Tổng quan nghiên cứu
Việc xây dựng và thực hiện quy trình công việc trong các cơ quan, tổ chức ngày càng trở nên cấp thiết nhằm đảm bảo kỷ cương, kỷ luật và nâng cao hiệu quả hoạt động. Tại Phân viện khu vực miền Trung - Học viện Hành chính Quốc gia, sau khi sáp nhập Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại tỉnh Quảng Nam và Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Huế từ năm 2023, việc xây dựng quy trình công việc trở thành nhiệm vụ trọng tâm để đồng bộ hóa hoạt động và phát triển bền vững. Nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng xây dựng và thực hiện quy trình công việc tại phòng Tổ chức - Hành chính của Phân viện trong giai đoạn 2018-2023, đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng quản lý và hiệu quả công tác.
Mục tiêu nghiên cứu gồm: (1) Đánh giá thực trạng xây dựng và thực hiện quy trình công việc trước và sau sáp nhập; (2) Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy trình công việc tại phòng Tổ chức - Hành chính. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy trình như xét thi đua, khen thưởng, đánh giá viên chức, soạn thảo văn bản, đón tiếp khách, tổ chức sự kiện, kiểm kê tài sản và mua sắm trang thiết bị. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo dựng nền tảng quản trị chuyên nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Phân viện miền Trung, đồng thời làm cơ sở tham khảo cho các đơn vị hành chính công khác trong khu vực.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị văn phòng và quản lý công việc, bao gồm:
- Lý thuyết quản trị văn phòng: Nhấn mạnh vai trò của quy trình công việc trong việc tạo dựng kỷ luật, nâng cao hiệu quả và chuyên nghiệp hóa hoạt động văn phòng.
- Mô hình PDCA (Plan-Do-Check-Act): Áp dụng trong xây dựng và cải tiến quy trình công việc nhằm đảm bảo tính liên tục và hiệu quả.
- Khái niệm quy trình công việc: Được định nghĩa là trình tự các bước thực hiện công việc, xác định trách nhiệm và yêu cầu cụ thể nhằm đạt mục tiêu nhất định.
- Các khái niệm chính: Quy trình công việc, hiệu quả công tác, kỷ luật lao động, quản lý hành chính công, tiêu chí đánh giá quy trình.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:
- Nguồn dữ liệu: Thu thập từ hồ sơ, tài liệu quy trình công việc của Phân viện miền Trung, khảo sát thực tế tại phòng Tổ chức - Hành chính, phỏng vấn cán bộ viên chức và người lao động.
- Cỡ mẫu: 10 nhân sự phòng Tổ chức - Hành chính, bao gồm trưởng phòng, phó trưởng phòng và chuyên viên.
- Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn toàn bộ nhân sự phòng để đảm bảo tính toàn diện.
- Phương pháp phân tích: Phân tích nội dung tài liệu, thống kê số liệu khảo sát, đánh giá thực trạng và so sánh trước-sau sáp nhập.
- Timeline nghiên cứu: Tập trung khảo sát giai đoạn 2018-2023, trong đó giai đoạn 2018-2022 là thời kỳ hoạt động của Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Quảng Nam, giai đoạn từ 01/2023 đến nay là sau sáp nhập thành Phân viện miền Trung.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Thực trạng xây dựng quy trình công việc trước sáp nhập:
- Tại Phân hiệu Quảng Nam, đã xây dựng một số quy trình như soạn thảo văn bản, đánh giá viên chức, đón tiếp khách, tuy nhiên việc thực hiện còn nhiều hạn chế do thiếu sự đồng bộ và kiểm soát chặt chẽ.
- Tại Phân viện Huế, hầu hết các quy trình công việc được áp dụng theo quy định của Học viện Hành chính Quốc gia, chưa có quy trình riêng phù hợp với đặc thù địa phương.
Thực trạng sau sáp nhập (2023 đến nay):
- Phân viện miền Trung đã ban hành một số quy trình công việc quan trọng như xét tặng khen thưởng, đánh giá viên chức, soạn thảo và quản lý văn bản, giao nhận tài liệu bí mật, mua sắm tài sản.
- Tuy nhiên, các quy trình này chủ yếu nằm trong các quy chế hoặc quy định chung của Học viện, chưa có quy trình độc lập riêng biệt cho từng lĩnh vực công tác.
- Việc phổ biến và hướng dẫn thực hiện quy trình còn hạn chế, dẫn đến một bộ phận viên chức chưa nắm rõ quy trình công việc tại vị trí của mình.
Khó khăn và hạn chế:
- Việc sáp nhập hai đơn vị với văn hóa làm việc và quy trình khác nhau gây khó khăn trong việc đồng bộ hóa quy trình công việc.
- Thiếu quy trình hội họp và kiểm kê tài sản cụ thể dẫn đến sai sót và thiếu hụt tài sản.
- Việc thực hiện quy trình chưa nghiêm túc, thiếu kiểm tra, giám sát thường xuyên.
- Chưa có hệ thống đánh giá hiệu quả thực hiện quy trình công việc rõ ràng.
Số liệu hỗ trợ:
- Phòng Tổ chức - Hành chính có 10 nhân sự, trong đó 1 trưởng phòng, 2 phó trưởng phòng và 7 chuyên viên.
- Trước sáp nhập, hơn 70% viên chức tại Phân hiệu Quảng Nam hoàn thành tốt nhiệm vụ nhưng hiệu quả công việc bị ảnh hưởng do thiếu quy trình rõ ràng.
- Sau sáp nhập, khoảng 60% nhân sự cho biết chưa nắm rõ đầy đủ quy trình công việc tại phòng.
Thảo luận kết quả
Việc xây dựng và thực hiện quy trình công việc tại Phân viện miền Trung đang trong giai đoạn hoàn thiện, chịu ảnh hưởng bởi quá trình sáp nhập và sự khác biệt về văn hóa tổ chức giữa hai đơn vị tiền thân. So với các nghiên cứu về quản trị văn phòng và quản lý công việc, kết quả cho thấy sự cần thiết phải xây dựng quy trình công việc độc lập, phù hợp với đặc thù địa phương và thực tiễn hoạt động của Phân viện. Việc áp dụng các quy trình chung của Học viện chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tính khả thi và hiệu quả.
Dữ liệu khảo sát có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nắm rõ quy trình công việc trước và sau sáp nhập, bảng tổng hợp các quy trình đã ban hành và mức độ thực hiện. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của việc phổ biến, tập huấn và kiểm tra giám sát trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện quy trình công việc. Đồng thời, việc xây dựng tiêu chí đánh giá và hệ thống phản hồi cũng là yếu tố quan trọng để hoàn thiện quy trình.
Đề xuất và khuyến nghị
Xây dựng quy trình công việc độc lập, phù hợp đặc thù địa phương
- Động từ hành động: Soạn thảo, ban hành
- Target metric: 100% quy trình công việc có bản độc lập, rõ ràng
- Timeline: Trong 6 tháng tới
- Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức - Hành chính phối hợp với các đơn vị liên quan
Tăng cường phổ biến, tập huấn và hướng dẫn thực hiện quy trình công việc
- Động từ hành động: Tổ chức, triển khai
- Target metric: 90% viên chức, người lao động được tập huấn đầy đủ
- Timeline: Hàng quý, liên tục
- Chủ thể thực hiện: Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính
Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát và đánh giá việc thực hiện quy trình
- Động từ hành động: Kiểm tra, đánh giá, báo cáo
- Target metric: 100% quy trình được kiểm tra định kỳ, báo cáo kết quả
- Timeline: Hàng năm
- Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Phân viện và phòng Tổ chức - Hành chính
Hoàn thiện quy trình hội họp, kiểm kê tài sản và xử lý vi phạm
- Động từ hành động: Xây dựng, ban hành, thực hiện
- Target metric: Giảm 50% sai sót trong kiểm kê tài sản trong năm đầu tiên
- Timeline: 3 tháng đầu năm
- Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức - Hành chính phối hợp phòng Tài chính - Kế toán
Xây dựng hệ thống phản hồi và cải tiến liên tục quy trình công việc
- Động từ hành động: Thu thập, phân tích, cải tiến
- Target metric: Ít nhất 2 lần rà soát, cập nhật quy trình mỗi năm
- Timeline: Hàng năm
- Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức - Hành chính
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cán bộ quản lý và lãnh đạo các cơ quan hành chính công
- Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và cách thức xây dựng quy trình công việc hiệu quả, áp dụng vào quản lý đơn vị.
- Use case: Xây dựng hệ thống quy trình nội bộ phù hợp với đặc thù đơn vị.
Nhân viên phòng Tổ chức - Hành chính và các phòng ban liên quan
- Lợi ích: Nắm bắt quy trình công việc, nâng cao kỹ năng thực hiện và phối hợp công tác.
- Use case: Thực hiện công việc theo quy trình chuẩn, giảm thiểu sai sót.
Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị công, quản trị văn phòng
- Lợi ích: Tham khảo mô hình nghiên cứu thực tiễn, phương pháp và kết quả nghiên cứu về quy trình công việc trong cơ quan hành chính.
- Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn liên quan.
Các đơn vị đào tạo và bồi dưỡng cán bộ công chức
- Lợi ích: Cập nhật nội dung đào tạo về quản lý quy trình công việc, nâng cao chất lượng bồi dưỡng.
- Use case: Thiết kế chương trình đào tạo, tập huấn thực tiễn.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao phải xây dựng quy trình công việc trong cơ quan hành chính?
Quy trình công việc giúp tạo kỷ cương, phân định rõ trách nhiệm, nâng cao hiệu quả và tính chuyên nghiệp trong hoạt động. Ví dụ, quy trình soạn thảo văn bản giúp tránh sai sót và đảm bảo tính pháp lý.Quy trình công việc cần đảm bảo những yêu cầu gì?
Quy trình phải đảm bảo tính hợp pháp, phù hợp thực tiễn, khoa học, rõ ràng về các bước và trách nhiệm, đồng thời có tính khả thi khi áp dụng.Làm thế nào để phổ biến và hướng dẫn quy trình công việc hiệu quả?
Có thể tổ chức tập huấn, hội thảo, gửi tài liệu hướng dẫn qua email hoặc phần mềm quản lý văn bản, đồng thời theo dõi việc thực hiện qua kiểm tra định kỳ.Ai chịu trách nhiệm xây dựng và thực hiện quy trình công việc?
Thủ trưởng cơ quan chịu trách nhiệm chỉ đạo, phòng Tổ chức - Hành chính tham mưu xây dựng, các đơn vị và cá nhân thực hiện theo quy định và phản hồi để cải tiến.Làm sao để đánh giá hiệu quả thực hiện quy trình công việc?
Căn cứ vào tiêu chí đánh giá đã xây dựng, kiểm tra việc tuân thủ các bước, kết quả công việc, đồng thời thu thập phản hồi từ người thực hiện và đối tác liên quan để điều chỉnh.
Kết luận
- Quy trình công việc là công cụ quan trọng giúp Phân viện miền Trung nâng cao hiệu quả quản lý và hoạt động chuyên nghiệp.
- Thực trạng hiện nay cho thấy cần xây dựng quy trình độc lập, phù hợp đặc thù địa phương và tăng cường phổ biến, kiểm tra thực hiện.
- Việc sáp nhập hai đơn vị tạo ra thách thức về đồng bộ hóa quy trình, đòi hỏi giải pháp toàn diện và liên tục cải tiến.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quy trình công việc, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ viên chức.
- Nghiên cứu mở ra hướng phát triển tiếp theo trong việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO tại Phân viện miền Trung.
Call-to-action: Các đơn vị hành chính công và cán bộ quản lý được khuyến khích áp dụng các giải pháp nghiên cứu để xây dựng và hoàn thiện quy trình công việc, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững.