Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi đại dịch Covid-19 giai đoạn 2020-2022, hoạt động huy động vốn tại các ngân hàng thương mại, đặc biệt là ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) chi nhánh huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, trở thành một vấn đề cấp thiết. Theo báo cáo kinh doanh, nguồn vốn huy động của chi nhánh đạt 1.164,56 tỷ đồng năm 2021, tăng 15,94% so với năm 2020, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng năm 2022 chỉ đạt 6,19%, thấp hơn nhiều so với năm trước. Điều này đặt ra thách thức trong việc duy trì và phát triển nguồn vốn huy động, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng thương mại khác.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng công tác huy động vốn tại Agribank Đức Trọng trong giai đoạn 2020-2022, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền tiết kiệm của khách hàng cá nhân, đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này và đề xuất các giải pháp nhằm tăng trưởng nguồn vốn huy động trong tương lai. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động huy động vốn từ tiền gửi tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại chi nhánh, với dữ liệu sơ cấp thu thập từ khảo sát 331 khách hàng trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2023.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin thực tiễn về hoạt động huy động vốn tại một chi nhánh ngân hàng nông thôn, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn, đồng thời hỗ trợ lãnh đạo chi nhánh xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, đáp ứng nhu cầu vốn cho các chủ thể trong nền kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai nhóm lý thuyết chính. Thứ nhất là lý thuyết về hoạt động vốn tại ngân hàng thương mại, trong đó vốn huy động từ tiền gửi tiết kiệm được xem là nguồn vốn chủ yếu, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn kinh doanh của ngân hàng. Các nguyên tắc huy động vốn bao gồm tuân thủ quy định pháp luật, cân đối nguồn vốn và đa dạng hóa sản phẩm nhằm giảm thiểu rủi ro và đáp ứng nhu cầu khách hàng.

Thứ hai là lý thuyết về hành vi quyết định lựa chọn sử dụng sản phẩm và dịch vụ của khách hàng. Mô hình hộp đen tiêu dùng của Kotler (2001) mô tả quá trình khách hàng thu thập thông tin, đánh giá và ra quyết định sử dụng dịch vụ. Mô hình quyết định tiêu dùng của Sproles và Kendall (1986) nhấn mạnh các yếu tố thúc đẩy như thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ, giá cả, thói quen và ảnh hưởng của người khác. Ngoài ra, hành vi quyết định gửi tiền tiết kiệm được xem là một quá trình từ nhận biết nhu cầu, thu thập thông tin, giao dịch, trải nghiệm đến quyết định tiếp tục sử dụng dịch vụ.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Thương hiệu ngân hàng: Niềm tin và uy tín của ngân hàng trong mắt khách hàng.
  • Sản phẩm tiền gửi: Đa dạng hình thức và lãi suất hấp dẫn.
  • Dịch vụ khách hàng: Chất lượng tư vấn, thủ tục và chăm sóc hậu mãi.
  • Mạng lưới giao dịch và cơ sở vật chất: Vị trí thuận tiện, trang thiết bị hiện đại.
  • Đội ngũ nhân viên: Trình độ chuyên môn, thái độ phục vụ.
  • Kỹ thuật và công nghệ: Ứng dụng công nghệ hiện đại trong giao dịch.
  • Thói quen tiết kiệm và ảnh hưởng của người khác: Tâm lý, thói quen và sự tác động từ môi trường xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo kinh doanh của Agribank Đức Trọng giai đoạn 2020-2022, sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích tốc độ tăng trưởng và cơ cấu nguồn vốn. Dữ liệu sơ cấp gồm khảo sát 331 khách hàng cá nhân gửi tiền tiết kiệm tại chi nhánh trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2023.

Phân tích dữ liệu sơ cấp sử dụng các kỹ thuật kinh tế lượng: kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến quan sát, và phân tích hồi quy bội tuyến tính nhằm đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định gửi tiền của khách hàng. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm khách hàng cá nhân tại chi nhánh.

Timeline nghiên cứu bao gồm:

  • Thu thập dữ liệu thứ cấp: Quý 1-2 năm 2023
  • Khảo sát khách hàng và thu thập dữ liệu sơ cấp: Tháng 8-10 năm 2023
  • Phân tích dữ liệu và viết báo cáo: Tháng 11-12 năm 2023
  • Hoàn thiện luận văn và bảo vệ: Quý 1 năm 2024

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tốc độ tăng trưởng huy động vốn giảm sút: Nguồn vốn huy động tại Agribank Đức Trọng tăng 15,94% năm 2021 nhưng chỉ tăng 6,19% năm 2022, cho thấy sự chững lại trong tăng trưởng vốn huy động.
  2. Ảnh hưởng tích cực của thương hiệu ngân hàng: Kết quả hồi quy cho thấy thương hiệu ngân hàng có hệ số ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến quyết định gửi tiền của khách hàng, với mức độ ảnh hưởng chiếm khoảng 25% trong mô hình.
  3. Sản phẩm tiền gửi và dịch vụ khách hàng là yếu tố quan trọng: Sự đa dạng sản phẩm và chất lượng dịch vụ khách hàng ảnh hưởng tích cực đến quyết định gửi tiền, chiếm tỷ trọng lần lượt khoảng 20% và 18%.
  4. Mạng lưới giao dịch, đội ngũ nhân viên và công nghệ hỗ trợ: Các yếu tố này cũng có ảnh hưởng tích cực, với mức độ ảnh hưởng từ 10-15%, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng và tạo thuận lợi trong giao dịch.
  5. Thói quen tiết kiệm và ảnh hưởng của người khác: Yếu tố này chiếm khoảng 12% mức độ ảnh hưởng, phản ánh vai trò của tâm lý và môi trường xã hội trong quyết định gửi tiền.

Thảo luận kết quả

Sự giảm tốc độ tăng trưởng huy động vốn năm 2022 có thể do tác động của lãi suất huy động giảm và cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng thương mại khác, cũng như sự thay đổi thói quen tiết kiệm của khách hàng. Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam và quốc tế, khẳng định vai trò quan trọng của thương hiệu và chất lượng sản phẩm dịch vụ trong việc thu hút khách hàng gửi tiền.

Việc mạng lưới giao dịch và công nghệ được đánh giá cao cho thấy xu hướng chuyển đổi số và hiện đại hóa ngân hàng đang góp phần nâng cao hiệu quả huy động vốn. Thói quen tiết kiệm và ảnh hưởng xã hội cũng là yếu tố không thể bỏ qua, đặc biệt trong bối cảnh chi nhánh hoạt động tại địa bàn nông thôn với đặc thù khách hàng là nông dân, công nhân và thương nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ảnh hưởng của từng yếu tố đến quyết định gửi tiền, cùng bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa thống kê, giúp minh chứng rõ ràng cho các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường xây dựng và quảng bá thương hiệu: Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, nâng cao uy tín và hình ảnh ngân hàng trên địa bàn huyện Đức Trọng trong vòng 12 tháng tới, do phòng marketing và ban lãnh đạo chi nhánh chủ trì.
  2. Đa dạng hóa sản phẩm tiền gửi tiết kiệm: Phát triển các sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu và thói quen của khách hàng địa phương, như tiền gửi linh hoạt, tiền gửi có ưu đãi đặc biệt, trong 6-12 tháng, do phòng sản phẩm và dịch vụ thực hiện.
  3. Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng: Tổ chức đào tạo nâng cao kỹ năng tư vấn, chăm sóc khách hàng cho đội ngũ nhân viên, cải tiến quy trình giao dịch nhanh gọn, trong 6 tháng, do phòng nhân sự và dịch vụ khách hàng đảm nhiệm.
  4. Mở rộng mạng lưới giao dịch và ứng dụng công nghệ: Tăng cường điểm giao dịch, nâng cấp cơ sở vật chất, đồng thời phát triển các kênh giao dịch điện tử như mobile banking, internet banking trong 12-18 tháng, do phòng công nghệ thông tin và quản lý mạng lưới phối hợp thực hiện.
  5. Khuyến khích thói quen tiết kiệm và tận dụng ảnh hưởng xã hội: Triển khai các chương trình khuyến mãi, ưu đãi dành cho khách hàng gửi tiền lần đầu và khách hàng giới thiệu người thân, trong 6 tháng, do phòng marketing và chăm sóc khách hàng thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý ngân hàng Agribank Đức Trọng: Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong công tác huy động vốn, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.
  2. Nhân viên phòng kinh doanh và dịch vụ khách hàng: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền của khách hàng để nâng cao hiệu quả tư vấn và chăm sóc.
  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực nghiệm trong lĩnh vực huy động vốn ngân hàng.
  4. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý ngân hàng: Đánh giá thực trạng và đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển nguồn vốn huy động tại các ngân hàng thương mại, đặc biệt ở khu vực nông thôn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao huy động vốn từ tiền gửi tiết kiệm lại quan trọng đối với ngân hàng?
    Tiền gửi tiết kiệm là nguồn vốn chủ yếu, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn kinh doanh của ngân hàng, giúp ngân hàng có nguồn vốn ổn định để cho vay và phát triển dịch vụ. Ví dụ, tại Agribank Đức Trọng, tiền gửi tiết kiệm chiếm phần lớn trong tổng nguồn vốn huy động.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định gửi tiền của khách hàng?
    Thương hiệu ngân hàng được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, bởi nó tạo niềm tin và sự an toàn cho khách hàng khi gửi tiền. Nghiên cứu cho thấy thương hiệu chiếm khoảng 25% mức độ ảnh hưởng trong mô hình.

  3. Làm thế nào để ngân hàng tăng cường hiệu quả huy động vốn trong bối cảnh cạnh tranh?
    Ngân hàng cần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng mạng lưới giao dịch và ứng dụng công nghệ hiện đại để tạo thuận lợi và thu hút khách hàng. Ví dụ, phát triển kênh mobile banking giúp khách hàng giao dịch nhanh chóng, tiện lợi.

  4. Thói quen tiết kiệm của khách hàng ảnh hưởng như thế nào đến huy động vốn?
    Thói quen tiết kiệm quyết định lượng tiền nhàn rỗi mà khách hàng sẵn sàng gửi vào ngân hàng. Ảnh hưởng của người thân, bạn bè cũng tác động đến quyết định này, đặc biệt tại các khu vực nông thôn như huyện Đức Trọng.

  5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng?
    Luận văn sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến và phân tích hồi quy bội tuyến tính để đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định gửi tiền, dựa trên dữ liệu khảo sát 331 khách hàng.

Kết luận

  • Hoạt động huy động vốn tại Agribank Đức Trọng giai đoạn 2020-2022 có sự tăng trưởng nhưng tốc độ giảm sút năm 2022, đặt ra thách thức cho chi nhánh.
  • Thương hiệu ngân hàng, sản phẩm tiền gửi, dịch vụ khách hàng, mạng lưới giao dịch, đội ngũ nhân viên, công nghệ và thói quen tiết kiệm là các yếu tố ảnh hưởng tích cực đến quyết định gửi tiền của khách hàng.
  • Nghiên cứu đã xây dựng mô hình phân tích phù hợp với bối cảnh chi nhánh, sử dụng dữ liệu sơ cấp và thứ cấp để đánh giá thực trạng và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn, bao gồm tăng cường thương hiệu, đa dạng sản phẩm, nâng cao dịch vụ, mở rộng mạng lưới và ứng dụng công nghệ.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả trong vòng 12-18 tháng, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các chi nhánh khác để so sánh và hoàn thiện chiến lược.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Agribank Đức Trọng và góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững!