Các yếu tố tác động đến tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Tăng trưởng tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế của Việt Nam. Nguồn vốn tín dụng giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người dân. Tăng trưởng tín dụng cũng hỗ trợ đầu tư vào cơ sở hạ tầng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Tăng trưởng tín dụng ảnh hưởng tới thu nhập của ngân hàng, từ đó cải thiện được năng lực tài chính và khả năng chống chịu rủi ro của hệ thống ngân hàng.

Giai đoạn 2013-2021 chứng kiến sự biến động của tăng trưởng tín dụng tại Việt Nam. Sau giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tăng trưởng tín dụng phục hồi mạnh mẽ, tuy nhiên, sự bùng phát của đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến hoạt động tín dụng, ảnh hưởng tới tăng trưởng GDP. Sự phục hồi kinh tế sau đại dịch và các chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước đã thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trở lại. Tỷ lệ nợ xấu cũng ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.

Tín dụng tại Việt Nam được phân loại theo nhiều tiêu chí, bao gồm mục đích sử dụng vốn, thời hạn vay và đối tượng khách hàng. Tín dụng có thể được chia thành tín dụng tiêu dùng, tín dụng doanh nghiệp, tín dụng bất động sản và tín dụng nông nghiệp. Tín dụng cũng có thể được chia thành tín dụng ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Tín dụng tiêu dùng, doanh nghiệp và bất động sản đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam.

Tăng trưởng GDP là yếu tố then chốt thúc đẩy nhu cầu tín dụng. Khi nền kinh tế tăng trưởng, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, người dân tăng cường tiêu dùng, từ đó làm tăng nhu cầu vay vốn. Nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ đồng biến giữa tăng trưởng GDP và tăng trưởng tín dụng, cho thấy vai trò quan trọng của kinh tế vĩ mô trong việc thúc đẩy hoạt động tín dụng ngân hàng.

Lạm phát có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng tín dụng. Khi lạm phát tăng cao, sức mua của đồng tiền giảm, chi phí sản xuất tăng lên, làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và khả năng trả nợ của người dân. Chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất, cũng có thể làm giảm nhu cầu tín dụng và ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.

Lãi suất và tỷ giá hối đoái là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng. Lãi suất cao có thể làm giảm nhu cầu vay vốn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tỷ giá hối đoái biến động có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu và nhu cầu tín dụng ngoại tệ. Ngân hàng Nhà nước sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để điều chỉnh lãi suất và tỷ giá, nhằm ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng tín dụng.

Nợ xấu là một trong những yếu tố kìm hãm tăng trưởng tín dụng. Khi tỷ lệ nợ xấu tăng cao, ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro, làm giảm lợi nhuận và khả năng cho vay. Chất lượng tín dụng được cải thiện thông qua việc thẩm định kỹ lưỡng dự án vay vốn, quản lý rủi ro hiệu quả và giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng vốn.

Năng lực tài chính mạnh mẽ, thể hiện qua vốn chủ sở hữu lớn và tỷ lệ an toàn vốn cao, cho phép ngân hàng mở rộng quy mô tín dụng và đáp ứng nhu cầu vay vốn của nền kinh tế. Khả năng sinh lời cao giúp ngân hàng tăng cường tích lũy vốn và tái đầu tư vào hoạt động tín dụng. Quản lý tốt năng lực tài chính và khả năng sinh lời cho phép ngân hàng mở rộng hoạt động tín dụng, gia tăng sự đóng góp vào tăng trưởng GDP.

Việc áp dụng các chuẩn mực Basel III giúp nâng cao quản trị rủi ro và năng lực tài chính của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Các chuẩn mực này yêu cầu ngân hàng phải tăng cường vốn chủ sở hữu, quản lý rủi ro thanh khoản và rủi ro hoạt động một cách chặt chẽ. Áp dụng chuẩn mực Basel III giúp hoạt động tín dụng của ngân hàng phát triển một cách bền vững.

Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại thúc đẩy việc cải tiến sản phẩm, dịch vụ và quy trình cấp tín dụng, từ đó tăng cường khả năng cung ứng tín dụng cho nền kinh tế. Cạnh tranh cũng giúp giảm lãi suất cho vay, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận nguồn vốn.

Môi trường kinh doanh thuận lợi, với thủ tục hành chính đơn giản, minh bạch và chi phí giao dịch thấp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển và tăng nhu cầu vay vốn. Quy định pháp luật rõ ràng và ổn định cũng giúp giảm thiểu rủi ro cho hoạt động tín dụng của ngân hàng.

Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng giúp cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng. Các ứng dụng công nghệ như Fintech và Big Data có thể giúp ngân hàng đánh giá rủi ro tín dụng tốt hơn và cung cấp các sản phẩm tín dụng phù hợp hơn với nhu cầu của khách hàng. Việc phát triển hoạt động tín dụng trên nền tảng số thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Ngân hàng Nhà nước cần điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt và hiệu quả, nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Các ngân hàng thương mại cần nâng cao năng lực quản trị rủi ro và năng lực tài chính, nhằm đảm bảo an toàn hoạt động và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng bền vững. Cần tăng cường kiểm soát nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng và áp dụng các chuẩn mực Basel III một cách đầy đủ.

Việc phát triển tín dụng xanh và tín dụng bền vững là xu hướng tất yếu trong bối cảnh phát triển kinh tế hiện nay. Các ngân hàng cần tăng cường cho vay các dự án thân thiện với môi trường và có tác động xã hội tích cực, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.