Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với áp lực và cơ hội mở rộng thị trường ra quốc tế. Theo ước tính, thị trường vật liệu xây dựng toàn cầu, đặc biệt là sản phẩm gạch ốp lát, đang phát triển mạnh mẽ với nhu cầu ngày càng tăng tại các khu vực như Mỹ, Trung Đông và châu Á. Công ty Thạch Bàn, với lịch sử phát triển hơn 60 năm và là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong ngành vật liệu xây dựng Việt Nam, đã bắt đầu triển khai chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế nhằm mở rộng thị phần và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế của Công ty Thạch Bàn, tập trung vào hai thị trường trọng điểm là Mỹ và Iraq trong giai đoạn 2016-2020, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững đến năm 2025. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ thị trường quốc tế, đồng thời giảm thiểu rủi ro và thách thức trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu.

Thông qua việc phân tích các chỉ số kinh tế, môi trường cạnh tranh, cũng như năng lực nội tại của công ty, luận văn cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị chiến lược và hỗ trợ ra quyết định cho các nhà quản lý doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược hiện đại để phân tích chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế của doanh nghiệp. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản trị chiến lược tổng quát: Theo F. David và G. Johnson & K. Scholes, quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và hành động nhằm xác định mục tiêu dài hạn, phân bổ nguồn lực và thực hiện các kế hoạch để đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững. Mô hình quản trị chiến lược tổng quát bao gồm các giai đoạn: hoạch định, thực thi và đánh giá chiến lược.

  2. Mô hình phân tích TOWS: Đây là công cụ phân tích tình thế chiến lược, giúp doanh nghiệp tận dụng điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, khai thác cơ hội và đối phó với thách thức từ môi trường bên ngoài. Mô hình này hỗ trợ trong việc xây dựng các phương án chiến lược phù hợp với thực trạng doanh nghiệp.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế, phân đoạn chiến lược (SBU), chuỗi giá trị (value chain), chính sách marketing-mix (4P: sản phẩm, giá, phân phối, xúc tiến), và các phương thức thâm nhập thị trường như xuất khẩu trực tiếp, liên doanh, đầu tư trực tiếp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng với các bước cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp với Tổng giám đốc Công ty Thạch Bàn và chuyên viên phân tích thị trường của FPT, nhằm hiểu rõ thực trạng và định hướng chiến lược của công ty. Dữ liệu thứ cấp bao gồm báo cáo tài chính, báo cáo xuất khẩu, tài liệu ngành vật liệu xây dựng, các nghiên cứu học thuật và tài liệu pháp luật liên quan.

  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn các đối tượng phỏng vấn chủ chốt trong công ty và chuyên gia thị trường nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của thông tin.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích SWOT/TOWS để đánh giá môi trường bên trong và bên ngoài, phân tích chuỗi giá trị để xác định lợi thế cạnh tranh, đồng thời áp dụng các mô hình quản trị chiến lược để xây dựng và đánh giá các phương án thâm nhập thị trường.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong giai đoạn 2016-2020, với định hướng đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính hệ thống, khoa học và phù hợp với mục tiêu nghiên cứu, giúp đưa ra các kết luận và khuyến nghị có tính thực tiễn cao.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế của Công ty Thạch Bàn còn hạn chế: Qua phân tích số liệu tài chính giai đoạn 2017-2019, doanh thu xuất khẩu chiếm khoảng 15-20% tổng doanh thu, chủ yếu tập trung vào các thị trường Hàn Quốc, Đài Loan và Malaysia. Thị trường Mỹ và Iraq mới chỉ chiếm dưới 5% doanh thu xuất khẩu, cho thấy tiềm năng chưa được khai thác triệt để.

  2. Phương thức thâm nhập chủ yếu là xuất khẩu trực tiếp và liên doanh: Công ty áp dụng xuất khẩu trực tiếp với các đối tác phân phối tại nước ngoài, đồng thời thiết lập liên doanh tại một số thị trường nhằm tăng cường kiểm soát và thích ứng với yêu cầu địa phương. Tuy nhiên, tỷ lệ đầu tư trực tiếp còn thấp, dẫn đến hạn chế về quyền kiểm soát và khả năng thích nghi sản phẩm.

  3. Môi trường kinh doanh tại Mỹ và Iraq có nhiều cơ hội nhưng cũng tồn tại thách thức lớn: GDP của Iraq tăng trưởng trung bình 5%/năm trong giai đoạn 2010-2019, tạo điều kiện thuận lợi cho ngành xây dựng và vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, biến động chính trị và rào cản pháp lý là những thách thức đáng kể. Tại Mỹ, thị trường gạch ốp lát có quy mô lớn với mức tăng trưởng tiêu thụ dự báo khoảng 3-4%/năm, nhưng cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu quốc tế.

  4. Nguồn nhân lực và công nghệ là điểm mạnh của công ty: Công ty sở hữu dây chuyền công nghệ hiện đại, sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, cùng đội ngũ kỹ thuật và nhân viên có trình độ cao. Tuy nhiên, công tác nghiên cứu thị trường và marketing quốc tế còn yếu, ảnh hưởng đến hiệu quả thâm nhập thị trường.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Công ty Thạch Bàn đã có những bước đi ban đầu trong việc thâm nhập thị trường quốc tế, nhưng chưa tận dụng hết tiềm năng tại các thị trường trọng điểm như Mỹ và Iraq. Việc chủ yếu sử dụng phương thức xuất khẩu trực tiếp và liên doanh phù hợp với nguồn lực hiện tại, nhưng cần cân nhắc tăng cường đầu tư trực tiếp để nâng cao quyền kiểm soát và khả năng thích ứng sản phẩm.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, như chiến lược thâm nhập thị trường của các công ty Nhật Bản hay các doanh nghiệp thành công tại châu Âu, cho thấy việc xây dựng mạng lưới phân phối hiệu quả, nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng và phát triển sản phẩm phù hợp là yếu tố then chốt. Công ty cần chú trọng hơn vào các chính sách marketing-mix, đặc biệt là xúc tiến thương mại và đào tạo nguồn nhân lực để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu xuất khẩu theo thị trường, bảng phân tích SWOT chi tiết và sơ đồ mô hình chuỗi giá trị của công ty, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội thách thức.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường nghiên cứu thị trường quốc tế: Thiết lập bộ phận chuyên trách nghiên cứu thị trường tại Mỹ và Iraq, thu thập dữ liệu về nhu cầu, đối thủ cạnh tranh và xu hướng tiêu dùng. Mục tiêu nâng cao độ chính xác trong việc lựa chọn thị trường mục tiêu và điều chỉnh sản phẩm phù hợp trong vòng 12 tháng tới.

  2. Đa dạng hóa phương thức thâm nhập thị trường: Bên cạnh xuất khẩu trực tiếp và liên doanh, công ty nên xem xét đầu tư trực tiếp hoặc hợp tác chiến lược với các đối tác địa phương để tăng quyền kiểm soát và giảm thiểu rủi ro. Kế hoạch thực hiện trong 3 năm tới, ưu tiên thị trường Mỹ.

  3. Hoàn thiện chính sách marketing-mix: Xây dựng chiến lược sản phẩm phù hợp với đặc thù từng thị trường, áp dụng chính sách giá cạnh tranh, phát triển kênh phân phối hiệu quả và đẩy mạnh xúc tiến thương mại. Đào tạo nhân viên marketing quốc tế để nâng cao năng lực thực thi. Thời gian triển khai từ 6 đến 18 tháng.

  4. Phát triển nguồn nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản trị kinh doanh quốc tế, kỹ năng đàm phán và quản lý dự án xuất khẩu. Đồng thời, đầu tư nâng cấp công nghệ sản xuất để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế khắt khe hơn. Kế hoạch thực hiện liên tục trong 5 năm.

  5. Tăng cường hợp tác với các cơ quan chức năng và tổ chức xúc tiến thương mại: Chủ động phối hợp với Bộ Công Thương, các hiệp hội ngành nghề và các tổ chức xúc tiến thương mại để mở rộng mạng lưới quan hệ, tiếp cận thông tin và hỗ trợ pháp lý. Thời gian thực hiện ngay từ năm 2021.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty Thạch Bàn: Nhận diện rõ thực trạng và các giải pháp chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển phù hợp.

  2. Các doanh nghiệp ngành vật liệu xây dựng Việt Nam: Học hỏi kinh nghiệm và áp dụng mô hình quản trị chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh, Kinh tế Quốc tế: Tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn quản trị chiến lược, phương pháp nghiên cứu và phân tích thị trường quốc tế.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xúc tiến thương mại: Hiểu rõ các thách thức và cơ hội của doanh nghiệp trong quá trình quốc tế hóa, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế là gì?
    Chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế là kế hoạch và hành động nhằm mở rộng thị phần sản phẩm của doanh nghiệp tại các thị trường nước ngoài thông qua việc nghiên cứu thị trường, lựa chọn phương thức thâm nhập và triển khai các chính sách marketing phù hợp.

  2. Phương thức thâm nhập thị trường quốc tế nào phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ?
    Xuất khẩu trực tiếp, liên doanh và cấp phép sản xuất thường phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ do mức độ cam kết và rủi ro thấp hơn so với đầu tư trực tiếp, đồng thời giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn lực hiệu quả.

  3. Tại sao công ty Thạch Bàn nên tập trung vào thị trường Mỹ và Iraq?
    Mỹ là thị trường lớn với nhu cầu tiêu thụ gạch ốp lát ổn định và tiềm năng tăng trưởng, trong khi Iraq có tốc độ tăng trưởng GDP cao và nhu cầu xây dựng tăng mạnh. Hai thị trường này mang lại cơ hội mở rộng thị phần và tăng doanh thu xuất khẩu.

  4. Những thách thức chính khi thâm nhập thị trường quốc tế là gì?
    Bao gồm rào cản pháp lý, biến động chính trị, cạnh tranh gay gắt, khác biệt văn hóa và yêu cầu kỹ thuật sản phẩm cao. Doanh nghiệp cần có chiến lược thích ứng linh hoạt để vượt qua các thách thức này.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế?
    Doanh nghiệp cần tăng cường nghiên cứu thị trường, đa dạng hóa phương thức thâm nhập, hoàn thiện chính sách marketing-mix, phát triển nguồn nhân lực và công nghệ, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng và đối tác địa phương.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và phân tích thực trạng chiến lược thâm nhập thị trường quốc tế của Công ty Thạch Bàn, tập trung vào thị trường Mỹ và Iraq trong giai đoạn 2016-2020.
  • Phân tích SWOT/TOWS cho thấy công ty có nhiều điểm mạnh về công nghệ và nguồn nhân lực, nhưng còn hạn chế trong nghiên cứu thị trường và marketing quốc tế.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường nghiên cứu thị trường, đa dạng hóa phương thức thâm nhập, hoàn thiện chính sách marketing-mix và phát triển nguồn nhân lực.
  • Kế hoạch triển khai giải pháp được định hướng đến năm 2025, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần quốc tế.
  • Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho doanh nghiệp, nhà quản lý, nhà nghiên cứu và các cơ quan chức năng trong lĩnh vực quản trị kinh doanh quốc tế.

Để tiếp tục phát triển, Công ty Thạch Bàn cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời duy trì sự linh hoạt trong quản trị chiến lược để thích ứng với biến động thị trường quốc tế. Hành động ngay hôm nay sẽ giúp công ty khẳng định vị thế trên bản đồ vật liệu xây dựng toàn cầu.