Đánh Giá Vùng Ảnh Hưởng Tại Các Vị Trí Nhà Ga Dọc Xa Lộ Hà Nội Và Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Nhu Cầu Sử Dụng Tuyến MRT-1

VTHKCC đô thị phục vụ nhu cầu đi lại của hành khách trong đô thị và vùng ngoại ô lân cận. Cự ly tuyến thường không quá 50km hoặc thời gian di chuyển không quá một giờ. Theo tài liệu nghiên cứu, Ủy ban nhân dân thành phố đang nỗ lực để VTHKCC đáp ứng 15-20% nhu cầu đi lại của người dân. Hệ thống xe buýt hiện tại chưa hiệu quả, với 65% tuyến trùng lặp. Do đó, tuyến metro số 1 được xem là giải pháp quan trọng để giảm ùn tắc giao thông.

Đường sắt đô thị (MRT) là phương thức vận chuyển nhanh, khối lượng lớn trong đô thị. Các loại hình bao gồm metro, subway, skytrain, monorail, LRT. Metro là loại hình đặc trưng, sử dụng điện năng, có thể đi ngầm hoặc trên cao. Theo tài liệu, tuyến Bến Thành - Suối Tiên được xác định là tuyến metro ưu tiên xây dựng đầu tiên. Tuyến này đóng vai trò quan trọng, là tuyến chủ mạch ở cửa ngõ phía Đông Bắc thành phố. Tương lai, tuyến có thể nối dài đến Biên Hòa và các khu công nghiệp lân cận.

Các nhà ga MRT-1 có vị trí và chức năng khác nhau. Ví dụ, ga Bến Thành là ga đầu cuối và trung chuyển, nằm ở quảng trường Quách Thị Trang. Ga Nhà hát Thành phố là ga trung gian, nằm ở quảng trường Nhà hát Thành Phố. Ga Ba Son nằm trong khu nhà máy sửa chữa tàu biển Ba Son. Các ga khác như Văn Thánh, Tân Cảng, Thảo Điền, An Phú, Rạch Chiếc, Phước Long, Bình Thái, Thủ Đức, Khu Công nghệ cao, Suối Tiên, Bến xe Suối Tiên đều có vị trí và chức năng riêng.

Hiện trạng sử dụng đất dọc xa lộ Hà Nội được chia thành đất thổ cư, đất công nghiệp, đất nông nghiệp và đất sông kênh. Trong phạm vi 500m tính từ nhà ga, chủ yếu là đất hỗn hợp và đất dân cư hiện hữu. Phạm vi đầu tuyến khu vực Bến Thành là trung tâm của thành phố với mật độ tập trung cao. Phạm vi từ 500-1000m chủ yếu là các công trình tiện ích công cộng. Khu vực nhà máy, khu công nghiệp nằm ở vị trí gần cuối tuyến.

Nghiên cứu tập trung vào điều kiện tiếp cận bằng đi bộ, phương tiện cá nhân và xe buýt. Các tuyến đường mà các phương thức có thể tiếp cận đến nhà ga trong vòng bán kính 500-1000m được xác định. Mức độ tiếp cận chung của tất cả các nhà ga dọc tuyến được đánh giá dựa trên cự ly tiếp cận và bố trí bãi đậu xe. Việc đánh giá này giúp xác định các điểm nghẽn và cơ hội cải thiện khả năng tiếp cận.

Để đánh giá khả năng thay đổi hành vi, nhóm nghiên cứu xây dựng các kịch bản trong tương lai khi nhà ga MRT-1 hoàn thành. Ví dụ, kịch bản đi từ ga Thủ Đức đến ga Bến Thành với cự ly tiếp cận 700m. Các phương thức tiếp cận bao gồm đi bộ, xe đạp, xe máy, xe buýt. Chi phí của chuyến đi được tính toán dựa trên thời gian tiếp cận, thời gian chờ đợi, thời gian đi trên tàu. So sánh chi phí giữa các phương thức giúp suy ra tỷ lệ % nhu cầu tăng khi chi phí giảm.

Dự báo lưu lượng giao thông trên hành lang này căn cứ vào hệ thống dự báo nhu cầu giao thông của HOUTRANS. Ảnh hưởng qua lại với mạng lưới đường bộ hiện hữu cũng được xem xét. Bảng 3.1 trong tài liệu cho thấy số lượng hành khách lên xuống tại các ga năm 2013 và dự kiến năm 2020. Ví dụ, ga Bến Thành dự kiến tăng từ 76,000 HK/ngày lên 167,300 HK/ngày.

Các giải pháp được chia thành nhóm trực tiếp và nhóm chính sách. Nhóm trực tiếp tác động đến thiết kế nhà ga và khu vực xung quanh để tiếp cận thuận lợi hơn. Nhóm chính sách bao gồm trợ giá, ưu tiên phương tiện vận tải mới. Tái cơ cấu sử dụng đất bằng cách bố trí các khu chức năng phụ trợ xung quanh nhà ga cũng là một giải pháp quan trọng.

Mục tiêu quy hoạch là tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trung chuyển giữa phương tiện cá nhân và VTHKCC. Tạo ra sự ưu tiên kết nối theo chiều hướng phương tiện cá nhân sẽ là phương thức phụ trợ. Bãi đỗ xe cần được bố trí hợp lý để đáp ứng nhu cầu của người dân và khuyến khích sử dụng MRT-1.

Tích hợp phát triển nhà ga với việc sử dụng đất và xây dựng các công trình dịch vụ xã hội (thương mại, y tế, giáo dục) xung quanh khu vực nhà ga. Điều này giúp làm phát sinh nhiều hoạt động đối với dân cư địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế và thu hút dân cư tập trung quanh khu vực nhà ga.

Các tuyến buýt gom giá phải chăng với tần suất cao (5 phút/tuyến) tại các nhà ga dọc tuyến. Ví dụ, tuyến 1 đi từ ga Công nghệ cao đến ga Thủ Đức và ngược lại, đi qua các điểm thu hút như nhà máy Coca-Cola, bệnh viện đa khoa Thủ Đức, trường THCS Lê Quý Đôn.

Kết hợp đề xuất các tuyến buýt gom và sử dụng phương tiện cá nhân (xe máy, xe đạp) làm phương tiện trung chuyển. Hạn chế xe hơi và xe gắn máy sử dụng trong khu vực quy định. Việc phát triển các tuyến vận tải trung chuyển là rất quan trọng nhằm cải thiện và nâng cao sự tiếp cận của người dân đến nhà ga.