Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường, các doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm và xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Chiến lược cạnh tranh không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, nâng cao năng suất mà còn cải tiến và đổi mới sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Luận văn tập trung nghiên cứu chiến lược cạnh tranh của Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Dương trong giai đoạn 2019-2022, nhằm đánh giá thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm: hệ thống hóa cơ sở lý luận về chiến lược cạnh tranh, đánh giá thực trạng chiến lược cạnh tranh và tác động của các loại hình chiến lược đến hiệu quả kinh doanh của công ty, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện chiến lược cạnh tranh đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Dương, với dữ liệu thu thập từ năm 2019 đến 2022. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn giúp công ty nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế, đồng thời góp phần phát triển ngành sản xuất bao bì tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết chiến lược cạnh tranh kinh điển và hiện đại. Trước hết là mô hình ba chiến lược cạnh tranh của Michael Porter (1980), gồm: chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hóa và chiến lược tập trung. Mỗi chiến lược được phân tích về bản chất, điều kiện áp dụng và ưu nhược điểm. Tiếp theo, lý thuyết “Chiến lược đại dương xanh” của Chan và Renee (2005) được sử dụng để mở rộng quan điểm về chiến lược cạnh tranh, nhấn mạnh sự kết hợp giữa chi phí thấp và khác biệt hóa nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Ngoài ra, luận văn áp dụng lý thuyết quản trị dựa trên năng lực của Sanchez và Heene (2004), tập trung vào nguồn lực, năng lực và tương tác cạnh tranh của doanh nghiệp như cơ sở tạo nên lợi thế cạnh tranh.

Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược kinh doanh, chiến lược cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, năng lực cạnh tranh, chu kỳ sống sản phẩm và các loại hình chiến lược cạnh tranh phổ biến. Lý thuyết này giúp phân tích toàn diện các yếu tố cấu thành chiến lược cạnh tranh và tác động của chúng đến hiệu quả kinh doanh.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính khách quan và sâu sắc trong phân tích. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn sâu với cán bộ lãnh đạo và nhân viên Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Dương, cùng khảo sát bằng bảng hỏi với các câu hỏi liên quan đến ba loại hình chiến lược cạnh tranh. Phương pháp điều tra trực tiếp được thực hiện tại công ty trong năm 2022 với cỡ mẫu khoảng 100 người, bao gồm lãnh đạo và nhân viên các phòng ban.

Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo nhân sự, tài liệu nghiên cứu liên quan và các công trình khoa học về chiến lược cạnh tranh. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, phân tích tương quan và hồi quy để đánh giá tác động của chiến lược cạnh tranh đến hiệu quả kinh doanh. Quy trình nghiên cứu gồm 6 bước: xác định mục tiêu, tổng quan tài liệu, thu thập dữ liệu, đánh giá thực trạng, phân tích kết quả và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình doanh thu và hiệu quả kinh doanh: Doanh thu thuần của công ty tăng từ 1.203 tỷ đồng năm 2019 lên 1.500 tỷ đồng năm 2021, tương ứng mức tăng trưởng 24,7% trong ba năm. Doanh thu xuất khẩu tăng nhanh hơn với tỷ lệ tăng 113% từ 30,72 tỷ đồng lên 65,49 tỷ đồng, cho thấy công ty đang mở rộng thị trường quốc tế hiệu quả.

  2. Chiến lược cạnh tranh áp dụng: Công ty chủ yếu áp dụng chiến lược chi phí thấp và khác biệt hóa sản phẩm. Chiến lược chi phí thấp giúp công ty duy trì giá bán cạnh tranh, trong khi chiến lược khác biệt hóa tập trung vào sản phẩm thân thiện môi trường, như bao bì tự hủy sinh học, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng và các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

  3. Ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài: Các hiệp định thương mại tự do (EVFTA, CPTPP, RCEP) và chính sách bảo vệ môi trường tạo cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, công ty cũng đối mặt với thách thức về nguồn nguyên liệu nhập khẩu, biến động tỷ giá và cạnh tranh gay gắt trong ngành bao bì.

  4. Yếu tố công nghệ và quản lý: Công ty đầu tư hệ thống máy móc hiện đại nhập khẩu từ Đức, Italia và Đài Loan, áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001-2015, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, mạng lưới quản lý và phân phối còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng phục vụ khách hàng ở các khu vực xa.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy chiến lược chi phí thấp và khác biệt hóa đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Dương. Việc tăng trưởng doanh thu xuất khẩu phản ánh sự thành công trong việc mở rộng thị trường quốc tế, phù hợp với xu hướng hội nhập kinh tế toàn cầu. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với quan điểm của Porter (1980) và Jennings (2003) về tác động tích cực của các chiến lược cạnh tranh đến hiệu quả tài chính.

Tuy nhiên, thách thức về nguồn nguyên liệu và biến động tỷ giá đòi hỏi công ty cần có các biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả hơn. Việc đầu tư công nghệ hiện đại giúp nâng cao năng lực sản xuất, nhưng cần mở rộng mạng lưới quản lý và phân phối để tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu theo năm và bảng so sánh tỷ lệ doanh thu trong nước và xuất khẩu, giúp minh họa rõ nét xu hướng phát triển của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư công nghệ xanh: Đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sản xuất bao bì phân hủy sinh học nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Mục tiêu đạt 30% sản phẩm thân thiện môi trường trong tổng sản lượng đến năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với phòng R&D.

  2. Mở rộng thị trường xuất khẩu: Tăng cường khai thác các thị trường tiềm năng như Mỹ, Úc, EU thông qua việc tham gia các hội chợ quốc tế và xây dựng mạng lưới phân phối. Mục tiêu tăng doanh thu xuất khẩu lên 50% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và marketing.

  3. Cải thiện quản lý chuỗi cung ứng: Xây dựng hệ thống quản lý nguyên vật liệu hiệu quả, đa dạng hóa nguồn cung để giảm thiểu rủi ro biến động giá và tỷ giá. Mục tiêu giảm chi phí nguyên liệu 10% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng mua hàng và tài chính.

  4. Nâng cao năng lực nhân sự và quản lý: Đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ nhân viên về quản trị chiến lược, marketing và kỹ thuật sản xuất hiện đại. Mục tiêu nâng cao năng suất lao động 15% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất bao bì: Nhận diện các chiến lược cạnh tranh phù hợp, áp dụng vào thực tiễn để nâng cao hiệu quả kinh doanh và mở rộng thị trường.

  2. Nhà quản trị chiến lược và marketing: Tham khảo các mô hình chiến lược cạnh tranh và phương pháp phân tích tác động đến hiệu quả kinh doanh, từ đó xây dựng kế hoạch phù hợp.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh: Tài liệu tham khảo về cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu hỗn hợp và ứng dụng thực tiễn trong ngành sản xuất bao bì.

  4. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành bao bì, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược cạnh tranh là gì và tại sao quan trọng?
    Chiến lược cạnh tranh là kế hoạch dài hạn nhằm tạo lợi thế so với đối thủ trên thị trường. Nó giúp doanh nghiệp tối ưu nguồn lực, nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững. Ví dụ, chiến lược chi phí thấp giúp doanh nghiệp giảm giá thành, thu hút khách hàng nhạy cảm về giá.

  2. Các loại hình chiến lược cạnh tranh phổ biến là gì?
    Ba loại chính gồm: chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hóa và chiến lược tập trung. Mỗi loại phù hợp với điều kiện và mục tiêu khác nhau của doanh nghiệp. Công ty Thái Dương áp dụng chiến lược chi phí thấp và khác biệt hóa để đáp ứng nhu cầu thị trường.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp?
    Bao gồm yếu tố bên ngoài như thị trường, chính sách pháp luật, cạnh tranh ngành và yếu tố bên trong như công nghệ, nguồn lực, quản lý. Ví dụ, các hiệp định thương mại tự do tạo cơ hội xuất khẩu, trong khi biến động tỷ giá là thách thức.

  4. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của chiến lược cạnh tranh?
    Thông qua các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận, thị phần, ROI và các chỉ số phi tài chính như sự hài lòng khách hàng, chất lượng sản phẩm. Công ty Thái Dương đã tăng trưởng doanh thu và mở rộng thị trường xuất khẩu, chứng tỏ hiệu quả chiến lược.

  5. Giải pháp nào giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh?
    Đầu tư công nghệ hiện đại, phát triển sản phẩm thân thiện môi trường, mở rộng thị trường, cải thiện quản lý chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực nhân sự. Công ty Thái Dương đã và đang thực hiện các giải pháp này nhằm duy trì và phát triển vị thế trên thị trường.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về chiến lược cạnh tranh và áp dụng vào thực tiễn Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Dương trong giai đoạn 2019-2022.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy chiến lược chi phí thấp và khác biệt hóa đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh và mở rộng thị trường xuất khẩu.
  • Các yếu tố bên ngoài như hiệp định thương mại tự do và chính sách bảo vệ môi trường tạo cơ hội, trong khi thách thức đến từ nguồn nguyên liệu và biến động tỷ giá.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường công nghệ xanh, mở rộng thị trường, cải thiện quản lý chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực nhân sự đến năm 2025.
  • Khuyến nghị công ty tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường để duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững.

Để tiếp tục phát triển, công ty cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường nghiên cứu thị trường và đổi mới công nghệ. Mời các nhà quản trị và chuyên gia quan tâm tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp trong ngành sản xuất bao bì.