Ảnh Hưởng Của Chế Phẩm Trichoderma - Pseudomonas Đến Sinh Trưởng Và Bệnh Héo Rũ Hại Lạc Ở Quảng Nam

• Tác giả: Lê Kim Hoàn
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Thị Thu Hà
• Trường học: Đại học Huế
• Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Chế Phẩm Trichoderma - Pseudomonas Đến Sinh Trưởng Và Bệnh Héo Rũ Hại Lạc Tại Quảng Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 1.3.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.4. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. CƠ SỞ THỰC TIỄN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.4.1.1. Tình hình sản xuất lạc trên thế giới
• 1.4.1.2. Tình hình sản xuất lạc ở Việt Nam
• 1.4.1.3. Tình hình sản xuất lạc ở Quảng Nam
• 1.4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.4.2.1. Vai trò của cây lạc
• 1.4.2.2. Các yếu tố hạn chế năng suất
• 1.4.2.3. Biện pháp kỹ thuật điều khiển nâng cao năng suất cây lạc
• 1.4.3. NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ BỆNH HÉO RŨ GỐC MỐC TRẮNG, GỐC MỐC ĐEN HẠI LẠC
• 1.4.3.1. Bệnh héo rũ gốc mốc trắng
• 1.4.3.2. Bệnh héo rũ gốc mốc đen
• 1.4.4. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC CHỦNG TRICHO – PSEU ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ BỆNH HÉO RŨ GỐC MỐC TRẮNG, BỆNH HÉO RŨ GỐC MỐC ĐEN HẠI LẠC TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC
• 1.4.4.1. Trên thế giới
• 1.4.5. NGHIÊN CỨU KẾT HỢP NẤM ĐỐI KHÁNG TRICHODERMA VÀ VI KHUẨN PSEUDOMONAS TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.4.1. Điều tra thực trạng canh tác lạc
• 2.4.2. Phương pháp bố trí thí nghiệm
• 2.4.3. Phương pháp xử lý hạt giống
• 2.4.4. Thời vụ, mật độ-khoảng cách trồng
• 2.5. CHỈ TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP THEO DÕI
• 2.5.1. Các chỉ tiêu về sinh trưởng và phát triển
• 2.5.2. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất
• 2.5.3. Xác định hiệu quả phòng trừ của các công thức
• 2.5.4. Tính hiệu quả kinh tế
• 2.5.5. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA QUẢNG NAM
• 3.1.1. Vị trí địa lý
• 3.1.2. Đặc điểm thời tiết khí hậu
• 3.1.3. Điều kiện đất đai
• 3.2. THỰC TRẠNG VỀ TINH HÌNH SẢN XUẤT LẠC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TIÊN PHƯỚC
• 3.2.1. Thực trạng diện tích, năng suất lạc trên địa bàn huyện Tiên Phước
• 3.2.2. Thực trạng về kỹ thuật canh tác
• 3.2.3. Thực trạng về công tác quản lý các đối tượng sâu bệnh hại
• 3.2.4. Thực trạng về diện tích, và nhu cầu của người sản xuất
• 3.3. ẢNH HƯỞNG CỦA CHẾ PHẨM SINH HỌC TRICHO - PSEU ĐẾN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN, NĂNG SUẤT VÀ BỆNH HÉO RŨ HẠI LẠC
• 3.3.1. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học Trichoderma – Pseudomonas đến sinh trưởng và phát triển cây lạc
• 3.3.2. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học Trichoderma – Pseudomonas đến bệnh héo rũ do nấm hại lạc
• 3.3.3. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học Trichoderma – Pseudomonas đến các yếu tố cấu thành năng suất lạc
• 3.3.4. Hiệu quả kinh tế của việc ứng dụng chế phẩm sinh học Trichoderma – Pseudomonas đối với các công thức thí nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Của Trichoderma và Pseudomonas

Lạc (Arachis hypogaea L.) là cây công nghiệp ngắn ngày có giá trị dinh dưỡng cao. Trên thế giới, lạc xếp thứ 2 sau đậu tương về diện tích và sản lượng trong số các loại cây công nghiệp ngắn ngày và xếp thứ 13 trong các loại cây thực phẩm. Lạc thuộc cây họ đậu, có khả năng cải tạo đất, duy trì và tăng độ phì nhiêu của đất. Đất trồng lạc vừa tăng được pH, hàm lượng mùn và độ màu mỡ vừa góp phần duy trì và tăng năng suất, sản lượng các cây trồng khác, tăng hệ số sử dụng đất, tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích. Vì vậy, lạc được xem là cây trồng quan trọng trong hệ thống xen canh, luân canh với các loại cây trồng khác, đặc biệt có ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc cải tạo đất đối với những vùng đất bạc màu. Theo thống kê của FAO, diện tích lạc trên thế giới tương đối ổn định đạt từ 25 – 27 triệu ha, năng suất bình quân đạt từ 1,63 – 1,7 tấn/ha, sản lượng từ 40,8 – 46,4 triệu tấn.

1.1. Vai Trò Của Cây Lạc Trong Nền Nông Nghiệp Quảng Nam

Ở Việt Nam, lạc là cây được trồng phổ biến ở hầu hết các tỉnh trong cả nước, là một trong các mặt hàng nông sản xuất khẩu mang lại nguồn ngoại tệ mạnh cho đất nước. Quảng Nam là tỉnh thuộc Vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ, với 154 ngàn ha diện tích đất nông nghiệp, trong đó diện tích gieo trồng lạc ổn định hàng năm khoảng 10.000 ha, đứng thứ 3 về diện tích các cây trồng hàng năm của tỉnh và đứng thứ 5 về diện tích trong 64 tỉnh/thành trồng lạc trong cả nước. Để nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất lạc cho nông dân, những năm qua ngành nông nghiệp của địa phương đã phối hợp với các trường Đại học, Viện nghiên cứu… tổ chức khảo các giống mới đưa vào sản xuất, chuyển giao các tiến bộ KHKT như chương trình quản lý dịch hại tổng hợp IPM…

1.2. Tiềm Năng Phát Triển Cây Lạc Bền Vững Tại Quảng Nam

Có thể nói, lạc là cây trồng có vai trò quan trọng trong cơ cấu cây trồng của tỉnh và rất có tiềm năng trong việc mở rộng diện tích nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xen canh, tăng vụ…Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh, đặc biệt là bệnh héo rũ gốc trắng do nấm Sclerotiumrolfsii Sacc và héo rũ gốc mốc đen do nấm Aspergillusniger Van 2 Tiegh. … gây hại trên đồng ruộng ngày càng gia tăng, tỷ lệ hại bình quân từ 15% - 20%, cá biệt có nơi lên đến 30% - 40% nhưng chưa có giải pháp quản lý hiệu quả. Vì vậy, việc đầu tư nghiên cứu tìm ra giải pháp tăng năng suất và giảm bệnh hại là nhu cầu cấp thiết, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong sản xuất lạc của địa phương.

II. Thách Thức Bệnh Héo Rũ Lạc và Giải Pháp Từ Chế Phẩm

Bệnh héo rũ gốc mốc trắng do nấm Sclerotium rolfsii Sacc và héo rũ gốc mốc đen do nấm Aspergillus niger Van Tiegh gây thiệt hại rất nặng có thể làm cho năng suất bị mất trắng. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc mở rộng diện tích, nâng cao năng suất, sản lượng lạc của địa phương gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc đầu tư nghiên cứu tìm ra giải pháp tăng năng suất và giảm bệnh hại là nhu cầu cấp thiết, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong sản xuất lạc của địa phương. Xuất phát từ nhu cầu trên, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài:“Đánh giá ảnh hưởng của chế phẩm Trichoderma - Pseudomonas đến sinh trưởng phát triển và bệnh héo rũ hại lạc ở Quảng Nam”.

2.1. Tác Hại Của Bệnh Héo Rũ Gốc Mốc Trắng và Mốc Đen

Đặc biệt nhóm bệnh héo rũ rất nguy hiểm, trong đó bệnh héo rũ gốc mốc trắng do nấm Sclerotium rolfsii Sacc và héo rũ gốc mốc đen do nấm Aspergillus niger Van Tiegh gây thiệt hại rất nặng có thể làm cho năng suất bị mất trắng [1]. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc mở rộng diện tích, nâng cao năng suất, sản lượng lạc của địa phương gặp nhiều khó khăn.

2.2. Thực Trạng Sử Dụng Chế Phẩm Sinh Học Trong Phòng Bệnh

Để nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất lạc cho nông dân, những năm qua ngành nông nghiệp của địa phương đã phối hợp với các trường Đại học, Viện nghiên cứu… tổ chức khảo các giống mới đưa vào sản xuất, chuyển giao các tiến bộ KHKT như chương trình quản lý dịch hại tổng hợp IPM… hầu như rộng khắp cho nông dân các địa phương trên địa bàn tỉnh nhưng việc quản lý bệnh hại, nhất là các bệnh có nguồn gốc trong đất còn nhiều bất cập, việc áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý dịch hại nói chung, bệnh hại nói riêng trong sản xuất lạc của nông dân vẫn còn hạn chế, nông dân vẫn còn thiên về sử dụng thuốc hóa học do vậy chi phí sản xuất lớn nhưng hiệu quả không cao.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Trichoderma Pseudomonas

Đề tài tập trung đánh giá tình hình canh tác, đặc biệt là việc ứng dụng các chế phẩm sinh học trong quản lý bệnh hại trên cây lạc của nông dân địa phương. Đồng thời, đánh giá hiệu quả của chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas trong việc quản lý bệnh héo rũ và nâng cao năng suất lạc ở Quảng Nam; làm cơ sở hướng dẫn nông dân áp dụng vào sản xuất, hạn chế sử dụng thuốc hóa học, giảm ô nhiễm môi trường.

3.1. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Của Trichoderma

Đánh giá được tình hình canh tác, đặc biệt là việc ứng dụng các chế phẩm sinh học trong quản lý bệnh hại trên cây lạc của nông dân địa phương. Đánh giá hiệu quả của chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas trong việc quản lý bệnh héo rũ và nâng cao năng suất lạc ở Quảng Nam; làm cơ sở hướng dẫn nông dân áp dụng vào sản xuất, hạn chế sử dụng thuốc hóa học, giảm ô nhiễm môi trường.

3.2. Ý Nghĩa Khoa Học và Thực Tiễn Của Nghiên Cứu

Bổ sung biện pháp phòng trừ sinh học bệnh héo rũ do nấm hại lạc vào sản xuất, mở ra hướng mới trong việc ứng dụng phòng trừ sinh học vào sản xuất nông nghiệp của địa phương. Làm tài liệu tham khảo về nghiên cứu chế phẩm sinh học trong quản lý bệnh hại cây lạc cũng như các đối tượng cây trồng khác. Đánh giá được thực trạng canh tác, đưa ra các biện pháp kỹ thuật cụ thể, hợp lý trong sản xuất và quản lý bệnh hại; giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất lạc cho nông dân, góp phần bảo vệ môi trường.

3.3. Cơ Sở Thực Tiễn Của Các Vấn Đề Nghiên Cứu

Lạc là cây công nghiệp ngắn ngày, cây thực phẩm và cũng là cây có dầu quan trọng. Trong số các loại cây có dầu ngắn ngày, lạc xếp thứ 2 sau đậu tương về diện tích và sản lượng, xếp thứ 13 trong các loại cây thực phẩm, xếp thứ 4 về nguồn dầu thực vật và thứ 3 về các loại cây trồng cung cấp protein [16]. Theo thống kê của FAO, trong giai đoạn 2011 - 2015, diện tích lạc trên thế giới tương đối ổn định đạt từ 25 – 27 triệu ha, năng suất bình quân đạt từ 1,63 – 1,7 tấn/ha, sản lượng từ 40,8 – 46,4 triệu tấn.

IV. Ứng Dụng Trichoderma và Pseudomonas Cải Thiện Sinh Trưởng

Từ năm 2011 đến 2015, diện tích sản xuất lạc của Việt Nam có xu hướng giảm nhẹ, từ 223,7 nghìn ha(năm 2011) xuống còn 200 nghìn ha(năm 2015). Mặc dù diện tích có xu hướng giảm, nhưng do tiếp thu kinh nghiệm của các nước trên thế giới, đầu tư nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng ngày càng nhiều tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất như: Chọn tạo những giống lạc thích nghi với điều kiện sinh thái. Đặc biệt là ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất như đưa các chế phẩm sinh học vào cải tạo đất và phòng trừ sâu bệnh hại trên cây lạc … nên năng suất ngày càng tăng (từ 20,9 tạ/ha năm 2011 lên 22,6 tạ/hanăm 2015).

4.1. Ảnh Hưởng Đến Thời Gian Sinh Trưởng Của Cây Lạc

Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng Trichoderma và Pseudomonas có thể ảnh hưởng đến thời gian sinh trưởng của cây lạc. Cần có thêm dữ liệu cụ thể để xác định mức độ và tính chất của ảnh hưởng này.

4.2. Tác Động Đến Chiều Cao Thân Chính và Số Lượng Lá

Các chỉ số về chiều cao thân chính và số lượng lá trên thân chính cũng chịu tác động từ việc sử dụng chế phẩm sinh học. Việc theo dõi và đánh giá các chỉ số này giúp hiểu rõ hơn về quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lạc.

4.3. Khả Năng Phân Cành và Chiều Dài Cành Cấp 1

Khả năng phân cành và chiều dài cành cấp 1 là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến năng suất của cây lạc. Trichoderma và Pseudomonas có thể tác động đến các yếu tố này, cần được nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng.

V. Kết Quả Giảm Bệnh Héo Rũ và Tăng Năng Suất Lạc

Việc sử dụng Trichoderma và Pseudomonas giúp giảm tỷ lệ bệnh héo rũ gốc mốc trắng (Sclerotium rolfsii) và bệnh héo rũ gốc mốc đen (Aspergillus niger). Đồng thời, các yếu tố cấu thành năng suất như số quả chắc/cây, khối lượng 100 quả cũng được cải thiện, dẫn đến năng suất lạc tăng lên đáng kể.

5.1. Hiệu Quả Phòng Trừ Bệnh Héo Rũ Gốc Mốc Trắng

Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng Trichoderma và Pseudomonas có hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh héo rũ gốc mốc trắng do nấm Sclerotium rolfsii gây ra. Tỷ lệ bệnh giảm đáng kể so với đối chứng.

5.2. Kiểm Soát Bệnh Héo Rũ Gốc Mốc Đen Hiệu Quả

Tương tự, việc sử dụng chế phẩm sinh học cũng giúp kiểm soát bệnh héo rũ gốc mốc đen do nấm Aspergillus niger gây ra. Đây là một giải pháp thay thế hiệu quả cho việc sử dụng thuốc hóa học.

5.3. Năng Suất Lạc Tăng Lên Đáng Kể

Nhờ giảm bệnh hại và cải thiện các yếu tố sinh trưởng, năng suất lạc tăng lên đáng kể so với đối chứng. Điều này mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho người nông dân.

VI. Kết Luận Trichoderma Pseudomonas Cho Nông Nghiệp Bền Vững

Việc ứng dụng Trichoderma và Pseudomonas trong sản xuất lạc không chỉ giúp tăng năng suất, giảm bệnh hại mà còn góp phần vào phát triển nông nghiệp bền vững. Đây là một giải pháp thân thiện với môi trường, giảm thiểu sử dụng thuốc hóa học và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

6.1. Lợi Ích Kinh Tế và Môi Trường

Việc sử dụng Trichoderma và Pseudomonas mang lại lợi ích kép: tăng thu nhập cho người nông dân và bảo vệ môi trường. Đây là một hướng đi đúng đắn cho nền nông nghiệp hiện đại.

6.2. Khuyến Nghị Cho Sản Xuất Lạc Bền Vững

Khuyến khích nông dân áp dụng rộng rãi chế phẩm sinh học trong sản xuất lạc, kết hợp với các biện pháp canh tác khoa học để đạt hiệu quả cao nhất. Cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để chuyển giao công nghệ và cung cấp sản phẩm chất lượng.

Tổng quan nghiên cứu

Lạc (Arachis hypogaea L.) là cây công nghiệp ngắn ngày có giá trị dinh dưỡng cao và vai trò quan trọng trong nông nghiệp Việt Nam cũng như thế giới. Theo FAO, diện tích trồng lạc toàn cầu giai đoạn 2011-2015 ổn định ở mức khoảng 25-27 triệu ha với năng suất bình quân từ 1,63 đến 1,7 tấn/ha. Ở Việt Nam, diện tích trồng lạc giảm nhẹ từ 223,7 nghìn ha năm 2011 xuống còn khoảng 200 nghìn ha năm 2015, trong khi năng suất tăng từ 20,9 tạ/ha lên 22,6 tạ/ha. Tỉnh Quảng Nam, với diện tích gieo trồng lạc ổn định khoảng 10.000 ha/năm, đứng thứ 3 về diện tích cây trồng hàng năm trong tỉnh, nhưng năng suất lạc vẫn thấp hơn bình quân cả nước và các tỉnh lân cận.

Bệnh héo rũ gốc mốc trắng do nấm Sclerotium rolfsii và héo rũ gốc mốc đen do nấm Aspergillus niger là những bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng, làm giảm năng suất từ 15% đến 40% tại một số địa phương. Nông dân địa phương còn hạn chế trong việc áp dụng các biện pháp quản lý sinh học, chủ yếu dựa vào thuốc hóa học, dẫn đến chi phí sản xuất cao và ô nhiễm môi trường.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá ảnh hưởng của chế phẩm sinh học phối trộn Trichoderma – Pseudomonas đến sinh trưởng, phát triển và bệnh héo rũ hại lạc tại huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam trong vụ Đông Xuân 2017-2018. Nghiên cứu nhằm làm cơ sở khoa học hướng dẫn nông dân áp dụng chế phẩm sinh học, giảm sử dụng thuốc hóa học, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nấm đối kháng Trichoderma và vi khuẩn đối kháng Pseudomonas là hai nhóm vi sinh vật có khả năng kiểm soát sinh học các loại nấm gây bệnh trong đất. Trichoderma spp. có cơ chế đối kháng đa dạng như ký sinh, cạnh tranh dinh dưỡng, sản sinh enzyme và kháng sinh, giúp ức chế nấm gây bệnh như Sclerotium rolfsii và Rhizoctonia solani. Pseudomonas spp. sản xuất các chất kháng sinh, chất hoạt dịch và kích thích sinh trưởng cây, đồng thời cạnh tranh với tác nhân gây bệnh trên rễ và thân cây.

Nghiên cứu phối hợp hai tác nhân này nhằm tạo ra chế phẩm sinh học có phổ tác động rộng hơn, tăng hiệu quả phòng trừ bệnh héo rũ gốc mốc trắng và đen trên cây lạc, đồng thời thúc đẩy sinh trưởng và phát triển cây.

Các khái niệm chính bao gồm: bệnh héo rũ gốc mốc trắng (Sclerotium rolfsii), bệnh héo rũ gốc mốc đen (Aspergillus niger), chế phẩm sinh học Trichoderma – Pseudomonas, hiệu quả phòng trừ sinh học, và các chỉ tiêu sinh trưởng cây lạc (chiều cao thân, số lá, phân cành, tỷ lệ hoa hữu hiệu).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện tại huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam trong vụ Đông Xuân 2017-2018 trên hai loại chân đất: đất thịt và đất cát pha, với diện tích mỗi chân đất 3.000 m². Thí nghiệm bố trí theo phương pháp hoàn chỉnh ngẫu nhiên với 2 công thức: xử lý hạt giống bằng chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas (20 g chế phẩm/kg hạt giống, mật độ 10^8 CFU/g) và đối chứng không xử lý. Mỗi công thức có 3 lần nhắc lại, diện tích mỗi lần 500 m².

Nguồn dữ liệu gồm số liệu sơ cấp thu thập qua điều tra, phỏng vấn 60 hộ nông dân (30 hộ trên mỗi loại đất) về tình hình bệnh hại, sinh trưởng, năng suất và sử dụng chế phẩm sinh học; số liệu thứ cấp từ các cơ quan chức năng địa phương. Các chỉ tiêu theo dõi gồm tỷ lệ mọc mầm, thời gian sinh trưởng, chiều cao thân, số lá, phân cành, số lượng nốt sần trên rễ, thời gian ra hoa, tỷ lệ hoa hữu hiệu, số quả chắc, khối lượng 100 quả và 100 hạt, năng suất lý thuyết, tỷ lệ bệnh héo rũ.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 16.0 và Statistix 8 với kiểm định T-Test để đánh giá sự khác biệt giữa các công thức.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển cây lạc

   • Tỷ lệ mọc mầm đạt 90% trên đất cát pha và 85% trên đất thịt, không khác biệt giữa công thức xử lý và đối chứng.
   • Thời gian sinh trưởng tổng thể không thay đổi đáng kể, khoảng 95 ngày trên đất cát pha và 100 ngày trên đất thịt.
   • Thời gian ra hoa rộ được rút ngắn 2-3 ngày ở công thức xử lý so với đối chứng.
   • Chiều cao thân chính tại các giai đoạn sinh trưởng tăng nhẹ ở công thức xử lý, ví dụ chiều cao thu hoạch trên đất thịt là 47,42 cm so với 46,12 cm ở đối chứng (tăng khoảng 2,8%).

2. Ảnh hưởng đến bệnh héo rũ gốc mốc trắng và đen

   • Tỷ lệ bệnh héo rũ do nấm Aspergillus niger và Sclerotium rolfsii trên đất thịt và đất cát pha ở công thức xử lý thấp hơn gấp 2 lần so với đối chứng không xử lý.
   • Việc xử lý hạt giống bằng chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas giúp giảm tỷ lệ bệnh từ khoảng 20% xuống còn khoảng 10% trên đất thịt, và từ 15% xuống còn khoảng 7% trên đất cát pha.

3. Ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cấu thành năng suất và năng suất

   • Các chỉ tiêu như số cành, số lá trên thân chính, chiều dài cành cấp 1, tỷ lệ hoa hữu hiệu và số quả chắc trên cây đều cao hơn ở công thức xử lý.
   • Năng suất lý thuyết trên đất thịt đạt khoảng 22,5 tạ/ha ở công thức xử lý, cao hơn 15% so với đối chứng (khoảng 19,5 tạ/ha).
   • Trên đất cát pha, năng suất tăng khoảng 12% so với đối chứng.

4. Hiệu quả kinh tế

   • Việc sử dụng chế phẩm sinh học giúp giảm chi phí thuốc hóa học, đồng thời tăng năng suất và lợi nhuận.
   • Tỷ suất lợi nhuận (VCR) của công thức xử lý cao hơn đối chứng khoảng 20%, cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas có tác động tích cực đến sinh trưởng và phát triển cây lạc, đồng thời giảm đáng kể tỷ lệ bệnh héo rũ gốc mốc trắng và đen. Việc rút ngắn thời gian ra hoa giúp cây tập trung phát triển quả sớm hơn, góp phần nâng cao năng suất. Sự giảm tỷ lệ bệnh hại là do cơ chế đối kháng của Trichoderma và Pseudomonas, bao gồm cạnh tranh dinh dưỡng, sản sinh enzyme và kháng sinh ức chế nấm gây bệnh.

So với các nghiên cứu trước đây, kết quả này phù hợp với báo cáo của nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước về hiệu quả của Trichoderma và Pseudomonas trong kiểm soát bệnh héo rũ và thúc đẩy sinh trưởng cây trồng. Việc phối hợp hai tác nhân sinh học tạo ra hiệu quả phòng trừ cao hơn so với sử dụng đơn lẻ, đồng thời giảm thiểu sử dụng thuốc hóa học, góp phần bảo vệ môi trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ bệnh và năng suất giữa các công thức trên hai loại đất, cũng như bảng tổng hợp các chỉ tiêu sinh trưởng và hiệu quả kinh tế để minh họa rõ ràng sự khác biệt.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Khuyến cáo sử dụng chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas trong xử lý hạt giống lạc

   • Áp dụng liều lượng 20 g chế phẩm/kg hạt giống với mật độ 10^8 CFU/g để giảm bệnh héo rũ và tăng năng suất.
   • Thời gian áp dụng: ngay trước khi gieo hạt trong vụ Đông Xuân và Hè Thu.
   • Chủ thể thực hiện: nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp cung ứng giống.

2. Tổ chức tập huấn kỹ thuật và chuyển giao công nghệ cho nông dân

   • Đào tạo về kỹ thuật xử lý hạt giống, chăm sóc cây lạc và quản lý dịch hại sinh học.
   • Thời gian: trước mỗi vụ gieo trồng, kéo dài 1-2 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Sở Nông nghiệp, Trung tâm Khuyến nông, các trường đại học.

3. Xây dựng mô hình trình diễn và nhân rộng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

   • Triển khai mô hình thí điểm tại các xã trọng điểm trồng lạc để đánh giá hiệu quả thực tế.
   • Thời gian: 2-3 vụ liên tiếp để theo dõi ổn định.
   • Chủ thể thực hiện: Trung tâm Khuyến nông, UBND các xã, hợp tác xã nông nghiệp.

4. Khuyến khích giảm sử dụng thuốc hóa học, tăng cường quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)

   • Kết hợp sử dụng chế phẩm sinh học với các biện pháp canh tác hợp lý để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và chi phí sản xuất.
   • Chủ thể thực hiện: nông dân, cán bộ kỹ thuật, các tổ chức quản lý dịch hại.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nông dân trồng lạc tại Quảng Nam và các tỉnh miền Trung

   • Lợi ích: Nắm bắt kỹ thuật xử lý hạt giống bằng chế phẩm sinh học, nâng cao năng suất và giảm thiệt hại do bệnh héo rũ.
   • Use case: Áp dụng trong sản xuất hàng năm để cải thiện hiệu quả kinh tế.

2. Các cơ quan khuyến nông và quản lý nông nghiệp địa phương

   • Lợi ích: Cơ sở khoa học để xây dựng chương trình tập huấn, mô hình trình diễn và chính sách hỗ trợ nông dân.
   • Use case: Triển khai nhân rộng mô hình canh tác an toàn, bền vững.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Khoa học cây trồng, Bảo vệ thực vật

   • Lợi ích: Tài liệu tham khảo về ứng dụng vi sinh vật đối kháng trong quản lý bệnh hại cây trồng.
   • Use case: Phát triển nghiên cứu tiếp theo về chế phẩm sinh học và công nghệ sinh học nông nghiệp.

4. Doanh nghiệp sản xuất và cung ứng chế phẩm sinh học

   • Lợi ích: Tham khảo hiệu quả thực tế của sản phẩm, từ đó cải tiến công nghệ và mở rộng thị trường.
   • Use case: Phát triển sản phẩm mới, hợp tác với địa phương để cung ứng chế phẩm.

Câu hỏi thường gặp

1. Chế phẩm Trichoderma – Pseudomonas có an toàn cho cây lạc và môi trường không?
   Chế phẩm được nghiên cứu với mật độ 10^8 CFU/g, không gây hại cho cây lạc mà còn kích thích sinh trưởng. Việc sử dụng giúp giảm thuốc hóa học, góp phần bảo vệ môi trường.

2. Liều lượng và cách xử lý hạt giống như thế nào để đạt hiệu quả cao?
   Liều lượng khuyến cáo là 20 g chế phẩm/kg hạt giống, xử lý bằng phương pháp ủ kín sau khi ngâm nước sôi lạnh, đảm bảo bào tử bám đều trên hạt.

3. Chế phẩm có tác dụng ngay sau khi sử dụng hay cần thời gian bao lâu?
   Tác dụng giảm bệnh và thúc đẩy sinh trưởng được ghi nhận rõ rệt trong suốt vụ trồng, đặc biệt giảm tỷ lệ bệnh héo rũ gốc mốc trắng và đen khoảng 50% so với đối chứng.

4. Có thể phối hợp chế phẩm với thuốc hóa học không?
   Nghiên cứu cho thấy Trichoderma có thể “chung sống” với một số thuốc hóa học, tuy nhiên nên ưu tiên sử dụng sinh học để giảm thiểu ô nhiễm và chi phí.

5. Chế phẩm có phù hợp với các loại đất khác ngoài đất thịt và đất cát pha không?
   Mặc dù nghiên cứu tập trung trên hai loại đất này, cơ chế hoạt động của vi sinh vật cho thấy có thể áp dụng rộng rãi trên nhiều loại đất, tuy nhiên cần thử nghiệm thêm để điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Kết luận

• Chế phẩm sinh học phối trộn Trichoderma – Pseudomonas có tác động tích cực đến sinh trưởng, phát triển và giảm bệnh héo rũ gốc mốc trắng, đen trên cây lạc tại Quảng Nam.
• Tỷ lệ bệnh héo rũ giảm khoảng 50%, năng suất lạc tăng từ 12-15% so với đối chứng không xử lý.
• Thời gian ra hoa rút ngắn 2-3 ngày, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.
• Hiệu quả kinh tế được cải thiện rõ rệt với tỷ suất lợi nhuận tăng khoảng 20%.
• Đề xuất nhân rộng ứng dụng chế phẩm trong sản xuất lạc, kết hợp tập huấn kỹ thuật và quản lý dịch hại tổng hợp để phát triển bền vững ngành lạc địa phương.

Next steps: Triển khai mô hình trình diễn tại các xã trọng điểm, mở rộng tập huấn kỹ thuật cho nông dân, nghiên cứu sâu hơn về phối hợp chế phẩm với các biện pháp quản lý khác.

Call to action: Các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nông dân cần phối hợp để ứng dụng rộng rãi chế phẩm sinh học, hướng tới sản xuất lạc an toàn, hiệu quả và thân thiện môi trường.