Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, bảo hiểm phi nhân thọ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro cho cá nhân, tổ chức. Tại tỉnh Quảng Ninh, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ đã có sự tăng trưởng đáng kể trong giai đoạn 2014-2016 với doanh thu phí bảo hiểm đạt khoảng hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, công tác quản lý thu bảo hiểm phi nhân thọ tại các công ty bảo hiểm còn tồn tại nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của ngành.

Luận văn tập trung nghiên cứu hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm phi nhân thọ tại Tổng công ty Bảo hiểm PJICO Quảng Ninh trong giai đoạn 2014-2016, nhằm nâng cao hiệu quả thu phí, giảm thiểu rủi ro tài chính và tăng cường uy tín trên thị trường. Mục tiêu cụ thể bao gồm đánh giá thực trạng quản lý thu phí, phân tích các nhân tố ảnh hưởng, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện phù hợp với điều kiện thực tế của Tổng công ty.

Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong hoạt động thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tại Tổng công ty PJICO Quảng Ninh, dựa trên số liệu thu thập từ năm 2014 đến 2016 và các dự báo đến năm 2020. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao năng lực quản lý tài chính, tăng cường sự tham gia của khách hàng, đồng thời hỗ trợ phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp và mô hình quản lý rủi ro trong bảo hiểm phi nhân thọ. Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp giúp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến dòng tiền và hiệu quả thu phí, trong khi mô hình quản lý rủi ro tập trung vào việc đánh giá và kiểm soát các rủi ro liên quan đến hoạt động bảo hiểm.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Bảo hiểm phi nhân thọ: Hình thức bảo hiểm bảo vệ tài sản, trách nhiệm dân sự và các rủi ro khác không liên quan đến tính mạng con người.
  • Quản lý thu phí bảo hiểm: Toàn bộ các hoạt động liên quan đến việc thu, kiểm soát và xử lý phí bảo hiểm từ khách hàng.
  • Rủi ro bảo hiểm: Các sự kiện không chắc chắn có thể gây thiệt hại tài chính cho doanh nghiệp bảo hiểm.
  • Dòng tiền bảo hiểm: Lưu chuyển tiền mặt liên quan đến thu phí và chi trả bồi thường.
  • Hiệu quả quản lý: Mức độ đạt được mục tiêu tài chính và phi tài chính trong quản lý thu phí.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo tài chính, hồ sơ thu phí và các tài liệu nội bộ của Tổng công ty Bảo hiểm PJICO Quảng Ninh giai đoạn 2014-2016. Ngoài ra, nghiên cứu còn sử dụng số liệu thống kê ngành bảo hiểm Việt Nam và các tài liệu pháp luật liên quan đến hoạt động bảo hiểm.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích định lượng: Sử dụng thống kê mô tả, phân tích tỷ lệ thu phí, so sánh doanh thu qua các năm, đánh giá mức độ tăng trưởng và hiệu quả thu phí.
  • Phân tích định tính: Phỏng vấn chuyên gia, khảo sát ý kiến khách hàng và nhân viên để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu phí.
  • So sánh thực tiễn: Đối chiếu với các doanh nghiệp bảo hiểm khác trong khu vực để rút ra bài học kinh nghiệm.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 150 hồ sơ thu phí và 30 phiếu khảo sát ý kiến khách hàng, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2016 đến tháng 12/2016, với các bước thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu theo trình tự khoa học.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ thu phí bảo hiểm tăng trưởng ổn định: Doanh thu thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tại Tổng công ty PJICO Quảng Ninh tăng trung bình 12% mỗi năm trong giai đoạn 2014-2016, đạt khoảng 1.200 tỷ đồng năm 2016. So với mức tăng trưởng trung bình ngành là 9%, kết quả này cho thấy hiệu quả quản lý thu phí có sự cải thiện rõ rệt.

  2. Tỷ lệ nợ phí bảo hiểm còn cao: Tỷ lệ phí bảo hiểm chưa thu được chiếm khoảng 15% tổng doanh thu, cao hơn mức trung bình ngành là 10%. Điều này phản ánh tồn tại trong công tác thu hồi phí, ảnh hưởng đến dòng tiền và khả năng chi trả bồi thường.

  3. Đội ngũ nhân viên thu phí thiếu chuyên môn sâu: Khảo sát cho thấy 40% nhân viên thu phí chưa được đào tạo bài bản về nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ, dẫn đến sai sót trong quy trình thu và xử lý hồ sơ, làm giảm hiệu quả quản lý.

  4. Quy trình thu phí chưa đồng bộ và thiếu kiểm soát chặt chẽ: Qua phân tích quy trình, phát hiện nhiều bước thủ công, thiếu hệ thống công nghệ hỗ trợ, gây ra sai sót và chậm trễ trong thu phí. Tỷ lệ hồ sơ thu phí bị trả lại do lỗi lên đến 8%, cao hơn mức 5% của các doanh nghiệp cùng ngành.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc áp dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp giữa các phòng ban và chưa có chính sách đào tạo nhân sự bài bản. So với một số nghiên cứu gần đây trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ tại các tỉnh lân cận, Tổng công ty PJICO Quảng Ninh có lợi thế về mạng lưới phân phối rộng nhưng vẫn cần nâng cao chất lượng quản lý nội bộ.

Biểu đồ so sánh tỷ lệ thu phí và tỷ lệ nợ phí qua các năm sẽ minh họa rõ nét xu hướng tăng trưởng và tồn tại trong quản lý thu phí. Bảng phân tích năng lực nhân viên và quy trình thu phí cũng giúp làm rõ các điểm nghẽn cần khắc phục.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là cơ sở để Tổng công ty xây dựng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thu phí, góp phần tăng doanh thu, giảm rủi ro tài chính và nâng cao uy tín trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu phí: Triển khai hệ thống quản lý thu phí điện tử tích hợp, giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý hồ sơ. Mục tiêu đạt 90% hồ sơ thu phí được xử lý qua hệ thống trong vòng 12 tháng, do phòng Công nghệ thông tin phối hợp với phòng Kinh doanh thực hiện.

  2. Đào tạo và nâng cao năng lực nhân viên thu phí: Tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ và kỹ năng quản lý thu phí cho toàn bộ nhân viên thu phí, nhằm giảm tỷ lệ lỗi hồ sơ xuống dưới 3% trong 18 tháng tới. Phòng Nhân sự phối hợp với các chuyên gia đào tạo chịu trách nhiệm triển khai.

  3. Xây dựng quy trình thu phí chuẩn hóa và kiểm soát chặt chẽ: Rà soát, hoàn thiện quy trình thu phí theo tiêu chuẩn ngành, bổ sung các bước kiểm tra, giám sát nhằm giảm tỷ lệ nợ phí xuống dưới 8% trong 2 năm. Ban Quản lý chất lượng phối hợp với phòng Tài chính - Kế toán thực hiện.

  4. Tăng cường truyền thông và chăm sóc khách hàng: Phát triển các chương trình truyền thông nâng cao nhận thức khách hàng về quyền lợi và nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm, đồng thời xây dựng hệ thống chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp nhằm tăng tỷ lệ tái tục hợp đồng lên 75% trong 24 tháng. Phòng Marketing và phòng Dịch vụ khách hàng phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp bảo hiểm: Nhận diện các điểm yếu trong quản lý thu phí, từ đó xây dựng chiến lược cải tiến phù hợp với đặc thù thị trường địa phương.

  2. Nhân viên và chuyên viên nghiệp vụ bảo hiểm: Nắm bắt kiến thức về quy trình thu phí, các yếu tố ảnh hưởng và kỹ năng quản lý hiệu quả, giúp nâng cao năng lực chuyên môn.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài chính - bảo hiểm: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về quản lý thu phí bảo hiểm phi nhân thọ, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức giám sát thị trường bảo hiểm: Hiểu rõ thực trạng và các giải pháp quản lý thu phí, từ đó hoàn thiện chính sách, quy định nhằm phát triển thị trường bảo hiểm bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý thu phí bảo hiểm phi nhân thọ là gì?
    Quản lý thu phí bảo hiểm phi nhân thọ bao gồm các hoạt động thu, kiểm soát và xử lý phí bảo hiểm từ khách hàng nhằm đảm bảo dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp. Ví dụ, việc áp dụng hệ thống thu phí điện tử giúp giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý hồ sơ.

  2. Tại sao tỷ lệ nợ phí bảo hiểm lại ảnh hưởng đến doanh nghiệp?
    Tỷ lệ nợ phí cao làm giảm dòng tiền, ảnh hưởng đến khả năng chi trả bồi thường và đầu tư phát triển. Một nghiên cứu gần đây cho thấy doanh nghiệp có tỷ lệ nợ phí dưới 10% thường có hiệu quả tài chính tốt hơn.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý thu phí?
    Bao gồm năng lực nhân viên, quy trình thu phí, ứng dụng công nghệ và sự phối hợp giữa các phòng ban. Ví dụ, nhân viên chưa được đào tạo bài bản thường gây ra sai sót trong thu phí.

  4. Giải pháp nào giúp giảm tỷ lệ nợ phí bảo hiểm?
    Hoàn thiện quy trình thu phí, tăng cường giám sát, áp dụng công nghệ và nâng cao nhận thức khách hàng. Tại một số địa phương, việc triển khai thu phí qua ngân hàng đã giúp giảm tỷ lệ nợ phí xuống dưới 5%.

  5. Làm thế nào để nâng cao sự tham gia của khách hàng trong bảo hiểm phi nhân thọ?
    Thông qua truyền thông hiệu quả, chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp và xây dựng sản phẩm phù hợp nhu cầu. Ví dụ, chương trình khuyến mãi và tư vấn trực tiếp đã giúp tăng tỷ lệ tái tục hợp đồng tại Tổng công ty PJICO Quảng Ninh.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích thực trạng quản lý thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tại Tổng công ty PJICO Quảng Ninh giai đoạn 2014-2016, chỉ ra các điểm mạnh và hạn chế cụ thể.
  • Đã áp dụng khung lý thuyết quản lý tài chính và mô hình quản lý rủi ro để đánh giá và đề xuất giải pháp phù hợp.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy doanh thu thu phí tăng trưởng ổn định nhưng còn tồn tại tỷ lệ nợ phí cao và quy trình thu phí chưa hiệu quả.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm ứng dụng công nghệ, đào tạo nhân sự, chuẩn hóa quy trình và tăng cường truyền thông khách hàng.
  • Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu đến các doanh nghiệp bảo hiểm khác trong khu vực.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý thu phí bảo hiểm phi nhân thọ, góp phần phát triển bền vững ngành bảo hiểm tại Quảng Ninh!