Luận văn thạc sĩ: Chiến lược lịch sử trong hành vi đe dọa thể diện qua truyện ngắn Nguyễn Công Hoan

Chiến lược lịch sự được định nghĩa là các phương pháp ngôn ngữ được sử dụng để giảm thiểu sự đe dọa thể diện trong giao tiếp. Theo Brown & Levinson, chiến lược lịch sự bao gồm hai loại chính: lịch sự âm tính và lịch sự dương tính. Lịch sự âm tính tập trung vào việc bảo vệ sự tự do và quyền riêng tư của người nghe, trong khi lịch sự dương tính nhằm tôn vinh hình ảnh và giá trị của họ. Trong truyện ngắn Nguyễn Công Hoan, các nhân vật thường sử dụng chiến lược lịch sự để tránh làm tổn thương thể diện của người khác, đồng thời duy trì sự tôn trọng và hài hòa trong các mối quan hệ xã hội.

Trong truyện ngắn Nguyễn Công Hoan, chiến lược lịch sự được thể hiện qua cách các nhân vật giao tiếp trong các tình huống xã hội phức tạp. Ví dụ, trong truyện 'Kép Tư Bền', nhân vật chính sử dụng lịch sự dương tính để khen ngợi và tôn vinh người khác, nhằm giảm thiểu sự đe dọa thể diện. Đồng thời, lịch sự âm tính cũng được áp dụng khi các nhân vật tránh đưa ra những yêu cầu trực tiếp hoặc phê bình thẳng thắn. Những chiến lược lịch sự này không chỉ giúp các nhân vật duy trì mối quan hệ xã hội mà còn phản ánh sự tinh tế trong nghệ thuật giao tiếp của Nguyễn Công Hoan.

Theo Brown & Levinson, hành vi đe dọa thể diện được chia thành hai loại chính: đe dọa thể diện âm tính và đe dọa thể diện dương tính. Đe dọa thể diện âm tính liên quan đến việc xâm phạm quyền tự do và sự riêng tư của người khác, trong khi đe dọa thể diện dương tính liên quan đến việc làm tổn thương hình ảnh và giá trị của họ. Trong truyện ngắn Nguyễn Công Hoan, các nhân vật thường phải đối mặt với cả hai loại hành vi đe dọa thể diện, và họ sử dụng các chiến lược lịch sự để giảm thiểu tác động tiêu cực của những hành vi này.

Trong truyện 'Bước đường cùng', nhân vật chính phải đối mặt với hành vi đe dọa thể diện khi bị yêu cầu làm điều trái với ý muốn của mình. Thay vì từ chối thẳng thừng, nhân vật này sử dụng chiến lược lịch sự bằng cách đưa ra lý do hợp lý và tế nhị để tránh làm tổn thương người yêu cầu. Điều này không chỉ giúp nhân vật duy trì mối quan hệ xã hội mà còn phản ánh sự tinh tế trong cách ứng xử của người Việt Nam. Những ví dụ như vậy cho thấy tầm quan trọng của chiến lược lịch sự trong việc xử lý các hành vi đe dọa thể diện trong văn học.

Nghiên cứu về chiến lược lịch sự và hành vi đe dọa thể diện trong truyện ngắn Nguyễn Công Hoan đóng góp vào sự phát triển của ngành ngôn ngữ học và văn học. Việc phân tích các chiến lược lịch sự giúp làm sáng tỏ cách thức mà ngôn ngữ được sử dụng để duy trì sự hài hòa trong các mối quan hệ xã hội. Đồng thời, nghiên cứu này cũng cung cấp một cái nhìn sâu sắc về nghệ thuật giao tiếp của Nguyễn Công Hoan, từ đó làm phong phú thêm hiểu biết về văn học Việt Nam.

Nghiên cứu về chiến lược lịch sự và hành vi đe dọa thể diện có nhiều ứng dụng thực tiễn trong đời sống xã hội. Những bài học từ truyện ngắn Nguyễn Công Hoan có thể được áp dụng trong các tình huống giao tiếp hàng ngày, giúp mọi người xử lý các tình huống xã hội phức tạp một cách tế nhị và hiệu quả. Đặc biệt, trong bối cảnh giao tiếp đa văn hóa ngày nay, việc hiểu và áp dụng các chiến lược lịch sự là vô cùng quan trọng để duy trì sự hài hòa và tôn trọng lẫn nhau.