I. Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện
Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXHTN) là một phần quan trọng trong hệ thống bảo hiểm xã hội của Việt Nam. Chính sách này nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và không ổn định. Theo quan điểm của Đảng và Nhà nước, BHXHTN không chỉ là một chính sách tài chính mà còn là một công cụ quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho người dân. Để thực hiện hiệu quả chính sách này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự tham gia tích cực của người dân. Việc nâng cao nhận thức về lợi ích của bảo hiểm xã hội tự nguyện là rất cần thiết để thu hút người dân tham gia. Theo Nghị quyết số 28-NQ/TW, mục tiêu là mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới bảo hiểm xã hội toàn dân.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của bảo hiểm xã hội tự nguyện
BHXHTN được định nghĩa là hình thức bảo hiểm xã hội mà người lao động tự nguyện tham gia để được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất khi hết tuổi lao động hoặc qua đời. Đặc điểm của BHXHTN là tính linh hoạt trong việc đóng góp và quyền lợi nhận được. Người tham gia có thể lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính của mình. Điều này giúp người lao động có thể chủ động trong việc đảm bảo an sinh cho bản thân và gia đình. Chính sách này thể hiện sự nhân văn của Nhà nước trong việc hỗ trợ người dân trong những giai đoạn khó khăn của cuộc sống.
II. Thực trạng thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện tại huyện Nam Giang
Tại huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, thực trạng thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện còn nhiều hạn chế. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc tuyên truyền và vận động người dân tham gia, nhưng số lượng người tham gia vẫn chưa đạt yêu cầu. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ người dân tham gia BHXHTN còn thấp so với tiềm năng. Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức của người dân về lợi ích của bảo hiểm xã hội chưa cao, cùng với đó là điều kiện kinh tế khó khăn và hạ tầng cơ sở còn hạn chế. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân, làm giảm khả năng tham gia BHXHTN.
2.1. Đặc điểm kinh tế xã hội của huyện Nam Giang
Huyện Nam Giang có địa hình miền núi, dân số chủ yếu là các dân tộc thiểu số như Cơ Tu, Giẻ Triêng. Kinh tế huyện chủ yếu dựa vào nông nghiệp, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Trình độ dân trí thấp, hạ tầng giao thông chưa phát triển, điều này ảnh hưởng lớn đến việc tiếp cận thông tin và dịch vụ bảo hiểm xã hội. Chính vì vậy, việc thực hiện chính sách BHXHTN tại đây gặp nhiều thách thức. Cần có các giải pháp cụ thể để nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân tham gia.
III. Giải pháp tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện
Để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện tại huyện Nam Giang, cần triển khai một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về lợi ích của BHXHTN đến từng người dân. Các hình thức tuyên truyền cần đa dạng và phù hợp với đặc điểm văn hóa của từng dân tộc. Thứ hai, cần cải thiện hạ tầng cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ bảo hiểm xã hội. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và tổ chức xã hội trong việc triển khai chính sách này.
3.1. Tăng cường công tác tuyên truyền
Công tác tuyên truyền cần được thực hiện thường xuyên và liên tục, sử dụng các phương tiện truyền thông phù hợp với đối tượng. Cần tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm để người dân có cơ hội tìm hiểu và trao đổi về chính sách BHXHTN. Việc tạo ra các mô hình điểm về tham gia BHXHTN cũng sẽ giúp người dân thấy rõ lợi ích và tính khả thi của chính sách này. Từ đó, khuyến khích họ tham gia một cách tự nguyện và chủ động.
