So sánh hiệu quả khởi mê và tác dụng trên tuần hoàn giữa Propofol TCI với Ketamin và Etomidat với Sevofluran ở bệnh nhân cao tuổi

• Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Hữu Tú
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Gây mê hồi sức
• Đề tài: So Sánh Hiệu Quả Gây Mê Ở Bệnh Nhân Cao Tuổi: Propofol TCI Với Ketamin Và Etomidat Với Sevofluran
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đặc điểm người cao tuổi liên quan đến gây mê hồi sức
• 1.2. Đặc điểm sinh lý người cao tuổi liên quan đến gây mê hồi sức
• 1.3. Những thay đổi về dược học ở bệnh nhân cao tuổi
• 1.4. Các thuốc dùng trong gây mê
• 1.5. Gây mê tĩnh mạch có kiểm soát nồng độ đích
• 1.6. Lịch sử phát triển của kỹ thuật
• 1.7. Mô hình dược động học
• 1.8. Mô hình dược động học của propofol trong gây mê kiểm soát nồng độ đích
• 1.9. Gây mê kiểm soát nồng độ đích ở người cao tuổi
• 1.10. Theo dõi và đánh giá tri giác trong gây mê toàn thân
• 1.11. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.12. Các nghiên cứu về gây mê kiểm soát nồng độ đích với propofol
• 1.13. Các nghiên cứu đánh giá hiệu quả gây mê propofol kết hợp với ketamin
• 1.14. Các nghiên cứu so sánh hiệu quả gây mê propofol kiểm soát nồng độ đích với Etomidat ở người cao tuổi
• 1.15. Những tồn tại của các nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân vào nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân khỏi nghiên cứu
• 2.4. Tiêu chuẩn đưa ra khỏi nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6. Thiết kế nghiên cứu
• 2.7. Tiến hành nghiên cứu
• 2.8. Các chỉ số nghiên cứu
• 2.9. Các định nghĩa, tiêu chuẩn áp dụng trong nghiên cứu
• 2.10. Thời điểm thu thập số liệu
• 2.11. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.12. Khía cạnh đạo đức của đề tài
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm về tuổi, chiều cao, cân nặng và chỉ số khối cơ thể
• 3.3. Đặc điểm về phân bố giới tính
• 3.4. Đặc điểm phân bố ASA trước mổ
• 3.5. Đặc điểm phân bố về các bệnh lý kèm theo
• 3.6. Đặc điểm về các bệnh lý phẫu thuật
• 3.7. Hiệu quả gây mê
• 3.8. Thời gian chờ mất tri giác, thời gian chờ đặt nội khí quản; thời gian khởi mê
• 3.9. Điều kiện đặt nội khí quản
• 3.10. Giá trị BIS trung bình tại các thời điểm
• 3.11. Nồng độ và liều lượng propofol, etomidat khởi mê
• 3.12. Liều lượng etomidat khởi mê
• 3.13. Tác động trên tim mạch của ba nhóm tại các thời điểm khởi mê
• 3.14. Tác động trên nhịp tim
• 3.15. Sự thay đổi huyết áp trong giai đoạn khởi mê
• 3.16. Chất lượng hồi tỉnh và một số tác dụng không mong muốn
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Bàn luận về đặc điểm đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm về tuổi, chiều cao, cân nặng và chỉ số khối cơ thể
• 4.3. Đặc điểm phân bố ASA trước mổ
• 4.4. Đặc điểm phân bố về bệnh lý kèm theo
• 4.5. Đặc điểm phân bố về bệnh lý phẫu thuật
• 4.6. Bàn luận về hiệu quả khởi mê của các phương pháp
• 4.7. Thời gian chờ mất tri giác, thời gian chờ BIS ≤ 60, thời gian chờ đủ điều kiện đặt ống NKQ, thời gian khởi mê
• 4.8. Điều kiện đặt ống nội khí quản
• 4.9. Giá trị của BIS tại các thời điểm
• 4.10. Nồng độ đích, liều lượng thuốc khởi mê
• 4.11. Bàn luận về ảnh hưởng trên nhịp tim, huyết áp của các nhóm nghiên cứu
• 4.12. Sự thay đổi nhịp tim của ba nhóm tại các thời điểm
• 4.13. Sự thay đổi huyết áp
• 4.14. Bàn luận về chất lượng hồi tỉnh và một số tác dụng không mong muốn
• 4.15. Chất lượng hồi tỉnh
• 4.16. Một số tác dụng không mong muốn
• DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

Tóm tắt

I. Đặc điểm người cao tuổi liên quan đến gây mê hồi sức

Người cao tuổi có những đặc điểm sinh lý đặc thù ảnh hưởng đến quá trình gây mê. Hệ tim mạch của họ thường có sự thay đổi về cấu trúc và chức năng, dẫn đến việc tăng độ cứng của thành mạch và xơ vữa động mạch. Những thay đổi này có thể làm tăng nguy cơ tai biến trong quá trình gây mê. Theo nghiên cứu, tỷ lệ tai biến và tử vong trong và sau phẫu thuật ở bệnh nhân cao tuổi cao hơn so với bệnh nhân trẻ. Do đó, việc lựa chọn thuốc và phương pháp gây mê cho nhóm bệnh nhân này cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Các thuốc như Propofol TCI, Ketamin, và Etomidat có những tác dụng khác nhau, ảnh hưởng đến huyết động và chất lượng hồi tỉnh của bệnh nhân. Việc sử dụng Propofol TCI có thể giúp kiểm soát nồng độ thuốc trong cơ thể, giảm thiểu tác động tiêu cực lên hệ tim mạch.

1.1. Đặc điểm sinh lý người cao tuổi

Sự lão hóa ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể, đặc biệt là hệ tim mạch. Các tế bào cơ tim giảm dần theo tuổi, dẫn đến sự suy giảm chức năng tim. Hệ thống dẫn truyền thần kinh cũng bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ loạn nhịp tim. Nghiên cứu cho thấy, người cao tuổi có xu hướng suy tâm trương hơn, và khả năng đáp ứng với các thuốc kích thích thụ thể adrenergic giảm. Điều này có thể dẫn đến việc cần điều chỉnh liều lượng thuốc gây mê để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình phẫu thuật.

II. So sánh hiệu quả gây mê giữa Propofol TCI và Etomidat

Nghiên cứu so sánh hiệu quả giữa Propofol TCI và Etomidat cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong thời gian khởi mê và tác động lên huyết động. Propofol TCI cho phép kiểm soát nồng độ thuốc chính xác hơn, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên huyết áp và nhịp tim. Trong khi đó, Etomidat thường được lựa chọn vì ít ảnh hưởng đến huyết động, nhưng có thể gây ức chế hormone của vỏ thượng thận. Việc kết hợp Ketamin với Propofol TCI có thể mang lại lợi ích trong việc giảm đau và cải thiện chất lượng hồi tỉnh. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng liều lượng thuốc cần được điều chỉnh cẩn thận để tránh các tác dụng không mong muốn.

2.1. Tác động trên huyết động

Tác động của các thuốc gây mê lên huyết động là một yếu tố quan trọng trong quá trình phẫu thuật. Nghiên cứu cho thấy, Propofol TCI có thể gây giảm huyết áp tối đa từ 28% đến 30% so với huyết áp nền ở bệnh nhân cao tuổi. Ngược lại, Etomidat có thể duy trì huyết động ổn định hơn trong giai đoạn khởi mê. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa Propofol TCI và Ketamin có thể giúp cải thiện tình trạng huyết động, giảm thiểu nguy cơ tai biến trong quá trình phẫu thuật.

III. Chất lượng hồi tỉnh và tác dụng không mong muốn

Chất lượng hồi tỉnh là một yếu tố quan trọng trong đánh giá hiệu quả của các phương pháp gây mê. Nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân sử dụng Propofol TCI kết hợp với Ketamin có chất lượng hồi tỉnh tốt hơn so với nhóm sử dụng Etomidat. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Ketamin có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như tỉnh chậm và các biến chứng về tâm lý. Việc theo dõi chặt chẽ trong quá trình hồi tỉnh là cần thiết để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân cao tuổi.

3.1. Tác dụng không mong muốn

Các tác dụng không mong muốn của thuốc gây mê cần được xem xét kỹ lưỡng. Etomidat có thể gây ức chế hormone của vỏ thượng thận, trong khi Ketamin có thể dẫn đến tình trạng tỉnh chậm và các vấn đề về tâm lý. Việc lựa chọn thuốc và phương pháp gây mê cần dựa trên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và các yếu tố nguy cơ liên quan. Đánh giá kỹ lưỡng các tác dụng không mong muốn sẽ giúp cải thiện chất lượng chăm sóc và giảm thiểu rủi ro cho bệnh nhân cao tuổi.