I. Tính cấp thiết của luận án
Trong nền kinh tế hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tại Việt Nam. Theo số liệu, DNNVV chiếm 97,5% tổng số doanh nghiệp, đóng góp khoảng 40% GDP và tạo ra gần 60% việc làm. Tuy nhiên, việc tiếp cận vốn tín dụng từ ngân hàng vẫn gặp nhiều khó khăn. Chỉ có 32,38% DNNVV tiếp cận được nguồn tín dụng, trong khi 35,24% gặp khó khăn và 32,38% không thể tiếp cận. Nguyên nhân chủ yếu bao gồm tính minh bạch tài chính thấp, năng lực điều hành yếu kém, và thủ tục vay vốn phức tạp. Tỉnh Thái Nguyên có khoảng 3200 DNNVV, nhưng 70% không vay được vốn do không đáp ứng tiêu chuẩn của ngân hàng. Mặc dù có sự tăng trưởng trong số lượng DNNVV vay vốn, tỷ lệ này vẫn thấp hơn mức trung bình cả nước. Do đó, việc hoàn thiện hệ thống tín dụng ngân hàng là cần thiết để hỗ trợ DNNVV phát triển bền vững.
II. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung của nghiên cứu là đề xuất các giải pháp tăng cường tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng cho DNNVV. Nghiên cứu sẽ đánh giá thực trạng tiếp cận tín dụng từ góc độ của Chính phủ, ngân hàng và DNNVV. Mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về DNNVV và tín dụng ngân hàng, phân tích thực trạng tiếp cận tín dụng của DNNVV tại Thái Nguyên giai đoạn 2013 - 2018, và nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận vốn. Từ đó, đề xuất giải pháp giúp DNNVV chủ động hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn, mở rộng kinh doanh và phát triển bền vững.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chính là các vấn đề lý luận và thực tiễn về tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV. Phạm vi nghiên cứu bao gồm địa bàn tỉnh Thái Nguyên, với số liệu thu thập từ giai đoạn 2013 - 2018. Nghiên cứu cũng xem xét kinh nghiệm hỗ trợ tín dụng cho DNNVV ở một số quốc gia và ngân hàng thương mại tiêu biểu. Nội dung nghiên cứu tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến tiếp cận vốn tín dụng, bao gồm tác động của chính sách kinh tế vĩ mô và các yếu tố từ phía ngân hàng và DNNVV.
IV. Những đóng góp mới của luận án
Luận án đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV. Nghiên cứu chỉ ra rằng số lượng DNNVV và số vốn vay tại Thái Nguyên có xu hướng tăng, với DNNVV quy mô vừa tiếp cận lượng vốn lớn nhất. Các yếu tố từ phía ngân hàng như quy định về tài sản đảm bảo và thủ tục cho vay có ảnh hưởng lớn đến việc tiếp cận tín dụng. Đồng thời, các yếu tố từ phía DNNVV như phương án sản xuất kinh doanh, tài sản đảm bảo và báo cáo tài chính cũng tác động mạnh mẽ đến khả năng vay vốn. Luận án đã đưa ra hệ thống giải pháp cụ thể cho từng quy mô DNNVV nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng.