QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƯƠNG

• Tác giả: Nguyễn Mạnh Cường
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Y
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Dầu Một
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Phụ Đạo Học Sinh Yếu Kém Tại Các Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Dầu Tiếng, Tỉnh Bình Dương
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Bình Dương

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Các công trình nghiên cứu trên thế giới
• 1.3. Các công trình nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Một số khái niệm cơ bản
• 1.5. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường trung học cơ sở
• 1.6. Phụ đạo, học sinh yếu kém, hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 1.7. Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở
• 1.7.1. Hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở
• 1.7.2. Mục tiêu của hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 1.7.3. Nội dung tổ chức hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở
• 1.7.4. Phương pháp, hình thức tổ chức phụ đạo học sinh yếu kém
• 1.7.5. Kiểm tra, đánh giá học sinh yếu kém trong quá trình phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở
• 1.7.6. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở
• 1.7.7. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 1.7.8. Nội dung quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 1.7.9. Các yếu tố có ảnh hưởng đến quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở
• 1.7.9.1. Yếu tố chủ quan
• 1.7.9.2. Yếu tố khách quan
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƯƠNG
• 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội - giáo dục huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.2. Một số đặc điểm về kinh tế - văn hóa - xã hội huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.3. Khái quát về tình hình giáo dục trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.4. Tổ chức khảo sát thực trạng
• 2.4.1. Mục đích khảo sát
• 2.4.2. Nội dung khảo sát
• 2.4.3. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng
• 2.4.4. Tổ chức điều tra, khảo sát
• 2.4.5. Quy ước thang đo
• 2.5. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.5.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.3. Thực trạng thực hiện nội dung phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.4. Thực trạng hình thức và phương pháp phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá học sinh yếu kém
• 2.5.6. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.7. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.8. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.9. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.10. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.11. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.5.11.1. Các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.11.2. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 2.5.12. Đánh giá chung về thực trạng việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 2.5.13. Hạn chế và nguyên nhân
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƯƠNG
• 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp
• 3.1.1. Căn cứ vào cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém trường trung học cơ sở
• 3.1.2. Căn cứ vào cơ sở pháp lý về quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém trường trung học cơ sở
• 3.1.3. Căn cứ vào thực trạng công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, hệ thống
• 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
• 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
• 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.3. Một số biện pháp quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương
• 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.3.2. Tăng cường hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên về phương pháp, hình thức phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.3.3. Đổi mới xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.3.4. Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nhằm phát huy trách nhiệm và sự sáng tạo hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.3.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.3.6. Tăng cường quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo học sinh yếu kém
• 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp
• 3.5. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp
• 3.5.1. Mục đích khảo sát
• 3.5.2. Đối tượng và phương pháp khảo sát
• 3.5.3. Nội dung khảo sát
• 3.5.4. Kết quả khảo sát
• 3.5.5. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp
• 3.5.6. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Phụ Đạo Học Sinh Yếu Kém Tại Dầu Tiếng

Động lực chính của sự nghiệp đổi mới và tiến bộ xã hội chính là giáo dục, là con đường chính để nâng cao tri thức và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của con người. Giáo dục phải cung cấp được nguồn nhân lực có chất lượng cao cho xã hội hiện nay. Do vậy, để thực hiện đổi mới quá trình giáo dục nói chung và đổi mới quá trình dạy học nói riêng là nhiệm vụ trọng tâm của mỗi nhà trường để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của xã hội đối với giáo dục. Ngành giáo dục cần ra sức tập trung mọi nguồn lực nhằm tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng dạy học, phát huy tối đa năng lực của người học. Chất lượng giáo dục hiện nay luôn được toàn xã hội quan tâm, nhất là vấn đề học sinh yếu kém vẫn còn tồn tại trong các nhà trường. Yêu cầu đặt ra cho ngành giáo dục và các nhà quản lý phải tìm ra những nguyên nhân dẫn đến việc học tập yếu kém của học sinh một cách chính xác, phải nhìn thẳng vào sự thật một cách khách quan, từ đó đưa ra các giải pháp tích cực, phù hợp với thực tế để từng bước nâng cao chất lượng học tập của học sinh và đề xuất những phương pháp giảng dạy phù hợp cho giáo viên.

1.1. Tầm quan trọng của việc phụ đạo học sinh yếu kém

Trong bất kỳ trường học hay cấp học nào, việc phụ đạo học sinh yếu kém là một hoạt động không thể thiếu. Công văn số 7291/BGDĐT-GDTrH ngày 01/11/2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu: Việc tổ chức phụ đạo học sinh yếu, củng cố và ôn tập kiến thức nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục là cần thiết. Vì vậy, việc tăng cường quản lý hoạt động giảng dạy nói chung và hoạt động dạy phụ đạo học sinh yếu kém nói riêng ở nhà trường có ý nghĩa rất quan trọng vì nó góp phần nâng cao chất lượng học tập của học sinh, giúp các em tự tin hơn khi đến trường, có nền tảng kiến thức cần thiết tạo điều kiện thuận lợi cho các em học tập tiếp lên các cấp học cao hơn.

1.2. Thực trạng học sinh yếu kém tại trường THCS Dầu Tiếng

Dầu Tiếng là một huyện nằm ở phía tây bắc tỉnh Bình Dương, địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, đa số người dân sống ở vùng nông thôn nên đời sống dân cư còn nhiều khó khăn. Các cấp quản lý chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng những điều kiện đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học. Cán bộ quản lý ở các cơ sở giáo dục chưa thật sự chú trọng đến hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém, vì vậy chất lượng dạy học ở các trường THCS tại địa phương còn nhiều mặt hạn chế. Cần xác định thực trạng hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém và quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng cũng như nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý để nâng cao chất lượng hoạt động phụ đạo, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

II. Thách Thức Quản Lý Phụ Đạo Tại Trường THCS Dầu Tiếng

Nghị quyết số 29 Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI đã chỉ ra một số hạn chế, yếu kém của giáo dục Việt Nam trong những năm qua. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả; chính sách, cơ chế tài chính cho giáo dục và đào tạo chưa phù hợp. Cơ sở vật chất kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Từ thực tế hiện nay cho thấy chất lượng của giáo dục còn một số bất cập như hiện tượng học sinh 'ngồi nhầm lớp', học sinh yếu kém vẫn còn tồn tại. Chất lượng và tinh thần học tập của một bộ phận học sinh hiện nay đang giảm sút; tình trạng học sinh mất kiến thức cơ bản, yếu về năng lực chủ động và sáng tạo, thiếu ý chí và hứng thú trong học tập.

2.1. Nguyên nhân học sinh yếu kém môn Tên môn học

Sự phân hóa trình độ học sinh ngày càng rõ rệt. Các em có sự khác biệt nào về đặc điểm tâm sinh lý, sự phát triển về thể chất và trí tuệ, hoàn cảnh sống và sự quan tâm chăm sóc của gia đình so với những học sinh khác hay không? Chất lượng giáo dục hiện nay luôn được toàn xã hội quan tâm, nhất là vấn đề học sinh yếu kém vẫn còn tồn tại trong các nhà trường, và luôn tìm mọi biện pháp để khắc phục vấn đề này. Yêu cầu đặt ra cho ngành giáo dục và các nhà quản lý phải tìm ra những nguyên nhân dẫn đến việc học tập yếu kém của học sinh một cách chính xác, phải nhìn thẳng vào sự thật một cách khách quan.

2.2. Thiếu nguồn lực và sự phối hợp phụ đạo hiệu quả

Cần xác định thực trạng hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém và quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng cũng như nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý để nâng cao chất lượng hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém, góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Các cấp quản lý chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng những điều kiện đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học. Cán bộ quản lý ở các cơ sở giáo dục chưa thật sự chú trọng đến hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém, vì vậy chất lượng dạy học ở các trường THCS tại địa phương còn nhiều mặt hạn chế.

III. Cách Quản Lý Hoạt Động Phụ Đạo Hiệu Quả Tại Dầu Tiếng

Để nâng cao chất lượng giáo dục bậc THCS thì việc khắc phục các hạn chế của công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở đang là vấn đề cấp bách cần được quan tâm từ các cấp, các ngành. Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng trong công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Qua đó, đề tài đã đề xuất được 6 biện pháp góp phần nâng cao chất lượng trong công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương.

3.1. Nâng cao nhận thức về phụ đạo cho cán bộ giáo viên

Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Cán bộ quản lý và giáo viên cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc phụ đạo học sinh yếu kém đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục. Điều này có thể được thực hiện thông qua các buổi tập huấn, hội thảo, hoặc các tài liệu hướng dẫn.

3.2. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên phụ đạo

Biện pháp 2: Tăng cường hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên về phương pháp, hình thức phụ đạo học sinh yếu kém. Giáo viên cần được trang bị các kiến thức và kỹ năng cần thiết để có thể hỗ trợ học sinh yếu kém một cách hiệu quả. Điều này có thể bao gồm các khóa đào tạo về tâm lý học sinh, phương pháp giảng dạy cá nhân hóa, và cách sử dụng các công cụ hỗ trợ học tập.

3.3. Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá hoạt động phụ đạo

Biện pháp 5: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Công tác kiểm tra, đánh giá cần được thực hiện một cách khách quan, công bằng và toàn diện. Kết quả kiểm tra, đánh giá cần được sử dụng để điều chỉnh kế hoạch và phương pháp phụ đạo học sinh yếu kém một cách phù hợp.

IV. Biện Pháp Quản Lý Kế Hoạch Phụ Đạo Học Sinh Yếu Kém

Người nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý luận và phương pháp nghiên cứu thực tiễn như phân tích hồ sơ quản lý, thực hiện trưng cầu ý kiến bằng bảng hỏi, phỏng vấn trò chuyện trực tiếp với giáo viên, cán bộ quản lý và phương pháp toán thống kê SPP nhằm đưa ra những kết quả đúng đắn, tin cậy. Biện pháp 3: Đổi mới xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Biện pháp 4: Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nhằm phát huy trách nhiệm và sự sáng tạo hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém.

4.1. Xây dựng kế hoạch phụ đạo chi tiết và phù hợp

Biện pháp 3: Đổi mới xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Kế hoạch phụ đạo học sinh yếu kém cần được xây dựng một cách chi tiết, cụ thể và phù hợp với từng đối tượng học sinh. Kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, thời gian và nguồn lực thực hiện.

4.2. Khuyến khích sự sáng tạo trong hoạt động phụ đạo

Biện pháp 4: Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nhằm phát huy trách nhiệm và sự sáng tạo hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Cần có các hình thức khen thưởng phù hợp để khuyến khích giáo viên tích cực tham gia vào hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém và có những sáng kiến đổi mới trong công tác này.

V. Ứng Dụng Hiệu Quả CSVC Cho Phụ Đạo Tại Dầu Tiếng

Biện pháp 6: Tăng cường quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo học sinh yếu kém. Các biện pháp đề xuất trên đã được người nghiên cứu thực hiện khảo sát thông qua trưng cầu ý kiến của các chuyên gia, cán bộ quản lý và giáo viên có nhiều thâm niên trong các trường THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Kết quả khảo sát cho thấy, các biện pháp đề xuất mang tính khả thi và cần thiết cao trong quá trình thực hiện công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương.

5.1. Quản lý việc sử dụng CSVC một cách hợp lý

Biện pháp 6: Tăng cường quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo học sinh yếu kém. Cần đảm bảo rằng cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học được sử dụng một cách hiệu quả và phù hợp với nhu cầu của học sinh yếu kém. Điều này có thể bao gồm việc trang bị thêm các phòng học, tài liệu tham khảo, và các thiết bị hỗ trợ học tập.

5.2. Đảm bảo đủ trang thiết bị hỗ trợ dạy và học

Biện pháp 6: Tăng cường quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo học sinh yếu kém. Nhà trường cần đầu tư vào việc trang bị đầy đủ các trang thiết bị cần thiết cho việc phụ đạo học sinh yếu kém, bao gồm sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, máy tính, và các phần mềm hỗ trợ học tập.

VI. Kết Luận Nâng Cao Chất Lượng Giáo Dục Tại Dầu Tiếng

Tóm lại, đề tài nghiên cứu đã đóng góp vào việc làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Các biện pháp đề xuất trong đề tài có tính khả thi cao và có thể được áp dụng để nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương. Đồng thời, nghiên cứu cũng mở ra những hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo về vấn đề này.

6.1. Tính cần thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất

Kết quả khảo sát cho thấy, các biện pháp đề xuất mang tính khả thi và cần thiết cao trong quá trình thực hiện công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương.

6.2. Hướng phát triển cho các nghiên cứu tiếp theo

Đồng thời, nghiên cứu cũng mở ra những hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo về vấn đề này, chẳng hạn như nghiên cứu về tác động của các biện pháp quản lý hoạt động phụ đạo đến kết quả học tập của học sinh yếu kém, hoặc nghiên cứu về vai trò của gia đình và cộng đồng trong việc hỗ trợ học sinh yếu kém.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục phổ thông Việt Nam, việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh yếu kém (HSYK) luôn là thách thức lớn đối với các nhà quản lý giáo dục. Tại huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương, với dân số trên 123.879 người và phần lớn cư dân sống ở vùng nông thôn, chất lượng giáo dục trung học cơ sở (THCS) còn nhiều hạn chế, đặc biệt là công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Theo thống kê, huyện có 8 trường THCS công lập với tổng số 289 cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV), trong đó 22,79% GV chưa đạt chuẩn đào tạo. Tình trạng học sinh yếu kém vẫn tồn tại với tỷ lệ học lực yếu và kém chiếm một phần đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục toàn diện của địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng trong năm học 2018-2019 và 2019-2020, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Nghiên cứu tập trung vào các chức năng quản lý gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động phụ đạo, đồng thời phân tích các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến công tác này. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục địa phương xây dựng chính sách, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cải thiện môi trường học tập cho HSYK, góp phần giảm tỷ lệ học sinh yếu kém và nâng cao chất lượng giáo dục THCS.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. Lý thuyết quản lý giáo dục được hiểu là quá trình tác động có kế hoạch của các chủ thể quản lý nhằm huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực giáo dục để đạt mục tiêu đề ra. Quản lý hoạt động phụ đạo HSYK được xem là một phần quan trọng trong quản lý nhà trường, bao gồm các chức năng: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá hoạt động phụ đạo.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình quản lý theo chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Act) để đánh giá và cải tiến liên tục công tác phụ đạo. Các khái niệm chính bao gồm: học sinh yếu kém (HS có điểm trung bình môn học dưới chuẩn tối thiểu theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo), hoạt động phụ đạo (giáo viên giúp đỡ HS ngoài giờ học chính khóa nhằm củng cố kiến thức và kỹ năng), và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động phụ đạo như nhận thức của CBQL, năng lực chuyên môn của giáo viên, cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phối hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm hồ sơ quản lý, kế hoạch hoạt động, báo cáo kết quả phụ đạo của các trường THCS huyện Dầu Tiếng trong năm học 2018-2019 và 2019-2020. Phương pháp điều tra thực trạng được thực hiện qua khảo sát bằng bảng hỏi và phỏng vấn sâu với 289 CBQL, giáo viên và học sinh yếu kém tại 8 trường THCS.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 17 CBQL, 272 giáo viên và một số học sinh yếu kém được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 22.0 với các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích tần suất, và kiểm định độ tin cậy. Phương pháp phân tích nội dung được áp dụng cho dữ liệu phỏng vấn nhằm làm rõ các vấn đề còn chưa được thể hiện rõ trong bảng hỏi. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm học 2018 đến 2020, tập trung tại huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức của CBQL và giáo viên về hoạt động phụ đạo HSYK còn hạn chế: Khoảng 68% CBQL và 72% giáo viên đánh giá tầm quan trọng của hoạt động phụ đạo HSYK ở mức trung bình đến cao, tuy nhiên chỉ có 54% trong số họ thực sự quan tâm và đầu tư thời gian cho công tác này. Điều này cho thấy sự chưa đồng đều trong nhận thức và trách nhiệm quản lý.

2. Thực trạng tổ chức và triển khai hoạt động phụ đạo chưa hiệu quả: Chỉ khoảng 60% trường THCS xây dựng kế hoạch phụ đạo chi tiết và phù hợp với đặc điểm HS. Hình thức phụ đạo chủ yếu là dạy thêm buổi thứ hai và phụ đạo theo nhóm nhỏ, nhưng chưa đa dạng và chưa áp dụng nhiều phương pháp đổi mới. Tỷ lệ HS tham gia phụ đạo đạt khoảng 70%, trong đó HS yếu kém về môn Toán và Văn chiếm tỷ lệ cao nhất.

3. Kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo còn nhiều bất cập: Khoảng 65% CBQL và giáo viên cho biết việc kiểm tra, đánh giá kết quả phụ đạo chưa được thực hiện thường xuyên và chưa có tiêu chí rõ ràng. Việc đánh giá chủ yếu dựa trên kết quả học tập cuối kỳ, thiếu đánh giá quá trình và phản hồi kịp thời cho HS.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động phụ đạo: Yếu tố chủ quan như năng lực chuyên môn của giáo viên phụ đạo, sự tự giác của HS và sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình được đánh giá có ảnh hưởng lớn (trên 75%). Yếu tố khách quan như cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và chính sách hỗ trợ tài chính cũng ảnh hưởng đáng kể, trong đó 40% trường gặp khó khăn về kinh phí và CSVC phục vụ phụ đạo.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong khâu lập kế hoạch, tổ chức và kiểm tra đánh giá. Nguyên nhân chủ yếu do nhận thức chưa đồng bộ của CBQL và giáo viên, năng lực chuyên môn chưa đồng đều, cùng với điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực tài chính hạn chế. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, tình trạng này tương đồng với thực trạng tại nhiều địa phương có điều kiện kinh tế xã hội tương tự.

Việc thiếu đa dạng trong phương pháp và hình thức phụ đạo làm giảm hiệu quả tiếp thu của HSYK, đồng thời việc kiểm tra đánh giá chưa toàn diện khiến khó khăn trong việc điều chỉnh kịp thời kế hoạch phụ đạo. Biểu đồ thể hiện tỷ lệ HS tham gia phụ đạo theo từng môn học và mức độ nhận thức của CBQL, giáo viên sẽ minh họa rõ nét hơn về các điểm mạnh và điểm yếu trong công tác quản lý hiện nay.

Những phát hiện này nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức, năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và CBQL, đồng thời cải thiện điều kiện vật chất và chính sách hỗ trợ để đảm bảo hoạt động phụ đạo HSYK đạt hiệu quả cao hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THCS tại địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của CBQL, giáo viên về hoạt động phụ đạo HSYK: Tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về quản lý và phương pháp phụ đạo cho CBQL và giáo viên trong vòng 6 tháng tới, do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện chủ trì.

2. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức phụ đạo: Khuyến khích áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, đa dạng hình thức phụ đạo như học nhóm, học trực tuyến, mô hình "đôi bạn cùng tiến" trong năm học tiếp theo, do các trường THCS triển khai.

3. Cải tiến công tác lập kế hoạch và kiểm tra đánh giá: Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hoạt động phụ đạo rõ ràng, toàn diện, bao gồm đánh giá quá trình và kết quả, áp dụng từ đầu năm học 2024-2025, do Ban giám hiệu các trường phối hợp với tổ chuyên môn thực hiện.

4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và hỗ trợ tài chính: Đề xuất UBND huyện và các cấp có thẩm quyền ưu tiên nguồn kinh phí nâng cấp phòng học, trang thiết bị dạy học phục vụ phụ đạo trong kế hoạch phát triển giáo dục địa phương giai đoạn 2023-2025.

5. Thắt chặt phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng: Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ trong việc theo dõi, hỗ trợ HSYK, tổ chức các buổi họp phụ huynh định kỳ để trao đổi thông tin và động viên HS tham gia phụ đạo, thực hiện liên tục trong năm học.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá thường xuyên để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động phụ đạo HSYK, giúp CBQL nâng cao năng lực quản lý, xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động phụ đạo hiệu quả.

2. Giáo viên trung học cơ sở: Tài liệu tham khảo hữu ích về phương pháp, hình thức tổ chức phụ đạo, kỹ năng đánh giá và quản lý học sinh yếu kém, hỗ trợ giáo viên cải thiện chất lượng giảng dạy và phụ đạo.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý giáo dục: Luận văn là nguồn dữ liệu thực tiễn phong phú, phương pháp nghiên cứu khoa học bài bản, giúp nghiên cứu sâu hơn về công tác quản lý giáo dục và các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục.

4. Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương: Cung cấp thông tin và đề xuất chính sách hỗ trợ, đầu tư cơ sở vật chất, tài chính và phát triển nguồn nhân lực nhằm nâng cao hiệu quả công tác phụ đạo HSYK tại địa phương.

Việc tham khảo luận văn giúp các đối tượng trên có cái nhìn toàn diện, thực tiễn và khoa học về quản lý hoạt động phụ đạo HSYK, từ đó áp dụng hiệu quả trong công tác chuyên môn và quản lý giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém lại quan trọng?
   Quản lý tốt hoạt động phụ đạo giúp nâng cao chất lượng học tập của HSYK, giảm tỷ lệ học sinh yếu kém, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Ví dụ, tại huyện Dầu Tiếng, việc quản lý hiệu quả đã giúp tăng tỷ lệ HS đạt chuẩn kiến thức kỹ năng lên khoảng 15% trong hai năm gần đây.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả quản lý phụ đạo HSYK?
   Yếu tố chủ quan như nhận thức và năng lực của CBQL, giáo viên, sự tự giác của HS, cùng với yếu tố khách quan như cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ tài chính là những yếu tố quyết định. Nghiên cứu cho thấy trên 75% ảnh hưởng đến từ yếu tố chủ quan.

3. Phương pháp phụ đạo nào được đánh giá hiệu quả nhất hiện nay?
   Phương pháp dạy học tích cực, kết hợp học nhóm, trò chơi học tập và mô hình "đôi bạn cùng tiến" được đánh giá cao vì kích thích sự chủ động, sáng tạo của HS, giúp các em tiếp thu kiến thức tốt hơn.

4. Làm thế nào để kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo một cách hiệu quả?
   Cần xây dựng tiêu chí đánh giá rõ ràng, bao gồm đánh giá quá trình và kết quả, sử dụng đa dạng hình thức kiểm tra như trắc nghiệm, bài tập thực hành và đánh giá thái độ học tập. Việc này giúp điều chỉnh kịp thời kế hoạch phụ đạo.

5. Gia đình có vai trò như thế nào trong quản lý hoạt động phụ đạo HSYK?
   Gia đình là đối tác quan trọng trong việc phối hợp theo dõi, động viên và hỗ trợ HS tham gia phụ đạo. Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình giúp nâng cao hiệu quả học tập của HSYK, giảm tỷ lệ bỏ học và học lực yếu.

Kết luận

• Hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường THCS huyện Dầu Tiếng còn nhiều hạn chế về quản lý, tổ chức và đánh giá.
• Nhận thức và năng lực của CBQL, giáo viên là yếu tố chủ chốt ảnh hưởng đến hiệu quả công tác phụ đạo.
• Cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ tài chính chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển hoạt động phụ đạo.
• Đề xuất 6 biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động phụ đạo, bao gồm nâng cao nhận thức, đổi mới phương pháp, cải tiến kế hoạch và kiểm tra, tăng cường đầu tư CSVC và phối hợp với gia đình.
• Tiếp tục triển khai nghiên cứu, đánh giá hiệu quả các biện pháp đề xuất trong giai đoạn 2023-2025, đồng thời kêu gọi sự quan tâm, hỗ trợ từ các cấp quản lý và cộng đồng giáo dục.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém, góp phần xây dựng nền giáo dục THCS vững mạnh tại huyện Dầu Tiếng và các địa phương tương tự.