I. Tính cấp thiết của đề tài
Nông, lâm nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Ngành này không thể thay thế bởi bất kỳ lĩnh vực nào khác. Điều kiện tự nhiên ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp. Việc phát triển nông nghiệp bền vững cần dựa trên khai thác tài nguyên một cách hợp lý. Đánh giá tổng hợp các điều kiện tự nhiên là cần thiết để xác định giá trị của các hợp phần tự nhiên cho phát triển nông nghiệp. Tỉnh Vĩnh Phúc, mặc dù nông - lâm nghiệp không chiếm tỉ trọng cao trong GDP, nhưng vẫn có tiềm năng lớn. Huyện Tam Đảo, với diện tích đất đồi núi và rừng lớn, có thể phát triển nông - lâm nghiệp và du lịch. Tuy nhiên, việc khai thác tài nguyên chưa tương xứng với tiềm năng. Cần có nghiên cứu đánh giá tổng hợp để xây dựng cơ sở khoa học cho phát triển bền vững.
II. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu chính của đề tài là nghiên cứu điều kiện tự nhiên huyện Tam Đảo, xác định tiềm năng và thực trạng khai thác tài nguyên cho phát triển nông - lâm nghiệp. Nhiệm vụ bao gồm tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan, thu thập dữ liệu, phân tích đặc điểm tự nhiên, xây dựng bản đồ cảnh quan và đánh giá mức độ thích hợp của các loại hình sản xuất nông - lâm nghiệp. Đề xuất định hướng khai thác tài nguyên hợp lý nhằm phát triển nông - lâm nghiệp bền vững. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội của huyện.
III. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, với thời gian từ năm 2005 đến nay. Đối tượng nghiên cứu là các nhân tố điều kiện tự nhiên ảnh hưởng đến sản xuất nông - lâm nghiệp. Luận văn sẽ phân tích sự phân hóa điều kiện tự nhiên để xây dựng bản đồ cảnh quan, từ đó xác định mức độ thuận lợi cho sản xuất nông - lâm nghiệp. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc đánh giá các điều kiện tự nhiên theo hướng tiếp cận cảnh quan, nhằm đề xuất định hướng phát triển bền vững cho lĩnh vực này.
IV. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên các quan điểm tổng hợp, hệ thống, lãnh thổ và lịch sử - viễn cảnh. Quan điểm tổng hợp yêu cầu xem xét mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên và kinh tế - xã hội. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập, xử lý tài liệu, khảo sát thực địa, sử dụng bản đồ và hệ thống thông tin địa lý (GIS). Đánh giá cảnh quan sẽ được thực hiện thông qua phân tích đa chỉ tiêu và phương pháp SWOT. Những phương pháp này giúp xác định mức độ thuận lợi của các yếu tố tự nhiên cho phát triển nông - lâm nghiệp, từ đó đề xuất các định hướng phát triển hợp lý.
V. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Nghiên cứu cảnh quan đã phát triển mạnh mẽ từ cuối thế kỷ 19. Các công trình nghiên cứu từ nhiều trường phái khác nhau đã đóng góp vào lý thuyết cảnh quan. Học thuyết của L. Berg và các nhà địa lý Xô Viết đã định hình khái niệm cảnh quan trong khoa học địa lý. Các nghiên cứu này đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực, từ phân loại cảnh quan đến ứng dụng trong quy hoạch phát triển. Việc nghiên cứu cảnh quan không chỉ giúp hiểu rõ hơn về điều kiện tự nhiên mà còn hỗ trợ cho việc phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
