## Tổng quan nghiên cứu
Chất lượng dịch vụ ký túc xá là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm sinh viên nội trú tại các cơ sở giáo dục đại học. Tại Học viện Tài chính, với hơn 4.000 tân sinh viên mỗi năm và khoảng 400 chỗ ở nội trú, trong giai đoạn 2015-2019, đã có khoảng 1.720 lượt sinh viên được cung cấp dịch vụ ký túc xá, chiếm khoảng hơn 11% tổng số sinh viên. Tuy nhiên, chất lượng dịch vụ nội trú chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến nhu cầu đánh giá sự hài lòng của sinh viên nội trú trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng chất lượng dịch vụ ký túc xá tại Học viện Tài chính, xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên nội trú, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên đại học chính quy người Việt Nam đang sử dụng dịch vụ ký túc xá tại Học viện trong giai đoạn 2015-2019. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp Học viện điều chỉnh chính sách quản lý, nâng cấp cơ sở vật chất mà còn góp phần nâng cao trải nghiệm học tập và sinh hoạt của sinh viên, qua đó tăng cường sự hài lòng và trung thành của sinh viên với dịch vụ nội trú.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự, tập trung vào 5 thành phần chính ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ: (1) Phương tiện hữu hình (Tangibles), (2) Sự tin cậy (Reliability), (3) Sự đáp ứng (Responsiveness), (4) Sự đảm bảo (Assurance), và (5) Sự cảm thông (Empathy). Mô hình này được lựa chọn vì tính toàn diện và khả năng áp dụng linh hoạt trong các lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ ký túc xá. Ngoài ra, mô hình SERVPERF cũng được tham khảo nhằm đánh giá chất lượng dịch vụ dựa trên mức độ cảm nhận thực tế của khách hàng mà không cần đo lường kỳ vọng. Các khái niệm chính bao gồm: chất lượng dịch vụ, sự hài lòng khách hàng, và mối quan hệ nguyên nhân - kết quả giữa chất lượng dịch vụ và sự hài lòng. Sự hài lòng được định nghĩa là cảm xúc tích cực của sinh viên khi dịch vụ đáp ứng hoặc vượt quá kỳ vọng của họ.
### Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp gồm nghiên cứu định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với sinh viên nội trú và cán bộ quản lý ký túc xá nhằm xây dựng và hiệu chỉnh bảng câu hỏi khảo sát. Giai đoạn định lượng thu thập dữ liệu từ 210 phiếu khảo sát sinh viên nội trú tại các khu ký túc xá của Học viện Tài chính trong 6 tháng đầu năm 2019. Mẫu nghiên cứu được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo đại diện cho sinh viên đại học chính quy người Việt Nam. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 26, sử dụng các kỹ thuật phân tích nhân tố khám phá (EFA), kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích hồi quy tuyến tính và phân tích phương sai ANOVA để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Thời gian thu thập dữ liệu kéo dài từ năm 2015 đến 2019, đảm bảo tính cập nhật và phản ánh đúng thực trạng dịch vụ ký túc xá tại Học viện.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
1. **Mức độ hài lòng chung của sinh viên nội trú**: Kết quả khảo sát cho thấy khoảng 68% sinh viên đánh giá mức độ hài lòng chung với chất lượng dịch vụ ký túc xá ở mức từ hài lòng đến rất hài lòng. Khoảng 15% sinh viên thể hiện sự không hài lòng hoặc trung lập.
2. **Ảnh hưởng của phương tiện hữu hình**: Phương tiện hữu hình như cơ sở vật chất, mạng wifi ổn định, phòng tự học thoáng mát được đánh giá cao với mức trung bình 4.1 trên thang Likert 5 điểm, chiếm tỷ lệ hài lòng 72%. Đây là nhân tố có ảnh hưởng tích cực mạnh mẽ đến sự hài lòng tổng thể.
3. **Sự tin cậy và sự đảm bảo**: Hai yếu tố này có mức điểm trung bình lần lượt là 3.9 và 3.8, với tỷ lệ hài lòng khoảng 65% và 63%. Sinh viên đánh giá cao sự an toàn về điện, nước, an ninh và thái độ phục vụ lịch sự của nhân viên.
4. **Sự đáp ứng và sự cảm thông**: Mức độ đáp ứng nhu cầu và sự quan tâm của nhân viên được đánh giá ở mức trung bình 3.7, với khoảng 60% sinh viên hài lòng. Tuy nhiên, một số ý kiến phản ánh về thời gian xử lý sự cố và mức phí dịch vụ cần được cải thiện.
### Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy các yếu tố vật chất và con người đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên sự hài lòng của sinh viên nội trú. Phương tiện hữu hình được đánh giá cao do Học viện đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất trong những năm gần đây, phù hợp với nhu cầu sinh hoạt và học tập của sinh viên. Sự tin cậy và đảm bảo thể hiện qua việc duy trì an toàn, ổn định dịch vụ và thái độ phục vụ chuyên nghiệp góp phần tạo dựng niềm tin cho sinh viên. Mức độ đáp ứng và cảm thông tuy đạt mức trung bình nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện, nhất là trong việc xử lý sự cố nhanh chóng và hỗ trợ sinh viên kịp thời. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này tương đồng với xu hướng chung về tầm quan trọng của các yếu tố dịch vụ trong giáo dục đại học. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hài lòng theo từng nhân tố và bảng phân tích hồi quy cho thấy mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng tổng thể.
## Đề xuất và khuyến nghị
1. **Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất**: Đầu tư cải tạo, nâng cấp các khu vực phòng tự học, nhà để xe, và hệ thống mạng wifi nhằm tăng chỉ số hài lòng về phương tiện hữu hình. Thời gian thực hiện: 12 tháng, chủ thể: Ban Quản lý Ký túc xá.
2. **Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân viên**: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng phục vụ, xử lý tình huống và giao tiếp để nâng cao sự đảm bảo và cảm thông trong phục vụ sinh viên. Thời gian: 6 tháng, chủ thể: Phòng Công tác Sinh viên phối hợp với Ban Quản lý Ký túc xá.
3. **Cải thiện quy trình xử lý sự cố và phản hồi sinh viên**: Xây dựng hệ thống tiếp nhận và xử lý phản ánh nhanh chóng, minh bạch nhằm nâng cao sự đáp ứng và sự tin cậy. Thời gian: 3-6 tháng, chủ thể: Ban Quản lý Ký túc xá.
4. **Điều chỉnh mức phí dịch vụ hợp lý**: Xem xét điều chỉnh mức phí ký túc xá phù hợp với khả năng chi trả của sinh viên, đồng thời minh bạch trong việc sử dụng nguồn thu để tạo sự đồng thuận. Thời gian: 6 tháng, chủ thể: Ban Lãnh đạo Học viện phối hợp với Ban Quản lý Ký túc xá.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
1. **Ban lãnh đạo các trường đại học và học viện**: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên nội trú, từ đó xây dựng chính sách nâng cao chất lượng dịch vụ ký túc xá.
2. **Phòng Công tác Sinh viên và Ban Quản lý Ký túc xá**: Áp dụng các giải pháp thực tiễn để cải thiện dịch vụ, nâng cao trải nghiệm sinh viên và quản lý hiệu quả khu nội trú.
3. **Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh, Quản lý Giáo dục**: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình đánh giá chất lượng dịch vụ và sự hài lòng trong lĩnh vực giáo dục.
4. **Các tổ chức tư vấn giáo dục và phát triển dịch vụ**: Sử dụng kết quả nghiên cứu để tư vấn, thiết kế các chương trình nâng cao chất lượng dịch vụ ký túc xá phù hợp với đặc thù từng cơ sở giáo dục.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Tại sao chọn mô hình SERVQUAL để đánh giá chất lượng dịch vụ ký túc xá?**
Mô hình SERVQUAL bao gồm 5 thành phần cơ bản phản ánh đầy đủ các khía cạnh của dịch vụ, phù hợp để đánh giá chất lượng dịch vụ ký túc xá với sự kết hợp giữa yếu tố vật chất và con người.
2. **Cỡ mẫu 210 sinh viên có đủ đại diện cho nghiên cứu không?**
Với tỷ lệ phản hồi cao và phân bố đa dạng về giới tính, khóa học, ngành học, cỡ mẫu này đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu.
3. **Các yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của sinh viên?**
Phương tiện hữu hình và sự tin cậy được xác định là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm tỷ lệ hài lòng trên 70%.
4. **Làm thế nào để cải thiện sự đáp ứng và cảm thông trong dịch vụ ký túc xá?**
Đào tạo nhân viên về kỹ năng giao tiếp, tăng cường kênh phản hồi và xử lý sự cố nhanh chóng sẽ giúp nâng cao hai yếu tố này.
5. **Nghiên cứu có áp dụng được cho các trường đại học khác không?**
Mô hình và kết quả nghiên cứu có thể được điều chỉnh và áp dụng cho các trường đại học có đặc điểm tương tự về quy mô và dịch vụ ký túc xá.
## Kết luận
- Đánh giá sự hài lòng của sinh viên nội trú tại Học viện Tài chính cho thấy mức độ hài lòng chung đạt khoảng 68%, với các yếu tố phương tiện hữu hình và sự tin cậy đóng vai trò quan trọng nhất.
- Nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định thành công mô hình SERVQUAL phù hợp với dịch vụ ký túc xá, bao gồm 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng.
- Kết quả phân tích cho thấy sự cần thiết của việc nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo nhân viên và cải thiện quy trình phục vụ để tăng cường trải nghiệm sinh viên.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ ký túc xá trong vòng 6-12 tháng tới, với sự phối hợp của Ban Quản lý Ký túc xá và các phòng ban liên quan.
- Khuyến nghị các cơ sở giáo dục khác tham khảo mô hình và kết quả nghiên cứu để cải thiện dịch vụ nội trú, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
**Hành động tiếp theo:** Ban lãnh đạo Học viện Tài chính nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiến hành khảo sát định kỳ để đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm duy trì sự hài lòng của sinh viên nội trú.