Luận Văn Thạc Sĩ: Đánh Giá Nguy Cơ Suy Thoái Rừng Tại Xã Thần Sa, Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Thần Sa Phượng Hoàng

• Tác giả: Nông Văn Tuần
• Người hướng dẫn: TS. Đàm Văn Vinh
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lâm nghiệp
• Đề tài: Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng tại xã Thần Sa thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa nghiên cứu
• 1.3.1. Trong học tập và nghiên cứu khoa học
• 1.3.2. Trong thực tiễn sản xuất
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở khoa học
• 2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và trong nước
• 2.2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 2.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 2.3. Điều kiện tự nhiên, dân sinh, kinh tế khu vực nghiên cứu
• 2.3.1. Điều kiện tự nhiên
• 2.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành
• 3.2.1. Địa điểm tiến hành nghiên cứu
• 3.2.2. Thời gian nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.3.1. Xác định hiện trạng các loại rừng tự nhiên tại xã Thần Sa thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng
• 3.3.2. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng và đa dạng sinh học
• 3.3.3. Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng
• 3.3.4. Đề xuất các giải pháp quản lý
• 3.4. Phương pháp tiến hành
• 3.4.1. Công tác chuẩn bị
• 3.4.2. Phương pháp ngoại nghiệp
• 3.4.3. Đo đếm tại các ô tiêu chuẩn
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Hiện trạng các loại rừng tự nhiên tại xã Thần Sa thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng
• 4.1.1. Xác định hiện trạng các loại rừng tự nhiên
• 4.1.2. Cấu trúc của các loại rừng tự nhiên
• 4.2. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng và hiện trạng đa dạng sinh học
• 4.2.1. Đánh giá chỉ số quan trọng
• 4.2.2. Đánh giá tài nguyên rừng
• 4.2.3. Hiện trạng sử dụng tài nguyên rừng tại khu vực nghiên cứu
• 4.3. Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng
• 4.3.1. Các nguy cơ gây suy thoái rừng và suy giảm tính đa dạng sinh học
• 4.3.2. Các nguyên nhân gây suy thoái rừng và suy giảm tính đa dạng sinh học
• 4.4. Đề xuất các giải pháp quản lý
• 4.4.1. Giải pháp quản lý ở cấp địa phương
• 4.4.2. Giải pháp quản lý ở cấp cộng đồng
• 4.4.3. Giải pháp cải thiện sinh kế
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Đặt vấn đề

Việt Nam là một quốc gia có nguồn tài nguyên rừng phong phú, được mệnh danh là "Rừng vàng, biển bạc". Tuy nhiên, tình trạng suy thoái rừng đang diễn ra nghiêm trọng do nhiều nguyên nhân, trong đó có sự phát triển kinh tế và nhu cầu ngày càng tăng của con người. Đặc biệt, khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên, là một trong những khu vực có đa dạng sinh học cao nhưng cũng đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Việc đánh giá nguy cơ suy thoái rừng tại xã Thần Sa là cần thiết để bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên rừng.

1.1. Tình hình suy thoái rừng

Suy thoái rừng tại Việt Nam đã diễn ra trong nhiều thập kỷ qua, với độ che phủ rừng giảm từ 43% năm 1943 xuống còn 28,4% năm 1990. Nguyên nhân chủ yếu là do khai thác lạm dụng, đốt nương làm rẫy, và các hoạt động kinh tế khác. Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, với diện tích 11.220 ha, đang bị ảnh hưởng bởi các hoạt động như chăn thả gia súc và khai thác gỗ củi. Điều này không chỉ làm giảm diện tích rừng mà còn ảnh hưởng đến đa dạng sinh học trong khu vực.

II. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng

Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng tại xã Thần Sa cho thấy sự phong phú về loài thực vật và động vật. Tuy nhiên, sự suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra do các tác động từ con người. Theo thống kê, khu vực này có khoảng 1.096 loài thực vật và 56 loài thú, nhưng nhiều loài đang có nguy cơ tuyệt chủng. Việc đánh giá môi trường và hiện trạng tài nguyên rừng là cần thiết để đưa ra các giải pháp bảo vệ hiệu quả.

2.1. Các chỉ số quan trọng

Các chỉ số quan trọng trong việc đánh giá tài nguyên rừng bao gồm trữ lượng gỗ, chất lượng rừng và mức độ đa dạng sinh học. Những chỉ số này không chỉ phản ánh tình trạng hiện tại của rừng mà còn giúp xác định các nguy cơ tiềm ẩn. Việc theo dõi và đánh giá thường xuyên sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định kịp thời nhằm bảo vệ và phát triển bền vững rừng.

III. Nguyên nhân gây suy thoái rừng

Nguyên nhân chính gây suy thoái rừng tại xã Thần Sa bao gồm hoạt động khai thác gỗ trái phép, đốt nương làm rẫy, và chăn thả gia súc. Những hoạt động này không chỉ làm giảm diện tích rừng mà còn làm suy giảm chất lượng môi trường sống của các loài động thực vật. Việc quản lý rừng hiệu quả là cần thiết để giảm thiểu các tác động tiêu cực này.

3.1. Tác động của con người

Tác động của con người đến rừng là rất lớn. Việc khai thác lâm sản ngoài gỗ, như tre, nứa, và các loại cây dược liệu, đã làm cạn kiệt tài nguyên rừng. Hơn nữa, sự gia tăng dân số và nhu cầu về đất canh tác cũng đã dẫn đến việc mở rộng diện tích đất nông nghiệp vào các khu rừng. Điều này không chỉ làm giảm diện tích rừng mà còn làm mất đi các nguồn gen quý hiếm trong khu vực.

IV. Giải pháp quản lý và bảo tồn

Để bảo vệ và phát triển bền vững rừng tại xã Thần Sa, cần có các giải pháp quản lý hiệu quả. Các giải pháp này bao gồm việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về bảo vệ rừng, cũng như áp dụng các biện pháp quản lý bền vững. Việc xây dựng các chương trình bảo tồn và phát triển rừng sẽ giúp nâng cao nhận thức của người dân và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến tài nguyên rừng.

4.1. Đề xuất giải pháp

Các giải pháp đề xuất bao gồm việc thành lập các tổ chức cộng đồng tham gia vào công tác bảo vệ rừng, áp dụng các biện pháp quản lý bền vững, và khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động bảo tồn. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ để thực hiện các chương trình bảo vệ rừng hiệu quả.