I. Cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Phần này giới thiệu về cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bao gồm khái niệm, phân loại và xu hướng. Cơ cấu kinh tế là sự tương quan giữa các bộ phận trong tổng thể nền kinh tế, thể hiện mối quan hệ hữu cơ về số lượng và chất lượng giữa chúng. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là quá trình chuyển đổi từ trạng thái này sang trạng thái khác phù hợp với phân công lao động và trình độ phát triển.
1.1 Các loại cơ cấu kinh tế
Bài tiểu luận phân loại cơ cấu kinh tế theo nhiều dạng như: cơ cấu ngành (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ), cơ cấu vùng lãnh thổ (nông thôn, thành thị), cơ cấu thành phần (Nhà nước, tư nhân), cơ cấu khu vực thể chế và cơ cấu tái sản xuất.
1.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Phần này tập trung vào chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế với khái niệm và xu hướng chung là giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ. Bài viết cũng phân tích thực trạng chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Việt Nam giai đoạn 2015-2020 dựa trên số liệu về GDP, lao động và vốn đầu tư.
1.3. Chuyển dịch cơ cấu vùng kinh tế và cơ cấu thành phần kinh tế
Tiểu luận đề cập đến chuyển dịch cơ cấu vùng kinh tế với xu hướng chung là dòng lao động từ nông thôn ra thành thị và sự phân bố dân cư, đầu tư theo vùng lãnh thổ. Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế ở các nước đang phát triển thường hướng đến giảm tỷ trọng kinh tế Nhà nước, tăng tỷ trọng kinh tế tư nhân.
II. Nhân tố thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Phần này phân tích các nhân tố tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bao gồm nhân tố thị trường (cung - cầu), sự phát triển KHCN, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và môi trường, thể chế kinh tế.
2.1. Nhân tố thị trường
Bài viết sử dụng định luật tiêu dùng Engel để lý giải cho việc tỷ trọng chi tiêu cho lương thực giảm khi thu nhập tăng, từ đó dẫn đến sự giảm tỷ trọng khu vực nông nghiệp trong nền kinh tế. Lý thuyết xu thế chuyển dịch lao động của A.Fisher cũng được đề cập, cho thấy sự dịch chuyển lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ dưới tác động của KHCN.
2.2. Các nhân tố khác
Ngoài ra, sự phát triển KHCN, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và môi trường, thể chế kinh tế cũng là những nhân tố tác động mạnh mẽ đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại.
