Vận Dụng Bảng Điểm Cân Bằng Để Đánh Giá Thành Quả Hoạt Động Tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam - Chi Nhánh Tây Sài Gòn

• Tác giả: Vũ Hải Yến
• Người hướng dẫn: TS. Huỳnh Lợi
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Đánh Giá Thành Quả Hoạt Động Ngân Hàng Qua Bảng Điểm Cân Bằng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ kinh tế
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC SƠ ĐỒ
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BẢNG ĐIỂM CÂN BẰNG ÁP DỤNG TẠI ĐƠN VỊ KINH DOANH
• 1.1. Lịch sử hình thành phát triển của Bảng điểm cân bằng
• 1.2. Sự cần thiết phải áp dụng Bảng điểm cân bằng trong các đơn vị kinh doanh
• 1.3. Tổng quan về Bảng điểm cân bằng áp dụng trong các đơn vị kinh doanh
• 1.4. Khái niệm và vai trò của mô hình Bảng điểm cân bằng
• 1.5. Sứ mệnh, tầm nhìn và chiến lược
• 1.6. Bản đồ chiến lược áp dụng trong các đơn vị kinh doanh
• 1.7. Các thước đo trong Bảng điểm cân bằng của các đơn vị kinh doanh
• 1.8. Mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu và thước đo
• 1.9. Một số ngân hàng vận dụng thành công Bảng điểm cân bằng và bài học kinh nghiệm
• 1.10. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐO LƯỜNG THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY SÀI GÒN (BIDV TSG)
• 2.1. Giới thiệu khái quát về BIDV TSG
• 2.2. Khái quát về lịch sử hình thành phát triển của BIDV TSG
• 2.3. Cơ cấu tổ chức của BIDV TSG
• 2.4. Đặc điểm của BIDV TSG ảnh hưởng đến việc vận dụng Bảng điểm cân bằng
• 2.5. Đặc điểm về loại hình đơn vị kinh doanh
• 2.6. Đặc điểm về hoạt động kinh doanh
• 2.7. Thực trạng công tác đo lường đánh giá thành quả hoạt động tại BIDV TSG
• 2.7.1. Phương diện tài chính
• 2.7.2. Phương diện khách hàng
• 2.7.3. Phương diện quy trình hoạt động nội bộ
• 2.7.4. Phương diện học hỏi và phát triển
• 2.8. Đánh giá thực trạng công tác đo lường thành quả hoạt động tại BIDV TSG
• 2.9. Nhược điểm
• 2.10. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG BẢNG ĐIỂM CÂN BẰNG TRONG ĐÁNH GIÁ THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY SÀI GÒN
• 3.1. Quan điểm vận dụng Bảng điểm cân bằng trong đánh giá thành quả hoạt động
• 3.2. Mục tiêu và chiến lược kinh doanh của BIDV TSG
• 3.3. Xác định các mục tiêu cụ thể theo từng phương diện và hình thành Bản đồ chiến lược
• 3.3.1. Phương diện tài chính
• 3.3.2. Phương diện khách hàng
• 3.3.3. Phương diện quy trình hoạt động nội bộ
• 3.3.4. Phương diện học hỏi và phát triển
• 3.4. Xác định các thước đo, chỉ tiêu và hành động
• 3.4.1. Phương diện tài chính
• 3.4.2. Phương diện khách hàng
• 3.4.3. Phương diện quy trình hoạt động nội bộ
• 3.4.4. Phương diện học hỏi và phát triển
• 3.5. Triển khai vận dụng mô hình Bảng điểm cân bằng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Tây Sài Gòn
• 3.6. Kết luận chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Bảng Điểm Cân Bằng Đánh Giá Ngân Hàng Hiệu Quả

Bảng Điểm Cân Bằng (Balanced Scorecard - BSC) do Robert Kaplan và David Norton khởi xướng vào đầu thập niên 1990. BSC xuất hiện lần đầu trong bài viết “The Balanced Scorecard - Measures That Drive Performance” năm 1992. Tiếp đó là cuốn sách “The Balanced Scorecard: Translating Strategy into Action” năm 1996. Các tác giả nhận thấy nhiều công ty chỉ dựa vào chỉ số tài chính, trong khi thế giới kinh doanh cần các chỉ số đo tốt và hoàn thiện hơn. Hệ thống này đã được nhiều tổ chức áp dụng thành công, ví dụ như IBM và General Electric. Một số phần mềm quản trị đã ra đời để hỗ trợ việc thiết lập và đánh giá hoạt động kinh doanh. Sự chuyển dịch từ sản xuất công nghiệp sang môi trường dựa trên thông tin làm thay đổi trọng tâm từ tài sản hữu hình sang tài sản vô hình. Phương pháp đánh giá truyền thống không đủ mạnh để đánh giá hiệu quả của từng bộ phận. BSC ra đời để cung cấp cái nhìn tổng quan và cân bằng, phù hợp với mục tiêu và chiến lược tổ chức để có hệ thống quản lý hiệu quả hơn. Các đánh giá này bao gồm đánh giá tài chính truyền thống và đánh giá chiến lược cho tương lai.

1.1. Sự Thay Đổi Trong Đánh Giá Hiệu Quả Hoạt Động Ngân Hàng

Trước năm 1992, các công ty thường sử dụng hệ thống quản trị dựa trên các chỉ tiêu tài chính và ngân sách để đo lường hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, Kaplan và Norton đã xây dựng BSC để khắc phục những hạn chế trong hệ thống quản lý kiểm soát của Mỹ. Hệ thống này tập trung vào các chỉ số tài chính ngắn hạn và sự thành công của các công ty Nhật Bản nhờ đầu tư nâng cao kiến thức, kỹ năng (tài sản vô hình) để nâng cao chất lượng sản phẩm, sự hài lòng của khách hàng và kết quả tài chính. BSC nhanh chóng được hàng ngàn doanh nghiệp, cơ quan chính phủ, tổ chức phi lợi nhuận áp dụng.

1.2. Vị Thế Của Bảng Điểm Cân Bằng Trong Quản Lý Hiện Đại

Đến năm 2011, kết quả khảo sát toàn cầu về công cụ quản lý do hãng tư vấn Bain công bố cho thấy BSC nằm trong top 10 các công cụ quản lý được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới (vị trí thứ 6). Điều này chứng tỏ vai trò quan trọng của Bảng Điểm Cân Bằng trong việc quản lý và đánh giá hiệu quả hoạt động của các tổ chức. Ứng dụng BSC trong đánh giá ngân hàng giúp nhà quản lý có cái nhìn toàn diện hơn, đưa ra các quyết định chiến lược hiệu quả hơn.

II. Tại Sao Ngân Hàng Cần Bảng Điểm Cân Bằng Để Đánh Giá

Thời đại công nghệ thông tin và nhu cầu phát triển cao của xã hội tạo ra môi trường cạnh tranh khốc liệt cho các tổ chức. Để tồn tại và phát triển bền vững, các tổ chức kinh tế cần hệ thống quản lý và đo lường để truyền đạt và thực hiện chiến lược. Các công ty trong thời đại công nghiệp sử dụng hệ thống đo lường cũ bằng thước đo tài chính chỉ cho thấy kết quả đã thực hiện, những sự kiện đã qua và không xem xét đến khả năng, các mối quan hệ khách hàng lâu dài là những tài sản vô hình góp phần vào thành công. Hệ thống đo lường cũ không dẫn dắt và đánh giá hành trình mà các công ty cần thực hiện để tạo ra giá trị tương lai thông qua việc đầu tư vào khách hàng, nhà cung cấp, nhân công, các quá trình, công nghệ và đổi mới. Bảng điểm cân bằng bổ sung các thước đo tài chính về hiệu quả hoạt động trong quá khứ bằng các thước đo của những nhân tố dẫn dắt hiệu suất trong tương lai.

2.1. Ưu Điểm Vượt Trội Của Bảng Điểm Cân Bằng BSC

Bảng điểm cân bằng mở rộng tập hợp các mục tiêu của đơn vị kinh doanh ra bên ngoài các thước đo tài chính tổng quát. Những người lãnh đạo công ty giờ đây có thể đo lường việc các đơn vị kinh doanh của họ tạo ra giá trị cho khách hàng hiện tại và tương lai. BSC giúp đánh giá hiệu quả hoạt động ngân hàng một cách toàn diện hơn, không chỉ dựa vào các chỉ số tài chính mà còn xem xét các yếu tố khác như khách hàng, quy trình nội bộ và năng lực học hỏi, phát triển. Việc đo lường hiệu suất ngân hàng trở nên chính xác và khách quan hơn.

2.2. Thách Thức Khi Chỉ Dựa Vào Các Chỉ Số Tài Chính

Chỉ dựa vào các chỉ số tài chính có thể dẫn đến các quyết định ngắn hạn, bỏ qua các yếu tố quan trọng như sự hài lòng của khách hàng, hiệu quả quy trình nội bộ và năng lực của nhân viên. Trong bối cảnh cạnh tranh ngân hàng ngày càng gay gắt, việc bỏ qua các yếu tố này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của ngân hàng. Bảng điểm cân bằng giúp khắc phục hạn chế này bằng cách cung cấp cái nhìn đa chiều và cân bằng về hiệu quả hoạt động.

III. Hướng Dẫn Chi Tiết Xây Dựng Bảng Điểm Cân Bằng Ngân Hàng

Việc xây dựng Bảng điểm cân bằng (BSC) cho ngân hàng cần tuân thủ một quy trình bài bản. Bước đầu tiên là xác định tầm nhìn và chiến lược của ngân hàng. Tiếp theo, cần xác định các mục tiêu chiến lược cụ thể cho từng phương diện của BSC: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi & phát triển. Sau đó, cần xác định các chỉ số đo lường (KPIs) phù hợp cho từng mục tiêu. Cuối cùng, cần triển khai và theo dõi Bảng điểm cân bằng để đảm bảo rằng nó đang hoạt động hiệu quả. Theo tài liệu, Kaplan và Norton nhấn mạnh việc chuyển chiến lược doanh nghiệp thành các chỉ tiêu đánh giá. Điều này đòi hỏi sự tham gia của tất cả các bộ phận và cá nhân trong ngân hàng.

3.1. Xác Định Các Mục Tiêu Chiến Lược Cho Ngân Hàng

Mục tiêu chiến lược cần cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, phù hợp và có thời hạn (SMART). Ví dụ, mục tiêu về tài chính có thể là tăng trưởng lợi nhuận, cải thiện tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu. Mục tiêu về khách hàng có thể là tăng sự hài lòng của khách hàng, tăng thị phần. Mục tiêu về quy trình nội bộ có thể là cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm chi phí. Mục tiêu về học hỏi và phát triển có thể là nâng cao năng lực của nhân viên, cải thiện môi trường làm việc. Chiến lược ngân hàng cần được cụ thể hóa thành các mục tiêu rõ ràng để có thể đo lường và quản lý hiệu quả.

3.2. Lựa Chọn KPIs Phù Hợp Để Đo Lường Hiệu Quả

Các chỉ số đo lường (KPIs) cần liên kết chặt chẽ với các mục tiêu chiến lược và phải dễ dàng đo lường và theo dõi. Ví dụ, để đo lường mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận, có thể sử dụng KPIs như doanh thu, chi phí, lợi nhuận trước thuế. Để đo lường mục tiêu tăng sự hài lòng của khách hàng, có thể sử dụng KPIs như chỉ số hài lòng của khách hàng (CSI), tỷ lệ khách hàng quay lại. Việc lựa chọn KPIs ngân hàng phù hợp là yếu tố then chốt để đánh giá thành quả kinh doanh ngân hàng một cách chính xác.

IV. Bốn Góc Nhìn Của Bảng Điểm Cân Bằng Trong Đánh Giá Ngân Hàng

Bảng Điểm Cân Bằng tiếp cận việc đánh giá hiệu quả hoạt động ngân hàng qua bốn góc nhìn chính: Tài chính, Khách hàng, Quy trình nội bộ, và Học hỏi & Phát triển. Phương diện Tài chính đo lường khả năng sinh lời và giá trị cho cổ đông. Phương diện Khách hàng tập trung vào sự hài lòng và trung thành của khách hàng. Phương diện Quy trình nội bộ đánh giá hiệu quả và chất lượng của các quy trình hoạt động cốt lõi. Phương diện Học hỏi & Phát triển đo lường khả năng đổi mới và cải tiến liên tục của tổ chức. Theo luận văn, Kaplan và Norton đã phát triển hệ thống này để giúp các tổ chức chuyển tầm nhìn và chiến lược thành những mục tiêu và thước đo cụ thể.

4.1. Tối Ưu Hóa Phương Diện Tài Chính Trong Bảng Điểm Cân Bằng

Phương diện tài chính thường sử dụng các chỉ số như doanh thu, lợi nhuận, tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ lệ sinh lời trên tài sản (ROA). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các chỉ số tài chính chỉ là kết quả của các hoạt động khác trong Bảng Điểm Cân Bằng. Việc phân tích tài chính ngân hàng cần được thực hiện một cách cẩn thận và kết hợp với các góc nhìn khác để có cái nhìn toàn diện.

4.2. Nâng Cao Sự Hài Lòng Của Khách Hàng Trong Đánh Giá BSC

Sự hài lòng của khách hàng có thể được đo lường thông qua các khảo sát, phỏng vấn, hoặc phân tích phản hồi của khách hàng. Các chỉ số quan trọng bao gồm chỉ số hài lòng của khách hàng (CSI), chỉ số giữ chân khách hàng (CRR), và chỉ số quảng bá thương hiệu (NPS). Việc quản trị quan hệ khách hàng (CRM) hiệu quả là yếu tố then chốt để nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

4.3. Cải Tiến Quy Trình Nội Bộ Để Nâng Cao Hiệu Suất

Phương diện quy trình nội bộ tập trung vào việc cải thiện hiệu quả và chất lượng của các quy trình hoạt động cốt lõi của ngân hàng. Các quy trình này có thể bao gồm quy trình cấp tín dụng, quy trình thanh toán, quy trình quản lý rủi ro. Việc quản trị rủi ro ngân hàng hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và bền vững của hoạt động ngân hàng.

V. Ứng Dụng Thực Tế Đánh Giá Chi Nhánh Ngân Hàng Qua BSC

Luận văn của Vũ Hải Yến về việc Vận Dụng Bảng Điểm Cân Bằng để Đánh Giá Thành Quả Hoạt Động Tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam - Chi Nhánh Tây Sài Gòn là một ví dụ điển hình về ứng dụng thực tế của BSC trong ngành ngân hàng. Nghiên cứu này tập trung vào việc xây dựng BSC cho chi nhánh ngân hàng và đánh giá hiệu quả hoạt động dựa trên các chỉ số đo lường trong BSC. Tác giả đã đưa ra các đề xuất cụ thể để cải thiện hiệu quả hoạt động của chi nhánh dựa trên kết quả đánh giá.

5.1. Phân Tích Thực Trạng Hoạt Động Của Chi Nhánh Ngân Hàng

Việc phân tích thực trạng hoạt động của chi nhánh ngân hàng là bước quan trọng để xây dựng Bảng Điểm Cân Bằng phù hợp. Cần đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của chi nhánh (SWOT analysis). Phân tích hiệu quả sử dụng vốn ngân hàng là một phần quan trọng của việc phân tích thực trạng.

5.2. Đề Xuất Giải Pháp Cải Thiện Dựa Trên Kết Quả Đánh Giá BSC

Dựa trên kết quả đánh giá bằng Bảng Điểm Cân Bằng, cần đề xuất các giải pháp cụ thể để cải thiện hiệu quả hoạt động của chi nhánh. Các giải pháp này có thể bao gồm cải thiện quy trình hoạt động, nâng cao năng lực của nhân viên, tăng cường quản trị rủi ro, và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Phần mềm quản lý hiệu suất ngân hàng có thể hỗ trợ việc theo dõi và đánh giá hiệu quả của các giải pháp này.

VI. Kết Luận Tương Lai Của Đánh Giá Ngân Hàng Với BSC

Bảng Điểm Cân Bằng là một công cụ mạnh mẽ để đánh giá hiệu quả hoạt động ngân hàng một cách toàn diện và chiến lược. BSC giúp các ngân hàng chuyển tầm nhìn và chiến lược thành các mục tiêu và thước đo cụ thể, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động và đạt được lợi thế cạnh tranh. Trong tương lai, BSC sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và đo lường hiệu suất ngân hàng. Việc đánh giá toàn diện hiệu quả hoạt động ngân hàng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành ngân hàng.

6.1. Xu Hướng Phát Triển Của Bảng Điểm Cân Bằng BSC

Trong tương lai, Bảng Điểm Cân Bằng sẽ tiếp tục được phát triển và hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các ngân hàng. Xu hướng phát triển bao gồm tích hợp BSC với các hệ thống quản lý khác, sử dụng công nghệ để tự động hóa việc thu thập và phân tích dữ liệu, và phát triển các mô hình BSC phù hợp với từng loại hình ngân hàng. Chiến lược ngân hàng cần linh hoạt và thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.

6.2. Tầm Quan Trọng Của Việc Đo Lường Liên Tục

Việc đo lường liên tục là yếu tố then chốt để đảm bảo rằng Bảng Điểm Cân Bằng đang hoạt động hiệu quả. Cần theo dõi thường xuyên các chỉ số đo lường (KPIs) và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết. Báo cáo hiệu quả hoạt động ngân hàng cần được thực hiện định kỳ để cung cấp thông tin cho việc ra quyết định.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, ngân hàng thương mại đóng vai trò huyết mạch, là cầu nối quan trọng giữa các chủ thể kinh tế. Việc đánh giá thành quả hoạt động của ngân hàng trở nên cấp thiết nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả. Tại Việt Nam, đặc biệt là sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, nhiều ngân hàng gặp khó khăn do công tác đo lường và kiểm soát chưa hiệu quả. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi nhánh Tây Sài Gòn (BIDV TSG) là một trong những chi nhánh tái cơ cấu lớn, đang trong quá trình chuyển đổi chiến lược, mở rộng hoạt động bán lẻ. Tuy nhiên, hiện nay BIDV TSG vẫn chủ yếu đánh giá thành quả hoạt động dựa trên các chỉ tiêu tài chính truyền thống, chưa áp dụng hệ thống đo lường toàn diện.

Luận văn tập trung vận dụng mô hình Bảng điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) để đánh giá thành quả hoạt động tại BIDV TSG, nhằm chuyển hóa tầm nhìn chiến lược thành các mục tiêu và thước đo cụ thể trên bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ 2011 đến 2014, tại chi nhánh Tây Sài Gòn, với mục tiêu xây dựng hệ thống đo lường toàn diện, hỗ trợ quản trị và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Việc áp dụng BSC tại BIDV TSG không chỉ giúp đánh giá chính xác hơn thành quả hoạt động mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, quản lý rủi ro và thực hiện thành công chiến lược phát triển ngân hàng bán lẻ. Đây là bước tiến quan trọng trong công tác quản trị ngân hàng tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tài chính ngày càng phức tạp và cạnh tranh gay gắt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết Bảng điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) do Robert Kaplan và David Norton phát triển vào đầu thập niên 1990. BSC là hệ thống quản trị chiến lược giúp chuyển đổi tầm nhìn và chiến lược thành các mục tiêu và thước đo cụ thể trên bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển.

• Phương diện tài chính: Đánh giá kết quả tài chính như tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, hiệu quả sử dụng tài sản.
• Phương diện khách hàng: Đo lường sự hài lòng, trung thành và giá trị cung cấp cho khách hàng mục tiêu.
• Phương diện quy trình nội bộ: Tập trung vào các quy trình tạo ra giá trị, đổi mới sản phẩm, chất lượng dịch vụ.
• Phương diện học hỏi và phát triển: Đánh giá năng lực nhân viên, hệ thống thông tin và môi trường làm việc.

Bên cạnh đó, luận văn sử dụng mô hình bản đồ chiến lược để minh họa mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu trên bốn phương diện, từ đó xây dựng các thước đo phù hợp với đặc thù hoạt động của BIDV TSG.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp.

• Nguồn dữ liệu thứ cấp: Bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài chính, kế hoạch kinh doanh và các tài liệu nội bộ của BIDV TSG từ năm 2011 đến quý 3 năm 2014.
• Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát 100 khách hàng và cán bộ nhân viên BIDV TSG nhằm đánh giá mức độ hài lòng và thu thập ý kiến về công tác đo lường thành quả hoạt động.

Phân tích dữ liệu được thực hiện thông qua so sánh các chỉ tiêu tài chính, phi tài chính theo từng quý và năm, đánh giá thực trạng và đề xuất các chỉ tiêu, giải pháp vận dụng BSC phù hợp. Cỡ mẫu khảo sát đảm bảo tính đại diện cho khách hàng và nhân viên tại chi nhánh. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2011 đến cuối năm 2014, tập trung vào giai đoạn chuyển đổi chiến lược và tái cơ cấu của BIDV TSG.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng huy động vốn và dư nợ tín dụng: Huy động vốn cuối kỳ tăng từ 1.243 tỷ đồng năm 2011 lên 2.075,97 tỷ đồng năm 2012, tăng gần gấp đôi. Dư nợ tín dụng cũng có xu hướng tăng, đặc biệt dư nợ cho khách hàng cá nhân tăng gần gấp 3 lần từ năm 2012 đến 2013, phản ánh sự chuyển dịch sang thị trường bán lẻ.

2. Thu dịch vụ và thu nợ hạch toán ngoại bảng: Thu dịch vụ ròng giảm mạnh năm 2012 so với 2011 do mất khách hàng và chi phí đầu tư ban đầu cao. Ngược lại, thu nợ hạch toán ngoại bảng tăng 44% năm 2014 so với năm trước, cho thấy nỗ lực xử lý nợ xấu trong giai đoạn tái cơ cấu.

3. Chênh lệch thu chi: Tỷ lệ chênh lệch thu chi tăng 70% năm 2014 so với năm 2013, thể hiện kết quả kinh doanh cải thiện rõ rệt. Các chỉ tiêu tài chính đều được BIDV TSG theo dõi và đánh giá theo phần trăm hoàn thành kế hoạch, với mức hoàn thành trung bình trên 90% cho các chỉ tiêu huy động vốn và dư nợ tín dụng.

4. Đánh giá thành quả hoạt động còn tập trung chủ yếu vào phương diện tài chính: BIDV TSG chưa áp dụng hệ thống đo lường toàn diện theo BSC, các chỉ tiêu phi tài chính như sự hài lòng khách hàng, hiệu quả quy trình nội bộ và năng lực phát triển nhân sự chưa được đánh giá đầy đủ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy BIDV TSG đã đạt được sự tăng trưởng đáng kể về quy mô hoạt động tài chính, phù hợp với chiến lược chuyển đổi sang ngân hàng bán lẻ. Tuy nhiên, việc đánh giá thành quả hoạt động còn hạn chế khi chỉ tập trung vào các chỉ tiêu tài chính truyền thống, thiếu các thước đo về khách hàng, quy trình và học hỏi phát triển. Điều này có thể dẫn đến việc không phát hiện kịp thời các rủi ro và cơ hội cải tiến trong hoạt động.

So sánh với các nghiên cứu về ứng dụng BSC tại các ngân hàng khác, việc xây dựng bản đồ chiến lược và hệ thống thước đo toàn diện giúp tổ chức quản lý hiệu quả hơn, đồng thời truyền thông chiến lược rõ ràng đến toàn bộ nhân viên. Việc áp dụng BSC tại BIDV TSG sẽ giúp cân bằng giữa các mục tiêu tài chính và phi tài chính, nâng cao năng lực cạnh tranh và quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường ngày càng phức tạp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng huy động vốn và dư nợ tín dụng theo năm, bảng so sánh phần trăm hoàn thành kế hoạch các chỉ tiêu tài chính, cũng như sơ đồ bản đồ chiến lược minh họa mối quan hệ nhân quả giữa các phương diện BSC.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng và triển khai hệ thống Bảng điểm cân bằng (BSC): Thiết lập bản đồ chiến lược cụ thể cho BIDV TSG dựa trên tầm nhìn và chiến lược của BIDV toàn hệ thống, bao gồm bốn phương diện tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Thời gian thực hiện trong vòng 12 tháng, do Ban Lãnh đạo chi nhánh chủ trì phối hợp với phòng Kế hoạch - Chiến lược.

2. Phát triển các thước đo và chỉ tiêu đánh giá toàn diện: Xây dựng các chỉ tiêu đo lường cụ thể cho từng phương diện, ví dụ như mức độ hài lòng khách hàng, tỷ lệ xử lý nợ xấu, năng suất lao động, tỷ lệ giữ chân nhân viên. Mục tiêu nâng cao hiệu quả quản trị và ra quyết định, hoàn thành trong 6 tháng tiếp theo.

3. Đào tạo và nâng cao nhận thức cho cán bộ nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo về BSC và quản trị chiến lược nhằm nâng cao hiểu biết và kỹ năng áp dụng công cụ này trong công tác quản lý và đánh giá. Thời gian triển khai liên tục trong 12 tháng, do phòng Nhân sự phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện.

4. Tăng cường thu thập và phân tích dữ liệu phi tài chính: Xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu về khách hàng, quy trình và nhân sự để phục vụ đánh giá thành quả hoạt động toàn diện. Áp dụng công nghệ thông tin hỗ trợ quản lý dữ liệu, hoàn thành trong 9 tháng.

5. Định kỳ đánh giá và điều chỉnh hệ thống BSC: Thiết lập quy trình đánh giá định kỳ (quý, năm) để theo dõi tiến độ và hiệu quả áp dụng BSC, từ đó điều chỉnh các mục tiêu và thước đo phù hợp với thực tế hoạt động. Ban Lãnh đạo chi nhánh chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo các ngân hàng thương mại: Giúp hiểu rõ cách xây dựng và vận dụng hệ thống đo lường thành quả hoạt động toàn diện, hỗ trợ quản trị chiến lược hiệu quả trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

2. Phòng Kế hoạch - Chiến lược và Quản trị rủi ro: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để phát triển các chỉ tiêu đánh giá phù hợp, nâng cao năng lực phân tích và ra quyết định dựa trên dữ liệu đa chiều.

3. Nhân viên và cán bộ quản lý cấp trung: Nâng cao nhận thức về vai trò của BSC trong việc kết nối chiến lược với hoạt động hàng ngày, từ đó cải thiện hiệu suất công việc và đóng góp vào mục tiêu chung của tổ chức.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Kinh tế, Quản trị kinh doanh, Tài chính - Ngân hàng: Tham khảo mô hình nghiên cứu vận dụng BSC trong thực tiễn ngân hàng Việt Nam, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về quản trị chiến lược và đo lường hiệu quả hoạt động.

Câu hỏi thường gặp

1. Bảng điểm cân bằng (BSC) là gì và tại sao cần áp dụng trong ngân hàng?
   BSC là hệ thống quản trị chiến lược giúp chuyển đổi tầm nhìn thành các mục tiêu và thước đo cụ thể trên bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Áp dụng BSC giúp ngân hàng đánh giá toàn diện thành quả hoạt động, không chỉ dựa vào chỉ tiêu tài chính mà còn các yếu tố phi tài chính quan trọng.

2. BIDV Chi nhánh Tây Sài Gòn hiện đang sử dụng phương pháp đánh giá thành quả hoạt động như thế nào?
   Hiện tại, BIDV TSG chủ yếu đánh giá thành quả dựa trên các chỉ tiêu tài chính truyền thống như huy động vốn, dư nợ tín dụng, thu dịch vụ và chênh lệch thu chi. Các chỉ tiêu phi tài chính chưa được đánh giá đầy đủ, dẫn đến hạn chế trong quản trị và ra quyết định.

3. Lợi ích khi áp dụng BSC tại BIDV TSG là gì?
   BSC giúp cân bằng giữa các mục tiêu tài chính và phi tài chính, nâng cao hiệu quả quản trị, tăng cường sự hài lòng khách hàng, cải tiến quy trình nội bộ và phát triển nguồn nhân lực. Qua đó, ngân hàng có thể thực hiện chiến lược phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.

4. Quá trình xây dựng bản đồ chiến lược và thước đo trong BSC diễn ra như thế nào?
   Quá trình bắt đầu bằng việc xác định tầm nhìn, sứ mệnh và chiến lược của ngân hàng. Tiếp theo, xây dựng bản đồ chiến lược thể hiện mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu trên bốn phương diện. Cuối cùng, phát triển các thước đo cụ thể để đánh giá tiến độ và kết quả thực hiện các mục tiêu đó.

5. Những khó khăn khi triển khai BSC tại BIDV TSG là gì và làm sao khắc phục?
   Khó khăn gồm thiếu dữ liệu phi tài chính, hạn chế về nhận thức và kỹ năng áp dụng BSC của cán bộ nhân viên, cũng như sự thay đổi trong văn hóa tổ chức. Giải pháp là đào tạo nâng cao nhận thức, xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu hiệu quả và có sự cam kết mạnh mẽ từ Ban Lãnh đạo.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về Bảng điểm cân bằng và vận dụng thành công mô hình này để đánh giá thành quả hoạt động tại BIDV Chi nhánh Tây Sài Gòn.
• Phân tích thực trạng cho thấy BIDV TSG đạt được tăng trưởng tài chính tích cực nhưng còn hạn chế trong đánh giá các yếu tố phi tài chính.
• Đề xuất xây dựng bản đồ chiến lược và hệ thống thước đo toàn diện theo BSC nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và thực thi chiến lược.
• Khuyến nghị triển khai đào tạo, phát triển hệ thống dữ liệu và đánh giá định kỳ để đảm bảo áp dụng BSC hiệu quả.
• Tiếp theo, cần thực hiện thí điểm áp dụng BSC tại một số phòng ban, thu thập phản hồi và điều chỉnh để mở rộng áp dụng toàn chi nhánh.

Luận văn mong muốn trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho các ngân hàng thương mại trong việc nâng cao công tác quản trị thành quả hoạt động, đồng thời kêu gọi các nhà quản lý BIDV TSG tích cực triển khai các giải pháp đề xuất nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững.