I. Khái quát chung về tội làm nhục người khác
Tội làm nhục người khác là một trong những tội phạm xâm phạm danh dự, nhân phẩm của con người, được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015. Khái niệm này không chỉ đơn thuần là hành vi xúc phạm mà còn bao hàm những yếu tố về tâm lý, xã hội và pháp lý. Đặc điểm của tội này là tính chất chủ quan của người phạm tội, thường xuất phát từ sự thù ghét, ghen ghét hoặc xung đột cá nhân. Lịch sử lập pháp Việt Nam đã ghi nhận sự phát triển của quy định về tội làm nhục người khác qua các giai đoạn từ năm 1945 đến nay, cho thấy sự nhận thức ngày càng cao của Nhà nước về tầm quan trọng của việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của công dân. Điều này không chỉ thể hiện trong các văn bản pháp luật mà còn trong thực tiễn xét xử. Việc nghiên cứu tội làm nhục người khác không chỉ có giá trị lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao, giúp nâng cao nhận thức của xã hội về quyền con người và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ danh dự của người khác.
II. Tội làm nhục người khác theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015
Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định rõ ràng về dấu hiệu định tội của tội làm nhục người khác. Theo đó, hành vi làm nhục được hiểu là những hành vi gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm của người khác thông qua lời nói, hành động hoặc các hình thức khác. Các yếu tố cấu thành tội phạm bao gồm mặt khách quan, mặt chủ quan và khách thể của tội phạm. Mặt khách quan thể hiện qua hành vi cụ thể gây ra sự xúc phạm, còn mặt chủ quan phản ánh ý thức của người phạm tội khi thực hiện hành vi đó. Đặc biệt, các quy định về hình phạt đối với tội làm nhục người khác cũng được quy định cụ thể, nhằm đảm bảo tính răn đe và giáo dục. Việc phân biệt tội làm nhục người khác với các tội phạm khác như tội vu khống hay tội hành hạ người khác là rất cần thiết, giúp xác định đúng bản chất của hành vi và mức độ xử lý phù hợp.
III. Thực tiễn áp dụng và một số biện pháp bảo đảm thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội làm nhục người khác
Thực tiễn áp dụng Bộ luật Hình sự 2015 cho thấy nhiều vướng mắc trong việc xác định hành vi làm nhục. Một số trường hợp xét xử chưa rõ ràng, dẫn đến sự khác biệt trong cách hiểu và áp dụng pháp luật. Để khắc phục tình trạng này, cần có các biện pháp bảo đảm thi hành hiệu quả hơn, như nâng cao nhận thức của cán bộ thực thi pháp luật, cải thiện quy trình điều tra và xét xử. Việc xây dựng các văn bản hướng dẫn cụ thể về dấu hiệu nhận biết tội làm nhục cũng cần được thực hiện để thống nhất trong áp dụng. Đặc biệt, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân về quyền và nghĩa vụ của họ trong việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của chính mình và người khác. Những biện pháp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tôn trọng quyền con người.