I. Phân hóa dạy học Địa lý 12
Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 nhấn mạnh phân hóa dạy học (DHPH) như một xu thế tất yếu. DHPH hướng đến sự công bằng giáo dục, đáp ứng đặc thù từng địa phương. Luật Giáo dục nêu rõ: "Phương pháp dạy học phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS". DHPH ở cấp vi mô, trong một lớp học, cần tính đến đặc điểm cá nhân HS. Giáo viên cần sử dụng biện pháp phân hóa thích hợp. Mục tiêu là phát triển tối đa tiềm năng mỗi HS. Đề tài nghiên cứu tập trung vào việc tổ chức dạy học, kiểm tra, đánh giá một số chủ đề Địa lý 12 theo hướng phân hóa người học. Điều này góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trường THPT Phan Thúc Trực. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp vận dụng dạy học phân hóa, kiểm tra đánh giá vào một số chủ đề Địa lý 12. Kết quả thực nghiệm đánh giá hiệu quả các biện pháp và hình thức tổ chức dạy học.
1.1 Cơ sở lý luận về dạy học phân hóa
Đổi mới giáo dục tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng. Đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá năng lực người học. Công văn hướng dẫn năm học 2020-2021 của Sở GD-ĐT Nghệ An nhấn mạnh xây dựng kế hoạch dạy học bảo đảm phân hóa, sát đối tượng. Chương trình 2018 định hướng phát triển năng lực người học. Giáo viên cần lựa chọn phương pháp dạy học (PPDH), đánh giá kết quả giáo dục đáp ứng mục tiêu, chuẩn đầu ra. Dạy học tích hợp là định hướng dạy học mà giáo viên tổ chức, hướng dẫn HS huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng. Dạy học phân hóa là định hướng dạy học tùy theo đối tượng HS. Kiểm tra, đánh giá theo định hướng đánh giá năng lực, đòi hỏi đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực. Dạy học phân hóa có thể thực hiện ở hai cấp độ: vĩ mô (phân hóa ngoài) và vi mô (phân hóa trong). Những quan điểm, định hướng tạo tiền đề, cơ sở pháp lý thuận lợi cho việc đổi mới giáo dục phổ thông.
1.2 Cơ sở lý luận về chương trình giáo dục định hướng năng lực
Giáo dục định hướng năng lực đảm bảo chất lượng đầu ra, phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực. Chương trình nhấn mạnh vai trò người học. Chương trình không quy định nội dung dạy học chi tiết mà quy định kết quả đầu ra. Kết quả học tập mong muốn được mô tả thông qua hệ thống năng lực. Để hình thành và phát triển năng lực, cần xác định các thành phần và cấu trúc của chúng. Cấu trúc chung của năng lực hành động là sự kết hợp của 4 năng lực thành phần: năng lực chuyên môn, năng lực phương pháp, năng lực xã hội, năng lực cá thể. Môn Địa lý góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung. Môn Địa lý có các năng lực chuyên môn, đặc thù, chia làm 3 nhóm: Nhận thức khoa học Địa lý; Tìm hiểu Địa lý; Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào thực tiễn. Phương pháp giáo dục môn Địa lý theo Chương trình GDPT 2018 tích cực hóa hoạt động học sinh. Giáo viên tổ chức, hướng dẫn, khuyến khích, tạo môi trường học tập thân thiện. Tăng cường hoạt động trải nghiệm, gắn bài học với thực tiễn. Đa dạng hóa phương pháp dạy học. Thực hiện các hình thức tổ chức dạy học đa dạng và linh hoạt.
II. Đánh giá học sinh giỏi Địa lý 12
Đề tài tập trung vào đánh giá học sinh giỏi Địa lý 12. Đánh giá kết quả giáo dục trong môn Địa lý nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời. Đánh giá dựa trên yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực. Đánh giá kết hợp cả quá trình với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học. Đánh giá cần linh hoạt, phù hợp với năng lực từng học sinh. Đánh giá cần khuyến khích sự tự học, tự đánh giá của học sinh. Đánh giá cần phản ánh đúng năng lực thực tiễn của học sinh. Đề tài nghiên cứu các phương pháp đánh giá năng lực vận dụng kiến thức. Đánh giá năng lực tư duy phê phán, tư duy phản biện. Đánh giá cũng cần kết hợp với các phương pháp khác như quan sát, phỏng vấn, và thu thập thông tin từ nhiều nguồn.
2.1 Kiểm tra năng lực Địa lý 12
Kiểm tra năng lực Địa lý 12 là một phần quan trọng của quá trình đánh giá. Kiểm tra cần tập trung vào việc đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh. Các hình thức kiểm tra cần đa dạng, bao gồm cả kiểm tra trắc nghiệm, kiểm tra tự luận và kiểm tra thực hành. Kiểm tra cần thiết kế sao cho phù hợp với phân hóa trình độ học sinh. Kiểm tra cần phản ánh chính xác năng lực của từng học sinh. Kiểm tra cần kết hợp với các phương pháp đánh giá khác để có cái nhìn toàn diện. Kiểm tra cần được sử dụng như một công cụ hỗ trợ học tập, giúp học sinh nhận biết điểm mạnh, điểm yếu của mình. Kiểm tra cũng cần phản ánh hiệu quả của quá trình dạy học. Kiểm tra cần tạo động lực học tập cho học sinh. Cần có đề kiểm tra Địa lý 12 có đáp án để giáo viên tham khảo và điều chỉnh.
2.2 Đánh giá dựa trên năng lực Địa lý 12
Đánh giá dựa trên năng lực Địa lý 12 cần tập trung vào việc đánh giá năng lực tư duy, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức của học sinh. Đánh giá không chỉ đánh giá kết quả học tập mà còn đánh giá quá trình học tập của học sinh. Đánh giá cần sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để đảm bảo tính khách quan. Đánh giá cần phản ánh sự tiến bộ của học sinh trong quá trình học tập. Đánh giá cần được sử dụng như một công cụ để hướng dẫn hoạt động học tập của học sinh. Đánh giá cần tạo điều kiện cho học sinh phát triển toàn diện. Đánh giá cần kết hợp với phương pháp phân hóa để đáp ứng được nhu cầu của từng học sinh. Cần có ma trận đề kiểm tra Địa lý 12 để thiết kế các bài kiểm tra phù hợp.
III. Phương pháp dạy học Địa lý 12 hiệu quả
Đề tài nghiên cứu các phương pháp dạy học Địa lý 12 hiệu quả. Phương pháp dạy học cần kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Phương pháp dạy học cần khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh. Phương pháp dạy học cần đa dạng và linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Phương pháp dạy học cần sử dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả. Phương pháp dạy học cần tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo của học sinh. Phương pháp dạy học cần gắn liền với thực tiễn đời sống. Đề tài nghiên cứu các giải pháp dạy học Địa lý 12. Đề xuất các kỹ thuật dạy học Địa lý 12. Phương pháp dạy học cần thúc đẩy sự phát triển năng lực tự học của học sinh.
3.1 Rèn luyện kỹ năng Địa lý 12
Rèn luyện kỹ năng Địa lý 12 là một phần quan trọng của quá trình dạy học. Kỹ năng cần được rèn luyện thông qua các hoạt động thực hành, trải nghiệm. Kỹ năng cần được phân hóa theo từng đối tượng học sinh. Kỹ năng cần được đánh giá một cách khách quan và toàn diện. Các bài tập Địa lý 12 nâng cao giúp học sinh rèn luyện kỹ năng một cách hiệu quả. Cần có các dạng bài tập Địa lý 12 đa dạng. Rèn luyện kỹ năng cần được tích hợp vào các hoạt động dạy học. Rèn luyện kỹ năng cần tạo điều kiện cho học sinh thể hiện năng lực của mình. Rèn luyện kỹ năng cần được thực hiện trong một môi trường học tập thân thiện.
3.2 Hướng dẫn dạy học Địa lý 12
Hướng dẫn dạy học Địa lý 12 cần cung cấp cho giáo viên những kiến thức, kỹ năng cần thiết để tổ chức các hoạt động dạy học hiệu quả. Hướng dẫn cần đề cập đến các phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh. Hướng dẫn cần trình bày các bước cụ thể để thực hiện các hoạt động dạy học. Hướng dẫn cần cung cấp các tài liệu, ví dụ minh họa. Hướng dẫn cần được cập nhật thường xuyên để đáp ứng nhu cầu đổi mới của giáo dục. Cần có giáo án Địa lý 12 phân hóa để giáo viên tham khảo. Cần có chương trình dạy học Địa lý 12 rõ ràng. Hướng dẫn cần kết hợp với việc xây dựng bài kiểm tra Địa lý 12. Hướng dẫn cần đề cập đến các kỹ thuật dạy học hiện đại.
