I. Tổng quan nghiên cứu vai trò của Nhà nước về an sinh xã hội đối với nông dân
Nghiên cứu về vai trò của Nhà nước trong an sinh xã hội (ASXH) đối với nông dân đã được thực hiện ở cả trong và ngoài nước. Các nghiên cứu nước ngoài tập trung vào việc xây dựng pháp luật và thể chế ASXH, đặc biệt là các mô hình theo nguyên tắc Bismarck và Beveridge. Các học giả như Han Juergen Roesner, Ignacio Conde-Ruiz, và Martin Gonzalez-Eiras đã chỉ ra rằng việc tham gia vào hệ thống ASXH giúp giảm thiểu rủi ro trong cuộc sống và đảm bảo sự phát triển bền vững của cộng đồng. Các quốc gia áp dụng mô hình ASXH theo Bismarck có xu hướng giảm bất bình đẳng thu nhập hơn so với mô hình Beveridge.
1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Các nghiên cứu quốc tế tập trung vào việc xây dựng pháp luật và thể chế ASXH. Han Juergen Roesner nhấn mạnh rằng mọi người đều phải đối mặt với các rủi ro trong cuộc sống, từ tự nhiên đến kinh tế và xã hội. Việc tham gia vào hệ thống ASXH là biện pháp tích cực để giảm thiểu những rủi ro này. Ignacio Conde-Ruiz và các cộng sự đã phân tích các mô hình ASXH theo nguyên tắc Bismarck và Beveridge, chỉ ra rằng các quốc gia áp dụng mô hình Bismarck có sự bất bình đẳng thu nhập thấp hơn.
1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước
Ở Việt Nam, các nghiên cứu về ASXH đối với nông dân còn hạn chế. Tuy nhiên, một số công trình đã chỉ ra sự cần thiết của việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách ASXH. Các nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò của Nhà nước trong việc xây dựng và thực thi các chính sách ASXH, đặc biệt là trong bối cảnh nông dân chiếm tỷ lệ lớn trong dân số và đóng góp quan trọng vào nền kinh tế.
II. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để phân tích vai trò của Nhà nước trong ASXH đối với nông dân. Phương pháp định tính tập trung vào việc phân tích các tài liệu, chính sách và thể chế liên quan đến ASXH. Phương pháp định lượng sử dụng các số liệu thống kê từ các cuộc điều tra tại ba tỉnh Bắc Trung Bộ là Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh để đánh giá thực trạng và hiệu quả của các chính sách ASXH.
2.1. Cách tiếp cận
Luận án tiếp cận vấn đề từ góc độ lý luận và thực tiễn, kết hợp giữa phân tích tài liệu và điều tra thực địa. Cách tiếp cận này giúp làm rõ các vấn đề lý thuyết và đánh giá thực trạng vai trò của Nhà nước trong ASXH đối với nông dân.
2.2. Mô hình nghiên cứu
Mô hình nghiên cứu của luận án bao gồm các yếu tố như hệ thống pháp luật, chính sách ASXH, và các nhân tố ảnh hưởng đến vai trò của Nhà nước. Mô hình này giúp phân tích toàn diện các khía cạnh liên quan đến ASXH đối với nông dân.
III. Thực trạng vai trò của Nhà nước về an sinh xã hội đối với nông dân ở Việt Nam
Thực trạng vai trò của Nhà nước trong ASXH đối với nông dân ở Việt Nam cho thấy những thành tựu và hạn chế. Nhà nước đã xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách ASXH, nhưng vẫn còn nhiều bất cập trong việc thực thi và quản lý. Các chính sách ASXH chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của nông dân, đặc biệt là trong bối cảnh thu nhập thấp và khả năng tài chính hạn chế.
3.1. Nhà nước xây dựng và hoàn thiện môi trường luật pháp
Nhà nước đã xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, thể chế chính sách để nông dân tham gia vào ASXH. Tuy nhiên, việc thực thi các chính sách này còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc đảm bảo sự tham gia của nông dân vào hệ thống ASXH theo nguyên tắc đóng - hưởng.
3.2. Nhà nước phối hợp thực hiện chính sách ASXH
Nhà nước đã phối hợp thực hiện các chính sách ASXH với các chính sách kinh tế - xã hội khác. Tuy nhiên, sự phối hợp này chưa thực sự hiệu quả, dẫn đến việc các chính sách ASXH chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của nông dân.
IV. Phương hướng và giải pháp tăng cường vai trò của Nhà nước về an sinh xã hội đối với nông dân
Để tăng cường vai trò của Nhà nước trong ASXH đối với nông dân, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách ASXH. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa các chính sách kinh tế - xã hội và ASXH, nâng cao năng lực quản lý và nhận thức của người dân về lợi ích của việc tham gia ASXH.
4.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách ASXH
Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, chế độ và chính sách ASXH đối với nông dân. Điều này bao gồm việc xây dựng các chính sách phù hợp với đặc thù của nông dân và đảm bảo sự tham gia của họ vào hệ thống ASXH.
4.2. Tăng cường sự phối hợp giữa các chính sách
Cần tăng cường sự phối hợp giữa các chính sách kinh tế - xã hội và ASXH để đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong việc thực hiện các chính sách này. Điều này giúp nâng cao hiệu quả của các chính sách ASXH đối với nông dân.
