Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Chu Kỳ Kinh Tế Đến Hoạt Động Vận Chuyển Hàng Hóa Bằng Đường Biển Ở Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Thúy Hồng
• Người hướng dẫn: PGS.TS Dương Văn Bạo
• Trường học: Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam
• Chuyên ngành: Tổ chức và quản lý vận tải
• Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đến hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển ở Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hải Phòng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH VẼ
• MỞ ĐẦU
• TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHU KỲ KINH TẾ VÀ HOẠT ĐỘNG VẬN CHUYỂN ĐƯỜNG BIỂN
• 1.1. Chu kỳ kinh tế và mối quan hệ với các hoạt động kinh tế quốc dân
• 1.2. Khái niệm chu kỳ kinh tế, hoạt động kinh tế và ngành kinh tế
• 1.3. Các nhân tố tạo thành chu kỳ kinh tế
• 1.4. Một số lý thuyết quan trọng về chu kỳ kinh doanh
• 1.5. Ý nghĩa của việc xác định chu kỳ kinh tế
• 1.6. Mối quan hệ giữa các hoạt động kinh tế và các ngành kinh tế với chu kỳ kinh tế
• 1.7. Hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.7.1. Khái niệm hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển và chu kỳ VTB
• 1.7.2. Tầm quan trọng của hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đối với nền kinh tế quốc dân
• 1.7.3. Lợi thế qui mô và lợi thế cạnh tranh của vận tải hàng hóa bằng đường biển
• 1.7.4. Các nhân tố tác động đến hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.7.5. Một số chỉ tiêu cơ bản phản ánh kết quả hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.7.6. Mối quan hệ giữa chu kỳ kinh tế và hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.7.7. Nguyên nhân hình thành chu kỳ vận tải biển
• 1.7.8. Độ lệch pha giữa chu kỳ kinh tế và chu kỳ vận tải biển
• 1.7.9. Độ dài bước sóng của chu kỳ kinh tế và chu kỳ vận tải biển
• 1.8. Mô hình định lượng ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế và hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.8.1. Lý do lựa chọn mô hình nghiên cứu định lượng cho luận án
• 1.8.2. Lựa chọn mô hình
• 1.8.3. Lựa chọn các biến số
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHU KỲ KINH TẾ VÀ HOẠT ĐỘNG VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN Ở VIỆT NAM
• 2.1. Chu kỳ kinh tế của Việt Nam
• 2.2. Tổng quan nền kinh tế Việt Nam
• 2.3. Phân tích chu kỳ kinh tế của Việt Nam và các nhân tố ảnh hưởng
• 2.4. Thực trạng hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển ở Việt Nam
• 2.5. Đặc điểm hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển của Việt Nam qua các thời kỳ
• 2.6. Đánh giá các nhân tố tác động đến hoạt động vận chuyển bằng đường biển ở Việt Nam
• 2.7. Phân tích các chu kỳ vận tải biển của Việt Nam giai đoạn 1986 - 2016
• 3. CHƯƠNG 3: ẢNH HƯỞNG CỦA CHU KỲ KINH TẾ ĐẾN HOẠT ĐỘNG VẬN CHUYỂN HÀNG HOÁ BẰNG ĐƯỜNG BIỂN Ở VIỆT NAM
• 3.1. Xây dựng mô hình xác định ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đến kết quả hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển ở Việt Nam
• 3.2. Mối quan hệ giữa chu kỳ kinh tế và kết quả hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 3.3. Xác định ảnh hưởng của GDP đối với sản lượng vận chuyển, luân chuyển vận tải biển
• 3.4. Phân tích tác động của các nhân tố vĩ mô đối với qui mô GDP
• 3.5. Phân tích tác động của các nhân tố cấu thành GDP đối với các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động vận chuyển đường biển
• 3.6. Ứng dụng kết quả nghiên cứu vào điều hành kinh tế vĩ mô và vi mô
• 3.6.1. Ứng dụng kết quả nghiên cứu vào công tác điều hành vĩ mô
• 3.6.2. Ứng dụng kết quả nghiên cứu trong công tác dự báo, lập kế hoạch và chiến lược kinh doanh tại các doanh nghiệp vận tải biển
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 2
• PHỤ LỤC 3
• PHỤ LỤC 4
• PHỤ LỤC 5
• PHỤ LỤC 6
• PHỤ LỤC 7

I. Chu kỳ kinh tế và mối quan hệ với vận chuyển hàng hóa đường biển

Chu kỳ kinh tế là một khái niệm quan trọng trong kinh tế học, mô tả sự biến động của nền kinh tế qua các giai đoạn tăng trưởng và suy thoái. Tại Việt Nam, chu kỳ kinh tế có ảnh hưởng sâu sắc đến các ngành kinh tế, đặc biệt là vận chuyển hàng hóa đường biển. Sự biến động của GDP và các chỉ số kinh tế vĩ mô khác tác động trực tiếp đến khối lượng hàng hóa được vận chuyển qua các cảng biển. Nghiên cứu này phân tích mối quan hệ giữa chu kỳ kinh tế và hoạt động vận tải biển, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của các giai đoạn suy thoái.

1.1. Khái niệm và các giai đoạn của chu kỳ kinh tế

Chu kỳ kinh tế bao gồm bốn giai đoạn chính: tăng trưởng, đỉnh, suy thoái và đáy. Mỗi giai đoạn có đặc điểm riêng, ảnh hưởng đến các ngành kinh tế khác nhau. Trong ngành vận tải biển, giai đoạn tăng trưởng thường đi kèm với sự gia tăng khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu, trong khi giai đoạn suy thoái dẫn đến giảm sút đáng kể. Việc hiểu rõ các giai đoạn này giúp các nhà quản lý dự báo và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.

1.2. Tác động của chu kỳ kinh tế đến vận tải biển

Chu kỳ kinh tế tác động đến vận tải biển thông qua các yếu tố như GDP, thương mại quốc tế, và xuất nhập khẩu. Khi nền kinh tế tăng trưởng, nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng, dẫn đến sự phát triển của các dịch vụ logistics và cảng biển. Ngược lại, trong giai đoạn suy thoái, khối lượng hàng hóa giảm, ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp vận tải. Nghiên cứu này sử dụng mô hình định lượng để đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến hoạt động vận tải biển tại Việt Nam.

II. Thực trạng vận chuyển hàng hóa đường biển tại Việt Nam

Vận chuyển hàng hóa đường biển là một trong những ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và thương mại quốc tế. Tuy nhiên, ngành này cũng chịu ảnh hưởng lớn từ các biến động của chu kỳ kinh tế. Nghiên cứu này phân tích thực trạng hoạt động vận tải biển tại Việt Nam từ năm 1986 đến 2016, tập trung vào các chỉ tiêu như sản lượng vận chuyển, luân chuyển hàng hóa, và sự phát triển của hạ tầng giao thông.

2.1. Phát triển hạ tầng cảng biển

Cảng biển là yếu tố then chốt trong vận tải biển. Tại Việt Nam, hệ thống cảng biển đã có sự phát triển đáng kể trong những thập kỷ qua, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thương mại quốc tế. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đặt ra nhiều thách thức, bao gồm vấn đề quản lý, cạnh tranh, và ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế. Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả của các cảng biển Việt Nam trong bối cảnh biến động kinh tế toàn cầu.

2.2. Đội tàu biển và năng lực vận tải

Đội tàu biển của Việt Nam đã có sự gia tăng về số lượng và trọng tải, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng lớn. Tuy nhiên, sự cạnh tranh quốc tế và ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp vận tải. Nghiên cứu này phân tích năng lực vận tải của đội tàu biển Việt Nam, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong bối cảnh kinh tế biến động.

III. Ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đến vận chuyển hàng hóa đường biển

Nghiên cứu này sử dụng mô hình định lượng để phân tích ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đến hoạt động vận chuyển hàng hóa đường biển tại Việt Nam. Các yếu tố như GDP, xuất nhập khẩu, và thương mại quốc tế được đưa vào mô hình để đo lường mức độ tác động. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự tồn tại của mối quan hệ chặt chẽ giữa chu kỳ kinh tế và kết quả hoạt động vận tải biển, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực.

3.1. Mô hình định lượng và kết quả nghiên cứu

Mô hình định lượng được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm các biến số như GDP, sản lượng vận chuyển, và luân chuyển hàng hóa. Kết quả cho thấy chu kỳ kinh tế có ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động vận tải biển, đặc biệt trong các giai đoạn suy thoái. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự tác động trễ của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến kết quả hoạt động của ngành.

3.2. Ứng dụng kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong việc hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô và chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải biển. Các nhà quản lý có thể sử dụng mô hình này để dự báo xu hướng vận chuyển hàng hóa, từ đó điều chỉnh kế hoạch sản xuất và đầu tư phù hợp với các biến động của chu kỳ kinh tế.