I. Tổng Quan Quản Lý Thu Thuế TMĐT Đà Nẵng Khái Niệm
Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, thương mại điện tử (TMĐT) đã trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế. Tại Đà Nẵng, hoạt động kinh doanh online diễn ra sôi động trên nhiều nền tảng, từ mạng xã hội đến các sàn TMĐT lớn. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc quản lý thuế hiệu quả đối với các hoạt động này. Quản lý thu thuế hoạt động TMĐT không chỉ đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước mà còn tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Thương mại điện tử là việc sản xuất, quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm thông qua các mạng viễn thông. Hầu hết tập trung chủ yếu vào Internet. Tuy nhiên, việc quản lý và thu thuế TMĐT gặp nhiều thách thức do tính chất phức tạp, đa dạng của các giao dịch trực tuyến.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tại Đà Nẵng vẫn còn gặp khó khăn trong việc kê khai thuế TMĐT một cách chính xác, đầy đủ. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Cục Thuế Đà Nẵng, trong việc xây dựng các giải pháp quản lý thuế hiệu quả, phù hợp với đặc thù của hoạt động TMĐT.
1.1. Định Nghĩa và Đặc Điểm của Thương Mại Điện Tử
Thương mại điện tử (TMĐT) là hoạt động kinh doanh sử dụng phương tiện điện tử, kết nối với mạng Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác. TMĐT bao gồm các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, thanh toán trực tuyến và các hoạt động hỗ trợ khác. Điểm khác biệt của TMĐT so với thương mại truyền thống nằm ở kênh bán hàng, tính tích hợp, phạm vi tiếp cận, tính tương tác và chi phí vận hành. Theo khoản 1, Điều 3, Nghị định 52/2013/NĐ-CP ngày 16/5/2013 của Chính phủ về thương mại điện tử, giải thích: “Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối với mạng internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác”.
1.2. Các Hình Thức Kinh Doanh Online Phổ Biến tại Đà Nẵng
Tại Đà Nẵng, các hình thức kinh doanh online phát triển mạnh mẽ và đa dạng. Một số hình thức phổ biến bao gồm bán hàng qua mạng xã hội (Facebook, Zalo), kinh doanh trên các sàn TMĐT (Shopee, Lazada), cung cấp dịch vụ trực tuyến (du lịch, giáo dục), và quảng cáo trực tuyến (Google Ads, Facebook Ads). Sự đa dạng này đòi hỏi cơ quan thuế phải có các biện pháp quản lý thuế linh hoạt, phù hợp với từng loại hình kinh doanh. Theo Tổng cục Thuế, hoạt động kinh doanh TMĐT có 3 nhóm lớn, gồm: (i) Bán hàng thông qua trang mạng xã hội (bán hàng online); (ii) Có thu nhập thông qua hoạt động viết các ứng dụng, trò chơi và hưởng thu nhập từ quảng cáo qua các trang mạng xã hội (Facebook, YouTube,.); (iii) Các tổ chức, gia đình có hoạt động 9 cho thuê nhà, khách sạn, nghỉ dưỡng… thông qua các trang mạng điện tử (Agoda, Booking,.
II. Thách Thức Quản Lý Thu Thuế TMĐT ở Đà Nẵng Hiện Nay
Mặc dù hoạt động TMĐT mang lại nhiều lợi ích kinh tế, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức trong công tác quản lý thuế. Tại Đà Nẵng, một số vấn đề nổi cộm bao gồm việc khó kiểm soát doanh thu thực tế của các cá nhân bán hàng online, tình trạng trốn thuế, gian lận thuế, và sự thiếu minh bạch trong các giao dịch trực tuyến. Theo báo cáo của Cục Thuế Đà Nẵng, số lượng người nộp thuế kê khai trên tổng số trang web kinh doanh TMĐT là tỷ lệ rất nhỏ, một số doanh nghiệp có website thương mại điện tử sử dụng tài khoản cá nhân để giao dịch thanh toán tiền bán hàng hóa, dẫn đến thất thu thuế lớn. Ngoài ra, việc quản lý thuế đối với các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới cũng gặp nhiều khó khăn do các doanh nghiệp này thường không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước.
2.1. Khó Khăn trong Xác Định Doanh Thu Kinh Doanh Online
Việc xác định doanh thu thực tế của các cá nhân kinh doanh online là một trong những thách thức lớn nhất trong công tác quản lý thuế. Nhiều người bán hàng qua mạng xã hội không đăng ký kinh doanh, không kê khai thuế, hoặc kê khai không đầy đủ. Các giao dịch thường được thực hiện qua tài khoản cá nhân, gây khó khăn cho cơ quan thuế trong việc kiểm soát. Một số doanh nghiệp có website thương mại điện tử sử dụng tài khoản cá nhân để giao dịch thanh toán tiền bán hàng hóa, dẫn đến thất thu thuế lớn.
2.2. Quản Lý Thuế Đối với Sàn Thương Mại Điện Tử Xuyên Biên Giới
Các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới thường không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam, gây khó khăn cho việc quản lý thuế. Các doanh nghiệp nước ngoài thường viện dẫn các Hiệp định thuế để xác định rằng họ không có cơ sở kinh doanh cố định tại đây, do đó không thực hiện khai báo và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, đồng thời xây dựng các quy định pháp luật rõ ràng, cụ thể.
2.3. Thiếu Minh Bạch Trong Giao Dịch Thương Mại Điện Tử
Các giao dịch trong thương mại điện tử thường diễn ra nhanh chóng, dễ dàng, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về gian lận thuế. Việc sử dụng các công cụ thanh toán trực tuyến, ví điện tử, tiền ảo làm cho việc kiểm soát dòng tiền trở nên khó khăn hơn. Do đó, cần có các biện pháp giám sát, kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch TMĐT.
III. Hướng Dẫn Kê Khai Thuế TMĐT Tại Đà Nẵng Cho Người Mới
Để giải quyết các thách thức trong quản lý thuế TMĐT, cần có các giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Các giải pháp này bao gồm hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế, tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, nâng cao năng lực cán bộ thuế, và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội, và cộng đồng doanh nghiệp. Để tăng cường quản lý đối TMĐT, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch số 7950/KH-UBND ngày 02/12/2020 về việc Phát triển TMĐT thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025 chỉ đạo các Sở, ngành và các đơn vị có liên quan phối hợp để tăng cường quản lý thuế trong hoạt động mua bán, cung cấp hàng hóa, dịch vụ trên nền tảng số đối với doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh theo Quyết định. Các giải pháp này cần được triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả để đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước.
3.1. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật về Thuế TMĐT
Hệ thống pháp luật về thuế TMĐT cần được hoàn thiện để phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của hoạt động này. Các quy định cần rõ ràng, cụ thể, dễ hiểu, dễ thực hiện, đồng thời phải bao quát được các loại hình kinh doanh TMĐT khác nhau. Bên cạnh đó, cần có các chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm pháp luật về thuế. Bên cạnh đó, các văn bản hướng dẫn về việc quản lý thuế đối với TMĐT chưa đưa ra quy định rõ ràng, cụ thể về đối tượng chịu thuế.
3.2. Tăng Cường Tuyên Truyền Hỗ Trợ Người Nộp Thuế TNCN TMĐT
Công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế TNCN TMĐT cần được tăng cường để nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật về thuế. Các hình thức tuyên truyền cần đa dạng, phong phú, phù hợp với từng đối tượng, từng địa bàn. Cần cung cấp đầy đủ thông tin về chính sách thuế, thủ tục kê khai thuế, nộp thuế, và các quyền lợi, nghĩa vụ của người nộp thuế. CQT Cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn các thủ tục, quy định của pháp luật về TMĐT.
3.3. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Cục Thuế Đà Nẵng TMĐT
Năng lực của cán bộ Cục Thuế Đà Nẵng TMĐT cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế trong bối cảnh TMĐT phát triển mạnh mẽ. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ thuế về các kiến thức về TMĐT, công nghệ thông tin, và các kỹ năng quản lý thuế hiện đại. Theo đó, Cục Thuế TP. Đà Nẵng đã triển khai quyết liệt, chủ động từng bước xây dựng các chương trình và kế hoạch, đưa ra các giải pháp, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo tăng cường công tác quản lý thuế TMĐT, phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng phòng, các Chi cục Thuế.
IV. Bí Quyết Quản Lý Nợ Thuế Hoạt Động TMĐT Tại Đà Nẵng
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế hoạt động TMĐT là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả. Cần xây dựng các hệ thống phần mềm quản lý thuế hiện đại, tích hợp các chức năng kê khai thuế trực tuyến, nộp thuế điện tử, tra cứu thông tin thuế, và hỗ trợ người nộp thuế. Đồng thời, cần tăng cường bảo mật thông tin, đảm bảo an toàn cho các giao dịch trực tuyến. Bên cạnh đó, Cần phối hợp chặt chẽ các Sở, ngành như Sở Công thương, Ngân hàng Nhà nước … và các doanh nghiệp có chức năng chuyển phát cung cấp thông tin NNT có hoạt động trong lĩnh vực TMĐT cho CQT. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng hóa đơn điện tử.
4.1. Xây Dựng Hệ Thống Thông Tin Về Thuế TMĐT
Để quản lý thuế TMĐT hiệu quả, cần xây dựng một hệ thống thông tin đầy đủ, chính xác, và kịp thời. Hệ thống này cần bao gồm thông tin về người nộp thuế, doanh thu, chi phí, và các giao dịch TMĐT. Thông tin này có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, như cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, các sàn TMĐT, các ngân hàng, và các tổ chức thanh toán.
4.2. Ứng Dụng Các Công Cụ Phân Tích Dữ Liệu Lớn Cho Thuế TMĐT
Các công cụ phân tích dữ liệu lớn có thể được sử dụng để phân tích các dữ liệu TMĐT, phát hiện các hành vi trốn thuế, gian lận thuế. Các công cụ này có thể giúp cơ quan thuế xác định các đối tượng có rủi ro cao về thuế, từ đó tập trung nguồn lực để kiểm tra, thanh tra.
V. Kinh Nghiệm Thanh Tra Kê Khai Thuế TMĐT Tại Đà Nẵng
Công tác thanh tra, kiểm tra thuế đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật về thuế. Cần tăng cường thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh online, đặc biệt là các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế. Khi thanh tra, kiểm tra, cần chú trọng đến việc xác minh doanh thu thực tế, các chi phí hợp lý, và các giao dịch liên kết. Cần xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế thường xuyên và đột xuất, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong ngành thuế, cũng như với các cơ quan chức năng khác.
5.1. Xây Dựng Quy Trình Thanh Tra Kiểm Tra Chuyên Biệt Cho TMĐT
Cần xây dựng một quy trình thanh tra, kiểm tra chuyên biệt cho TMĐT, phù hợp với đặc thù của hoạt động này. Quy trình này cần quy định rõ các bước thực hiện, các tiêu chí đánh giá rủi ro, và các biện pháp xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, các văn bản hướng dẫn về việc quản lý thuế đối với TMĐT chưa đưa ra quy định rõ ràng, cụ thể về đối tượng chịu thuế.
5.2. Tăng Cường Hợp Tác Quốc Tế Trong Thanh Tra Thuế TMĐT
Để giải quyết các vấn đề liên quan đến thuế TMĐT xuyên biên giới, cần tăng cường hợp tác quốc tế với các nước, các tổ chức quốc tế. Hợp tác quốc tế có thể giúp trao đổi thông tin, kinh nghiệm, và phối hợp trong việc thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp TMĐT có hoạt động xuyên biên giới.
VI. Triển Vọng Quản Lý Thuế TMĐT Tại Đà Nẵng Đến Năm 2030
Quản lý thuế TMĐT là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội, và cộng đồng doanh nghiệp. Với sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT, công tác quản lý thuế cần được cải thiện liên tục để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Để đảm bảo hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp, và sự tham gia của toàn xã hội.
6.1. Đẩy Mạnh Số Hóa Công Tác Quản Lý Thuế TMĐT
Trong tương lai, công tác quản lý thu thuế TMĐT sẽ ngày càng được số hóa. Các hệ thống phần mềm quản lý thuế sẽ được tích hợp các công nghệ mới, như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), và blockchain, để nâng cao hiệu quả.
6.2. Xây Dựng Môi Trường Kinh Doanh Online Lành Mạnh
Mục tiêu cuối cùng của công tác quản lý thuế TMĐT là xây dựng một môi trường kinh doanh online lành mạnh, công bằng, và minh bạch. Môi trường này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp TMĐT phát triển bền vững, đồng thời đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
