Quản Lý Xây Dựng Văn Hóa Ứng Xử Của Học Sinh Tại Các Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Chư Sê, Tỉnh Gia Lai

Việc xây dựng văn hóa nhà trường không chỉ tạo ra một môi trường học tập lành mạnh mà còn góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Một môi trường văn hóa tích cực giúp học sinh cảm thấy an toàn, được tôn trọng và khuyến khích tham gia vào các hoạt động học tập và rèn luyện. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để các em phát huy tối đa tiềm năng của bản thân, đồng thời xây dựng những phẩm chất tốt đẹp như lòng yêu nước, tinh thần nhân ái, trung thực, kỷ luật và trách nhiệm. Môi trường văn hóa trường học đóng vai trò then chốt trong sự phát triển toàn diện của học sinh.

Giáo viên đóng vai trò trung tâm trong việc xây dựng và duy trì văn hóa nhà trường. Họ không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người định hướng, dẫn dắt học sinh trên con đường hình thành và phát triển nhân cách. Bằng cách thể hiện những hành vi ứng xử văn minh, tôn trọng, yêu thương và trách nhiệm, giáo viên tạo ra một hình mẫu tích cực để học sinh noi theo. Ngoài ra, giáo viên cần chủ động tạo ra các hoạt động giáo dục, các tình huống thực tế để học sinh có cơ hội rèn luyện kỹ năng ứng xử. Văn hóa ứng xử sư phạm cần được đề cao.

Có nhiều yếu tố tác động đến thực trạng suy thoái văn hóa ứng xử trong học sinh THCS. Sự ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường bên ngoài như mạng xã hội, phim ảnh bạo lực, các tệ nạn xã hội... góp phần làm xói mòn những giá trị đạo đức truyền thống. Bên cạnh đó, sự thiếu quan tâm, giáo dục từ gia đình và nhà trường, cũng như phương pháp giáo dục chưa thực sự hiệu quả, chưa tạo được sự kết nối giữa lý thuyết và thực hành, khiến học sinh khó tiếp thu và vận dụng các giá trị đạo đức vào cuộc sống. Cần tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường.

Lứa tuổi THCS là giai đoạn chuyển giao quan trọng trong quá trình phát triển tâm lý của học sinh. Các em bắt đầu hình thành ý thức về bản thân, có nhu cầu thể hiện cá tính và khẳng định vị thế trong xã hội. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm sống và kỹ năng xử lý tình huống, các em dễ bị ảnh hưởng bởi bạn bè, môi trường xung quanh và có những hành vi bốc đồng, thiếu suy nghĩ. Việc hiểu rõ đặc điểm tâm lý lứa tuổi THCS giúp giáo viên và phụ huynh có những biện pháp giáo dục phù hợp và hiệu quả hơn, từ đó cải thiện văn hóa giao tiếp học sinh.

Xây dựng quy tắc ứng xử rõ ràng, cụ thể, phù hợp với lứa tuổi học sinh và đặc điểm của trường học là một trong những biện pháp quan trọng để định hướng hành vi của học sinh. Quy tắc ứng xử cần được phổ biến rộng rãi đến tất cả học sinh, giáo viên, cán bộ nhân viên trong trường và được thực hiện một cách nghiêm túc, nhất quán. Cần có các hình thức khen thưởng, kỷ luật phù hợp để khuyến khích những hành vi tích cực và ngăn chặn những hành vi tiêu cực. Các quy tắc phải hướng đến xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học văn minh.

Việc đa dạng hóa các hoạt động giáo dục văn hóa ứng xử giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách sinh động, hấp dẫn và dễ dàng vận dụng vào thực tế. Các hoạt động có thể bao gồm: tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về đạo đức, lối sống, kỹ năng sống; tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao, tình nguyện, từ thiện; xây dựng các câu lạc bộ, đội, nhóm về văn hóa, nghệ thuật, khoa học kỹ thuật; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử, văn hóa dân tộc... Qua đó, học sinh có thể rèn luyện kỹ năng ứng xử cho học sinh.

Bạo lực học đường là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện nay, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất, tinh thần và sự phát triển của học sinh. Để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Nhà trường cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng chống bạo lực học đường; xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện; có biện pháp can thiệp kịp thời khi phát hiện các trường hợp bạo lực. Quan tâm đến tâm lý học sinh THCS là rất quan trọng.

Cần đánh giá một cách khách quan và toàn diện hiệu quả của việc triển khai các biện pháp xây dựng văn hóa ứng xử tại các trường THCS trên địa bàn huyện Chư Sê. Việc đánh giá cần tập trung vào các tiêu chí như: mức độ nhận thức của học sinh, giáo viên, cán bộ quản lý về văn hóa ứng xử; sự thay đổi trong hành vi ứng xử của học sinh; mức độ hài lòng của phụ huynh và cộng đồng về môi trường học đường. Từ đó, có thể xác định những điểm mạnh cần phát huy và những điểm yếu cần khắc phục. Trường THCS huyện Chư Sê cần chủ động.

Từ thực tiễn triển khai tại huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm quý báu về việc xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học. Đó là: cần có sự chỉ đạo sát sao từ các cấp lãnh đạo; cần có sự tham gia tích cực của toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh; cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; cần có sự linh hoạt, sáng tạo trong việc áp dụng các biện pháp giáo dục. Kinh nghiệm từ Chư Sê Gia Lai cần được chia sẻ.

Học sinh không chỉ là đối tượng được giáo dục mà còn là chủ thể tích cực trong việc xây dựng văn hóa nhà trường. Cần tạo điều kiện để học sinh tham gia vào quá trình xây dựng quy tắc ứng xử, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Khuyến khích học sinh chủ động đề xuất các ý tưởng, sáng kiến nhằm cải thiện môi trường học đường. Tôn trọng ý kiến và lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học sinh. Ứng xử của học sinh THCS cần được định hướng.

Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên và quan trọng nhất của mỗi người. Để xây dựng văn hóa ứng xử hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình. Nhà trường cần thường xuyên thông tin cho phụ huynh về tình hình học tập và rèn luyện của con em mình. Tổ chức các buổi họp phụ huynh, các buổi nói chuyện chuyên đề về giáo dục gia đình. Khuyến khích phụ huynh tham gia vào các hoạt động của nhà trường. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường là then chốt.

Cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ứng xử của học sinh, các mô hình quản lý hiệu quả, các phương pháp giáo dục tiên tiến. Kết quả nghiên cứu cần được phổ biến rộng rãi và áp dụng vào thực tiễn. Cần có sự đầu tư về nguồn lực cho công tác nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực này. Quản lý văn hóa học đường cần được quan tâm.

Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) có thể là một giải pháp hiệu quả trong việc xây dựng và duy trì văn hóa ứng xử. Có thể sử dụng các nền tảng trực tuyến để tổ chức các hoạt động giáo dục, các diễn đàn trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về văn hóa ứng xử. Ứng dụng công nghệ giúp tăng cường tính tương tác, sinh động và hấp dẫn của các hoạt động giáo dục. Giáo dục đạo đức lối sống cần được đổi mới.