## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin (CNTT), việc ứng dụng CNTT trong giáo dục trở thành một xu hướng tất yếu nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, các trường trung học phổ thông (THPT) đang đối mặt với thách thức phát triển năng lực tự học (NLTH) cho học sinh trong điều kiện ứng dụng CNTT còn nhiều hạn chế. Theo khảo sát năm học 2018-2019, đa số học sinh tại các trường THPT trên địa bàn chưa phát huy được năng lực tự học do công tác quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học chưa hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học tại các trường THPT huyện Hoài Nhơn, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp để phát triển NLTH cho học sinh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 7 trường THPT công lập trên địa bàn huyện trong năm học 2018-2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phát triển năng lực tự học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục, quản lý hoạt động dạy học và lý luận về năng lực tự học. Quản lý giáo dục được hiểu là quá trình tác động có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm tối ưu hóa hoạt động dạy học và giáo dục. Lý thuyết quản lý ứng dụng CNTT nhấn mạnh vai trò của việc phối hợp nguồn lực nhân lực, tài lực, vật lực để đảm bảo điều kiện ứng dụng CNTT hiệu quả. Về năng lực tự học, nghiên cứu áp dụng mô hình năng lực tự học gồm các nhóm năng lực: nhận biết và phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề, xác định kết luận đúng, vận dụng kiến thức vào thực tiễn và tự đánh giá. Ngoài ra, mô hình dạy học theo định hướng phát triển năng lực được sử dụng làm cơ sở để xây dựng các biện pháp quản lý ứng dụng CNTT nhằm phát triển NLTH cho học sinh.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát bằng phiếu hỏi với cỡ mẫu khoảng 300 giáo viên và cán bộ quản lý tại 7 trường THPT huyện Hoài Nhơn. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Ngoài ra, phương pháp phỏng vấn sâu với hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn được áp dụng để thu thập thông tin định tính. Phương pháp quan sát được sử dụng để ghi nhận thực trạng ứng dụng CNTT trong các tiết dạy. Dữ liệu được xử lý bằng các phép toán thống kê như trung bình, tỷ lệ phần trăm và kiểm định thống kê nhằm đánh giá thực trạng và mối tương quan giữa các yếu tố. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Nhận thức về tầm quan trọng của ứng dụng CNTT:** Khoảng 85% cán bộ quản lý và 78% giáo viên tại các trường THPT huyện Hoài Nhơn nhận thức rõ vai trò của CNTT trong phát triển NLTH cho học sinh. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% giáo viên thường xuyên sử dụng CNTT trong giảng dạy.

2. **Trình độ tin học của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý:** 70% cán bộ quản lý và 65% giáo viên đạt chuẩn kỹ năng CNTT theo quy định, nhưng chỉ 45% giáo viên có khả năng tự xây dựng bài giảng điện tử tích hợp đa phương tiện.

3. **Thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học:** Chỉ khoảng 50% tiết học có ứng dụng CNTT theo hướng phát triển NLTH, chủ yếu là trình chiếu PowerPoint, còn thiếu các phần mềm mô phỏng, thí nghiệm ảo và các công cụ tương tác cao.

4. **Cơ sở vật chất và hạ tầng CNTT:** 80% trường đã được nối cáp quang Internet, nhưng chỉ 55% phòng học có đủ thiết bị CNTT phục vụ dạy học. Việc bảo trì và nâng cấp thiết bị còn hạn chế.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng trên là do hạn chế về nguồn lực đầu tư, trình độ CNTT của giáo viên chưa đồng đều và thiếu các biện pháp quản lý hiệu quả. So với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, mức độ ứng dụng CNTT tại huyện Hoài Nhơn còn thấp hơn mức trung bình của các tỉnh thành phát triển. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ứng dụng CNTT theo từng trường và bảng so sánh trình độ CNTT của giáo viên. Kết quả cho thấy cần có sự đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, nâng cao năng lực CNTT cho giáo viên và xây dựng các chính sách quản lý phù hợp để thúc đẩy ứng dụng CNTT phát triển NLTH cho học sinh.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Nâng cao nhận thức và đào tạo chuyên sâu:** Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao kỹ năng ứng dụng CNTT cho giáo viên và cán bộ quản lý, nhằm đạt tỷ lệ 90% giáo viên sử dụng thành thạo CNTT trong giảng dạy trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Sở GD&ĐT phối hợp với các trường.

2. **Xây dựng kế hoạch ứng dụng CNTT bài bản:** Các trường cần xây dựng kế hoạch chi tiết về ứng dụng CNTT trong dạy học theo hướng phát triển NLTH, định kỳ đánh giá và điều chỉnh hàng năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường.

3. **Đầu tư cơ sở vật chất và hạ tầng CNTT:** Huy động nguồn lực xã hội hóa để trang bị đầy đủ thiết bị CNTT, đảm bảo 100% phòng học có thiết bị phục vụ dạy học trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Sở GD&ĐT và các trường.

4. **Tổ chức hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm:** Thường xuyên tổ chức hội thảo, hội giảng về ứng dụng CNTT theo hướng phát triển NLTH để giáo viên trao đổi, học hỏi và nâng cao hiệu quả giảng dạy. Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện và các trường.

5. **Kiểm tra, đánh giá và khen thưởng:** Xây dựng hệ thống kiểm tra, đánh giá việc ứng dụng CNTT trong dạy học, kết hợp khen thưởng các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc nhằm tạo động lực phát triển. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lý giáo dục:** Giúp hiểu rõ cơ sở lý luận và thực trạng quản lý ứng dụng CNTT, từ đó xây dựng chính sách và kế hoạch phù hợp.

2. **Giáo viên THPT:** Nắm bắt các phương pháp ứng dụng CNTT hiệu quả trong dạy học, phát triển năng lực tự học cho học sinh.

3. **Nhà nghiên cứu giáo dục:** Cung cấp dữ liệu thực tiễn và cơ sở lý luận để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng CNTT trong giáo dục.

4. **Các cơ quan quản lý nhà nước:** Hỗ trợ xây dựng các chương trình, đề án phát triển CNTT trong giáo dục phổ thông, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao cần phát triển năng lực tự học cho học sinh?**  
Năng lực tự học giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại.

2. **Ứng dụng CNTT có vai trò gì trong phát triển năng lực tự học?**  
CNTT cung cấp công cụ, tài nguyên học tập đa dạng, tạo môi trường học tập tương tác, giúp học sinh tự học hiệu quả hơn.

3. **Những khó khăn chính trong quản lý ứng dụng CNTT tại các trường THPT là gì?**  
Bao gồm hạn chế về cơ sở vật chất, trình độ CNTT của giáo viên chưa đồng đều, thiếu kế hoạch và chính sách quản lý hiệu quả.

4. **Làm thế nào để nâng cao kỹ năng CNTT cho giáo viên?**  
Thông qua các khóa đào tạo chuyên sâu, tập huấn thường xuyên và tạo điều kiện thực hành ứng dụng CNTT trong giảng dạy.

5. **Các biện pháp quản lý nào được đề xuất để thúc đẩy ứng dụng CNTT?**  
Bao gồm nâng cao nhận thức, xây dựng kế hoạch bài bản, đầu tư cơ sở vật chất, tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và kiểm tra đánh giá thường xuyên.

## Kết luận

- Nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và khảo sát thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học tại các trường THPT huyện Hoài Nhơn, Bình Định.  
- Phát hiện nhiều hạn chế về nhận thức, kỹ năng CNTT của giáo viên và cơ sở vật chất phục vụ dạy học.  
- Đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT phát triển năng lực tự học cho học sinh.  
- Kế hoạch thực hiện các biện pháp trong vòng 2-3 năm với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý và nhà trường.  
- Kêu gọi các bên liên quan tích cực triển khai để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.