I. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam hiện đang trong quá trình đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng. Hoạt động xây dựng đô thị diễn ra với tốc độ nhanh chóng, với tỷ lệ đô thị hóa ước đạt khoảng 40% vào năm 2020. Đô thị hóa không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội mà còn là động lực cho sự tăng trưởng của các vùng và cả nước. Từ năm 2015 đến 2020, số lượng đô thị đã tăng từ 787 lên 862. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, quản lý nhà nước về xây dựng đô thị còn nhiều hạn chế, như quản lý quy hoạch, chất lượng công trình và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, việc xây dựng và thực hiện pháp luật trong lĩnh vực này đang gặp nhiều khó khăn. Những thách thức này đòi hỏi sự nghiên cứu sâu sắc và toàn diện về quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh hiện tại.
II. Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
Luận án nhằm làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của quản lý nhà nước về xây dựng đô thị. Mục đích chính là đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm phân tích các khái niệm, đặc điểm, vai trò và nội dung của quản lý nhà nước về xây dựng đô thị, cũng như đánh giá thực trạng và nguyên nhân của các vấn đề hiện tại. Luận án cũng sẽ khảo sát kinh nghiệm quản lý nhà nước về xây dựng đô thị ở một số quốc gia khác để rút ra bài học cho Việt Nam. Những kết quả đạt được sẽ cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật trong lĩnh vực này.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề lý luận liên quan đến quản lý nhà nước về xây dựng đô thị, bao gồm thực tiễn xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật trong lĩnh vực này. Phạm vi nghiên cứu được xác định chủ yếu trong lãnh thổ Việt Nam, với thời gian từ khi Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Luật Xây dựng năm 2014 được ban hành đến nay. Nội dung nghiên cứu sẽ tập trung vào bốn lĩnh vực quan trọng: quản lý quy hoạch, kiến trúc xây dựng đô thị; quản lý dự án đầu tư xây dựng đô thị; quản lý chất lượng công trình xây dựng đô thị; và quản lý an toàn, bảo vệ môi trường trong xây dựng đô thị. Mục tiêu là cung cấp cái nhìn tổng quan và sâu sắc về thực trạng quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
IV. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu
Luận án áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học pháp lý cơ bản, bao gồm phân tích, so sánh, tổng hợp và khái quát hóa để làm rõ các vấn đề lý luận về quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị. Phương pháp lịch sử và đánh giá số liệu thống kê được sử dụng để phân tích thực trạng và chỉ ra ưu điểm, hạn chế trong quản lý nhà nước. Ngoài ra, phương pháp phân tích, diễn giải, quy nạp cũng được áp dụng để đề xuất các giải pháp cải thiện quản lý nhà nước. Phương pháp tiếp cận đa ngành cũng được sử dụng nhằm đảm bảo tính toàn diện trong việc nghiên cứu các khía cạnh liên quan đến quản lý nhà nước về xây dựng đô thị.
V. Những đóng góp mới của luận án
Luận án đóng góp vào việc làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản về quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị, bao gồm khái niệm, đặc điểm và vai trò của nó. Bên cạnh đó, luận án cũng phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước trong bốn lĩnh vực chính, chỉ ra nguyên nhân của các vấn đề hiện tại. Đặc biệt, luận án đề xuất bốn quan điểm và sáu giải pháp nhằm bảo đảm quản lý nhà nước hiệu quả trong xây dựng đô thị. Những đóng góp này không chỉ bổ sung vào hệ thống lý luận về quản lý nhà nước mà còn cung cấp cơ sở cho việc hoạch định chính sách và sửa đổi, bổ sung pháp luật trong lĩnh vực xây dựng đô thị tại Việt Nam.
VI. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án không chỉ bổ sung những nhận thức mới về quản lý nhà nước nói chung và quản lý nhà nước về xây dựng đô thị nói riêng mà còn cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong đào tạo, nghiên cứu khoa học pháp lý và khoa học quản lý nhà nước. Các quan điểm và giải pháp được đề xuất sẽ góp phần vào việc hoàn thiện pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật trong quản lý nhà nước về xây dựng đô thị, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay.
