Tác động bất cân xứng của nợ công đến tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyen Xuan Dung
• Người hướng dẫn: Assoc. Nguyen Duc Trung
• Trường học: Hochiminh University of Banking
• Chuyên ngành: Finance - Banking
• Đề tài: Tác Động Không Đối Xứng Của Nợ Công Đến Tăng Trưởng Kinh Tế Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Doctoral Dissertation
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• DECLARATION OF ORIGINALITY
• ACKNOWLEDGMENT
• SUMMARY OF THESIS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION OF THE RESEARCH
• 1.1. THE RATIONALE OF RESEARCH
• 1.2. OBJECTS, SCOPE AND METHODOLOGY OF THE RESEARCH
• 1.3. THE SIGNIFICANE AND CONTRIBUTIONS OF THE RESEARCH
• 2. CHAPTER 2: THEORIES AND LITERATURE REVIEW
• 2.1. THEORIES OF FISCAL POLICY AND BUSINESS CYCLE
• 2.1.1. Concepts relevant to the research problems
• 2.1.2. Theories of Fiscal Policy and Business Cycle
• 2.2. THEORETICAL OF PUBLIC DEBT AND ECONOMIC GROWTH
• 2.2.1. Theories of Public debt
• 2.2.2. Classical theories of public debt and economic growth
• 2.2.3. Neoclassical theories of public debt and economic growth
• 2.2.4. Modern monetary policy on the relationship between public debt and economic growth
• 2.2.5. Theories of the linear impact of public debt on economic growth
• 2.2.6. Theories of nonlinear effects of public debt on economic growth
• 2.3. RELEVANT EMPIRICAL STUDIES ON THE RELATIONSHIP BETWEEN FISCAL POLICY AND THE BUSINESS CYCLE
• 2.3.1. Literature review of procyclical fiscal policy
• 2.3.2. Literature review of the countercyclical fiscal policy
• 2.3.3. Literature review of representative variables for the economic cycle and fiscal policy
• 2.4. LITERATURE REVIEW BETWEEN PUBLIC DEBT AND ECONOMIC GROWTH
• 2.4.1. Literature review of the negative impact of public debt on economic growth
• 2.4.2. Literature review of the positive impact of public debt on economic growth
• 2.4.3. Literature review of the neutral effect of public debt on economic growth
• 2.4.4. Literature review of nonlinear effects of public debt on economic growth
• 2.5. THE BASIS OF DESIGNING EMPIRICAL RESEARCH MODEL
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. VARIABLES DESCRIPTIONS OF THE RESEARCH MODEL
• 3.1.1. The variables of the model of the relationship between fiscal policy and the business cycle
• 3.1.2. The variables of the model of public debt on economic growth
• 3.2. Research data of the model of the relationship between fiscal policy and the business cycle
• 3.3. Research data of the model of public debt on economic growth
• 4. CHAPTER 4: RESEARCH RESULTS AND DISCUSSION
• 4.1. EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN FISCAL POLICY AND THE BUSINESS CYCLE
• 4.1.1. Tests of the research model
• 4.1.2. Results of testing the relationship between fiscal policy and economic growth
• 4.2. EXAMINING THE IMPACT OF PUBLIC DEBT ON ECONOMIC GROWTH
• 4.2.1. Tests of the research model
• 5. CHAPTER 5: CONCLUSION AND POLICY IMPLICATIONS
• 5.1. LIMITATIONS OF THE RESEARCH
• APPENDIX EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN FISCAL POLICY AND THE BUSINESS CYCLE
• APPENDIX 1: STATIONARY TEST OF DATA SERIES
• APPENDIX 2: COINTERGRATION TEST
• APPENDIX 3: CAUSALITY TEST
• APPENDIX 4: LAG ORDER SELECTION CRITERIA
• APPENDIX 5: THE STABILITY TEST OF THE MODEL
• APPENDIX 6: THE VECM
• APPENDIX 7: IMPULSE RESPONSE FUNCTION
• APPENDIX 8: VARIANCE DECOMPOSTION
• APPENDIX EXAMINING THE IMPACT OF PUBLIC DEBT ON ECONOMIC GROWTH
• APPENDIX 1: UNIT ROOT TEST
• APPENDIX 2: DATA DESCRIPTION
• APPENDIX 3: THE ECR TEST
• APPENDIX 4: THE NARDL MODEL
• APPENDIX 5: THE BREUSCH TEST
• APPENDIX 6: THE LONG RUN AND BOUNDS TEST
• APPENDIX 7: THE RAMSEY TEST
• APPENDIX 8: THE WALD TEST
• APPENDIX 9: PLOT OF CUMULATIVE SUM OF RESIDUALS CUSUM
• APPENDIX 10: PLOT OF THE CUMULATIVE SUM OF SQUARES OF RECURSIVE RESIDUALS (CUSUMSQ)
• APPENDIX 11: PLOT OF ASYMMETRIC CUMULATIVE DYNAMIC MULTIPLIER

I. Tổng Quan Tác Động Nợ Công Đến Tăng Trưởng Kinh Tế VN

Nhiều nền kinh tế đang trải qua giai đoạn tăng trưởng dưới mức trung bình sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tỷ lệ nợ công/GDP đã tăng vọt ở nhiều thị trường mới nổi. Bài toán đặt ra là làm thế nào để chính sách tài khóa tương tác với chu kỳ tăng trưởng kinh tế. Chính sách tài khóa (chi tiêu chính phủ, thuế, trợ cấp) và chính sách tiền tệ (cung tiền, lãi suất, tỷ giá hối đoái) được sử dụng để can thiệp vào nền kinh tế trong thời kỳ suy thoái hoặc tăng trưởng nhanh. Các chính sách này được chia thành giai đoạn pro-cyclical và counter-cyclical dựa trên chu kỳ suy thoái hoặc tăng trưởng. Chính sách tài khóa pro-cyclical hướng đến cân bằng ngân sách. Ngược lại, chính sách counter-cyclical nhằm mục đích khôi phục sản lượng về mức tiềm năng, tăng chi tiêu và cắt giảm thuế trong suy thoái (Keynes, 1936).

1.1. Phân biệt Chính sách Tài khóa Pro cyclical và Counter cyclical

Chính sách tài khóa pro-cyclical tìm cách cân bằng ngân sách chính phủ, thường bằng cách tăng thuế và cắt giảm chi tiêu khi thâm hụt. Ngược lại, chính sách counter-cyclical sử dụng chi tiêu của chính phủ và thuế để giảm thiểu biến động kinh tế, tăng chi tiêu và giảm thuế trong thời kỳ suy thoái. Nghiên cứu chỉ ra rằng các nước phát triển thường áp dụng chính sách counter-cyclical, trong khi các nước đang phát triển có xu hướng pro-cyclical.

1.2. Vai trò của Chính sách Tài khóa trong Ổn định Kinh tế Vĩ mô

Chính sách tài khóa đóng vai trò then chốt trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, giúp giảm thiểu tác động của các cú sốc kinh tế và duy trì mức tăng trưởng ổn định. Việc lựa chọn chính sách tài khóa phù hợp phụ thuộc vào điều kiện kinh tế cụ thể và các ưu tiên chính sách của từng quốc gia. Các chính phủ cần sử dụng chính sách tài khóa một cách hiệu quả và đúng thời điểm để khôi phục cân bằng kinh tế.

II. Thách Thức Nợ Công Ảnh Hưởng Đến Tăng Trưởng GDP Việt Nam

Để tài trợ cho ngân sách chính phủ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, các chính sách tài trợ bền vững là rất cần thiết. Khi thu thuế không đủ bù đắp chi tiêu, tăng thuế hoặc vay nợ là giải pháp. Vay nợ dẫn đến nợ công, bao gồm các khoản vay ngắn hạn và dài hạn được sử dụng để hỗ trợ chi tiêu công do doanh thu không đủ. Nhiều nền kinh tế đã phải vay nợ để trang trải thâm hụt ngân sách, dẫn đến tích lũy nợ công. Nợ công có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng GDP nếu vượt quá ngưỡng nhất định. Ngân sách nhà nước thâm hụt vượt quá khả năng tự tích lũy của doanh nghiệp.

2.1. Phân Tích Nguyên Nhân Gia Tăng Nợ Công Tại Việt Nam

Việc gia tăng nợ công tại Việt Nam có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm thâm hụt ngân sách, chi tiêu công tăng cao, và các khoản vay để tài trợ cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng. Phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này là cần thiết để đưa ra các giải pháp quản lý nợ công hiệu quả. Việc quản lý nợ nước ngoài cũng cần được chú trọng.

2.2. Ngưỡng Nợ Công An Toàn và Tác Động Tiêu Cực Khi Vượt Ngưỡng

Nghiên cứu chỉ ra rằng nợ công có thể có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế khi vượt quá một ngưỡng nhất định. Việc xác định ngưỡng tỷ lệ nợ công/GDP an toàn cho Việt Nam là rất quan trọng. Khi vượt ngưỡng này, nợ công có thể dẫn đến giảm đầu tư, tăng lãi suất, và gây bất ổn kinh tế vĩ mô.

2.3. Mối quan hệ phi tuyến tính giữa nợ công và tăng trưởng kinh tế

Nghiên cứu cũng chỉ ra mối quan hệ phi tuyến tính giữa nợ công và tăng trưởng kinh tế, tức là ở mức độ nợ công thấp, nợ công có thể kích thích tăng trưởng, nhưng khi vượt ngưỡng sẽ gây ra tác động ngược lại. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: hiệu quả kinh tế của các dự án đầu tư từ vốn vay, khả năng trả nợ, và các yếu tố cạnh tranh trên thị trường.

III. Giải Pháp Quản Lý Nợ Công Hiệu Quả Cho Việt Nam Top 3

Để quản lý nợ công hiệu quả, cần có các chính sách tài chính bền vững. Quản lý nợ công bao gồm cả nghĩa vụ trong nước và quốc tế. Theo lý thuyết kinh tế vĩ mô, nợ chính phủ được sử dụng để chi trả cho các lĩnh vực năng suất như y tế, giáo dục và dinh dưỡng sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế. Nếu tỷ suất lợi nhuận từ nợ chính phủ cao hơn tỷ lệ mà chính phủ phải trả cho các dịch vụ của mình, thì quốc gia sẽ được lợi từ khoản nợ. Việc tăng cường cải cách thể chế cũng đóng vai trò quan trọng.

3.1. Cải thiện Hiệu quả Chi Tiêu Công và Đầu Tư Công

Tăng cường giám sát và đánh giá hiệu quả các dự án đầu tư công. Ưu tiên các dự án có khả năng tạo ra tăng trưởng GDP cao và tác động lan tỏa tích cực. Kiểm soát chặt chẽ chi tiêu công, đảm bảo sử dụng nguồn lực hiệu quả và minh bạch. Thúc đẩy các dự án hợp tác công tư (PPP) để huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân.

3.2. Tăng Cường Thu Ngân Sách Nhà Nước và Cơ cấu lại Thuế

Mở rộng cơ sở thuế và cải thiện khả năng thu thuế. Rà soát và điều chỉnh các chính sách thuế để khuyến khích đầu tư và sản xuất. Tăng cường chống thất thu thuế và trốn thuế. Cân nhắc cơ cấu lại hệ thống thuế để giảm sự phụ thuộc vào các nguồn thu không ổn định. Điều chỉnh chính sách tiền tệ một cách linh hoạt.

3.3. Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Nợ và Giám Sát Rủi ro

Xây dựng hệ thống quản lý nợ công toàn diện và minh bạch. Thiết lập các chỉ số cảnh báo sớm về rủi ro nợ công. Đa dạng hóa các nguồn tài trợ và kỳ hạn nợ. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý nợ. Bền vững nợ là yếu tố then chốt.

IV. Ứng Dụng Nghiên Cứu Tác Động Nợ Công Đến Việt Nam 2000 2021

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu hàng quý từ năm 2000 đến 2021 và mô hình hồi quy để kiểm tra tác động của các quyết định chính sách tài khóa đến hiệu quả kinh tế của Việt Nam. Nghiên cứu xác nhận chính sách tài khóa pro-cyclical phổ biến ở Việt Nam. Phân tích cho thấy mối quan hệ phi tuyến tính giữa nợ công và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam. Nghiên cứu cũng phát hiện ra các yếu tố quyết định chính sách tài khóa có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả kinh tế ở Việt Nam.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu về Chính Sách Tài khóa Pro cyclical tại VN

Nghiên cứu chứng minh xu hướng chính sách tài khóa pro-cyclical tại Việt Nam, với chi tiêu chính phủ tăng trong giai đoạn kinh tế khởi sắc và giảm trong giai đoạn suy thoái. Điều này có thể gây ra các thách thức đối với tăng trưởng bền vững, vì chính sách tài khóa không đối phó hiệu quả với biến động kinh tế. Việc này ảnh hưởng đến thu hút đầu tư.

4.2. Mối Quan Hệ Phi Tuyến Tính Giữa Nợ Công và Tăng Trưởng Kinh Tế

Phân tích cho thấy một mối quan hệ phi tuyến tính giữa nợ công và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam. Mặc dù một mức nợ vừa phải có thể thúc đẩy tăng trưởng, nhưng mức nợ quá cao có thể cản trở tăng trưởng và ổn định. Do đó, điều quan trọng là xác định ngưỡng mà ở đó mức nợ gia tăng trở nên bất lợi cho hiệu quả kinh tế.

4.3. Các Yếu Tố Quyết Định Chính Sách Tài Khóa Ảnh Hưởng Đến Kinh Tế VN

Nghiên cứu xác định các yếu tố quyết định chính sách tài khóa cụ thể có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả kinh tế ở Việt Nam. Các yếu tố này bao gồm doanh thu, chi tiêu và vay nợ của chính phủ. Các nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào việc tối ưu hóa các yếu tố này để đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững và quản lý nợ thận trọng. Điều này cần kết hợp với cơ cấu kinh tế phù hợp.

V. Kết Luận Triển Vọng Quản Lý Nợ Công Vì Tăng Trưởng Bền Vững

Nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải quản lý nợ thận trọng ở Việt Nam. Cần thực hiện các cải cách tài chính nhằm duy trì tỷ lệ nợ/GDP bền vững. Điều này có thể đạt được thông qua các biện pháp như tăng cường thu thuế, cải thiện hiệu quả chi tiêu và khám phá các cơ chế tài chính sáng tạo. Cần thiết lập một cơ chế giám sát nợ toàn diện để thường xuyên đánh giá và quản lý mức nợ công. Cơ chế này nên xem xét cả các yếu tố định lượng và định tính, có tính đến các rủi ro và tác động tiềm tàng của việc tích lũy nợ đối với sự ổn định và tăng trưởng kinh tế.

5.1. Đề Xuất Các Nghiên Cứu Tiếp Theo về Chính Sách Tài Khóa

Nghiên cứu sâu hơn về các khuôn khổ chính sách tài khóa thay thế phù hợp hơn với bối cảnh kinh tế của Việt Nam. Xem xét tính khả thi và hiệu quả của việc áp dụng một cách tiếp cận chính sách tài khóa counter-cyclical để giảm thiểu tác động tiêu cực của biến động kinh tế và thúc đẩy ổn định. Phân tích tác động của lạm phát và chính sách tiền tệ.

5.2. Tầm Quan Trọng của Chi Tiêu Công Chất Lượng và Hiệu Quả

Đánh giá chất lượng và thành phần của chi tiêu công, tập trung vào các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, giáo dục và y tế. Đảm bảo rằng các nguồn lực công được sử dụng một cách hiệu quả và hiệu quả. Nghiên cứu có thể làm sáng tỏ các lĩnh vực mà đầu tư mục tiêu có thể mang lại lợi nhuận kinh tế lớn nhất và lợi ích phát triển dài hạn. Cần quan tâm đến phát triển bền vững.