Khảo nghiệm biện pháp kỹ thuật phòng trừ mối hại rừng trồng keo tại xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Dương Thị Lan Anh
• Người hướng dẫn: TS. Đặng Kim Tuyến
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nông lâm kết hợp
• Đề tài: Khảo nghiệm một số biện pháp kỹ thuật phòng trừ mối (Isoptera) hại rừng trồng Keo tại xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa nghiên cứu
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tổng quan tài liệu
• 2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 2.3. Tổng quan về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội của khu vực nghiên cứu
• 2.3.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên. Vị trí địa lý
• 2.3.2. Khí hậu - thủy văn
• 2.3.3. Tài nguyên rừng
• 2.3.4. Tình hình dân sinh - kinh tế - xã hội khu vực nghiên cứu
• 2.3.4.1. Tình hình kinh tế xã Động Đạt
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp kế thừa số liệu có chọn lọc
• 3.4.2. Phương pháp điều tra qua phỏng vấn và điều tra quan sát trực tiếp. Điều tra sơ bộ
• 3.4.3. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm kết hợp điều tra quan sát trực tiếp
• 3.5. Biện pháp kỹ thuật lâm sinh
• 3.5.1. Biện pháp cơ giới vật lý
• 3.5.2. Biện pháp sinh học
• 3.5.3. Biện pháp hóa học
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Kết quả khảo sát hiện trạng rừng trồng Keo tại xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
• 4.1.1. Kết quả điều tra phỏng vấn
• 4.1.2. Kết quả điều tra sơ bộ
• 4.1.3. Kết quả điều tra tỷ mỷ tỷ lệ cây nhiễm mối ở rừng trồng Keo
• 4.1.4. Kết quả tỷ lệ nhiễm mối và mức độ hại của mối đối với rừng trồng Keo
• 4.2. Kết quả điều tra mức độ hại do mối đối với rừng trồng Keo
• 4.2.1. Đặc điểm sinh học của quần thể mối
• 4.2.2. Thức ăn của mối
• 4.2.3. Thành phần trong tổ mối
• 4.2.4. Thời kỳ bay giao hoan phân đàn
• 4.3. Kết quả đánh giá hiệu quả của các biện pháp phòng trừ mối tại rừng trồng
• 4.3.1. Kết quả thí nghiệm của biện pháp cơ giới vật lý
• 4.3.1.1. Biện pháp đào tổ mối
• 4.3.1.2. Thí nghiệm bẫy mối xu quang
• 4.3.2. Kết quả thí nghiệm biện pháp Lâm sinh
• 4.3.2.1. Biện pháp sinh học
• 4.3.2.2. Thí nghiệm biện pháp rắc lá cau xung quanh gốc cây
• 4.3.2.3. Kết quả biện pháp nhử mối bằng bã Mía
• 4.3.2.4. Kết quả thí nghiệm phun nước lá xoan và vỏ lá xoan ta
• 4.3.3. Kết quả thí nghiệm biện pháp hóa học
• 4.4. Đề xuất một số biện pháp phòng trừ mối đất hại rừng trồng Keo tại khu vực nghiên cứu
• 4.4.1. Các biện pháp kỹ thuật lâm sinh
• 4.4.2. Biện pháp cơ giới vật lý
• 4.4.3. Biện pháp sinh học
• 4.4.4. Biện pháp hóa học
• 4.4.5. Công tác quản lý và bảo vệ rừng
• 4.4.6. Biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Biện pháp kỹ thuật phòng trừ mối

Nghiên cứu tập trung vào các biện pháp kỹ thuật để phòng trừ mối hại rừng keo tại Động Đạt, Phú Lương, Thái Nguyên. Các phương pháp được áp dụng bao gồm kỹ thuật lâm sinh, cơ giới vật lý, sinh học, và hóa học. Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với điều kiện địa phương và mức độ gây hại của mối. Kỹ thuật lâm sinh tập trung vào việc chọn giống, xử lý đất, và chăm sóc cây để tăng sức đề kháng. Biện pháp cơ giới vật lý như đào tổ mối và bẫy đèn được sử dụng để giảm thiểu số lượng mối. Biện pháp sinh học sử dụng các chế phẩm tự nhiên như lá cau và bã mía để hạn chế mối. Biện pháp hóa học mang lại hiệu quả nhanh nhưng cần cân nhắc về tác động môi trường.

1.1 Kỹ thuật lâm sinh

Kỹ thuật lâm sinh là phương pháp chủ yếu để tạo ra cây trồng khỏe mạnh, có khả năng chống chịu sâu bệnh. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp như chọn giống keo có khả năng kháng mối, xử lý đất trước khi trồng, và chăm sóc định kỳ. Các biện pháp này không chỉ giúp cây sinh trưởng tốt mà còn hạn chế sự phát triển của mối. Kết quả thí nghiệm cho thấy, việc áp dụng kỹ thuật lâm sinh giúp giảm tỷ lệ cây bị mối hại từ 30% xuống còn 15%.

1.2 Biện pháp cơ giới vật lý

Biện pháp cơ giới vật lý bao gồm đào tổ mối và sử dụng bẫy đèn. Đào tổ mối là phương pháp truyền thống, giúp loại bỏ trực tiếp tổ mối. Bẫy đèn được sử dụng để thu hút và tiêu diệt mối bay. Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc kết hợp hai phương pháp này giúp giảm đáng kể số lượng mối trong khu vực. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi nhiều công sức và thời gian.

II. Mối hại rừng keo tại Động Đạt

Nghiên cứu đánh giá mức độ gây hại của mối đối với rừng keo tại Động Đạt, Phú Lương, Thái Nguyên. Kết quả điều tra cho thấy, mối gây thiệt hại nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và chất lượng gỗ của cây keo. Mối phá hủy hệ thống rễ và thân cây, làm giảm năng suất rừng trồng. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, mối hoạt động mạnh vào mùa khô, khi nguồn thức ăn khan hiếm. Điều này đòi hỏi các biện pháp phòng trừ kịp thời và hiệu quả.

2.1 Đặc điểm sinh học của mối

Mối thuộc bộ Isoptera, có tính xã hội cao với các đẳng cấp như mối vua, mối chúa, mối thợ, và mối lính. Chúng sống trong tổ, hoạt động theo tập thể và có khả năng phá hoại mạnh. Nguồn thức ăn chính của mối là xenluloza, có trong gỗ và các sản phẩm thực vật. Nghiên cứu cho thấy, mối tại Động Đạt chủ yếu thuộc họ Termitidae, thường làm tổ trong đất và tấn công cây keo từ gốc.

2.2 Tác hại của mối đối với rừng keo

Mối gây hại nghiêm trọng đến rừng keo bằng cách phá hủy hệ thống rễ và thân cây. Chúng tạo ra các đường hầm xung quanh thân cây, làm mất vỏ và cản trở quá trình vận chuyển nhựa. Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ cây keo bị mối hại tại Động Đạt lên đến 40%, đặc biệt ở các khu vực đất khô cằn. Điều này ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng rừng trồng.

III. Phòng chống mối và bảo vệ rừng

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp phòng chống mối và bảo vệ rừng hiệu quả tại Động Đạt, Phú Lương, Thái Nguyên. Các biện pháp bao gồm quản lý rừng bền vững, áp dụng kỹ thuật nông nghiệp tiên tiến, và tăng cường công tác giám sát. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp các biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) để đạt hiệu quả cao nhất. Kết quả thực nghiệm cho thấy, việc áp dụng đồng bộ các biện pháp giúp giảm thiểu thiệt hại do mối gây ra và nâng cao chất lượng rừng trồng.

3.1 Quản lý rừng bền vững

Quản lý rừng bền vững là yếu tố then chốt trong việc bảo vệ rừng khỏi sự tấn công của mối. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp như trồng xen kẽ các loại cây, tăng cường độ che phủ, và quản lý chặt chẽ nguồn nước. Các biện pháp này không chỉ giúp cải thiện môi trường sống của cây keo mà còn hạn chế sự phát triển của mối.

3.2 Phòng trừ tổng hợp IPM

Phòng trừ tổng hợp (IPM) là phương pháp kết hợp các biện pháp kỹ thuật lâm sinh, sinh học, và hóa học để kiểm soát mối hiệu quả. Nghiên cứu cho thấy, việc áp dụng IPM giúp giảm tỷ lệ cây bị mối hại từ 40% xuống còn 10%. Đây là phương pháp bền vững, ít ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.