Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ thị phát triển bền vững cho tỉnh Gia Lai

• Tác giả: Ngô Đăng Trí
• Người hướng dẫn: GS. Trương Quang Hải
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên và môi trường
• Đề tài: Bộ chỉ thị phát triển bền vững tỉnh Gia Lai: Nghiên cứu và ứng dụng
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• 1.2. DANH MỤC BẢNG
• 1.3. DANH MỤC HÌNH
• 1.4. Tính cấp thiết của nghiên cứu
• 1.5. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
• 1.7. Những điểm mới của luận án
• 1.8. Luận điểm bảo vệ
• 1.9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
• 1.10. Cấu trúc luận án
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG BỘ CHỈ THỊ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
• 2.1. Tổng quan các vấn đề và công trình nghiên cứu liên quan tới luận án
• 2.2. Bộ chỉ thị phát triển bền vững
• 3. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI, MÔI TRƯỜNG VÀ XÂY DỰNG DANH SÁCH CHỈ THỊ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TỈNH GIA LAI
• 4. CHUẨN HÓA CHỈ THỊ, TỔNG HỢP CHỈ SỐ VÀ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TỈNH GIA LAI
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của nghiên cứu

Tỉnh Gia Lai, nằm ở Bắc Tây Nguyên, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường. Vị trí địa lý của tỉnh tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và phát triển kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và du lịch. Tuy nhiên, tỉnh cũng đối mặt với nhiều thách thức như chất lượng môi trường, thiên tai và sự chênh lệch thu nhập. Việc xây dựng bộ chỉ thị phát triển bền vững (PTBV) là cần thiết để theo dõi và đánh giá tình hình phát triển, từ đó hỗ trợ cho quá trình ra quyết định và thực hiện các chính sách phát triển. Theo Ủy ban phát triển bền vững Liên Hợp Quốc (UNCSD), việc theo dõi và đánh giá PTBV cần được thực hiện đồng thời để đảm bảo hiệu quả trong việc thực thi các hành động phát triển. Bộ chỉ thị PTBV không chỉ giúp nhận diện hiện trạng phát triển mà còn là công cụ hỗ trợ cho các bên liên quan trong việc đưa ra quyết định. Do đó, nghiên cứu xây dựng bộ chỉ thị PTBV cho tỉnh Gia Lai là một nhiệm vụ cấp bách và có ý nghĩa thực tiễn cao.

II. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác lập cơ sở khoa học để xây dựng bộ chỉ thị PTBV phục vụ cho việc theo dõi và đánh giá phát triển bền vững tỉnh Gia Lai. Để đạt được mục tiêu này, nghiên cứu thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như tổng quan tài liệu, xây dựng danh sách chỉ thị PTBV, tính toán và chuẩn hóa chỉ thị, cũng như đánh giá mức độ PTBV của tỉnh. Việc xây dựng danh sách chỉ thị sẽ dựa trên các nguyên tắc đã được xác định, đồng thời nghiên cứu các đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội và môi trường của tỉnh. Phương pháp chuyên gia Delphi sẽ được áp dụng để chọn lọc các chỉ thị phù hợp. Kết quả của nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở cho công tác quản lý phát triển kinh tế, xã hội và môi trường tại tỉnh Gia Lai, từ đó hướng tới phát triển bền vững.

III. Đặc điểm tự nhiên kinh tế xã hội và môi trường tỉnh Gia Lai

Gia Lai có đặc điểm tự nhiên đa dạng với nhiều hệ thống sông và tài nguyên phong phú. Tuy nhiên, tỉnh cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như thiên tai và biến đổi khí hậu. Kinh tế tỉnh Gia Lai đã có những bước tiến, nhưng vẫn còn chậm so với cả nước, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng và dịch vụ. Chất lượng môi trường nhìn chung còn tốt, nhưng tỷ lệ che phủ rừng thấp và tình trạng xói mòn đất vẫn còn nghiêm trọng. Các yếu tố xã hội như giáo dục và y tế đã có những cải thiện, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết, đặc biệt là chênh lệch thu nhập và bảo tồn văn hóa. Việc xây dựng bộ chỉ thị PTBV sẽ giúp nhận diện và giải quyết các vấn đề này, từ đó hướng tới phát triển bền vững cho tỉnh.

IV. Chuẩn hóa chỉ thị và tổng hợp chỉ số phát triển bền vững

Quá trình chuẩn hóa chỉ thị và tổng hợp chỉ số PTBV là một bước quan trọng trong việc đánh giá mức độ phát triển bền vững của tỉnh Gia Lai. Các chỉ thị sẽ được chuẩn hóa dựa trên các tiêu chí đã được xác định, nhằm đảm bảo tính chính xác và khả thi trong việc theo dõi và đánh giá. Tổng hợp các chỉ số PTBV sẽ được thực hiện theo các chủ đề và phụ chủ đề, từ đó cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình phát triển của tỉnh. Việc đánh giá sẽ không chỉ dừng lại ở việc xác định mức độ phát triển mà còn đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện tình hình. Kết quả của quá trình này sẽ là cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách và kế hoạch phát triển, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

V. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

Luận án không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang lại giá trị thực tiễn cao cho tỉnh Gia Lai. Về mặt khoa học, nghiên cứu góp phần hoàn thiện phương pháp luận xây dựng bộ chỉ thị PTBV tại Việt Nam, từ đó tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo. Về mặt thực tiễn, bộ chỉ thị PTBV được xây dựng sẽ là công cụ hữu hiệu trong việc theo dõi và đánh giá tình hình phát triển của tỉnh, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định chính xác và kịp thời. Hơn nữa, việc đánh giá mức độ PTBV của tỉnh trong giai đoạn 2005-2015 sẽ cung cấp thông tin quý giá cho công tác quản lý và phát triển kinh tế, xã hội, tài nguyên và môi trường theo hướng bền vững.