Đánh giá tác động của cấu trúc kiểm soát nội bộ đến hiệu quả kiểm soát trong các đơn vị sự nghiệp công lập tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Hoàng Lan
• Người hướng dẫn: TS. Mai Thị Hoàng Minh
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Tác động của cấu trúc kiểm soát nội bộ đến hiệu quả kiểm soát trong đơn vị sự nghiệp công lập tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• Danh mục từ viết tắt
• Danh mục bảng
• Danh mục hình
• Tóm tắt
• Phần mở đầu
• 1. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các nghiên cứu trên thế giới về cấu trúc KSNB, sự hữu hiệu của KSNB ở các đơn vị thuộc KVCP trong KVC
• 1.2. Các nghiên cứu về cấu trúc KSNB ở các đơn vị thuộc KVCP trong KVC
• 1.3. Các nghiên cứu về tác động của KSNB, sự hữu hiệu của KSNB đến các yếu tố khác trong tổ chức
• 1.4. Các nghiên cứu về yếu tố ảnh hưởng đến sự hữu hiệu của KSNB
• 1.5. Các nghiên cứu công bố trong nước về KSNB ở các đơn vị thuộc KVCP trong KVC
• 1.6. Khe hổng nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ
• 2.1. Kiểm soát nội bộ và cấu trúc của kiểm soát nội bộ
• 2.2. Cấu trúc và các thành phần của KSNB theo INTOSAI
• 2.3. Sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ của đơn vị KVC
• 2.4. Tổng quan về ĐVSN công lập
• 2.5. Khái niệm và phân loại ĐVSN công lập
• 2.6. Môi trường hoạt động của các ĐVSN công lập Việt Nam
• 2.7. Mức độ tự chủ tài chính của ĐVSN công lập
• 2.8. Chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội trong ĐVSN công lập tại Việt Nam
• 2.9. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency Thoery)
• 2.10. Lý thuyết bất định của các tổ chức (Contingency theory of Organizations)
• 2.11. Lý thuyết thể chế (Institutional Theory)
• 2.12. Lý thuyết thể chế (Institutional Theory)
• 2.13. Tiếp cận dựa trên năng lực (Competence –Based View)
• 2.14. Mô hình nghiên cứu sơ bộ và các giả thuyết
• 3. CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Nghiên cứu định tính
• 3.3. Giới thiệu khái quát về nội dung nghiên cứu định tính, phạm vi nghiên cứu và cân nhắc về đạo đức
• 3.4. Quy trình thu thập dữ liệu và ghi chép dữ liệu
• 3.5. Quy trình phân tích dữ liệu và lý giải
• 3.6. Xác minh giá trị dữ liệu
• 3.7. Nghiên cứu định lượng
• 3.8. Phân tích sơ bộ độ tin cậy của thang đo từ mẫu nghiên cứu
• 3.9. Phân tích sơ bộ độ giá trị của thang đo – phân tích nhân tố EFA từ mẫu nghiên cứu sơ bộ
• 3.10. Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu bằng phân tích mô hình SEM, SEM có biến điều tiết bằng kỹ thuật multiple groups
• 3.11. Mẫu nghiên cứu và kỹ thuật xử lý dữ liệu
• 3.12. Mẫu nghiên cứu
• 3.13. Kỹ thuật xử lý dữ liệu
• 3.14. Thang đo các khái niệm trong mô hình nghiên cứu
• 3.15. Thang đo cấu trúc của hệ thống kiểm soát nội bộ
• 3.16. Thang đo sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ
• 3.17. Nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu nghiên cứu
• 3.18. Nguồn dữ liệu nghiên cứu
• 3.19. Phương pháp thu thập dữ liệu nghiên cứu
• 3.20. Nghiên cứu sơ bộ và đánh giá thang đo
• 3.21. Mô tả chương trình nghiên cứu sơ bộ
• 3.22. Mẫu điều tra
• 3.23. Kết quả thống kê mô tả mẫu nghiên cứu sơ bộ
• 3.24. Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng Cronbach alpha
• 3.25. Đánh giá giá trị thang đo – phân tích nhân tố EFA
• 3.26. Kết luận về nghiên cứu sơ bộ
• 4. CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả nghiên cứu định tính
• 4.2. Dữ liệu thu thập được và nội dung ghi chép tóm tắt
• 4.3. Phân tích dữ liệu và lý giải
• 4.4. Xác minh giá trị dữ liệu
• 4.5. Thang đo mức độ tự chủ về tài chính của các ĐVSNcông lập
• 4.6. Thang đo chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị, chính trị xã hội trong ĐVSN công lập
• 4.7. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.8. Mẫu nghiên cứu
• 4.9. Phân tích cấu trúc KSNB của các ĐVSN công lập Việt Nam
• 4.10. Phân tích nhân tố khẳng định CFA thang đo các khái niệm trong mô hình nghiên cứu cấu trúc KSNB tác động đến sự hữu hiệu của KSNB
• 4.11. Phân tích cấu trúc KSNB tác động đến sự hữu hiệu của KSNB bằng mô hình cấu trúc SEM – kiểm định giả thuyết
• 4.12. Phân tích mô hình SEM – các đặc tính tổ chức có ảnh hưởng đến tác động của cấu trúc KSNB đến sự hữu hiệu KSNB – kiểm định giả thuyết
• 4.13. Tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết
• 5. CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Kết luận nghiên cứu
• 5.2. Tác động của các thành phần đến cấu trúc KSNB
• 5.3. Tác động của cấu trúc KSNB đến sự hữu hiệu của KSNB ở các ĐVSN công lập tại Việt Nam
• 5.4. Mức độ tự chủ tài chính có ảnh hưởng đến mối quan hệ tác động của cấu trúc kiểm soát nội bộ đến sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ ở các ĐVSN công lập tại Việt Nam
• 5.5. Hàm ý chính sách
• 5.6. Về mặt thực tiễn
• 5.7. Về mặt lý thuyết
• 5.8. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo
• Phần Kết luận
• Danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả đã công bố
• Tài liệu tham khảo
• Phần phụ lục
• Phụ lục 1. Nghiên cứu định tính khám phá yếu tố thuộc đặc tính của tổ chức tác động đến mối quan hệ giữa cấu trúc KSNB và sự hữu hiệu của KSNB trong các ĐVSN công lập
• Phụ lục 2. Danh sách chuyên gia khảo sát trong nghiên cứu định tính
• Phụ lục 3. Phiếu khảo sát
• Phụ lục 4. Danh sách các ĐVSN công lập khảo sát
• Phụ lục 5. Kết quả phân tích CFA cấu trúc KSNB
• Phụ lục 6. Kết quả phân tích biến tiềm ẩn cấu trúc KSNB
• Phụ lục 7. Kết quả phân tích CFA mô hình tới hạn
• Phụ lục 8. Kết quả phân tích SEM: cấu trúc KSNB tác động đến sự hữu hiệu của KSNB
• Phụ lục 9. Kết quả phân tích biến điều tiết: mức độ tự chủ tài chính
• Phụ lục 10. Kết quả phân tích biến điều tiết: chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội trong ĐVSN

I. Tác động của cấu trúc kiểm soát nội bộ

Cấu trúc kiểm soát nội bộ (cấu trúc kiểm soát nội bộ) đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kiểm soát trong các đơn vị sự nghiệp công lập tại Việt Nam. Nghiên cứu cho thấy rằng một cấu trúc kiểm soát nội bộ rõ ràng và hiệu quả có thể giúp giảm thiểu rủi ro trong quản lý tài chính và nâng cao tính minh bạch trong hoạt động của đơn vị. Theo INTOSAI, cấu trúc này bao gồm các thành phần như môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, cũng như giám sát. Việc thiết lập một cấu trúc kiểm soát nội bộ vững chắc không chỉ giúp các đơn vị đạt được mục tiêu mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững. "Cấu trúc kiểm soát nội bộ hiệu quả là chìa khóa để đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong các đơn vị công".

1.1. Các thành phần của cấu trúc kiểm soát nội bộ

Các thành phần của cấu trúc kiểm soát nội bộ bao gồm môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, và giám sát. Mỗi thành phần này đóng góp vào việc tạo ra một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả. Môi trường kiểm soát tạo ra nền tảng cho các hoạt động kiểm soát, trong khi đánh giá rủi ro giúp xác định và quản lý các rủi ro có thể xảy ra. Hoạt động kiểm soát đảm bảo rằng các quy trình và chính sách được thực hiện đúng cách. Thông tin và truyền thông là yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều được thông báo và hiểu rõ về các quy trình kiểm soát. Cuối cùng, giám sát là cần thiết để đảm bảo rằng các hoạt động kiểm soát đang hoạt động hiệu quả và có thể điều chỉnh khi cần thiết.

II. Hiệu quả kiểm soát trong đơn vị sự nghiệp công lập

Hiệu quả kiểm soát trong các đơn vị sự nghiệp công lập được xác định bởi khả năng đạt được các mục tiêu và kết quả hoạt động. Nghiên cứu cho thấy rằng sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ (hiệu quả kiểm soát) có mối liên hệ chặt chẽ với cấu trúc kiểm soát nội bộ. Các đơn vị có cấu trúc kiểm soát nội bộ rõ ràng và được thực hiện một cách nghiêm túc thường có hiệu quả hoạt động cao hơn. "Sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ không chỉ phụ thuộc vào quy trình mà còn vào cách thức mà các quy trình này được thực hiện". Điều này cho thấy rằng việc cải thiện cấu trúc kiểm soát nội bộ có thể dẫn đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị.

2.1. Đánh giá hiệu quả kiểm soát

Đánh giá hiệu quả kiểm soát là một phần quan trọng trong việc xác định mức độ thành công của các hoạt động kiểm soát nội bộ. Các chỉ số đánh giá hiệu quả kiểm soát có thể bao gồm mức độ tuân thủ quy định, khả năng phát hiện và ngăn chặn gian lận, cũng như sự hài lòng của các bên liên quan. Việc thực hiện các đánh giá định kỳ giúp các đơn vị nhận diện được những điểm yếu trong hệ thống kiểm soát và từ đó có những điều chỉnh kịp thời. "Đánh giá hiệu quả kiểm soát không chỉ giúp cải thiện quy trình mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực hơn".

III. Quản lý rủi ro trong kiểm soát nội bộ

Quản lý rủi ro là một phần không thể thiếu trong cấu trúc kiểm soát nội bộ. Việc nhận diện và đánh giá rủi ro trong các hoạt động của đơn vị giúp đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát được thiết lập một cách hiệu quả. Rủi ro có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả yếu tố nội bộ và bên ngoài. "Quản lý rủi ro hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ tài sản của đơn vị mà còn nâng cao uy tín và sự tin tưởng từ phía công chúng". Các đơn vị cần xây dựng một quy trình quản lý rủi ro rõ ràng và có hệ thống để đảm bảo rằng mọi rủi ro đều được xem xét và xử lý một cách thích hợp.

3.1. Quy trình quản lý rủi ro

Quy trình quản lý rủi ro bao gồm các bước như nhận diện rủi ro, đánh giá rủi ro, và thiết lập các biện pháp kiểm soát. Đầu tiên, các đơn vị cần xác định các rủi ro có thể ảnh hưởng đến hoạt động của mình. Sau đó, các rủi ro này cần được đánh giá về mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra. Cuối cùng, các biện pháp kiểm soát cần được thiết lập để giảm thiểu hoặc loại bỏ các rủi ro này. "Một quy trình quản lý rủi ro hiệu quả sẽ giúp các đơn vị hoạt động một cách an toàn và hiệu quả hơn".

IV. Cải thiện hiệu quả kiểm soát

Cải thiện hiệu quả kiểm soát là một mục tiêu quan trọng đối với các đơn vị sự nghiệp công lập. Việc nâng cao hiệu quả kiểm soát không chỉ giúp các đơn vị đạt được mục tiêu mà còn tạo ra sự tin tưởng từ phía công chúng. Các biện pháp cải thiện có thể bao gồm việc đào tạo nhân viên, cải tiến quy trình làm việc, và áp dụng công nghệ mới. "Cải thiện hiệu quả kiểm soát là một quá trình liên tục và cần sự cam kết từ tất cả các cấp trong tổ chức". Điều này cho thấy rằng sự tham gia của tất cả các bên liên quan là rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kiểm soát.

4.1. Đào tạo và phát triển nhân viên

Đào tạo và phát triển nhân viên là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả kiểm soát. Nhân viên cần được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện các quy trình kiểm soát một cách hiệu quả. Việc tổ chức các khóa đào tạo định kỳ giúp nhân viên cập nhật kiến thức mới và cải thiện kỹ năng làm việc. "Đầu tư vào đào tạo nhân viên không chỉ nâng cao hiệu quả kiểm soát mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực và sáng tạo".