Luận văn thạc sĩ về sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN giai đoạn 2010-2020

• Tác giả: Nguyễn Bá Trọng
• Người hướng dẫn: TS. Lê Lêna
• Trường học: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
• Đề tài: Điều Chỉnh Chính Sách Quốc Phòng An Ninh Của Các Nước ASEAN Giai Đoạn 2010 - 2020
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG TỚI VIỆC ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH QUỐC PHÒNG AN NINH CỦA CÁC QUỐC GIA ASEAN
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH QUỐC PHÒNG AN NINH CỦA CÁC NƯỚC ASEAN
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH QUỐC PHÒNG AN NINH CỦA CÁC NƯỚC ASEAN VÀ TÁC ĐỘNG ĐỐT VỚI VIỆT NAM
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Các nhân tố tác động tới việc điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN

Chính sách quốc phòng an ninh là một thành tố quan trọng trong tổng thể các hệ thống chính sách của mỗi quốc gia. Chính sách quốc phòng an ninh được hiểu là toàn bộ các chủ trương, đường lối, chính sách của một quốc gia trên lĩnh vực quốc phòng an ninh nhằm bảo vệ, duy trì chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và giữ vững an ninh chính trị, an toàn xã hội. Đối với các quốc gia ASEAN, hoạt động điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh chịu tác động bởi hai nhân tố: nhân tố bên trong và nhân tố bên ngoài. Nhân tố bên ngoài đóng vai trò quyết định căn bản, trong khi nhân tố bên trong thúc đẩy sự điều chỉnh. Từ năm 2010 đến 2020, tình hình quan hệ quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp, với sự cạnh tranh giữa các nước lớn ngày càng mạnh mẽ, chạy đua vũ trang sôi nổi, và các yếu tố an ninh phi truyền thống diễn biến phức tạp. Những yếu tố này đã tác động mạnh mẽ đến sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN.

1.1. Nhân tố bên ngoài

Bối cảnh thế giới sau Chiến tranh Lạnh đã chuyển sang xu hướng hòa bình, hợp tác, nhưng vẫn còn những bất ổn tại một số khu vực quan trọng. Sự xích lại gần nhau giữa các nước không phân biệt thể chế chính trị đang ngày càng rõ ràng hơn. Hợp tác về kinh tế và quân sự là hai lĩnh vực nổi bật. Sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực quân sự, đã tạo ra nhiều đột phá mới, ảnh hưởng đến quy mô, tổ chức và hình thức chiến tranh. Các cường quốc quân sự như Mỹ, Nga, và Trung Quốc đang tập trung phát triển các công nghệ vũ khí tiên tiến, điều này đã thúc đẩy các nước ASEAN điều chỉnh chính sách quốc phòng của mình để thích ứng với tình hình mới.

1.2. Nhân tố bên trong các nước ASEAN

Các nước ASEAN cũng phải đối mặt với nhiều thách thức nội tại như tình hình chính trị không ổn định, tranh chấp chủ quyền, và an ninh phi truyền thống. Những vấn đề này đã tác động lớn đến tình hình ổn định chính trị xã hội, quốc phòng an ninh của mỗi nước. Để thích ứng với những biến động này, các nước ASEAN đã chủ động điều chỉnh chính sách an ninh quốc gia theo hướng linh hoạt hơn, nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và phát triển đất nước. Sự điều chỉnh này không chỉ giúp các nước ASEAN nâng cao tiềm lực quốc phòng mà còn tạo ra cơ hội hợp tác trong khu vực.

II. Thực trạng điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN

Giai đoạn 2010-2020 chứng kiến sự điều chỉnh mạnh mẽ trong chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN. Các nước đã điều chỉnh thứ tự ưu tiên trong chính sách của mình, tập trung vào việc phát triển tiềm lực quốc phòng và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng an ninh. Việc xây dựng và tăng cường cơ chế hợp tác đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu. Các hội nghị ASEAN như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM) đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác an ninh giữa các nước thành viên. Sự điều chỉnh này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong bối cảnh an ninh khu vực mà còn thể hiện nỗ lực của các nước ASEAN trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.

2.1. Điều chỉnh thứ tự ưu tiên trong chính sách

Các nước ASEAN đã điều chỉnh thứ tự ưu tiên trong chính sách quốc phòng của mình, từ việc tập trung vào các mối đe dọa truyền thống sang chú trọng hơn đến các thách thức an ninh phi truyền thống như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, và biến đổi khí hậu. Điều này cho thấy sự thay đổi trong nhận thức về an ninh, từ một cách tiếp cận đơn chiều sang một cách tiếp cận đa chiều, bao gồm cả an ninh kinh tế và an ninh môi trường. Sự điều chỉnh này không chỉ giúp các nước ASEAN nâng cao khả năng ứng phó mà còn tạo ra cơ hội hợp tác trong khu vực.

2.2. Tích cực đẩy mạnh quá trình phát triển tiềm lực quốc phòng an ninh

Việc phát triển tiềm lực quốc phòng an ninh đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của các nước ASEAN. Các nước đã đầu tư mạnh mẽ vào việc hiện đại hóa quân đội, nâng cao năng lực tác chiến và khả năng phối hợp trong các hoạt động quân sự. Sự hợp tác giữa các nước ASEAN trong lĩnh vực quốc phòng đã được tăng cường thông qua các cuộc tập trận chung, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm. Điều này không chỉ giúp các nước ASEAN nâng cao khả năng phòng thủ mà còn tạo ra một môi trường an ninh ổn định hơn trong khu vực.

III. Đánh giá hiệu quả điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN

Việc điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Các nước đã có những bước tiến đáng kể trong việc nâng cao khả năng phòng thủ và bảo vệ lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải đối mặt, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc lớn như Mỹ và Trung Quốc. Sự điều chỉnh này cũng đã tạo ra những tác động nhất định đối với Việt Nam, đòi hỏi Việt Nam phải có những điều chỉnh phù hợp trong chính sách an ninh của mình. Việc nghiên cứu và đánh giá hiệu quả của sự điều chỉnh này sẽ giúp Việt Nam hoạch định chính sách an ninh một cách linh hoạt và hiệu quả hơn trong tương lai.

3.1. Đánh giá tiễn trình điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN

Tiến trình điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN đã diễn ra mạnh mẽ và đồng bộ. Các nước đã có những bước đi cụ thể trong việc nâng cao năng lực quốc phòng, từ việc hiện đại hóa trang thiết bị quân sự đến việc tăng cường hợp tác quốc phòng. Sự tham gia của các nước ASEAN trong các diễn đàn quốc tế cũng đã giúp nâng cao vị thế và vai trò của khu vực trong bối cảnh toàn cầu hóa. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này cũng gặp phải nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc duy trì sự cân bằng giữa các cường quốc lớn.

3.2. Tác động của việc điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh đối với Việt Nam

Việc điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN đã tạo ra cả cơ hội và thách thức đối với Việt Nam. Việt Nam cần phải có những điều chỉnh phù hợp trong chính sách an ninh của mình để bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì ổn định trong khu vực. Sự điều chỉnh này không chỉ giúp Việt Nam tận dụng được các cơ hội hợp tác mà còn giúp tránh được những bất lợi trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc lớn. Việc nghiên cứu và đánh giá tác động của sự điều chỉnh này sẽ là một kênh tham vấn quan trọng cho Việt Nam trong việc hoạch định chính sách an ninh trong tương lai.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2010-2020, khu vực Đông Nam Á (ASEAN) trở thành tâm điểm của sự cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc, đồng thời cũng chứng kiến nhiều biến động về chính sách quốc phòng an ninh của các quốc gia thành viên. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình Stockholm (SIPRI), chi tiêu quốc phòng toàn cầu tăng gần 5% năm 2019, trong đó các nước ASEAN cũng gia tăng ngân sách quốc phòng trung bình trên 5% mỗi năm. Sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN không chỉ nhằm thích ứng với bối cảnh địa chính trị phức tạp mà còn nhằm bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và nâng cao tiềm lực quốc phòng trong bối cảnh cạnh tranh ảnh hưởng ngày càng gay gắt.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là làm rõ sự thay đổi chính sách quốc phòng an ninh của các quốc gia ASEAN trong giai đoạn 2010-2020, từ đó đề xuất các gợi mở cho Việt Nam trong hoạch định chính sách an ninh phù hợp và linh hoạt. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào lĩnh vực quốc phòng an ninh của các nước ASEAN trong khoảng thời gian 10 năm, với trọng tâm phân tích các xu hướng điều chỉnh chính sách và tác động của chúng đối với Việt Nam. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cái nhìn toàn diện về sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của ASEAN, giúp Việt Nam tận dụng cơ hội và đối phó hiệu quả với các thách thức an ninh trong khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng hai khung lý thuyết chính để phân tích sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN:

1. Lý thuyết thực dụng trong quan hệ quốc tế: Giải thích các quốc gia điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực giữa các cường quốc. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của lợi ích quốc gia và sự tự chủ trong chính sách an ninh.

2. Mô hình hợp tác khu vực và an ninh phi truyền thống: Phân tích sự phát triển các cơ chế hợp tác an ninh đa phương trong ASEAN, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống như chống cướp biển, khủng bố, thiên tai. Mô hình này giúp làm rõ vai trò của hợp tác khu vực trong việc điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: chính sách quốc phòng an ninh, an ninh phi truyền thống, cạnh tranh chiến lược, hợp tác khu vực, và tự chủ quốc phòng.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp các phương pháp khoa học xã hội và nhân văn:

• Phương pháp nghiên cứu lịch sử: Tổng hợp và khái quát tiến trình gia tăng can dự của Mỹ, Trung Quốc vào khu vực và sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN trong giai đoạn 2010-2020.

• Phương pháp phân tích chính sách: Xem xét nội dung, phạm vi và mức độ điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các quốc gia ASEAN, làm rõ các xu hướng và động cơ điều chỉnh.

• Phương pháp so sánh: So sánh chính sách quốc phòng an ninh trước và sau điều chỉnh của các nước ASEAN, từ đó đánh giá hiệu quả và tác động của sự điều chỉnh.

Nguồn dữ liệu chính bao gồm các tài liệu chính thức của các quốc gia ASEAN, báo cáo của các tổ chức quốc tế như SIPRI, các văn bản pháp luật quốc phòng, và các nghiên cứu học thuật liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ 10 quốc gia thành viên ASEAN, với lựa chọn phương pháp phân tích chính sách và so sánh nhằm đảm bảo tính toàn diện và khách quan. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2010-2020, phù hợp với bối cảnh chính trị và an ninh khu vực có nhiều biến động quan trọng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Điều chỉnh thứ tự ưu tiên trong chính sách quốc phòng an ninh
   Hầu hết các nước ASEAN đã đặt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ lên vị trí ưu tiên hàng đầu. Ví dụ, Brunei ưu tiên bảo vệ chủ quyền trên biển và hiện đại hóa quân đội; Indonesia công bố chiến lược biển năm 2013 với mục tiêu trở thành cường quốc biển, đồng thời tăng cường lực lượng bảo vệ bờ biển với khoảng 60-100 tàu cá bị bắt giữ mỗi năm từ 2015; Malaysia tập trung bảo vệ vùng biển chiến lược như eo biển Malacca và các đảo tranh chấp. Việt Nam cũng xác định bảo vệ chủ quyền biển đảo là ưu tiên hàng đầu, đặc biệt sau sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 năm 2014.

2. Tăng cường phát triển tiềm lực quốc phòng an ninh
   Các nước ASEAN đồng loạt kiện toàn cơ cấu tổ chức lực lượng vũ trang và phát triển nguồn nhân lực. Ví dụ, Indonesia thành lập thêm 2 căn cứ quân sự trên đảo Natuna và đảo Riau, dự kiến đến 2024 sẽ có thêm 5 căn cứ mới; Malaysia thành lập thêm nhiều trung đoàn quân cảnh và trung đoàn thông tin; Philippines xây dựng lực lượng phản ứng nhanh và nâng cấp căn cứ không quân với sự hỗ trợ của Mỹ. Ngân sách quốc phòng của các nước ASEAN tăng trung bình trên 5% mỗi năm, với Indonesia chi khoảng 7,6-9,2 tỷ USD từ 2015-2021, Malaysia duy trì khoảng 3,5-5,6 tỷ USD, và Philippines tăng từ 2,4 tỷ USD năm 2016 lên dự kiến 5,6 tỷ USD cho giai đoạn 2018-2022.

3. Phát triển hợp tác quốc phòng an ninh đa phương và song phương
   ASEAN tăng cường hợp tác trong các cơ chế đa phương như ARF, ADMM+, đồng thời các nước như Trung Quốc và Mỹ mở rộng hợp tác song phương với các quốc gia ASEAN qua diễn tập quân sự, viện trợ vũ khí và trao đổi đoàn. Mỹ tổ chức khoảng 70 cuộc diễn tập quân sự hàng năm với các nước ASEAN, trong khi Trung Quốc ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác quốc phòng và viện trợ quân sự cho Campuchia, Lào, Thái Lan, Philippines.

4. Ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống
   Các nước ASEAN chú trọng hợp tác chống cướp biển, khủng bố, buôn lậu và thiên tai. Theo số liệu của Trung tâm Chia sẻ thông tin ReCAAP ISC, Đông Nam Á là khu vực có số vụ cướp biển nhiều nhất thế giới trong giai đoạn 2010-2016. ASEAN đã tổ chức nhiều diễn tập tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn và ký kết các bản ghi nhớ hợp tác chống tội phạm xuyên quốc gia.

Thảo luận kết quả

Sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của các nước ASEAN phản ánh sự thích ứng linh hoạt trước bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc đặt ưu tiên bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ lên hàng đầu là phản ứng trực tiếp trước các nguy cơ thực tế trên Biển Đông và các vùng biển tranh chấp. Sự gia tăng ngân sách quốc phòng và hiện đại hóa lực lượng vũ trang cho thấy các nước ASEAN không chỉ muốn nâng cao năng lực tự vệ mà còn muốn tạo thế cân bằng trong khu vực.

Hợp tác quốc phòng đa phương và song phương được xem là công cụ quan trọng để các nước ASEAN tăng cường khả năng ứng phó với các thách thức an ninh, đồng thời tận dụng sự hỗ trợ từ các cường quốc. Tuy nhiên, sự đa dạng về lợi ích và mức độ can dự của các nước lớn cũng tạo ra những thách thức trong việc duy trì đoàn kết nội khối.

Các hoạt động ứng phó với an ninh phi truyền thống như chống cướp biển và khủng bố góp phần nâng cao an ninh khu vực, đồng thời tạo điều kiện cho ASEAN phát triển các cơ chế hợp tác hiệu quả. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng ngân sách quốc phòng của các nước ASEAN và bảng thống kê số vụ cướp biển theo năm để minh họa xu hướng và tác động của các chính sách.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường hiện đại hóa lực lượng hải quân và không quân
   Các quốc gia ASEAN cần ưu tiên đầu tư vào các lực lượng hải quân và không quân nhằm bảo vệ chủ quyền biển đảo và duy trì an ninh hàng hải. Mục tiêu là nâng cao năng lực tuần tra, giám sát và phản ứng nhanh trong vòng 5 năm tới. Chủ thể thực hiện là Bộ Quốc phòng các nước ASEAN phối hợp với các đối tác quốc tế.

2. Phát triển cơ chế hợp tác quốc phòng đa phương hiệu quả hơn
   ASEAN nên thúc đẩy mở rộng và nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác như ADMM+ và ARF, tăng cường chia sẻ thông tin tình báo và tổ chức diễn tập chung thường xuyên. Mục tiêu là xây dựng một mạng lưới an ninh khu vực linh hoạt và minh bạch trong 3 năm tới, do ASEAN và các nước thành viên chủ trì.

3. Đẩy mạnh hợp tác trong an ninh phi truyền thống
   Tăng cường phối hợp chống cướp biển, khủng bố, buôn lậu và thiên tai thông qua các thỏa thuận song phương và đa phương, đồng thời nâng cao năng lực ứng phó khẩn cấp. Mục tiêu giảm thiểu các vụ việc an ninh phi truyền thống ít nhất 20% trong 5 năm tới, do các cơ quan an ninh và quốc phòng ASEAN thực hiện.

4. Xây dựng chính sách quốc phòng linh hoạt, phù hợp với từng quốc gia
   Mỗi nước ASEAN cần xây dựng chính sách quốc phòng dựa trên lợi ích quốc gia và bối cảnh địa chính trị riêng, đồng thời duy trì sự cân bằng trong quan hệ với các cường quốc. Mục tiêu là đảm bảo an ninh quốc gia và đóng góp vào ổn định khu vực trong dài hạn, do các chính phủ và Bộ Quốc phòng các nước ASEAN thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách quốc phòng và an ninh
   Luận văn cung cấp phân tích sâu sắc về xu hướng điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của ASEAN, giúp họ xây dựng chiến lược phù hợp với bối cảnh khu vực và quốc tế.

2. Các học giả và nghiên cứu sinh ngành Quan hệ Quốc tế, Quốc phòng
   Tài liệu là nguồn tham khảo quý giá về sự tương tác giữa các cường quốc và ASEAN, cũng như các mô hình hợp tác an ninh đa phương và song phương.

3. Cán bộ, chuyên viên các cơ quan ngoại giao và quốc phòng
   Giúp hiểu rõ hơn về bối cảnh chính trị - an ninh khu vực, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác đối ngoại và hợp tác quốc phòng.

4. Các tổ chức quốc tế và cơ quan nghiên cứu chiến lược
   Cung cấp dữ liệu và phân tích về sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của ASEAN, hỗ trợ đánh giá tác động và xây dựng các chương trình hợp tác phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao các nước ASEAN phải điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh trong giai đoạn 2010-2020?
   Do sự gia tăng cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, các thách thức an ninh phi truyền thống và biến động chính trị nội bộ, các nước ASEAN cần điều chỉnh chính sách để bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì ổn định khu vực.

2. Những nội dung chính của sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh là gì?
   Bao gồm điều chỉnh thứ tự ưu tiên nhiệm vụ quốc phòng, tăng cường phát triển tiềm lực quốc phòng, mở rộng hợp tác quốc phòng đa phương và song phương, cũng như ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.

3. Sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh của ASEAN ảnh hưởng thế nào đến Việt Nam?
   Tạo ra cả cơ hội và thách thức trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, đồng thời giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm, điều chỉnh chính sách linh hoạt để cân bằng quan hệ với các cường quốc và các nước trong khu vực.

4. Các nước ASEAN ưu tiên đầu tư vào lực lượng nào trong quá trình hiện đại hóa quốc phòng?
   Chủ yếu tập trung vào lực lượng hải quân và không quân nhằm bảo vệ chủ quyền biển đảo và duy trì an ninh hàng hải, đồng thời phát triển các lực lượng đặc nhiệm và công nghệ thông tin quân sự.

5. ASEAN đã có những cơ chế hợp tác quốc phòng an ninh nào hiệu quả?
   Các cơ chế như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), và các cuộc diễn tập quân sự đa phương đã góp phần tăng cường hợp tác và xây dựng lòng tin giữa các quốc gia thành viên.

Kết luận

• Các nước ASEAN đã điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh theo hướng ưu tiên bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, đặc biệt là trên biển.
• Tiềm lực quốc phòng được tăng cường thông qua kiện toàn tổ chức lực lượng và hiện đại hóa trang bị, với ngân sách quốc phòng tăng trung bình trên 5% mỗi năm.
• Hợp tác quốc phòng đa phương và song phương được đẩy mạnh nhằm nâng cao khả năng ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống.
• Sự điều chỉnh chính sách của ASEAN tạo ra cơ hội và thách thức cho Việt Nam trong việc hoạch định chính sách an ninh phù hợp và linh hoạt.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào tăng cường hiện đại hóa lực lượng, phát triển cơ chế hợp tác hiệu quả và xây dựng chính sách quốc phòng linh hoạt, phù hợp với bối cảnh khu vực.

Để nắm bắt sâu hơn về các xu hướng và tác động của sự điều chỉnh chính sách quốc phòng an ninh trong ASEAN, độc giả và các nhà nghiên cứu được khuyến khích tiếp tục theo dõi các diễn biến mới và tham khảo các nghiên cứu chuyên sâu liên quan.