Đánh giá sự hài lòng của học sinh trung học cơ sở huyện Châu Đức tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đối với chất lượng dạy học theo mô hình VNEN

• Tác giả: Nguyễn Ngọc Trung
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Trọng Hoài
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Lý Công
• Đề tài: Đánh Giá Sự Hài Lòng Của Học Sinh Trung Học Cơ Sở Châu Đức Về Chất Lượng Dạy Học VNEN
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
• 1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.3. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4. Bố cục luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Hoạt động giảng dạy
• 2.2. Đặc điểm mô hình giáo dục VNEN
• 2.3. Chất lượng dịch vụ, sự hài lòng
• 2.4. Các mô hình nghiên cứu, thang đo chất lượng dịch vụ
• 2.4.1. Mô hình năm khoảng cách chất lượng dịch vụ (Parasuraman, 1991)
• 2.4.2. Mô hình SERVPERF
• 2.4.3. Mô hình HEdPERF
• 2.5. Các nghiên cứu trước
• 2.5.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.5.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.6. Khung phân tích đề xuất
• 2.7. Tóm tắt chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.1.1. Nghiên cứu khám phá
• 3.1.2. Kết quả nghiên cứu khám phá
• 3.1.3. Mô hình nghiên cứu chính thức
• 3.1.4. Nghiên cứu chính thức
• 3.1.5. Quy trình nghiên cứu
• 3.1.6. Thực hiện nghiên cứu
• 3.2. Công cụ thu thập dữ liệu
• 3.3. Kích thước mẫu và phương pháp chọn mẫu nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 3.5. Tóm tắt chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thông tin dữ liệu thu thập
• 4.2. Kiểm tra độ tin cậy của thang đo
• 4.3. Kết quả phân tích khám phá nhân tố EFA
• 4.4. Kết quả hồi quy và kiểm định giả thuyết nghiên cứu đã đề xuất
• 4.5. Kết quả kiểm định các giả thuyết của mô hình
• 4.6. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.6.1. Về các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của học sinh
• 4.6.2. Về mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hài lòng về VNEN
• 4.6.3. Về nguyên nhân dẫn đến kết quả khảo sát về sự hài lòng của học sinh đối với chương trình giáo dục theo mô hình VNEN
• 4.6.4. Ý định tiếp tục đăng ký theo học chương trình VNEN
• 4.7. Tóm tắt chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• 5.1. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng các yếu tố Học thuật
• 5.2. Giải pháp nâng cao chất lượng Nội dung chương trình
• 5.3. Khuyến nghị nhóm giải pháp về yếu tố Sự tiếp cận và Cơ sở vật chất
• 5.4. Giải pháp đối với yếu tố Quy mô lớp học
• 5.5. Giải pháp đối với yếu tố Phi học thuật
• 5.6. Một số khuyến nghị khác
• 5.7. Những hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: DÀN BÀI THẢO LUẬN NHÓM
• PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM
• PHỤ LỤC 3: PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 4: BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG CRONBACH’S ALPHA
• PHỤ LỤC 6: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ (EFA)
• PHỤ LỤC 7: KẾT QUẢ THỐNG KÊ MÔ TẢ

I. Đánh giá sự hài lòng của học sinh trung học cơ sở Châu Đức

Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá sự hài lòng của học sinh trung học cơ sở tại huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu về chất lượng dạy học theo mô hình VNEN. Mục tiêu chính là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của học sinh đối với chương trình giảng dạy. Kết quả khảo sát cho thấy mức độ hài lòng của học sinh chưa đạt yêu cầu mong đợi, với nhiều nguyên nhân được chỉ ra như phương pháp giảng dạy chưa phù hợp và sự thiếu hụt trong cơ sở vật chất. Việc đánh giá chất lượng giáo dục là cần thiết để cải thiện tình hình hiện tại.

1.1. Thực trạng sự hài lòng của học sinh

Kết quả khảo sát cho thấy rằng sự hài lòng của học sinh đối với mô hình VNEN còn thấp. Học sinh cho rằng phương pháp dạy học chưa thực sự phát huy được tính chủ động và sáng tạo của họ. Nhiều học sinh cảm thấy áp lực trong việc tiếp thu kiến thức do cách thức giảng dạy chưa phù hợp với nhu cầu học tập của họ. Điều này dẫn đến việc cần thiết phải có những cải tiến trong phương pháp dạy học để nâng cao sự hài lòng của học sinh.

1.2. Nguyên nhân dẫn đến sự hài lòng chưa cao

Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hài lòng chưa cao của học sinh. Một trong những nguyên nhân chính là chất lượng dạy học không đồng đều giữa các giáo viên. Một số giáo viên chưa áp dụng hiệu quả các phương pháp dạy học mới, dẫn đến việc học sinh không cảm thấy hứng thú. Ngoài ra, cơ sở vật chất tại một số trường học cũng chưa đáp ứng đủ yêu cầu cho việc triển khai mô hình VNEN, ảnh hưởng đến trải nghiệm học tập của học sinh.

1.3. Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học

Để nâng cao chất lượng dạy học và sự hài lòng của học sinh, cần có những giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần tổ chức các khóa đào tạo cho giáo viên về phương pháp dạy học mới, giúp họ nắm vững và áp dụng hiệu quả mô hình VNEN. Thứ hai, cần cải thiện cơ sở vật chất tại các trường học để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập. Cuối cùng, việc lắng nghe phản hồi của học sinh và phụ huynh cũng rất quan trọng để điều chỉnh chương trình giảng dạy cho phù hợp.

II. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của học sinh đối với mô hình VNEN. Các yếu tố này bao gồm chất lượng giảng dạy, phương pháp dạy học, và sự hỗ trợ từ phía nhà trường. Việc phân tích các yếu tố này giúp xác định rõ ràng những điểm mạnh và điểm yếu trong quá trình dạy học, từ đó đưa ra các giải pháp cải thiện.

2.1. Chất lượng giảng dạy

Chất lượng giảng dạy là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự hài lòng của học sinh. Nghiên cứu cho thấy rằng học sinh đánh giá cao những giáo viên có khả năng truyền đạt kiến thức một cách sinh động và dễ hiểu. Ngược lại, những giáo viên thiếu kinh nghiệm hoặc không áp dụng phương pháp dạy học hiện đại sẽ làm giảm sự hài lòng của học sinh.

2.2. Phương pháp dạy học

Phương pháp dạy học cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự hài lòng cho học sinh. Mô hình VNEN yêu cầu giáo viên phải áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập. Tuy nhiên, nếu giáo viên không thực hiện đúng cách, học sinh sẽ cảm thấy nhàm chán và không hứng thú với việc học.

2.3. Sự hỗ trợ từ nhà trường

Sự hỗ trợ từ nhà trường cũng là một yếu tố không thể thiếu trong việc nâng cao sự hài lòng của học sinh. Nhà trường cần tạo ra một môi trường học tập thân thiện, nơi học sinh cảm thấy được khuyến khích và hỗ trợ trong quá trình học tập. Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa và các chương trình hỗ trợ học tập cũng góp phần nâng cao sự hài lòng của học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW năm 2013, việc nâng cao chất lượng giáo dục Trung học cơ sở (THCS) trở thành nhiệm vụ trọng tâm. Mô hình Trường học mới Việt Nam (VNEN), dựa trên mô hình Escuela Nueva của Colombia, được triển khai nhằm đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức lớp học và nâng cao sự chủ động, sáng tạo của học sinh. Tại huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, mô hình VNEN được áp dụng cho 100% trường THCS với hơn 4.000 học sinh tham gia. Tuy nhiên, sự hài lòng của học sinh đối với mô hình này vẫn còn nhiều băn khoăn, đặc biệt khi nhiều địa phương trong tỉnh có ý kiến phản đối hoặc tạm dừng triển khai.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá mức độ hài lòng của học sinh THCS huyện Châu Đức đối với chất lượng dạy học theo mô hình VNEN, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng mô hình này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 11 năm 2017, khảo sát 180 học sinh khối lớp 8 và 9 đã học theo mô hình VNEN ít nhất 2 năm tại 18 trường THCS công lập trên địa bàn huyện. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý giáo dục tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và địa phương trong việc điều chỉnh, hoàn thiện mô hình VNEN, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THCS và sự hài lòng của học sinh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình HEdPERF do Firdaus Abdullah (2005) đề xuất, được điều chỉnh phù hợp với bậc THCS và mô hình VNEN. Mô hình bao gồm năm thành phần chính:

• Khía cạnh phi học thuật: Bao gồm thái độ, sự hỗ trợ và hiệu quả xử lý các yêu cầu của cán bộ, nhân viên nhà trường.
• Khía cạnh học thuật: Trách nhiệm và phương pháp giảng dạy của giáo viên, bao gồm kiến thức chuyên môn, phương pháp truyền đạt, ứng dụng công nghệ thông tin và khuyến khích học sinh chủ động.
• Cơ sở vật chất: Trang thiết bị, phòng học, thư viện và phòng thực hành đáp ứng nhu cầu học tập.
• Sự tiếp cận: Khả năng tiếp cận giáo viên, nhân viên, thư viện và các dịch vụ hỗ trợ học tập.
• Nội dung đào tạo: Chương trình học phù hợp, rõ ràng, hiện đại và phát triển năng lực tư duy sáng tạo của học sinh.

Ngoài ra, nghiên cứu bổ sung nhân tố Quy mô lớp học với các biến đo lường như số lượng học sinh trong lớp, khả năng tham gia bài học và làm việc nhóm, dựa trên kết quả thảo luận nhóm và các nghiên cứu trước.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn:

• Giai đoạn khám phá: Sử dụng kỹ thuật thảo luận nhóm với 8 giáo viên chuyên gia và 8 học sinh để điều chỉnh, bổ sung biến quan sát cho bảng câu hỏi khảo sát. Qua đó, bổ sung nhân tố Quy mô lớp học và biến quan sát về bài tập ứng dụng cao trong khía cạnh học thuật.

• Giai đoạn chính thức: Thu thập dữ liệu định lượng qua phỏng vấn trực tiếp 180 học sinh khối lớp 8 và 9 tại 18 trường THCS huyện Châu Đức, đã học theo mô hình VNEN ít nhất 2 năm. Mẫu được chọn ngẫu nhiên, đảm bảo đại diện cho toàn huyện.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 23.0, sử dụng phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha để kiểm định thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và hồi quy bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hài lòng chung của học sinh. Thang đo sử dụng là Likert 5 điểm, từ 1 (hoàn toàn không đồng ý) đến 5 (hoàn toàn đồng ý).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ hài lòng chung của học sinh với mô hình VNEN đạt trung bình 3,45/5 điểm, cho thấy sự hài lòng ở mức khá nhưng chưa cao. Khoảng 62% học sinh đồng ý hoặc rất đồng ý với việc tiếp tục học theo mô hình VNEN.

2. Khía cạnh học thuật có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng, với hệ số hồi quy β = 0,42 (p < 0,01). Trong đó, phương pháp giảng dạy rõ ràng, dễ hiểu và sự khuyến khích thảo luận nhóm được đánh giá cao, điểm trung bình lần lượt là 3,8 và 3,7.

3. Cơ sở vật chất và sự tiếp cận có mức độ ảnh hưởng vừa phải, với β lần lượt là 0,25 và 0,21 (p < 0,05). Học sinh đánh giá phòng học, thư viện và thiết bị thực hành ở mức 3,3 điểm, trong khi khả năng tiếp cận giáo viên và nhân viên đạt 3,4 điểm.

4. Nhân tố quy mô lớp học cũng có tác động tích cực đến sự hài lòng (β = 0,18, p < 0,05). Học sinh cho rằng lớp học có sĩ số vừa phải giúp các em tham gia bài học và làm việc nhóm hiệu quả hơn, điểm trung bình 3,6.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy mô hình VNEN đã tạo ra sự thay đổi tích cực trong phương pháp dạy học, giúp học sinh phát huy tính chủ động và kỹ năng làm việc nhóm, phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục. Tuy nhiên, mức độ hài lòng chưa cao phản ánh một số hạn chế về cơ sở vật chất và sự tiếp cận dịch vụ hỗ trợ học tập, cũng như quy mô lớp học chưa tối ưu tại một số trường.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, như nghiên cứu của Qi Huang (2009) tại Trung Quốc, khía cạnh học thuật và phi học thuật cũng là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự hài lòng của học sinh. Tương tự, nghiên cứu tại Hy Lạp (Vasiliki G. Vrana, 2015) cũng chỉ ra cơ sở vật chất và sự tiếp cận là những điểm cần cải thiện để nâng cao chất lượng dịch vụ giáo dục.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình từng nhân tố và biểu đồ hồi quy bội minh họa mức độ ảnh hưởng tương đối của các nhân tố đến sự hài lòng chung.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng phương pháp giảng dạy: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên, đặc biệt về kỹ năng tổ chức thảo luận nhóm và ứng dụng công nghệ thông tin. Mục tiêu tăng điểm hài lòng khía cạnh học thuật lên 4,0 trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục huyện phối hợp với Sở GDĐT.

2. Cải thiện cơ sở vật chất: Đầu tư trang thiết bị phòng học, thư viện và phòng thực hành hiện đại, đảm bảo đủ số lượng và chất lượng phục vụ học sinh. Mục tiêu nâng điểm hài lòng cơ sở vật chất lên 3,8 trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện và các trường THCS.

3. Tăng cường sự tiếp cận dịch vụ hỗ trợ học tập: Thiết lập kênh liên lạc hiệu quả giữa học sinh và giáo viên, nhân viên nhà trường, đồng thời tổ chức các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ học tập. Mục tiêu cải thiện điểm hài lòng sự tiếp cận lên 3,7 trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường.

4. Quản lý quy mô lớp học hợp lý: Điều chỉnh sĩ số lớp học phù hợp, ưu tiên duy trì sĩ số khoảng 35 học sinh/lớp để đảm bảo hiệu quả học tập và tương tác nhóm. Mục tiêu duy trì và nâng cao điểm hài lòng quy mô lớp học lên 3,8 trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng GDĐT huyện và các trường THCS.

5. Tăng cường truyền thông và vận động phụ huynh: Tổ chức các buổi họp phụ huynh, cung cấp thông tin minh bạch về mô hình VNEN, giải đáp thắc mắc để tạo sự đồng thuận và hỗ trợ từ gia đình. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và giáo viên chủ nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý giáo dục địa phương: Sở GDĐT và Phòng GDĐT các huyện, thành phố có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách, nâng cao hiệu quả triển khai mô hình VNEN.

2. Hiệu trưởng và giáo viên các trường THCS: Tham khảo để cải tiến phương pháp giảng dạy, tổ chức lớp học và nâng cao sự hài lòng của học sinh.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý giáo dục, Giáo dục học: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về đánh giá chất lượng dịch vụ giáo dục ở bậc THCS theo mô hình VNEN.

4. Phụ huynh học sinh và cộng đồng: Hiểu rõ hơn về mô hình VNEN, các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và sự hài lòng của học sinh, từ đó phối hợp hỗ trợ nhà trường.

Câu hỏi thường gặp

1. Mô hình VNEN là gì và có điểm gì khác biệt so với mô hình truyền thống?
   VNEN là mô hình trường học mới lấy học sinh làm trung tâm, tổ chức lớp học theo hội đồng tự quản, khuyến khích học sinh tự học, thảo luận nhóm và phát triển kỹ năng mềm, khác với mô hình truyền thống tập trung vào giảng dạy một chiều.

2. Tại sao sự hài lòng của học sinh lại quan trọng trong giáo dục?
   Sự hài lòng phản ánh mức độ đáp ứng nhu cầu, kỳ vọng của học sinh về chất lượng dạy học, ảnh hưởng đến động lực học tập, hiệu quả giáo dục và sự thành công của mô hình giáo dục.

3. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của học sinh theo nghiên cứu này?
   Khía cạnh học thuật, bao gồm phương pháp giảng dạy và trách nhiệm của giáo viên, có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là cơ sở vật chất, sự tiếp cận và quy mô lớp học.

4. Làm thế nào để cải thiện sự hài lòng của học sinh đối với mô hình VNEN?
   Cải thiện phương pháp giảng dạy, nâng cấp cơ sở vật chất, tăng cường sự tiếp cận dịch vụ hỗ trợ học tập và quản lý quy mô lớp học hợp lý là các giải pháp thiết thực.

5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các địa phương khác không?
   Mặc dù nghiên cứu tập trung tại huyện Châu Đức, các kết quả và giải pháp có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các địa phương khác có điều kiện tương tự.

Kết luận

• Nghiên cứu đã đánh giá mức độ hài lòng của học sinh THCS huyện Châu Đức đối với mô hình VNEN, với điểm trung bình 3,45/5, cho thấy sự hài lòng ở mức khá.
• Khía cạnh học thuật là nhân tố ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng, tiếp theo là cơ sở vật chất, sự tiếp cận và quy mô lớp học.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để các cơ quan quản lý giáo dục và nhà trường điều chỉnh, hoàn thiện mô hình VNEN.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dạy học và sự hài lòng của học sinh trong vòng 1-2 năm tới.
• Khuyến khích các nghiên cứu tiếp theo mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu để hoàn thiện hơn mô hình VNEN tại Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý giáo dục và nhà trường nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá sự hài lòng của học sinh để điều chỉnh kịp thời, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THCS theo mô hình VNEN.