vùng đệm trong việc bảo tồn tài nguyên rừng tại các VQG
• 2.1.1. Khái niệm về vùng đệm
• 2.1.2. Vai trò của vùng đệm trong việc bảo tồn tài nguyên rừng tại các VQG
• 2.2. Ý nghĩa của việc cải thiện sinh kế cho người dân vùng đệm các VQG
• 2.3. Khái niệm sinh kế, tài sản sinh kế và sinh kế bền vững
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm nghiên cứu và thời gian nghiên cứu
• 3.2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 3.2.2. Thời gian nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.3.1. Đánh giá thực trạng điều kiện kinh tế - xã hội tại xã nghiên cứu
• 3.3.2. Thực trạng quản lý, sử dụng các tài sản sinh kế của hộ
• 3.3.3. Những vấn đề tồn tại trong phát triển sinh kế của các hộ nông dân ở vùng đệm VQG - Nguyên nhân của nó
• 3.3.4. Định hướng, mục tiêu cải thiện sinh kế cho các hộ nông dân vùng đệm
• 3.3.5. Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện sinh kế cho các hộ nông dân vùng đệm VQG
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp chung
• 3.4.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
• 3.4.3. Hệ thống các chỉ tiêu chính sử dụng trong nghiên cứu
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH
• 4.1. Đánh giá thực trạng điều kiện cơ bản địa bàn nghiên cứu
• 4.1.1. Thực trạng về điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Thực trạng về điều kiện kinh tế - xã hội
• 4.1.3. Điều kiện về hạ tầng cơ sở
• 4.1.4. Những vấn đề tồn tại chính trong phát triển kinh tế - xã hội
• 4.2. Đánh giá thực trạng các hoạt động tạo sinh kế của các hộ nghiên cứu
• 4.2.1. Các thông tin cơ bản về các hộ nghiên cứu
• 4.2.2. Hiện trạng các hoạt động tạo sinh kế của các hộ nghiên cứu
• 4.2.3. Thực trạng quản lý, sử dụng các yếu tố nguồn lực của hộ
• 4.2.4. Đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đất đai
• 4.2.5. Đánh giá thực trạng sử dụng lao động của các hộ
• 4.2.6. Đánh giá thực trạng vay và sử dụng vốn sản xuất
• 4.2.7. Đánh giá thực trạng kinh nghiệm sản xuất
• 4.2.8. Đánh giá khả năng tiếp cận thông tin phục vụ sản xuất
• 4.2.9. Đánh giá điều kiện thị trường
• 4.2.10. Đánh giá các điều kiện vốn xã hội
• 4.2.11. Những vấn đề tồn tại trong phát triển kinh tế hộ ở vùng đệm - Nguyên nhân của nó
• 4.2.12. Những tiềm năng cho việc cải thiện sinh kế của các hộ nông dân tại xã Khang Ninh
• 4.2.13. Những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và những thách thức trong phát triển kinh tế vùng đệm
• 4.3. Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện sinh kế cho các hộ nông dân xã Khang Ninh thuộc vùng đệm VQG Ba Bể
• 4.3.1. Xây dựng chiến lược cải thiện sinh kế cho các hộ dân vùng đệm
• 4.3.2. Các giải pháp chủ yếu cải thiện sinh kế cho các hộ nông dân vùng đệm
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Đề xuất/kiến nghị
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cải thiện sinh kế

Cải thiện sinh kế là trọng tâm chính của nghiên cứu này, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho nông dân vùng đệm tại Vườn Quốc Gia Ba Bể. Các giải pháp được đề xuất tập trung vào việc tạo ra các nguồn thu nhập bền vững, giảm tỷ lệ hộ nghèo và cải thiện điều kiện sống. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc áp dụng các giải pháp nông nghiệp hiệu quả và phù hợp với điều kiện địa phương là chìa khóa để đạt được mục tiêu này. Các hoạt động như trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp cần được tối ưu hóa để tăng năng suất và giảm rủi ro.

1.1. Phát triển bền vững

Phát triển bền vững là yếu tố không thể thiếu trong việc cải thiện sinh kế. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp giữa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế. Các giải pháp đề xuất bao gồm việc sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên, hạn chế khai thác quá mức và thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp thân thiện với môi trường. Điều này không chỉ giúp cải thiện sinh kế mà còn góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên rừng.

1.2. Hỗ trợ nông dân

Hỗ trợ nông dân là một trong những giải pháp chính được đề xuất. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc cung cấp các nguồn vốn, kỹ thuật và thông tin cho nông dân là cần thiết để họ có thể áp dụng các phương pháp canh tác hiệu quả hơn. Các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật cũng được khuyến nghị để nâng cao năng lực quản lý và sản xuất của các hộ nông dân.

II. Nông dân vùng đệm

Nông dân vùng đệm tại Vườn Quốc Gia Ba Bể đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì và phát triển sinh kế. Nghiên cứu chỉ ra rằng, các hộ nông dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp truyền thống, với năng suất thấp và rủi ro cao. Việc hạn chế khai thác tài nguyên rừng cũng ảnh hưởng lớn đến thu nhập và điều kiện sống của họ. Các giải pháp được đề xuất nhằm giúp nông dân chuyển đổi sang các mô hình sản xuất hiệu quả và bền vững hơn.

2.1. Kinh tế nông thôn

Kinh tế nông thôn tại vùng đệm cần được cải thiện thông qua việc đa dạng hóa các nguồn thu nhập. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như phát triển các ngành nghề phụ, thúc đẩy du lịch sinh thái và tăng cường liên kết với thị trường. Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân mà còn giảm áp lực lên tài nguyên rừng.

2.2. Quản lý tài nguyên

Quản lý tài nguyên hiệu quả là yếu tố quan trọng trong việc phát triển bền vững. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là đất và nước. Các giải pháp đề xuất bao gồm việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, quản lý rừng cộng đồng và bảo vệ môi trường.

III. Vườn Quốc Gia Ba Bể

Vườn Quốc Gia Ba Bể là khu vực có giá trị sinh thái cao, nhưng cũng là nơi chịu nhiều áp lực từ các hoạt động kinh tế của người dân vùng đệm. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc bảo tồn tài nguyên rừng và phát triển sinh kế cho người dân cần được thực hiện song song. Các giải pháp đề xuất nhằm tạo ra sự cân bằng giữa bảo tồn và phát triển, đảm bảo rằng người dân có thể hưởng lợi từ các nguồn tài nguyên mà không gây hại đến môi trường.

3.1. Bảo tồn thiên nhiên

Bảo tồn thiên nhiên là mục tiêu chính của Vườn Quốc Gia Ba Bể. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như tăng cường quản lý rừng, hạn chế khai thác trái phép và thúc đẩy các hoạt động bảo tồn cộng đồng. Điều này không chỉ giúp bảo vệ các hệ sinh thái mà còn tạo ra các cơ hội sinh kế bền vững cho người dân.

3.2. Phát triển cộng đồng

Phát triển cộng đồng là yếu tố quan trọng trong việc thực hiện các giải pháp bảo tồn và phát triển. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham gia của người dân trong các hoạt động bảo tồn và quản lý tài nguyên. Các giải pháp đề xuất bao gồm việc tăng cường nhận thức cộng đồng, thúc đẩy các mô hình quản lý rừng cộng đồng và hỗ trợ các sáng kiến địa phương.