Nghiên cứu ứng dụng GPS trong thiết kế sản xuất lâm nghiệp Tuyên Quang

• Tác giả: Nguyễn Ngọc An
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Phú Hùng
• Trường học: Trường Đại Học Lâm Nghiệp
• Chuyên ngành: Kỹ thuật lâm sinh
• Đề tài: Nghiên cứu ứng dụng máy định vị vệ tinh (GPS) để thiết kế sản xuất trong lâm nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sỹ khoa học lâm nghiệp
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• Lời cảm ơn
• Danh mục từ viết tắt
• Danh mục các bảng
• Danh mục các hình
• MỞ ĐẦU
• 1. Chương 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Khái quát về GPS
• 1.1.1. GPS là gì?
• 1.1.2. Độ chính xác của GPS
• 1.1.3. Tín hiê ̣u của GPS
• 1.1.4. Những nguồn gây lỗi đế n tín hiệu GPS
• 1.2. Tình hình nghiên cứu về GPS trên thế giới
• 1.2.1. Hệ thống GLONASS của Nga
• 1.2.2. Hệ thống GPS của Mỹ
• 1.2.3. Một số hệ định vị khác
• 1.2.4. Một số công trình nghiên cứu ứng dụng GPS trong lâm nghiệp
• 1.3. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.3.1. Sư ̣ kế t hơ ̣p giữa GPS, GIS và RS
• 1.4. Giới thiệu về tính năng kỹ thuật của một số máy GPS cầm tay
• 1.4.1. Máy GPS cầm tay do hãng Magellan sản xuất
• 1.4.2. Máy GPS cầm tay do hãng Trimble sản xuất
• 1.4.3. Máy định vị GPS (GPS Promark2)
• 1.4.4. Máy GPS cầm tay do hãng Garmin sản xuất
• 2. Chương 2: MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Phạm vi nghiên cứu
• 2.4. Nội dung nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6. Trang thiết bị phục vụ nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp
• 3. Chương 3: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – KINH TẾ - XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 3.1. Vị trí địa lý
• 3.2. Đất đai, thổ nhưỡng
• 3.2.1. Nhóm đất phù sa
• 3.2.2. Nhóm đất dốc tụ
• 3.2.3. Nhóm đất bạc màu
• 3.2.4. Nhóm đất đỏ vàng
• 3.2.5. Nhóm đất mùn vàng đỏ trên núi cao
• 3.2.6. Đất sông suối, ao hồ
• 3.2.7. Đất núi đá không có rừng cây
• 3.3. Hiện trạng sử dụng đất đai năm 2005
• 3.3.1. Nhóm đất nông nghiệp
• 3.3.2. Nhóm đất phi nông nghiệp
• 3.4. Điều kiện kinh tế – xã hội
• 3.4.1. Điều kiện kinh tế
• 3.4.2. Dân số, lao động, việc làm và mức sống dân cư
• 4. Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả đo thử nghiệm các loại máy GPS
• 4.1.1. Thử nghiệm trên loại đất trống đồi núi trọc
• 4.1.2. Thử nghiệm trên loại đất có rừng lá rộng thường xanh phục hồi
• 4.1.3. Thử nghiệm trên lô đất rừng trồng 7 keo + lát trồng năm 1997
• 4.1.4. Thử nghiệm trên lô 25 rừng keo trồng năm 1999
• 4.1.5. Thử nghiệm trên lô 3, rừng trồng hỗn giao keo + lát trồng năm 1995
• 4.1.6. Thử nghiệm trên lô 10a keo + lát trồng năm 1997
• 4.2. Tổng hợp phân tích kết quả
• 4.2.1. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô đất trống
• 4.2.2. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô rừng phục hồi
• 4.2.3. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô 25 với loài cây keo trồng năm 1999
• 4.2.4. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô 7 (Keo +Lát trồng năm 1995)
• 4.2.5. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô 3 (trồng hỗn loài Keo +Lát, trồng năm 1995)
• 4.2.6. Tổng hợp kết quả đo đạc trên lô 10a (Keo +Lát trồng năm 1997)
• 4.3. Bảng so sánh số giờ lao đô ̣ng khi sử du ̣ng các thiế t bi ̣
• 4.4. Nhâ ̣n xét đánh giá
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• appendix.1. Kế t luâ ̣n
• appendix.2. Tồn tại
• appendix.3. Khuyế n nghi ̣
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

Tóm tắt

I. Cách mạng GPS trong ngành lâm nghiệp tại Tuyên Quang 2024

Ngành lâm nghiệp tại Tuyên Quang đang chứng kiến một bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ vào ứng dụng GPS. Công nghệ định vị vệ tinh đã và đang thay thế các phương pháp đo đạc truyền thống, vốn tồn tại nhiều hạn chế về độ chính xác và hiệu suất. Trước đây, các công cụ như địa bàn ba chân hay bàn đạc đơn giản thường cho kết quả có sai số lớn, quy trình thực hiện phức tạp và tốn nhiều nhân lực. Quan trọng hơn, dữ liệu thu thập không được liên kết với hệ tọa độ quốc gia VN2000, gây khó khăn trong việc quản lý đồng bộ và phát hiện các trường hợp thiết kế chồng chéo. Sự ra đời của thiết bị GPS cầm tay cho kiểm lâm đã giải quyết triệt để những vấn đề này. Theo nghiên cứu của Nguyễn Ngọc An (2011) thực hiện tại Tuyên Quang, việc ứng dụng GPS không chỉ mang lại độ chính xác cao mà còn tăng năng suất lao động vượt trội. Công nghệ này cho phép xác định vị trí, đo đạc diện tích và vạch định ranh giới các lô rừng một cách nhanh chóng, với dữ liệu được chuẩn hóa theo hệ tọa độ quốc gia. Điều này mở ra một kỷ nguyên mới cho công tác thiết kế sản xuất, từ trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh đến khai thác và bảo vệ rừng, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu quản lý tài nguyên rừng bền vững và hiệu quả tại địa phương.

1.1. Tổng quan về hệ thống định vị toàn cầu GNSS và vai trò

Hệ thống định vị toàn cầu GNSS (Global Navigation Satellite System) là thuật ngữ chung cho các hệ thống vệ tinh định vị, trong đó GPS (Global Positioning System) của Hoa Kỳ là phổ biến nhất. Hệ thống này bao gồm ba thành phần chính: phần không gian (24-32 vệ tinh bay quanh Trái Đất), phần điều khiển (các trạm mặt đất giám sát và vận hành vệ tinh), và phần người dùng (các máy thu GPS). Nguyên lý hoạt động của GPS dựa trên việc máy thu nhận tín hiệu thời gian từ ít nhất bốn vệ tinh để tính toán chính xác vị trí (kinh độ, vĩ độ, cao độ) của nó trên bề mặt Trái Đất. Trong lâm nghiệp, vai trò của GNSS là không thể thiếu, cung cấp nền tảng dữ liệu không gian chính xác cho mọi hoạt động, từ tuần tra bảo vệ rừng đến xây dựng các mô hình quy hoạch lâm nghiệp phức tạp.

1.2. Sức mạnh kết hợp giữa công nghệ GIS và GPS trong lâm nghiệp

Khi công nghệ GIS trong lâm nghiệp (Hệ thống Thông tin Địa lý) được kết hợp với GPS, hiệu quả quản lý được nâng lên một tầm cao mới. GPS đóng vai trò là công cụ thu thập dữ liệu hiện trường chính xác, cung cấp tọa độ các điểm, ranh giới lô rừng, vị trí cây trồng hay các điểm nóng về cháy rừng. Dữ liệu này sau đó được nhập vào hệ thống thông tin địa lý (GIS). Tại đây, chúng được lồng ghép với các lớp bản đồ khác như bản đồ địa hình, bản đồ thổ nhưỡng, bản đồ hiện trạng rừng. GIS cho phép các nhà quản lý phân tích, truy vấn và trực quan hóa thông tin một cách toàn diện. Sự kết hợp này giúp tạo ra các bản đồ số lâm nghiệp Tuyên Quang chi tiết, phục vụ hiệu quả cho việc cập nhật cơ sở dữ liệu rừng và ra quyết định quản lý một cách khoa học.

II. Thách thức quản lý rừng Tuyên Quang với phương pháp cũ

Trước khi công nghệ GPS được áp dụng rộng rãi, công tác quản lý và thiết kế sản xuất lâm nghiệp tại Tuyên Quang đối mặt với nhiều thách thức cố hữu. Việc sử dụng các công cụ đo đạc thủ công như địa bàn ba chân, thước dây và bàn đạc mang lại nhiều hạn chế nghiêm trọng. Độ chính xác của các phương pháp này phụ thuộc lớn vào kỹ năng của người đo và điều kiện địa hình phức tạp, dẫn đến sai số tích lũy lớn, đặc biệt khi đo trên diện tích rộng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định ranh giới lô rừng và tính toán diện tích, gây ra tranh chấp đất đai và thất thoát tài nguyên. Hơn nữa, quá trình thu thập và xử lý dữ liệu thủ công rất tốn thời gian và công sức, làm giảm năng suất lao động và làm chậm tiến độ các dự án trồng và khai thác rừng. Một trong những điểm yếu lớn nhất là dữ liệu không được gắn với một hệ quy chiếu tọa độ thống nhất như VN2000. Điều này khiến việc tích hợp, quản lý và chia sẻ thông tin giữa các đơn vị trở nên rời rạc, không đồng bộ, và đặc biệt khó khăn trong việc xây dựng một cơ sở dữ liệu rừng toàn diện cho tỉnh. Các vấn đề như thiết kế chồng lấn diện tích giữa các dự án là hệ quả tất yếu, gây lãng phí nguồn lực và phức tạp hóa công tác quản lý của Chi cục Kiểm lâm Tuyên Quang.

2.1. Hạn chế của thiết bị đo đạc truyền thống trong lâm nghiệp

Các thiết bị truyền thống như địa bàn ba chân và địa bàn cầm tay có độ chính xác thấp và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như từ trường. Việc đo đạc trong điều kiện tán rừng rậm rạp, địa hình dốc làm tăng sai số. Quy trình đo đòi hỏi nhiều thao tác phức tạp, từ việc xác định hướng, đo góc, đến đo khoảng cách, sau đó phải tính toán và chuyển đổi số liệu một cách thủ công. Quá trình này không chỉ làm giảm hiệu quả công việc mà còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót cao trong ghi chép và tính toán, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của công tác thiết kế sản xuất lâm nghiệp.

2.2. Nhu cầu cấp thiết về chuyển đổi số ngành lâm nghiệp

Những hạn chế của phương pháp cũ đã đặt ra một nhu cầu cấp thiết về chuyển đổi số ngành lâm nghiệp. Ngành cần những công cụ hiện đại có khả năng cung cấp dữ liệu nhanh chóng, chính xác và đồng bộ. Việc xây dựng một hệ thống quản lý dựa trên dữ liệu số không chỉ giúp khắc phục các yếu kém của phương pháp thủ công mà còn mở ra nhiều cơ hội mới trong việc tối ưu hóa quy hoạch, giám sát và bảo vệ tài nguyên. GPS chính là công nghệ nền tảng, là chìa khóa khởi đầu cho quá trình chuyển đổi số này, giúp hiện đại hóa công tác quản lý tài nguyên rừng tại Tuyên Quang.

III. Phương pháp đo đạc diện tích rừng bằng GPS tối ưu nhất

Việc đo đạc diện tích rừng bằng GPS đã được chứng minh là phương pháp hiệu quả vượt trội so với các kỹ thuật truyền thống. Nghiên cứu thực địa tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang đã đưa ra một quy trình tối ưu để đảm bảo độ chính xác cao nhất. Quá trình này bắt đầu bằng việc chuẩn bị thiết bị. Các thiết bị GPS cầm tay cho kiểm lâm như Garmin 60CSx hay Garmin 76CSx cần được cài đặt đúng hệ tọa độ VN2000 và múi chiếu phù hợp với khu vực Tuyên Quang. Đồng thời, kích hoạt chế độ WAAS/EGNOS (Hệ thống tăng cường độ chính xác diện rộng) để hiệu chỉnh sai số tín hiệu do tầng khí quyển. Khi thực địa, người đo sẽ di chuyển dọc theo ranh giới của lô rừng cần đo. Tại mỗi điểm ngoặt hoặc điểm đặc trưng của ranh giới, người dùng sẽ ghi lại một điểm tọa độ (waypoint). Để tăng độ chính xác, tại mỗi điểm cần giữ máy ổn định trong vài giây cho đến khi sai số ước tính trên màn hình ở mức thấp nhất (thường là dưới 3-5 mét). Sau khi đi hết một vòng chu vi, thiết bị sẽ tự động tính toán diện tích và chu vi của lô đất. Dữ liệu này sau đó có thể được kết nối với máy tính và chuyển vào các phần mềm theo dõi diễn biến rừng hoặc GIS để xử lý và tạo bản đồ. Phương pháp này không chỉ nhanh hơn hàng chục lần so với đo bằng địa bàn mà còn cung cấp dữ liệu số hóa, sẵn sàng cho việc cập nhật cơ sở dữ liệu rừng.

3.1. Hướng dẫn cài đặt thiết bị GPS cho hệ tọa độ VN2000

Để dữ liệu GPS có giá trị pháp lý và kỹ thuật tại Việt Nam, việc cài đặt sang hệ tọa độ VN2000 là bắt buộc. Quy trình bao gồm: truy cập vào menu cài đặt (Setup) -> chọn mục Đơn vị/Hệ tọa độ (Units/Position Format). Trong phần Hệ tọa độ (Map Datum), người dùng cần chọn 'User Datum' và nhập các thông số chuyển đổi từ WGS84 (hệ tọa độ mặc định của GPS) sang VN2000 cho khu vực Tuyên Quang. Các thông số này (Delta X, Delta Y, Delta Z, và các tham số Ellipsoid) cần được cung cấp bởi các cơ quan chuyên ngành đo đạc bản đồ. Sau khi cài đặt Datum, chọn định dạng lưới chiếu UTM và nhập đúng múi chiếu kinh tuyến trục cho Tuyên Quang. Việc cài đặt chính xác đảm bảo mọi điểm đo đều khớp với hệ thống bản đồ quốc gia.

3.2. Kỹ thuật giảm thiểu sai số khi đo GPS dưới tán lá rừng

Đo GPS dưới tán lá cây là một thách thức lớn do tín hiệu vệ tinh bị che khuất và phản xạ (lỗi đa đường). Để giảm thiểu sai số, người đo cần áp dụng một số kỹ thuật. Thứ nhất, nên chọn thời điểm đo khi trời quang, không có mưa lớn. Thứ hai, sử dụng các máy thu có độ nhạy cao (như các dòng máy có chip SiRFstar III) và ăng-ten ngoài nếu cần. Thứ ba, tại mỗi điểm đo, cần giữ máy ổn định và chờ cho đến khi thiết bị nhận được tín hiệu từ nhiều vệ tinh nhất có thể (tối thiểu 4-5 vệ tinh). Cuối cùng, có thể thực hiện đo lặp lại nhiều lần tại một điểm và lấy giá trị trung bình để tăng độ chính xác. Kỹ thuật này đặc biệt quan trọng trong công tác xác định ranh giới lô rừng tự nhiên.

IV. Kết quả ứng dụng GPS thực tiễn tại lâm nghiệp Tuyên Quang

Các kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn tại Tuyên Quang đã khẳng định vai trò không thể thay thế của công nghệ GPS trong ngành lâm nghiệp hiện đại. Một nghiên cứu so sánh hiệu suất được tiến hành tại xã Đại Phú, huyện Sơn Dương cho thấy sự khác biệt rõ rệt. Khi đo đạc một lô đất trống, thiết bị GPS cầm tay (ví dụ Garmin 76CSx) chỉ mất khoảng 10-15 phút để hoàn thành, trong khi phương pháp địa bàn ba chân tốn hơn 2 giờ đồng hồ. Về độ chính xác, sai số của GPS sau khi hiệu chỉnh chỉ nằm trong khoảng 3-5 mét, đáp ứng tốt yêu cầu của công tác thiết kế trồng rừng. Trong điều kiện khó khăn hơn như dưới tán rừng phục hồi hoặc rừng trồng keo, GPS vẫn thể hiện ưu thế vượt trội. Mặc dù độ chính xác có giảm nhẹ do tán lá che khuất, nhưng thời gian thực hiện vẫn nhanh hơn gấp nhiều lần và kết quả vẫn đáng tin cậy hơn so với phương pháp thủ công. Nhờ GPS, Chi cục Kiểm lâm Tuyên Quang đã có thể đẩy nhanh tiến độ xây dựng bản đồ số lâm nghiệp Tuyên Quang, giúp việc quản lý, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng trở nên trực quan và chính xác. Công nghệ này còn hỗ trợ đắc lực cho công tác tuần tra bảo vệ rừng và giám sát phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR), cho phép lực lượng kiểm lâm xác định nhanh chóng vị trí điểm cháy và điều phối lực lượng hiệu quả.

4.1. So sánh hiệu quả và độ chính xác GPS và địa bàn ba chân

Theo số liệu từ luận văn của Nguyễn Ngọc An (2011), các thực nghiệm trên nhiều loại trạng thái rừng khác nhau (đất trống, rừng phục hồi, rừng trồng) đều cho thấy GPS vượt trội. Về thời gian, GPS giúp giảm từ 80-90% thời gian lao động so với địa bàn ba chân. Về độ chính xác, khi so sánh với máy GPS chuyên dụng Promark2 làm chuẩn, các dòng máy cầm tay như Garmin 60CSx và 76CSx cho kết quả có độ lệch không đáng kể, hoàn toàn chấp nhận được cho các công tác thiết kế sản xuất. Trong khi đó, kết quả từ địa bàn ba chân có sai số lớn hơn nhiều và không đồng nhất.

4.2. Xây dựng bản đồ số và cập nhật cơ sở dữ liệu rừng

Ứng dụng GPS là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc xây dựng bản đồ số lâm nghiệp Tuyên Quang. Dữ liệu tọa độ ranh giới các lô rừng, đường sá, sông suối được thu thập bằng GPS và đưa vào môi trường GIS. Từ đó, các lớp bản đồ chuyên đề được thành lập, thể hiện rõ hiện trạng sử dụng đất, loại rừng, trữ lượng. Việc này giúp công tác cập nhật cơ sở dữ liệu rừng diễn ra thường xuyên và chính xác hơn, thay vì phải dựa vào các bản đồ giấy cũ kỹ và các phương pháp ước lượng thiếu khoa học. Một cơ sở dữ liệu mạnh là nền tảng cho mọi quyết định quy hoạch và quản lý bền vững.

V. Bí quyết lựa chọn thiết bị GPS cầm tay cho kiểm lâm phù hợp

Việc lựa chọn đúng thiết bị GPS cầm tay cho kiểm lâm là yếu tố quyết định đến sự thành công của việc áp dụng công nghệ này. Thị trường hiện có nhiều loại máy với tính năng và giá cả khác nhau, gây khó khăn cho các đơn vị. Dựa trên các nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn tại Tuyên Quang, một số tiêu chí quan trọng cần được xem xét. Đầu tiên là độ nhạy của bộ thu tín hiệu. Các thiết bị sử dụng chip có độ nhạy cao (ví dụ: SiRFstar III hoặc tương đương) sẽ có khả năng bắt tín hiệu tốt hơn dưới tán cây rậm rạp, một điều kiện làm việc thường xuyên của lực lượng kiểm lâm. Thứ hai là khả năng hỗ trợ các hệ thống hiệu chỉnh như WAAS/EGNOS, giúp tăng độ chính xác lên dưới 3 mét. Thứ ba, thiết bị cần cho phép người dùng tùy chỉnh hệ tọa độ (User Datum), đây là tính năng bắt buộc để có thể cài đặt hệ VN2000. Các dòng máy như Garmin GPSMAP 60CSx, 76CSx hay các thế hệ mới hơn như GPSMAP 64, 65 series đều đáp ứng tốt các yêu cầu này. Ngoài ra, các yếu tố như độ bền, khả năng chống nước, thời lượng pin và giao diện thân thiện cũng cần được cân nhắc để phù hợp với điều kiện làm việc khắc nghiệt tại hiện trường, đảm bảo hiệu quả cho công tác tuần tra bảo vệ rừng và đo đạc.

5.1. Đánh giá các dòng máy GPS phổ biến Garmin Trimble

Các dòng máy của Garmin (như GPSMAP series) rất phổ biến trong ngành lâm nghiệp Việt Nam nhờ sự cân bằng giữa giá thành, độ bền và tính năng. Chúng dễ sử dụng, hỗ trợ tốt việc cài đặt hệ VN2000 và có độ chính xác đủ cho hầu hết các công việc thiết kế sản xuất. Trong khi đó, các thiết bị của Trimble (như GeoExplorer series) thường có độ chính xác cao hơn, tích hợp sâu với công nghệ GIS trong lâm nghiệp và hỗ trợ xử lý sau để đạt độ chính xác đến centimet. Tuy nhiên, giá thành của các thiết bị Trimble cao hơn đáng kể và quy trình sử dụng phức tạp hơn, phù hợp hơn cho các công tác nghiên cứu chuyên sâu hoặc đo đạc cần độ chính xác cực cao.

5.2. Các phần mềm theo dõi diễn biến rừng hỗ trợ GPS

Để phát huy tối đa sức mạnh của GPS, cần có các phần mềm theo dõi diễn biến rừng tương thích. Các phần mềm phổ biến như MapInfo, ArcGIS cho phép nhập trực tiếp dữ liệu (tracks, waypoints) từ thiết bị GPS. Trên nền phần mềm, người dùng có thể biên tập, xử lý dữ liệu, chồng ghép với ảnh vệ tinh và các lớp bản đồ khác để phân tích sự thay đổi của lớp phủ rừng theo thời gian. Một số phần mềm còn được phát triển thành ứng dụng di động, cho phép lực lượng kiểm lâm vừa thu thập dữ liệu GPS, vừa nhập thông tin thuộc tính ngay tại thực địa, giúp quá trình cập nhật cơ sở dữ liệu rừng trở nên liền mạch và hiệu quả.

VI. Tương lai chuyển đổi số ngành lâm nghiệp Tuyên Quang với GPS

Công nghệ GPS không chỉ là một công cụ đo đạc, mà còn là nền tảng cho tương lai chuyển đổi số ngành lâm nghiệp tại Tuyên Quang. Việc số hóa toàn bộ dữ liệu ranh giới, hiện trạng rừng sẽ tạo ra một "bản sao số" của tài nguyên rừng tỉnh nhà. Dựa trên nền tảng này, các công nghệ tiên tiến khác có thể được tích hợp để nâng cao hiệu quả quản lý. Một trong những ứng dụng tiềm năng nhất là xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc gỗ. Mỗi lô rừng khai thác có thể được gắn với một mã định danh và tọa độ GPS chính xác. Dữ liệu này đi theo chuỗi cung ứng, giúp người tiêu dùng và cơ quan quản lý có thể xác minh được nguồn gốc hợp pháp của sản phẩm gỗ, góp phần chống khai thác trái phép và thúc đẩy thương mại lâm sản bền vững. Hơn nữa, dữ liệu GPS kết hợp với ảnh viễn thám và trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tạo ra các hệ thống cảnh báo sớm về cháy rừng, phát hiện sớm các hoạt động phá rừng hoặc thay đổi sử dụng đất bất thường. Điều này giúp Chi cục Kiểm lâm Tuyên Quang chuyển từ thế bị động sang chủ động trong công tác bảo vệ rừng. Tương lai của ngành lâm nghiệp Tuyên Quang gắn liền với việc khai thác hiệu quả dữ liệu không gian, và GPS chính là chìa khóa mở ra cánh cửa tương lai đó.

6.1. Ứng dụng GPS và công nghệ Blockchain để truy xuất nguồn gốc gỗ

Sự kết hợp giữa GPS và công nghệ Blockchain mở ra một giải pháp minh bạch và an toàn cho việc truy xuất nguồn gốc gỗ. Khi một cây gỗ được khai thác, thông tin về vị trí (tọa độ GPS), thời gian, và các đặc điểm khác sẽ được ghi lại trên một chuỗi khối (blockchain). Dữ liệu này không thể bị thay đổi hay giả mạo. Khi gỗ được vận chuyển, chế biến, mỗi bước trong chuỗi cung ứng đều được cập nhật vào blockchain. Người tiêu dùng cuối cùng chỉ cần quét một mã QR là có thể truy ngược lại toàn bộ lịch sử của sản phẩm, từ tọa độ GPS của gốc cây trong khu rừng ở Tuyên Quang.

6.2. Giám sát phòng cháy chữa cháy rừng PCCCR thời gian thực

Trong tương lai, hệ thống giám sát phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) sẽ được nâng cấp lên thời gian thực. Các chòi canh, các thiết bị bay không người lái (drone) và cả lực lượng tuần tra đều được trang bị GPS. Mọi thông tin về vị trí, hướng gió, điểm phát lửa sẽ được truyền về trung tâm chỉ huy ngay lập tức và hiển thị trên một bản đồ số lâm nghiệp trực tuyến. Điều này cho phép người chỉ huy có cái nhìn toàn cảnh về đám cháy, đưa ra quyết định điều động lực lượng và phương tiện một cách nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra.